درخت حوزه‌های تخصصی

در محیط کسب وکار رقابتی امروزی، مدیریت سرمایه های فکری بیش ازپیش به عنوان عاملی اساسی در جهت کسب و حفظ مزیت رقابتی سازمان شناخته می شود. هدف اصلی این مقاله طراحی مدلی جهت سنجش قیاسی ظرفیت های سرمایة فکری در سازمان ها است. در این راستا در گام نخست، شاخص های نُه گانة متغیر سرمایه های فکری با مراجعه به متون نظری تحقیق شناسایی شد. در گام دوم، با روش نمونه گیری قضاوتی کمیته ای چهارده نفره از میان متخصصان منابع انسانی شرکت توانیر و سه سازمان تابعة آن تشکیل شد و روش اولویت بندی فازی برای محاسبة اهمیت نسبی یا وزن شاخص ها به کار گرفته شد. در گام سوم، جهت نشان دادن کاربست پذیری مدل، با به کارگیری نظر 6 نفر از خبرگان منابع انسانی شرکت توانیر که به روش قضاوتی انتخاب شده بودند، سه شرکت تابعة شرکت توانیر از نظر قابلیت سرمایه های فکری، با روش مشابهت فازی رتبه بندی شدند.

اهمیتسازماندهیپویادرسازمان هایکنونیولزومطراحیمجددسازمانبرکسیپوشیدهنیست.سازمان های امروزیدائماًدرپیبهبودوطراحیمجددساختارهایخوددرمرزهایفازیهستندوبهتجربهثابتشده استوجودپویاییسازمانیموجبموفقیتمدیرانوسازمان دررسیدنبهاهدافمی گردد .جهتنیلبدینمقصود، بمنظورتاثیرمتغیرهای اقتضایی برانتخابنوعساختارسازمانی یکی از مراکز تحقیقاتی صنعت هوایی مدلی تحت محیط فازی تصمیم گیری چند معیاره ارائه می گردد. در ابتدا ساختارهای سازمانی مناسب مراکز تحقیقاتی به عنوان گزینه های مورد بررسی و متغیرهای اقتضایی سازمان نیز به عنوان معیارهای ارزیابی در نظر گرفته می شود. سپس درجه اهمیت هریک از معیارها با استفاده از تکنیک تحلیل توسعه ای محاسبه گردیده و با استفاده از روش الکترِ فازی ، ساختارهای سازمانی بر اساس میزان تأمین استراتژی، تکنولوژی، اندازه، محیط و قدرت -کنترل در مرکز تحقیقاتی مورد مطالعه اولویت بندی می شوند و جهت اطمینان از نتایج حاصله، بار دیگر مدل تصمیم با استفاده از روش مجموع ساده وزین فازی نیز تجزیه و تحلیل گردیده و نتایج حاصل از روش الکترِ فازی و مجموع ساده وزین فازی با یکدیگر مقایسه می شود که در نهایت ساختار پارندی به عنوان مناسب ترین ساختار سازمانی مرکز مورد مطالعه مشخص گردید.

سرمایه اجتماعی از مفاهیم نوینی است که نقشی بسیار مهم تر از سرمایه فیزیکی و انسانی در سازمان ها و جوامع دارد و امروزه در جامعه شناسی و اقتصاد و به تازگی در مدیریت و سازمان به صورت گسترده ای مورد استفاده قرار گرفته است. سرمایه اجتماعی مفهومی چند بعدی است. پژوهش های مختلف سه بعد ساختاری ،رابطه ای و شناختی را برای سرمایه احتماعی معرفی کرده اند. هدف این پژوهش کشف روابط بین متغیرهای سرمایه اجتماعی، تسهیم دانش و سرمایه فکری است. این پژوهش با توجه به هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش کارکنان بانک مسکن در شهر اصفهان هستند و برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد و در نهایت 119پرسشنامه برای تحلیل جمع آوری شد. برای آزمایش فرضیه ها از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. با توجه به نتایج بدست آمده، دو بعد سرمایه اجتماعی، یعنی بعد رابطه ای و شناختی بر تسیهم دانش تاثیر مثبت و معنی داری دارند، اما تاثیر بعد ساختاری بر تسهیم دانش معنی دار نیست. همین طور اثر تسهیم دانش بر سه بعد سرمایه فکری یعنی ابعاد ساختاری، انسانی و رابطه ای نیز مثبت و معنی دار است. یافته های این پژوهش منجر به درک بهتری از مکانیسم های سرمایه اجتماعی و تسهیم دانش می گردد که می تواند مبنای قابل قبولی برای افزایش سطح سرمایه فکری در سازمان ها باشد.

