درخت حوزه‌های تخصصی

کلام

ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
فلسفه اسلامی کلام منطق
امام شناسی پیامبرشناسی خداشناسی دین پژوهی فرق و مذاهب کلام جدید کلیات معادشناسی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۷۲۱ تا ۷۴۰ مورد از کل ۱۱٬۲۵۴ مورد.
۷۲۱.

سیر قانونی شدن کتاب های عهد جدید

نویسنده:
منبع: کلام و ادیان سال ۲ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۴) 97 - 116

کلیدواژه‌ها: قانونی شدن عهد جدید مارکیون ایرنئوس قانون مراتوری آتاناسیوس ائوسبیوس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۹۴
مسیحیان در حال حاضر درباره اعتبار 27 کتاب کنونی عهد جدید، با یکدیگر اتفاق نظر دارند اما کنکاش در تاریخ کلیسا نشان می دهد آنان قرن های متمادی بر سر اعتبار این کتاب ها با یکدیگر اختلاف داشته اند. برخی از کتاب های این مجموعه احتمالاً در قرن سوم میلادی مورد پذیرش و اقبال عمومی قرار گرفته اند در حالی که اتفاق نظر بر سر اعتبار برخی از بخش های عهد جدید، تا پایان قرن پنجم به تأخیر افتاد. در این نوشتار به مهم ترین کتاب های مورد نزاع پرداخته و معروف ترین فهرست های ارائه شده از سوی عالمان مسیحی را معرفی خواهیم کرد.
۷۲۲.

بررسی و تحلیل مهدویت تشیع در تجربه شیعه شناسی مستشرقان (مطالعه موردی برنارد لوئیس)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه موعود سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳ 5-20

کلیدواژه‌ها: تشیع مهدویت مهدی شیعه برنارد لوئیس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۳۰۷
مهدی و مهدویت، از مباحثی است که حساسیت مستشرقان، به صورت عام، و مهدی پژوهان غربی به صورت خاص را در سده های اخیر برانگیخته است. شمار درخوری از متفکران غربی، با تکیه بر مطالعات تاریخی، به بازخوانی مطالعات مهدی و مهدویت پژوهی پرداخته اند. برنارد لوئیس با بررسی اندیشه مهدی و مهدویت در تشیع، فرایند اعتقاد به مهدی و کنش های اجتماعی به آن را مورد بررسی قرار داده است. اطلاعات کمی درباره مهدی پژوهی وی در منابع موجود است؛ اما این نوشتار با اکتشاف در منابع وی، و با روش توصیفی تحلیلی به بازخوانی تجربه مهدی پژوهی لوئیس پرداخته است. اهم ادعاهای لوئیس در زمینه مهدویت مواردی از قبیل غیراصیل بودن اندیشه مهدی و مهدویت در تشیع، نفوذ جریان منجی باوری زرتشت در شیعه و حتی یهود و مسیحیت، اهرم فشار بودن مسئله مهدی و مهدویت در جوامع شیعه و منجی باور، در تقابل با دشمن و استعمارگران بوده و از مهم ترین یافته های تحقیق پیش رو هستند.
۷۲۳.

بررسی تطبیقی موعودباوری در اسلام، مسیحیت و یهودیت

نویسنده:
منبع: موعودپژوهی سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳ 49 - 65

کلیدواژه‌ها: موعود اسلام یهودیت مسیحیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷۲ تعداد دانلود : ۷۴۵
امروزه آنچه باعث ایجاد اندیشه ظهور منجی می شود، گرفتاری ها و درماندگی بشر است. انزجار از وضع موجود و انتظار برای ورود به یک وضع مطلوب ازخواسته ها و نیازهای  بشر امروزی است. بسیاری از پیامبران پیشین، آمدن فردی را وعده می داده اند که در جهت زدودن ستم و برقراری عدالت اجتماعی و نجات بشر قدم برمیدارد. در همه ادیان اعتقاد به ظهور منجی مطرح بوده و هر دین و مکتبی به تناسب فرهنگ دینی خود از موعود به نامی یادکرده است. یهودیان به مسیح از نسل اسرائیل، مسیحیان به آمدن حضرت عیسی و مسلمانان به ظهور مهدی موعود (عج) ازنسل حضرت زهرا (سلام الله علیها) اعتقاد دارند. همه ی اینها در هدف کلی یعنی هدایت و ارشاد و نجات بشر از نادانی و گمراهی وحدت نظر دارند . حال ممکن است در امور و اهداف جزئی و برخی ویژگیها ، دیدگاه های متفاوتی داشته باشند . در این مقاله با مراجعه به کتب دست اول و با استفاده ازروش تطبیقی و مقایسه ای سعی شده مسئله اعتقاد به موعود در اسلام وادیان دیگر مورد بررسی قرار گرفته و شباهت و تفاوت های آن تبیین گردد .
۷۲۴.