بسیاری از شرکت ها برای پیشبرد اهداف خود نیازمند خرید خدمات حرفه ای (مثل خدمات مدیریتی، بازاریابی، حسابداری، حقوقی، و فناوری اطلاعات) از پیمانکاران ارائه دهنده این نوع از خدمات می باشند. قرارداد بین کارفرمایان و پیمانکاران خدمات حرفه ای باعث شکل گیری نوعی رابطه عاملیت می شود و لذا بکارگیری تئوری عاملیت برای تنظیم روابط بین آنها می تواند امکان پذیر باشد. اما از آنجاییکه موضوع مبادله در خرید خدمات حرفه ای دانش انتزاعی می باشد و عدم تقارن دانش بین کارفرما و پیمانکار وجود دارد، نمی توان تئوری عاملیت را به همان شکلی که رواج دارد، استفاده نمود. لذا مقاله حاضر سعی دارد از منظر نظری، تئوری عاملیت را توسعه دهد تا قابلیت بکارگیری در رابطه بین کارفرما و پیمانکار خدمات حرفه ای را داشته باشد. در این مقاله پیشنهاد می شود که در صورت امکان ترکیبی از قراردادهای مبتنی بر رفتار و مبتنی بر نتیجه برای خرید خدمات حرفه ای مورد استفاده قرار گیرد. همچنین در این مقاله دلایل دشواری یا غیر ممکن بودن کنترل مستقیم رفتار پیمانکار و اندازه گیری نتایج خدمات حرفه ای بیان می شود؛ و دو مکانیزم جایگزین (1) اعتماد و خود کنترلی و (2) کنترل غیر مستقیم (در قالب چهار گزاره نظری) برای کاهش فرصت طلبی و حل بخشی از مسائل عاملیت در رابطه بین کارفرما و پیمانکار خدمات حرفه ای ارائه می شود.

پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین مهارت های مدیریت کوانتومی و قابلیت های چابکی سازمانی با نقش میانجی هوش سازمانی در مدیران دانشگاه های دولتی منتخب شهر اصفهان انجام شده است. روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی همبستگی، مبتنی بر معادلات ساختاری است، و جامعه آماری شامل کلیه مدیران دانشگاه های دولتی منتخب شهر اصفهان در سال 1394 بوده است. حجم نمونه از بین 286 نفر طبق فرمول کوکران 165 نفر، به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای برآورد شده و 151 نفر در تحلیل استفاده شده است. برای جمع آوری داده ها از سه پرسشنامه، مهارتهای مدیریت کوانتومی، قابلیتهای چابکی سازمانی و هوش سازمانی، استفاده شده است، روایی صوری و محتوایی پرسشنامه ها به تأیید متخصصین و روایی سازه از طریق تحلیل عاملی تاییدی، و پایایی آنها نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 92/.، 93/.، و 97/. محاسبه گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای آماری Spss23 ، Amos23 و EQS استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد، مهارتهای مدیریت کوانتومی با ضریب مسیر (33/0r=) بر چابکی سازمانی، و با ضریب مسیر (41/0 r=) بر هوش سازمانی، و هوش سازمانی با ضریب مسیر (78/0 r=) بر چابکی سازمانی تأثیر گذار بوده است، و هوش سازمانی رابطه بین مهارتهای مدیریت کوانتومی و قابلیتهای چابکی سازمانی مدیران دانشگاههای منتخب اصفهان را بطور کامل میانجی گری می کند.

کارگزار حکومت در اسلام علاوه بر اینکه در برابر مردم، مسئول و پاسخگوست در برابر خداوند نیز مسئول و پاسخگو است. اگر در مکتب اسلام، کارگزار حکومت از حدود وظایف خویش تجاوز، و از موقعیت و جایگاه خویش سوء استفاده کند، مورد لعن خداوند قرار خواهد گرفت. هم چنین پیامبر اکرم(ص) در روایتی فرمود: «کسی که خود را بر گروهی از مردم مقدم بدارد در حالی که می داند بین آنان کسی هست که از او برتر است ب ه تحقیق به خداوند، پیامبر و مسلمانان، خیانت ورزیده است» (الباقلانی، 1414ق: 474 به نقل از کدخدایی و فلاح) . این حدیث شریف، قبول مسئولیت از سوی کسی را که می داند بین مسلمانان، بهتر از او برای تصدی کار مسلمین وجود دارد، خیانت می داند. در حدیث دیگری از پیامبر(ص) وارد شده است: «کسی که یکی از مسلمانان را به عنوان کارگزار برگزیند در حالی که می داند بین مسلمانان، شخصی از او بهت ر هست که به کتاب خدا و سنت پیامبر، عالمتر است به تحقیق به خدا و پیامبرش و تمام مسلمانان خیانت کرده است» (امینی، 1397 ق، ج 8: 291 به نقل از کدخدایی و فلاح). در حدیث دیگری از امیرالمؤمنین(ع) ذکر شده است: «کسی که شخص خائنی را به کار بگمارد، همانا محمد(ص) در دنیا و آخرت از او بیزار خواهد بود» (المغربی، بی تا، ج 2: 531 به نقل از کدخدایی و فلاح). همان گونه که ملاحظه می شود، هم مدیر خائن، مورد لعن خداوند است و هم مسئول مافوق وی که او را به مدیریت و امارت رسانده و یا در ادامة کار که خیانت او آشکار شده است، باز هم با وی مماشات می کند و برای عزل او اقدامی نمی کند. در اسلام، امارت و حکومت بر مسلمانان، امانت است؛ لذا شخص حاکم و کارگزار در قیامت، مورد سؤال قرار می گیرد. پیامبر اکرم(ص) در این باره می فرماید: «هیچ امیر و حاکمی نیست که بر ده نفر حکومت کند مگر اینکه در قیامت مورد سؤال واقع خواهد شد»

یادگیری سازمانی، قابلیت سازمان برای ایجاد، انتشار و عمل بر اساس دانشِ تولید شده است و اکتشاف و انتفاع فعالیت های یادگیری برای تولید یادگیری سازمانی دوجانبه مورد نیاز است. هدف این مقاله، ایجاد یک مقیاس و مدل توسعه یافته و جامع برای طبقه بندی سازمان ها در حوزه یادگیری است که با بهره مندی از این آن بتوان سازمان های انتفاعی، اکتشافی، دوجانبه گرا یا بدون هیچ گونه جهت گیری(خنثی) را از یکدیگر تفکیک کرد. مرور نظریه های ارائه شده به توضیح این نکته کمک می کند که مفاهیم مرتبط با اکتشاف و انتفاع می توانند در شش بعد عملی طبقه بندی شوند: فعالیت های دانش سازماندهی، فعالیت های نوآورانه، رقابت، جهت گیری راهبردی، کارایی سازمان و مشارکت. بعد از این طبقه بندی شش گانه، 36 شاخص مرتبط با این ابعاد، شناسایی و طبقه بندی شدند. شاخص های استخراجی از مرور مبانی نظری، در اختیار متخصصان قرار گرفت تا با روش دلفی، معیارها را نهایی کنند. در نهایت، شش شاخص حذف و هشت شاخص اضافه شدند و مدل توسعه یادگیری دوجانبه گرا ارائه شد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل چالش ها و راهکارهای تبدیل خوابگاه های دانشجویی دانشگاه علامه طباطبایی به جوامع کوچک یادگیری، است. این پژوهش با بهره گیری از روش تحقیق آمیخته از نوع اکتشافی و ساخت ابزار، و در دو بخش کیفی و کمی، انجام شده است. مصاحبه شوندگان در بخش کیفی، شامل 25 نفر از اساتید دانشگاه، مدیران خوابگاه ها و دانشجویان خوابگاهی بوده اند که با شیوه نمونه گیری هدفمند و با بهره گیری از روش گلوله برفی مورد مصاحبه قرار گرفته اند. در بخش کمی نیز، جامعه آماری مشتمل بر 3150 دانشجوی ساکن در خوابگاه های دانشگاه علامه طباطبایی بوده که از آن میان تعداد 340 دانشجو با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای- تصادفی به عنوان نمونه آماری شناسایی و مورد مطالعه قرار گرفته است. به منظور جمع آوری داده و اطلاعات بخش کمی، از دو پرسشنامه چالش ها و راهکارها - تدوین شده در بخش کیفی پژوهش- بهره گیری شده، که پایایی آنان با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، به ترتیب برابر با 87% و 96% محاسبه گردیده است. مبانی نظری، تحقیقات پیشین و همچنین یافته های بخش کیفی مطالعه حاضر، حاکی از آن است که چالش های تبدیل خوابگاه های دانشجویی به جوامع کوچک یادگیری و راهکارهای متناظر با آنان، مشتمل بر چهار محور: الف) ساختاری- مدیریتی، ب) فرهنگی- اجتماعی، ج) علمی- حرفه ای و د) درون فردی است. در بخش کمی پژوهش، نتایج حاکی از آن است که پاسخگویان تمامی چالش ها و راهکارهای شناسایی شده در بخش کیفی پژوهش براساس محورهای فوق را تأیید نموده اند. همچنین، نتایج نشان می دهد که میان دیدگاه های پاسخگویان در ارتباط با چالش ها و راهکارهای تبدیل خوابگاه های دانشجویی دانشگاه علامه طباطبایی به جوامع کوچک یادگیری به تفکیک خوابگاه، جنسیت و مقطع تحصیلی، تفاوت معنادار وجود ندارد