بررسی فقه الحدیثی روایت ابن ابی یعفور از امام صادق علیه السلام در موضوع جایگاه و میزان همراهی اعراب با قیام مهدوی

نویسنده:
منبع: مطالعات مهدوی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۸ 7-24

کلیدواژه‌ها: روایت ابن ابی یعفور نقش اعراب قیام امام مهدی4 عرب کشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۵ تعداد دانلود : ۲۳۷
این نوشتار با محورقراردادن روایت ابن ابی یعفور از امام صادق7 به بررسی جایگاه و میزان همراهی اعراب با قیام مهدوی4 می پردازد. روایاتی که در رابطه با این مسئله در کتب حدیثی وارد شده به جهت اختلاف ظاهری که در محتوایشان وجود دارد، سبب گردیده دو رویکرد متفاوت در ارتباط با این قضیه به وجود بیاید. چراکه بعضی روایات دلالت بر عدم همراهی آنان با امامشان دارد. عده ای به این اخبار استناد کرده و امام مهدی4 را فردی عرب ستیز معرفی می کنند. در حالی که دسته ای اخبار، نویدبخش همراهی و یاری آنان با قیام امام است. با تشکیل خانواده حدیثی این موضوع در منابع شیعه و بر اساس قراین خارجی همچون روایات همگونی سیره امام مهدی4 با سیره حضرت رسول6 و اصل عدم نژادپرستی در اسلام، معلوم می گردد که به طور طبیعی افراد مؤمن از هر گروه و طائفه ای، عرب و غیرعرب، هیچ گونه منعی برای یاری قیام امام ندارند. بر این اساس اگر در پاره ای روایات از عدم همراهی عرب و مقابله حضرت با ایشان سخن به میان آمده، بر فرض صحیح بودن سند، مراد آن ها گروه هایی خاص از عرب است که بر گمراهی خود اصرار دارند.
۷۲۵.

تحلیلی بر اسناد روایت اصبغ بن نباته در کتاب های الکافی، کمال الدین و الهدایه الکبری

نویسنده:
منبع: مطالعات مهدوی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۹ 7-44

کلیدواژه‌ها: تحلیل فهرستی اسناد اصبغ بن نباته کافی الهدایه الکبری کمال الدین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۴ تعداد دانلود : ۳۱۶
محدثان امامیه در تحلیل خود بر تعارض احادیث، قواعدی را مشخص کرده اند که توسط آن ها یا جمع میان ادله صورت گرفته یا یکی را بر دیگری ترجیح می دهند. از قراین ترجیح می توان به اعتبار سند و دقت راویان و همچنین تعدد اسناد اشاره کرد. یکی از این گزارش ها که در دوره های مختلف تاریخ حدیثی و کلامی امامیه مورد استفاده قرار گرفته، گزارشی منقول از دیدار اصبغ بن نباته با حضرت علی7 و بیان وجود امام مهدی4 و رخداد غیبت برای ایشان است. شهرت این روایت به دلیل وجود دو فراز: «من ظهر الحادی عشر من ولدی» و «کم تکون الحیره، سته ایام أو سته أشهر أو ست سنین» است. این دو قسمت از روایت منجر به برداشت های مخالف با آموزه های قطعی نزد امامیه مانند دوازده نفربودن ائمه% و مدت زمان مشخص برای غیبت صغرا و نامشخص برای غیبت کبرا شده است. شارحان حدیث در دو سده اخیر تلاش کرده اند تا به تبیین آن پرداخته و راه حل رفع تعارض ظاهری میان این دو فراز با آموزه های قطعی امامیه را ارائه دهند. نویسندگان معاصر نیز در مقام پاسخ گویی به دیدگاه جریان های انحرافی مانند احمد اسماعیل بصری همت گماشته اند. با توجه به تفاوت سند روایت در کتاب الهدایه الکبری (این سند از ابتدا تا اتصال به اصبغ بن نباته با دیگر اسناد تفاوت دارد)، تعدد اسناد شیخ صدوق به این گزارش و تمایز متن او با متن کلینی، به بررسی سه سند مندرج در منبع متقدم (کافی)، منبع پر إسناد (کمال الدین) و منبع متفاوت (الهدایه الکبری) می پردازیم. نگارنده گمان دارد که با توجه به قواعد فهم روایت، توجه به نسخه بدل، خانواده حدیث و فهم عالمان متقدم از روایت، گزارش پیش گفته قابل توجیه بوده و مخالفتی با عقاید امامیه ندارد. از طرف دیگر با توجه به قراین مختلف، از جمله اسناد متعدد و اعتنای محدثان ضابط به متن مندرج در کتاب کمال الدین و پیراستگی متن از هرگونه ابهام، نقل شیخ صدوق بر دیگر نقل های صورت گفته ترجیح داشته و مورد قبول است. این پژوهش با روش تحقیق آمیزه ای تلفیقی و داده پردازی توصیفی – تحلیلی به موضوع پرداخته است.
۷۲۶.

بررسی و نقد ایده تعدد قائم در جریان احمد اسماعیل بصری با تاکید بر روایات عصر ظهور(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال چهاردهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۵۴ 125 - 152

کلیدواژه‌ها: احمد اسماعیل بصری تعدد قائم قائم اول قائم قبل از ظهور امام مهدی (عج) یمانی سفیانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۵ تعداد دانلود : ۳۸۱
واژه«قائم» یکی از پربسامدترین واژگانی است که درروایات مهدوی منعکس شده است. در دوران پس از ائمه یازدهگانه تنها مصداق آن بر امام عصر4 قابل تطبیق است. جریان احمد بصری در صدد است این واژه را که در روایات اشاره شده بر او تطبیق دهند. آنان با استناد به برخی از روایات متشابه و غیرمتشابه و تاویلگرایی به طرح آموزههایی مانند «قائم اول»؛ «قائم قبل از ظهور» بستری را جهت جایگزینی احمد بصری به جای امام مهدی4 ایجاد کرده؛ به گونهای که حجم عظیمی از روایات اختصاصی امام مهدی4 را در شأن وی میدانند.  نوشتار پیشرو که با روش توصیفی _ تحلیلی به فرجام رسیده است استنادات این جریان را به نقد کشانده است. استناد به روایات ضعیف، تقطیع برخی روایات، تعارض ادله آنان با اصول پذیرفته شده از جانب این فرقه از جمله نقدهای روشی به آنان است. مهمتر از آن در تعیین مصداق تنها ادعای شناسایی آن مصداق و تطبیق بر احمد بصری صورت گرفته است که از نوع مغالطه دلیل نامربوط است.
۷۲۷.

سنجش نیازهای پژوهشی در گستره مناسبات آموزه مهدویت و مطالعات مدیریت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال چهاردهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۵۴ 191 - 217

کلیدواژه‌ها: مهدویت پژوهش نیازسنجی مدیریت راهبرد رفتارسازمانی آینده پژوهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۲ تعداد دانلود : ۲۷۶
نیازسنجی پژوهشی به فرایند شناسایی نیازهای پژوهشی بالقوه و تعیین اولویتها اشاره میکند. در این پژوهه خواهیم کوشید با هدف ارتقای کیفی مهدویتپژوهی و تعمیق رویکرد بینارشتهای در این زمینه، مهمترین نیازهای «مهدویتپژوهی» با رویکرد «مدیریت» را ارائه کنیم. آنچه شایان توجه میباشد این است که این نوشتار «تعیین جهتگیری مناسب در عرصه مهندسی فرهنگ انتظار»، «کشف فرصتها و تهدیدات»، «فرصتجویی هوشمندانه» و «درک بهتر از راهبردهای رقیب» را از مهمترین کارکردهای مهدویتپژوهی با رویکرد مدیریت میداند. نتایج حاصل از تحلیل و ترکیب دادههای جمعآوری شده نشان میدهد که ساحتهای قابل تأمل در پیوند میان مهدویتپژوهی و مدیریت را باید در «مدیریت مسائل عمومی»، «مدیریت رفتارسازمانی»، «مدیریت راهبردی و «آیندهپژوهی» پیگیری کرد. باید اذعان داشت که فاصله میان وضع موجود و مطلوب در مهدویتپژوهی با رویکرد مدیریت فراوان است و مسائل فراوانی در ساحتهای گوناگون هنری در پیوند با آموزه مهدویت ظرفیت برای تحقیق و پژوهش را دارد. در این جستار به بیش از صد و شصت مسئله قابل تأمل در مهدویتپژوهی با رویکرد مدیریت اشاره شده است.
۷۲۸.

تفاوت کاربست اسلام و کفر در دو دانش فقه و کلام

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳ 105-126

کلیدواژه‌ها: کفر کلامی کافر فقهی اشتراک لفظی کفر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۹ تعداد دانلود : ۲۲۷
هر دانش، برای آسان سازی مفاهیم گسترده اش نیاز به اصطلاحاتی دارد. گاه، این اصطلاحات در دو دانش گوناگون به کار گرفته شده است. نمونه اصطلاح «اسلام» و «کفر» در دو دانش فقه و کلام است که هم آثاری فقهی دارند و هم کلامی. از آنجا که میان این دو علم، تفاوتی بنیادین هست پس نه شأن فقیه است که معیار سعادت را گوید و نه متکلم توان سخن از احکام را دارد. با نگاهی به آثار ایشان و به روش توصیفی تحلیلی چنین می رسیم که فقها از «اسلام» به ابراز لسانیِ شهادتین بسنده کرده و بر آن احکامی چون طهارت، ازدواج، ارث، احترام خون و مال را بر آن بار کرده اند؛ در این علم، کافر، فردی است که از چنین اظهاری سر باز زند. با این حال، به یقین، مجرد چنین اقرار و یا استنکاف، سبب ساز خوش بختی یا شگون بختی نیست. جدای از حکم عقل، آیات و روایات هم چنین می گویند که کسی به رستگاری می رسد که بنابر تسلیم داشته به دستوراتی که برایش روشن گشته عمل کند. و تنها کسی تیره بخت است که بعد از معرفت و شناخت حقیقت آن را انکار کند. پس مقتضی تحلیل و جمع کردن میان ادله این است که امکان دارد فردی از دید فقها مسلمان باشد ولی متکلمان کافرش خوانند. در مقابل، شخصی کافرفقهی باشد در حالی که روحیه تسلیم داشته و مرتبه ای از اسلام را دارا باشد. پس اسلام و کفر در دو علم فقه و کلام مشترک لفظی است.
۷۲۹.

نظریه اختیاری بودن ظهور با رویکرد مثبت در اندیشه آیت الله خامنه ای

نویسنده:
منبع: جامعه مهدوی سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 32 - 55

کلیدواژه‌ها: ظهور زمینه سازی وظیفه گرایی آیت الله خامنه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۵ تعداد دانلود : ۲۷۳
باورمندان مهدوی به بحث زمینه سازی ظهور، به طور ویژه توجه کرده و درمورد آن، پرسش های مختلفی مطرح نموده اند؛ مثلاً آیا زمینه سازی ظهور برای بشر ممکن است؟ آیا بشر به این کار تکلیف شده است؟ آیا با انجام زمینه سازی، ظهور به نوعی تقدم بخشی می شود؟ از این قبیل پرسش ها که در راستای پاسخ گویی به آن ها دو نگرش «وظیفه گرایی مطلق» و «وظیفه گرایی معطوف به ظهور» مطرح شده است. در نگرش اول، باورمندان مهدوی بدون توجه به تقدم بخشی ظهور، به انجام وظایف منتظرانه خویش مشغول می باشند؛ ولی در نگرش دوم، باورمندان مهدوی با عنایت به اینکه کارهای خیر و اعمال صالح آنها در تقدم بخشی ظهور تأثیر دارد، به انجام وظایف خود اقدام می کنند. نگرش دوم باز به دو رویکرد مثبت و منفی تقسیم می شود؛ در رویکرد منفی، ملاک زمینه سازی ظهور، فراگیری ظلم و جور دانسته شده است؛ ولی ملاک رویکرد مثبت، کارهای خیر و اعمال صالح می باشد. پاسخ این پرسش ها و برآیند این رویکردها با درافکندن نظریه مختار «نظریه اختیاری بودن ظهور با رویکرد مثبت در اندیشه رهبر معظم انقلاب - دامت برکاته-» با متد عقلی و نقلی با رویکرد تبیینی و تحلیلی دست یافتنی خواهد بود.
۷۳۰.

شناسایی راهبردهای مطلوب نظام جمهوری اسلامی ایران در مدیریت فرهنگ انتظار در اندیشه حضرت آیت الله خامنه ای

نویسنده:
منبع: جامعه مهدوی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 7 - 39

کلیدواژه‌ها: راهبرد مهدویت مدیریت فرهنگ انتظار آیت الله خامنه ای نظام جمهوری اسلامی ایران تحلیل مضمون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۴۲۱
جایگاه مهم باورداشت مهدویت در نظام معارف دین مبین اسلام و رابطه مستقیم و دوطرفه آن با انقلاب اسلامی، نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران را بر آن می دارد تا در راستای مدیریت فرهنگ انتظار، راهبردهای شایسته ای اتخاذ کند. این راهبردها به رشته تدوین درنیامده اند؛ اما از رهگذر بررسی منویات رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله خامنه ای -دام ظله- قابل شناسایی و تحلیل هستند. برای این منظور در پژوهش حاضر، با استفاده از روش تحلیل مضمون، متن اندیشه های آن رهبر فرزانه طی سه مرحله، پردازش، ترکیب و تلخیص شده اند. نتیجه این فرایند، شکل گیری هشت مضمون فراگیر شد که در واقع، راهبردهای مورد نظر این پژوهش را تشکیل می دهند. راهبردهای شناسایی شده، سپس مورد تحلیل های مقایسه ای قرار گرفتند. این راهبردها به ترتیب اهمیت عبارتند از: تأکید بر ترابط مهدویت و انقلاب اسلامی، ترسیم تصویر امیدبخش، شوق آفرین و برانگیزاننده از آرمان مهدویت، تبیین معنای صحیح فرهنگ انتظار و آسیب شناسی آن، نهادینه سازی فرهنگ انتظار در اقشار خاص و گروه های مرجع، تأکید بر فراشیعی، فرادینی و جهانی بودن موعودگرایی، بهره گیری از فرصت و مزیت اماکن و مناسبت های مهدوی، تأکید بر عدالت خواهی به عنوان ویژگی مهم دولت زمینه ساز ظهور و جامعه منتظر و بسط مبانی معرفتی مهدویت.
۷۳۱.

بررسی و تبیین نقش نزول عیسی (ع) در دوران پس از ظهور امام زمان (ع)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال چهاردهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۵۳ 99 - 128

کلیدواژه‌ها: عصر ظهور امام مهدی (عج) نزول عیسی أهل کتاب معرفتبخشی نصرت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۰ تعداد دانلود : ۴۱۰
عیسی بن مریم7 از جمله پیامبرانی است که زندگانی او به طور عام و نقش او در آخرالزمان به طور خاص مورد توجّه منابع دینی اسلام قرار گرفته. در میان آیات قرآن، اشاره به سخن سرنوشتساز مسیح در آخرالزمان، ایمان اهل کتاب به امام زمان7 در پرتو راهنمایی عیسی7 و برتری تابعان عیسی7 بر مخالفان او تا روز قیامت از جمله اموری است که نقش معرفتی نزول عیسی7 را به صورت پررنگ ترسیم نموده. همچنین در روایات متعددی در جریان اقتدای مسیح7 به نماز امام زمان7 میتوان به نقش معرفتی آن پی برد. در برخی از روایات دیگر سخن از نصرت مسیح7 به میان آمده که تکمیلکننده نقش عیسی7 در آخرالزمان است.  ما در این تحقیق کوشیدهایم با تبیین دادههای اطلاعاتی به کارکردهای نزول عیسی7 بپردازیم و در فرایند تحقیق به این نتیجه رسیدهایم که عیسی7 نقش بسیار مهمی در معرفتبخشی به مسیحیان و ایمان اهل کتاب به امام زمان7 دارد.
۷۳۲.

چگونگی انتصاب وکیلان امام مهدی (عج)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال چهاردهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۵۴ 171 - 190

کلیدواژه‌ها: امام زمان (عج) سازمان وکالت وکیلان ارشد عثمان بن سعید عمری نوبختی توقیع

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۶ تعداد دانلود : ۴۲۷
دوران غیبت صغری از برهههای مهم تاریخ اسلام است که بنا به دلایلی امکان دسترسی به امام معصوم برای شیعیان وجود نداشت و از طریق وکیلانی که تعیین میشد امور آنان ساماندهی میشد. چگونگی انتصاب این وکیلان و مهمترین ملاکهای حاکم بر این انتصابها موضوع نوشتار پیش رو است. ضرورت بحث از این موضوع زمانی روشن میشود که بدانیم شرایط سیاسی اجتماعی جامعه اسلامی در این دوران برای شیعیان بسیار سخت بوده و دستگاه حاکمه و وابستگان آن به شدت تلاش داشتند تا نیروهای شیعی را تجزیه و پراکنده نموده و از ارتباط آنان با یکدیگر و از طرفی ارتباط آنان را با رهبرانشان قطع یا محدود نمایند. انتصابها به فرمان مستقیم امام زمان7 و معرفی وکیل جدید به وسیله وکیل خاص حضرت صورت میگرفت. انتصابها مخفیانه و بیشتر اوقات در قالب توقیعاتی بود که صادر میگشت. زمینهسازیهایی در این جهت لازم بود. اقدام به نصب وکیلان قبل از درگذشت وکیل سابق، خبر دادن از مرگ وکیل سابق، اطلاعرسانی به دیگر وکیلان و بزرگان مناطق، مدح و تمجیدهایی که صادر میشد، از جمله مقدمات امر انتصاب بود. مهمترین ملاکها در انتصاب، رازداری و حفظ اسرار، مقام علمی و معرفتی و آگاهیهای غیبی بود که از طریق امام بدانها داده میشد. در برخی موارد بعید بودن احتمال وکالت شخص مورد نظر، ملاک قرار میگرفت. روش جمعآوری دادهها کتابخانهای است و گزارشهای تاریخی توصیف شده و مورد تحلیل و بررسی قرار میگیرد.
۷۳۳.

واکاوی آراء اقبال لاهوری وسروش در تبیین خاتمیت با تأکید بر اندیشه های شهید مطهری

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳ 211-231

کلیدواژه‌ها: خاتمیت نبوت ولایت و امامت اقبال لاهوری سروش مطهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۲۰۵
یکی از باورهای قطعی مسلمانان این است که با پیامبر گرامی اسلام« صلی الله علیه وآله و سلم » باب نبوت و رسالت برای همیشه بسته شده و پس از آن حضرت کسی به عنوان پیامبر ظهور نخواهد کردوخاتمیت تحقق می یابد. پس از پیامبر اسلام تبیین و تبلیغ دین توسط امامان معصوم و اوصیاء به حق آن حضرت انجام خواهد شد. اصل و اساس خاتمیت بر چند پایه استوار است که عبارتند از جاودانگی و جامعیت و دارای مراتب بودن دین اسلام و این که کمال دین، آن را جاودانه نموده و پس از طی مراحل و مراتب مختلف به عنوان دین کامل در اسلام تجلی یافته است. برخی از نویسندگان معاصربر این باورند که وحی مربوط به دوران غریزه است و حاکمیت آن تا زمان ظهور اسلام حجیت خود را حفظ نمود، ولی با ظهور عقل تجربی و استقرایی پیوستگی آن با عالم ماوراء طبیعت پایان یافته و باید به چشم یک تجربه کاملاً طبیعی بدان نگریسته و مورد نقد قرار داد وسروش معتقد است پس از پیامبر و ختم نبوت ولایت هیچکس دیگری از ارزش و اعتبار برخوردار نیست ولی ادعای ایشان از استحکام لازم برخوردار نیست .این روشنفکران تحلیل و تفسیری از خاتمیت مطرح کرده اند که با دلایل عقلی و نقلی سازگاری نداردو نتایج نادرستی از آن بروز یافته است .بدین جهت مورد نقد قرار گرفته است.
۷۳۴.

بررسی تطبیقی رویکرد دولت صفویه و انقلاب اسلامی به آموزه مهدویت با تأکید بر مشروعیت نقش فقها و زمینه سازی ظهور

نویسنده:
منبع: مطالعات مهدوی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۸ 25-47

کلیدواژه‌ها: مهدویت صفویه انقلاب اسلامی حکومت های شیعه انتظار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۵ تعداد دانلود : ۳۱۳
با وجود شباهت های زیادی که در بررسی تطبیقی دولت صفویه و انقلاب اسلامی، به عنوان دو حکومت شیعی مستقل در ایران تفاوت های اساسی به چشم می خورد. این تفاوت ها در عرصه های متفاوتی است. یکی از عمده ترین آنها تفاوت نگاه صفویه و انقلاب اسلامی به آموزه مهدویت بوده که می تواند در مباحثی مانند مشروعیت الهی و دینی حکومت، نقش عالمان و فقیهان و زمینه سازی ظهور مورد بحث قرار گیرند. تحقیق حاضر در صدد بررسی مقایسه نوع توجه به آن ها در این دو حکومت شیعی است. این مسئله به روش کتابخانه ای و رویکرد تحلیلی – توصیفی مورد بررسی قرار گرفته است.
۷۳۵.

ارزیابی دیدگاه ونزبرو در باب نشانه های نبوت در کتاب «مطالعات قرآنی»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۳ 161 - 182

کلیدواژه‌ها: جان ونزبرو کتاب مطالعات قرآنی نشانه های نبوت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۴ تعداد دانلود : ۲۱۵
ونزبرو «رؤیت» و «معراج» را به عنوان نشانه های نبوت بر می شمرد و به تبع معراج، نمونه هایی از «اخبار الغیب» را نام می برد. وی با روش ادبی به بررسی متن قرآن و تطبیق آن با عهدین می پردازد و بن مایه مقوله های فوق را برگرفته از عهدین می داند. اثر حاضر مستندات ونزبرو از قرآن و عهدین را با روش تحلیلی، انتقادی مورد ارزیابی قرار می دهد. از مجموع این بررسی ها به دست می آید که آیات مورد استناد ونزبرو در بحث رؤیت فرخنده جز در یک مورد بر این مسئله دلالت ندارند و ادعای وی درباره اقتباس فرازهای «أسری بعبده لیلا» و «من المسجد الحرام الی المسجد الاقصی»(مربوط به رخداد معراج) و گزارش هایی با عنوان «اخبار الغیب» از عهدین با خطا همراه است.
۷۳۶.

تبیین و شرح حکمت و کارکرد غیبت از دیدگاه امام خامنه ای

نویسنده:
منبع: جامعه مهدوی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 40 - 60

کلیدواژه‌ها: حکمت غیبت ظهور عاشورا قیامت بعثت غدیر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۰ تعداد دانلود : ۳۹۵
در خصوص حکمت غیبت و ظهور، دیدگاه های متعددی وجود دارد که از آن میان، کلام گهربار امام صادق(ع) مبنی بر پوشیده ماندن این حکمت تا ظهور و همراستا بودن آن با غیبت های حجج الهی پیشین می تواند بسیار راه گشا باشد. همراه بودن این تعلیل با دیدگاه حضرت امام خامنه ای مبنی بر لزوم وقوع غیبت و انتظار حتی با فرض به ثمر نشستن غدیر، سبب تأمل بیشتر در موضوع و نگارش این مقاله شده است. در این مقاله با نگرش تحلیلی و تبیینی به دو مقوله غیبت و ظهور، نه به عنوان یک جریمه برای مؤمنان سست ایمان که به عنوان یک سنت الهی و یک چرخه دائمی بر محور ظهور و شناخت کامل از امام و جایگاه ولایی او اذعان شده است. این امر در تاریخ از ابتدای دعوت انبیای عظام و پیش از بعثت آغاز شده و تا ماجرای غدیر خم و سپس در عاشورا و سرانجام تا دوره غیبت امام عصرعج ادامه داشته است. همچنین با توجه به پیوستگی این حوادث تاریخی ذیل مفهوم قیامت کبرا، این چرخه پس از ظهور در دوران رجعت و تا قیامت نیز استمرار یافته، سازوکار اصلی سوق دادن انسان ها ذیل امام معصوم به سوی قیامت خواهد بود.
۷۳۷.

بررسی دیدگاه علمای شیعه و اهل سنت در مورد همسران انبیا

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳ 195-210

کلیدواژه‌ها: ازواج الرسول افک عایشه قذف همسر حضرت نوح تفسیر علی بن ابراهیم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۲۵۹
مسئله پاکدامن بودن همسران پیامبر خدا، از مسائلی است که علمای شیعه نیز همسو با اهل سنت، آن را امری مسلم دانسته و در آثار خود به آن تصریح کرده اند. ولی عوامل تکفیری درصددند، به بهانه اینکه افراد معدودی به نام شیعه، برخی از زنان پیامبر را متهم به عدم پاکدامنی نموده اند، تمامی شیعیان را به داشتن چنین باور ناصحیحی متهم کنند. به این ترتیب که در ماجرای افک و تهمت زدن برخی افراد به همسر رسول خدا، مفسران شیعه نسبت به دفاع از وجهه ایشان قلم می زنند. لذا این نوشتار بر آن است، با یادآوری آرای بدنه علمای شیعه، مبنی بر عفیف دانستن همسران همه انبیا از جمله رسول خاتم، بر این مسئله تأکید کند که موضع گیری ناصحیح چند نفر از اعضای یک گروه را نباید به نام همه اعضا ثبت نمود. چه اینکه در میان بزرگان مذاهب غیرشیعی نیز سخنان قابل تأملی درمورد همسران انبیا دیده می شود که نباید به بدنه آن مذهب، تعمیم داده شود.
۷۳۸.

آسیبشناسی تاریخی انتظار از دیدگاه آیتالله خامنه ای(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۵۵ 7 - 22

کلیدواژه‌ها: آیت الله خامنه ای انتظار مهدویت آسیب شناسی تاریخی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۴ تعداد دانلود : ۲۷۴
فرهنگ انتظار در عین کارآمدی و جایگاه ویژهای که در جامعه بشری بهویژه مسلمانان دارد، مانند هر پدیده فرهنگی دیگری با آسیبهایی مواجه و نیازمند آسیبشناسی است. از سوی دیگر دستیابی به نظریه انتظار از دیدگاه حضرت آیتالله خامنهای نیازمند تبیین همهجانبه به ویژه آسیبشناسی آن از نگاه ایشان است. در این میان سابقه تاریخی انتظار و مهدویت در میان مسلمانان و اهتمام و نگاه ویژه مقام معظم رهبری به دانش تاریخ، آسیبشناسی تاریخی انتظار از نگاه ایشان را اهمیت مضاعف میبخشد. نگاهی به سخنان حضرت آیتالله خامنهای درباره مهدویت و انتظار نشان میدهد ایشان با حساسیت ویژهای به آسیبشناسی تاریخی انتظار توجه داشته و بر دوری از این آسیبها تأکید کردهاند. مباحث خرافی و غیر علمی، ادعاهای دروغین در اینباره مانند ادعای مهدویت و یا رؤیت و دیدار با امام مهدی4 و نیابت از طرف آن حضرت از نکاتی است که میتوان به عنوان آسیبهای تاریخی به آنها اشاره کرد که هم در تاریخ اسلام نمونههای فراوان دارد و هم حضرت آیتالله خامنهای بر توجه به آنها و جلوگیری از پیدایی یا افتادن در آن تأکید دارند. در این نوشتار بر آنیم تا آسیبهای تاریخی انتظار را کاویده و با بررسی سخنان معظم له در باب انتظار این موضوع را از دیدگاه ایشان تبیین نموده و به این پرسش پاسخ دهیم که دیدگاه ایشان در اینباره چگونه است؟
۷۴۰.

بررسی تحلیلی روایات توقیت گران در روزگار معاصر

نویسنده:
منبع: مطالعات مهدوی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۸ 49-74

کلیدواژه‌ها: توقیت روایات مهدوی ظهور روزگار معاصر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۴ تعداد دانلود : ۳۰۷
با بررسی روایات مهدوی و تشکیل خانواده حدیثی در زمینه توقیت، دانسته شد که بیان هرگونه علائم و نشانه های ظهور، اگر منجر به نوعی تعیین وقت شود، انحراف بوده و گوینده اش دروغ گو محسوب می شود. این مسئله در روایات به شدت نهی شده است؛ چراکه در بعضی روایات زمان ظهور را از اسرار الهی یا مثل الساعه دانسته اند. برخی معاصران، توقیت را به صورت احتمالی و اجمالی بیان کرده اند. در اثر مسئله توقیت آسیب های زیادی بر دین و جامعه اسلامی وارد خواهد شد. مهم ترین یافته ها در این نوشتار که به صورت توصیفی و تحلیلی آماده شده مبنی بر آن است که توقیت در روایات به شدت نهی شده است. علاوه بر آن تعیین وقت موجب صدمه زدن بر اصل اعتقاد به منجی موجود موعود خواهد شد. چه بسا موجب انکار اصل مهدویت، یأس و ناامیدی، سوءاستفاده از اعتقادات و به وجودآمدن مدعیان دروغین در جامعه اسلامی نیز خواهد شد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان