درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیا

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۲٬۲۰۱ تا ۱۲٬۲۲۰ مورد از کل ۳۳٬۸۵۰ مورد.
۱۲۲۰۱.

برنامه های توسعه در ایران و مشکلات زیست محیطی دریاچه ارومیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای سیاسی سال دوم بهار ۱۳۹۶ شماره ۵
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۲ تعداد دانلود : ۸۳۱
بیش از شش دهه از عمر حاکمیت گفتمان توسعه در جهان گذشته است. در این مدت مفهوم توسعه با تحولات نظری و عملی همراه بوده است. ابتدا رشد اقتصادی محض مورد توجه بود و امکانات طبیعی و محیط زیست به عنوان ابزار تسهیل گر توسعه تلقی می شد. با گذشت زمان صاحبنظران توسعه دریافتند چه بسا، یک واحدسیاسی بتواند به توسعه دست یابد؛ اما به دلیل عدم توجه به جنبه های محیط زیستی، تداوم توسعه محل تردید جدی قرارگیرد. بدین ترتیب، از دهه 1970، رویکردهای زیست محیطی به عنوان نقد دیدگاه رابطه بین محیط زیست و توسعه که در تئوری های رشد و مدرنیزاسیون و همچنین رویکردهای نئولیبرالی غالب شده بود، ظهور کردند. با این نگاه بود که توسعه پایدار مبنای عمل قرار گرفت. توسعه ای که علاوه بر رشد اقتصادی و توسعه در ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، استفاده بهینه از منابع و امکانات طبیعی و همچنین عدالت بین نسلی نیز درآن مورد توجه می باشد. با رهیافت فوق، این پژوهش درصدد پاسخگویی به این سوال است که اجرای برنامه های توسعه ملی چه تاثیری بر مشکلات محیط زیستی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه داشته است؟ برای دستیابی به این منظور، از روش توصیفی- تحلیلی و جمع آوری داده ها و اطلاعات موجود به شیوه کتابخانه ای-اسنادی استفاده شده است. بررسی رابطه دیدگاه های حاکم بر توسعه در ایران و مشکلات محیط زیستی دریاچه ارومیه، این پژوهش را به این نتیجه رهنمون ساخت که ناپایداری محیط زیستی دریاچه ارومیه بطور عمده تحت تاثیر برنامه های توسعه ملی بوده است.
۱۲۲۰۲.

عوامل اقتصادی و اجتماعی اثرگذار بر مهاجرت روستاییان مورد: سامان های عرفی روستایی حوزه انارچای مشگین شهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال هشتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۳۰) 243-259

کلیدواژه‌ها: مهاجرت مسایل اقتصادی و اجتماعی روستا منابع طبیعی مشگین شهر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۰ تعداد دانلود : ۶۸۹
از آنجایی که زندگی و معیشت خانوارهای روستایی به طور گسترده ای به منابع طبیعی پایه – همچون مراتع- وابسته است؛ عدم هماهنگی بین نیازهای بهره برداران روستایی و منابع طبیعی، تعلق خاطر روستاییان نسبت به محیط زندگی را کم رنگ کرده و در نهایت منجر به مهاجرت می شود. مهاجرت یکی از عوامل اصلی تغییر جمعیت در مناطق روستایی است که دارای اثرات منفی در درازمدت و کوتاه مدت دارد که این اثرات تغییراتی را در ساختار اجتماعی و اقتصادی مناطق روستایی وارد می کند. در این تحقیق نیز تاثیر عوامل اقتصادی و اجتماعی بر میزان مهاجرت روستاییان در سامان های عرفی روستایی حوزه انارچای مشگین شهر استان اردبیل مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی و نوع پژوهش کاربردی است. روش جمع آوری اطلاعات با استفاده از دو روش مطالعات کتابخانه ای و نیز روش میدانی انجام شد . به منظور بررسی علت و انگیزش مهاجرت روستاییان از تکنیک پرسشنامه، مصاحبه، مشاهده و مطالعه آمارهای جمعیتی روستاها از سال 1355 تا 1395 استفاده شد. فرم ها و پرسش نامه های تکمیل شده پس از بازبینی و کدگذاری تحلیل شدند. به منظور اولویت بندی و شناسایی مؤلفه هایی که بیشترین اهمیت را در زمینه مهاجرت داشته اند، از آزمون فریدمن، برای انتخاب مهم ترین گویه های موثر در مهاجرت از آزمون آماری تجزیه مؤلفه های اصلی و جهت بررسی سهم هر یک از مولفه های (گویه های) استخراج شده از تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد مهم ترین گویه های موثر در مهاجرت به ترتیب درآمد پایین، نبود بستر مناسب برای ازدواج جوانان و نبود شغل به ترتیب با میانگین رتبه 93/19، 88/19 و 81/19 می باشند. به نظر می رسد تضعیف ساختارهای اقتصادی و اجتماعی سبب می شود تا روستاییان برای به دست آوردن فرصت های بهتر زندگی به مناطق شهری مهاجرت کنند، بنابراین مهم ترین مشکل این منطقه در سال های آتی نبود نیروی کار جوان برای فعالیت در بخش کشاورزی و دامداری خواهد بود. بر اساس نتایج، درآمد پایین، نبود بستر مناسب برای ازدواج جوانان، نبود شغل و عدم اطمینان از آینده فرزندان بیشترین تاثیر را بر میزان مهاجرت به شهر دارد.
۱۲۲۰۳.

تحلیل فضایی الگوی توزیع درآمد و سطح رفاه اجتماعی خانوارهای روستایی مورد: شهرستان طالقان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال پنجم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۱۷)

کلیدواژه‌ها: توزیع درآمد رفاه اجتماعی ضریب جینی خانوارهای روستایی تحلیل فضایی طالقان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۹ تعداد دانلود : ۴۵۷
هدف اصلی تحقیق تحلیل فضایی الگوی توزیع درآمد و سطح رفاه اجتماعی خانوارهای روستایی شهرستان طالقان (از توابع استان البرز) است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، از نوع مطالعات توصیفی است. داده های مورد نیاز این پژوهش مربوط به سال 93-1392 بوده که با مصاحبه و تکمیل پرسشنامه از خانوارهای نمونه جمع آوری شده است. جامعه آماری شامل کلیه خانوارهای روستایی شهرستان طالقان است. برای اندازه گیری نابرابری توزیع درآمد از ضریب جینی، برای محاسبه سطح رفاه اجتماعی از شاخص سن و برای تعیین معنی داری نابرابری توزیع درآمد از آزمون کروسکال- والیس استفاده شده است. مقدار ضریب جینی برای دهستان های پایین طالقان، میان طالقان، کناررود و جوستان به ترتیب 63/0، 54/0، 41/0 و 49/0 برآورد شده است. نتایج نشان داد که توزیع درآمد خانوارهای روستایی در بخش پایین طالقان نسبت به دیگر مناطق ناپایدارتر است. نتایج آزمون کروسکال- والیس نیز نابرابری توزیع درآمد در شهرستان طالقان را نشان داده است. همچنین یافته ها حاکی است سهم درآمد حاصل از فعالیت های باغداری مهم ترین عامل نابرابری توزیع درآمد در شهرستان طالقان است. به لحاظ رفاه اجتماعی نیز خانوارهای روستایی منطقه بالا طالقان از بیشترین سطح رفاه اجتماعی برخوردار بوده است.
۱۲۲۰۴.

مراکز فعالیت و الگوهای سینوپتیکی بارش برف سنگین در شمال غرب ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: شمال غرب ایران مراکز فعالیت برف سنگین الگوی فشار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۰ تعداد دانلود : ۵۳۴
تعیین شاخص اقلیمی و الگوهای جوّی برف سنگین شمال غرب در راستای روش شاخص سازی با رویکرد محیط به گردش در اقلیم شناسی همدید است. برای این هدف، داده های روزانه دما و بارش زمستان 12 ایستگاه دیده بانی همدید دوره 1989- 2010 از هواشناسی ایران و ارتفاع ژئوپتانسیل متر تراز 500 ه.پ. در محدوده جغرافیایی 10 تا 65 درجه شمالی و 15 تا 80 درجه شرقی از مراکز پیش بینی محیطی و مطالعات اقلیمی آمریکا استفاده شد. 74 روز بارش برف سنگین و فراگیر در منطقه تعیین، شاخص ها و الگوهای همدید با روش تحلیل مؤلفه اصلی مشخص گردید. مناطق با همبستگی فضایی در طی زمان، مرکز فعالیت ، در سطوح میانی جو به ترتیب: تاوه قطبی، اروپای غربی- سیبری مرکزی، بالکان، آسیای مرکزی و آناتولی می باشند. این مراکز با الگوی فرود عمیق آسیای غربی، مانع اروپا، فراز آسیای مرکزی و سردچال قفقاز مرتبط است، که با همگرایی و صعود هوا با کاهش شدید دما، ریزش برف سنگین منطقه را موجب می شوند. پرفشار سیبری منطبق بر کانون آسیای مرکزی در سطوح میانی جو، عامل مهم در تداوم و تقویت الگوهای جوی فوق است.
۱۲۲۰۵.

تأثیر فعالیّت های تکتونیکی در ریخت شناسی حوضه ی آبریز رودخانه ی روئین در شمال شرق ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه تابستان ۱۳۹۵ شماره ۴۳

کلیدواژه‌ها: حوضه ی آبریز روئین شاخص های مورفوتکتونیک ریخت شناسی حوضه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۹ تعداد دانلود : ۵۸۳
حوضه ی آبریز روئین، یکی از زیرحوضه های رودخانه ی کالشور، واقع در دامنه های جنوبی کوه های آلاداغ است، که در شمال شرقی ایران قرار دارد. فعالیّت های تکتونیکی این حوضه، در آخرین فاز کوه زایی لارامید آغاز شده و همچنان ادامه دارد. این فعالیّت ها، علاوه بر وقوع مخاطرات طبیعی، تأثیرات زیادی در ویژگی های مختلف این حوضه داشته است. اطلاع از فعالیّت های تکتونیکی این حوضه، به دلیل مجاورت و تأثیرگذاری آن در شهر بجنورد (مرکز استان خراسان شمالی) و برنامه ریزهای آمایش رودخانه ای، یک ضرورت محسوب می شود. جهت بررسی این فعالیّت ها از شاخص های مورفوتکتونیکی مرتبط با ژئومورفولوژی، یعنی مقایسه ی نیمرخ طولی و لگاریتمی، شاخص پهنای کف دره نسبت به ارتفاع آن (vf)، شاخص تضاریس جبهه کوهستان(smf)، شاخص سینوسی رودخانه (s) و شاخص ارزیابی فعالیّت های زمین ساختی (lat) استفاده گردیده ونتایج حاصل از بررسی این شاخص ها و تأثیر چین خوردگی ها نشان داده است که این حوضه در معرض فعالیّت های شدید تکتونیکی قرارداشته و این فعالیّت ها باعث شده است که در این حوضه، نیمرخ طولی رودخانه ها نامنظم، دره ها عمیق و کم عرض، شکل حوضه کشیده و مسیر رودخانه ها و جبهه ی کوهستان پیچ و خم کمتری داشته باشد. همچنین جمع بندی این مطالعات نشان داد که فعالیّت های تکتونیکی در محل اتصال سه شاخه ی این رود، یعنی منطقه دومن نیم، به اوج خود رسیده و حاصل آن به صورت تنگه ای کم عرض، صخره های پرشیب و پدیده ی انحراف رودخانه ای جلوه ی خاصی به توپوگرافی این قسمت حوضه داده است.
۱۲۲۰۶.

واکاوی و شناسایی تغییرات مکانی پهنه های گرم و سرد دمایی ایران طی دوره های مختلف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۲

کلیدواژه‌ها: خوشه بندی دما تحلیل ممیزی شاخص اعتبار سنجی دیویس - بولدین (DBI) شاخص سیلهوتی (SI)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۹ تعداد دانلود : ۴۴۵
هدف از این مطالعه، شناسایی پهنه های گرم و سرد دمایی و تغییرات آن ها طی دوره های مختلف است. برای این منظور آمار دمای روزانه برای ۲۳۸ ایستگاه سینوپتیک طی دوره آمار ۱۳۴۱ تا ۱۳۹۰ از سازمان هواشناسی کشور استخراج گردیده است. برای شناسایی پهنه های دمایی سرد و گرم دوره آماری را به پنج دوره مساوی تقسیم کرده ایم و سپس با استفاده از روش های آماری چند متغیره تحلیل خوشه ای و به منظور اعتبارسنجی پهنه های سرد و گرم دمایی از شاخص های نظیر، شاخص اعتبار سنجی دیویس-بولدین (Davies–Bouldin index)، شاخص سیلهوتی (Silhouette Index) و تحلیل ممیزی استفاده شده است. نتایج حاصل از این مطالعه بیانگر این است که پهنه های گرمای دمایی ایران به سمت دوره های اخیر علاوه بر اینکه به لحاظ گستره مکانی به سمت عرض های بالاتر (به سمت عرض های شمالی و تقریباً ۲/۳ درصد) کشیده شده است نسبت به دوره های اخیر ۳/۱ درجه سانتی گراد افزایش داشته است. در حالی که پهنه های دمایی سرد ایران به سمت دوره های اخیر علاوه بر اینکه از وسعت مکانی آن ها کاسته شده است مقدار دمای آن ها هم افزایش قابل محسوسی داشته است به طوری که میانگین پهنه های سرد دمایی ایران در دوره اول (۱۳۴۱-۱۳۵۰) با گستره ۴/۲۶ درصد دارای دمایی ۷/۱۲ درجه سانتی گراد بوده است که در دوره پنجم (۱۳۹۰-۱۳۸۱) این گستره به ۸/۲۵ و دمای ۴/۱۳ درجه سانتی گراد رسیده است که بیانگر افزایش ۷/۰ درجه سانتی گراد دمای پهنه های سرد می باشد. نتایج به دست آمده از شاخص های اعتبار سنجی دیویس-بولدین، شاخص سیلهوتی و تحلیل ممیزی آمده نشان داد که به طورکلی پهنه های سرد و گرما ایران بالای ۹۸ درصد در گروه مربوط به خود قرار داشتند.
۱۲۲۰۷.

اثر فضای شهری بر سلامت روانی- اجتماعی کودکان و نوجوانان شهر اصفهان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۸ 37 - 46

کلیدواژه‌ها: فضاهای شهری سلامت روا سلامت اجتماعی کودکان و نوجوانان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۹ تعداد دانلود : ۶۱۷
شرایط نامناسب فضاهای عمومی شهری در ابعاد جسمی و روانی کودکان و نوجوانان تاثیر گذار می باشد. عدم امنیت شهری و سکونتی، انزوا، افسردگی و گسست اجتماعی در محلات شهری از عوامل مزمن شهری و محیطی هستند. طراحی فضاهای عمومی باز و محلات شهری متناسب با آسایش و سلامت روانی و فیزیکی شهروندان یکی از اهداف طراحی شهری پایدار به شمار می رود که در سال های اخیر به ویژه در کشورهای توسعه یافته گسترش زیادی داشته و ارائه راهنماها و معیارهای طراحی برای آسایش روانی و شادکامی، سلامت و ایمنی شهروندان از نتایج چنین رویکردی بوده است. هدف از این تحقیق بررسی نقش فضاهای عمومی شهری بر سلامت روانی کودکان و نوجوانان بود. روش پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش پژوهش توصیفی- همبستگی بود. ابزار پژوهش حاضرپرسشنامه 28 سوالی سلامت کودک بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار 23 spss و مدل معادلات ساختاری(AMOS) استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد فضاهای شهری بر سلامت روانی – اجتماعی کودکان تاثیر دارد. ارتباط فضاهای شهری با محدودیت های اجتماعی، رفتاری و عاطفی 48/0-، ارتباط فضاهای شهری و عزت نفس71/0، ارتباط فضاهای شهری و سلامت روان63/0 و ارتباط فضاهای شهری و مشکلات با خانواده54/0- می باشد.
۱۲۲۰۸.

سنجش سطح توسعه یافتگی دهستان های شهرستان بروجرد با استفاده از روش های تصمیم گیری چندمعیاره (MADM) و GIS

نویسنده:
منبع: پژوهش های مکانی - فضایی سال اول تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: MADM توسعه یافتگی مناطق روستایی GIS شهرستان بروجرد

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی سنجش از راه دور GIS
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  3. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی توسعه پایدار روستایی
تعداد بازدید : ۷۴۸ تعداد دانلود : ۶۴۶
امروزه آگاهی از روند توسعه روستایی و درجه توسعه یافتگی این نواحی پیش نیاز طرح ها و برنامه های توسعه روستایی محسوب می شود. از این رو، اهمیت سطح بندی با توجه به وضع موجود و مطلوب، آن است که با شناخت تنگناها و قابلیت ها و سطوح توسعه نواحی می توان سطح زندگی مردم یک ناحیه را به خوبی نشان داد و به ارایه برنامه هایی جهت کاهش محرومیت آن نواحی پرداخت و شرایط مناسب برای توسعه یافتگی را مهیا نمود. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و سنجش سطح توسعه یافتگی دهستان های شهرستان بروجرد و با استفاده از روش های تصمیم گیری چندمعیاره MADM و مدل SAW صورت گرفته است. روش تحقیق در پژوهش حاضر ترکیبی از روش های تحلیلی و اکتشافی و مطالعات میدانی و پیمایشی است که ابتدا با استفاده از 10 شاخص در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و کالبدی- زیست-محیطی به بررسی پخشایش و ضریب پراکندگی (CV) این معیارها در سطح دهستان های شهرستان های بروجرد (شامل هفت دهستان) پرداخته، سپس با استفاده از روش های تصمیم گیری چندشاخصه (MODM) به رتبه بندی دهستان ها با استفاده از میزان برخورداری هر یک از این دهستان ها از شاخص-های توسعه پایدار پرداخته شده است. در مدل SAW (از روش های تصمیم گیری چندمعیاره) هرچه مجموع به دست آمده کمتر باشد دهستان دارای سطح توسعه بالاتری نسبت به سایر دهستان های شهرستان بروجرد می باشد. در این پژوهش دهستان گودرزی با ضریب 20/15 دارای سطح توسعه بالاتر و دهستان دره حیدری با ضریب 42/25 دارای سطح توسعه پایین تری می باشند.
۱۲۲۰۹.

شناسایی چالش ها و تدوین راهبرد های مدیریت مشارکتی جنگل های زاگرس با استفاده از تحلیل شبکه ای- سوات (ANP-SWOT): مطالعه موردی منطقه جنگلی بانکول، ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 23 - 43

کلیدواژه‌ها: ارزیابی مشارکتی تحلیل شبکه ای عرصه های جنگلی بانکول (منطقه جنگلی) ایلام (استان)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۹ تعداد دانلود : ۵۲۴
در چند دهه اخیر، جنگل های ناحیه رویشی زاگرس در معرض خطرات مختلف بوده و به ویژه در سال های اخیر، به شدت تخریب شده اند. امروزه، اهمیت مشارکت ذی نفعان محلی در راستای حفظ و احیای عرصه های جنگلی در بین بخش های مختلف اجرایی و پژوهشی کشور بیش از پیش مطرح است. از این رو، تحقیق حاضر بر اساس روش ارزیابی مشارکتی روستایی (PRA) و به منظور ارزیابی مشارکت روستاییان در فرآیند برنامه ریزی و مدیریت منطقه جنگلی بانکول استان ایلام اجرا شد. در این راستا، داده های تحقیق با استفاده از ابزار های بارش افکار، بحث گروهی و پرسشنامه نیمه ساختاریافته جمع آوری شد. سپس، با استفاده از روش های سوات (SWOT) و فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) نسبت به ارزیابی عوامل و اولویت بندی راهبردهای مورد نظر اقدام شد. جامعه آماری تحقیق شامل سه روستای واقع در منطقه جنگلی بانکول بود. در تحقیق حاضر، با استفاده از روش SWOT، ضمن شناسایی نقاط قوت و ضعف (عوامل داخلی) و فرصت ها و تهدیدها (عوامل خارجی)، هشت راهبرد مدیریت مشارکتی منطقه جنگلی بانکول تدوین شد که از آن میان، راهبردهای محافظه کارانه (واگذاری مدیریت عرصه های جنگلی به بهره برداران و توسعه تعاونی های بهره برداری از جنگل) به عنوان راهبردهای برتر با مجموع 212/0، راهبردهای رقابتی (تجهیز مردم محلی به وسایل اطفای حریق) با مجموع 165/0، راهبردهای تهاجمی ( توسعه مشارکت های مردمی و گروه های همیار سبز و توجه بیشتر به آموزش بهره برداران) با مجموع 116/0، و راهبردهای تدافعی (مدیریت چرا و کنترل ورود و خروج دام به عرصه ها، توقف توسعه کارخانه سیمان و جلوگیری از کشاورزی در جنگل) با مجموع 098/0 به عنوان راهبردهای بعدی انتخاب شدند.
۱۲۲۱۱.

تحلیلی بر قاچاق کالا و عوامل مؤثر بر آن در روستاهای شهرستان مرزی سراوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال دهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۳۷ 63 - 76

کلیدواژه‌ها: قاچاق کالا اقتصاد مرزی روستا مرز شهرستان سراوان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۷ تعداد دانلود : ۴۱۱
قاچاق کالا، یکی از مؤلفه های مهم فساد اقتصادی است، قاچاق پدیده شوم و مخربی است اصولاً کالاهای قاچاق از مناطق مرزی وارد می شوند و سپس در تمام کشور توزیع می شود. مرز یا سرحد به خط فاصل میان دو کشور گفته می شود، لذا مرزها از این لحاظ دارای اهمیت بسیار زیادی هستند. یکی از مهم ترین تأثیرات اقتصادی شهرستان های مرزی وجود پدیده قاچاق است که به طرق مختلف در این شهرستان ها جریان دارد، به همین منظور هدف تحقیق حاضر تحلیلی بر قاچاق کالا و عوامل موثر بر آن در روستاهای شهرستان مرزی سراوان می باشد. با توجه به هدف فرضیه تحقیق این گونه بیان شده است: به نظر می رسد ساختارهای ضعیف اقتصادی مهم ترین عامل قاچاق کالا در روستاهای شهرستان مرزی سراوان می باشد. روش انجام تحقیق تحلیلی- توصیفی و شیوه جمع آوری اطلاعات اسنادی، کتابخانه ای، میدانی و تکمیل پرسشنامه بوده است و همچنین تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارSPSS (آزمونTتک نمونه ای و رگرسیون چندمتغیره) صورت گرفته است. نتایج حاصل از آزمون T تک نمونه ای نشان می دهد که نواحی روستایی موردمطالعه شهرستان مرزی سراوان از وضعیت بسیار نامناسب ساختارهای توسعه اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و زیست محیطی برخوردارند. همچنین نتایج حاصل از رگرسیون چندمتغیره نشان می دهد که شاخص اقتصادی، با بتای 413/0 بیشترین تأثیر را بر قاچاق کالا در روستاهای شهرستان مرزی سراوان دارد و متغیر امنیتی با بتای 380/0 در رتبه دوم و شاخص اجتماعی، با بتای 344/0 در رتبه سوم قرارگرفته است و همچنین متغیر زیست محیطی با بتای 263/0 با قرارگیری در رتبه آخر، کمترین تأثیر را بر قاچاق کالا در روستاهای شهرستان مرزی سراوان داشته است.
۱۲۲۱۲.

ارزیابی تأثیرات هدفمندسازی یارانه ها بر پایداری شاخص های اقتصاد روستایی (مطالعه موردی: دهستان سردابه، شهرستان اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره هشتم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۳۱)

کلیدواژه‌ها: پایداری اردبیل شاخص اقتصادی هدفمندسازی یارانه سردابه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۰ تعداد دانلود : ۶۲۲
اجرای سیاست هدفمندسازی یارانه ها در ایران از جمله اقداماتی است که با هدف کاهش فقر، کاهش فاصله طبقاتی بین دهک های مختلف جامعه و به ویژه ارتقای شاخص های اقتصادی در مناطق روستایی انجام شده است. تحقیق پیش رو با هدف ارزیابی آثار هدفمندسازی یارانه ها بر پایداری اقتصادی روستاهای بخش سردابه شهرستان اردبیل انجام گرفته است. این تحقیق از نوع بنیادی اکتشافی و روش انجام پژوهش توصیفی تحلیلی است. داده های مورد نیاز از دو طریق میدانی و اسنادی جمع آوری شده اند. جامعه آماری این تحقیق شامل تمامی ساکنان روستاهای دهستان سردابه (41 روستا) می شود که طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390، 9650 نفر جمعیت دارد. حجم جامعه نمونه که از طریق فرمول کوکران برآورد شده است، شامل 369 خانوار می شود که به نسبت جمعیت خانوارهای روستایی از میان 10 روستا به روش تصادفی نظام مند انتخاب شده اند. نتایج این بررسی نشان می دهد که کیفیت شاخص های اقتصادی در روستاهای مطالعه شده با گذشت نزدیک به یک دهه از اجرای این سیاست تحول چشمگیری پیدا نکرده اند. شاخص کل پایداری اقتصادی در روستاهای دهستان سردابه میزان بسیار اندکی رشد یافته است و بین متغیر اصلی پایداری اقتصادی در روستاهای مطالعه شده و اجرای طرح هدفمندسازی یارانه ها ارتباط معنی داری وجود ندارد.
۱۲۲۱۴.

تبیین مفهوم ریسک و سنجش میزان ریسک لرزه ای مناطق شهری (مطالعه موردی: نجف آباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۱ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۷) 1 - 21

کلیدواژه‌ها: آسیب پذیری ریسک زمین لرزه مخاطره نجف آباد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۸ تعداد دانلود : ۵۳۱
بر اساس نقشه پهنه بندی خطر زلزله در ایران، بخش زیادی از این کشور در محدوده خطر نسبتاً متوسط روبه بالا قرار دارد. از سوی دیگر، دوره های غیرلرزه ای بعضی گسل ها در سده بیستم (حتی آرامشی هزارساله) نشان دهنده لرزه زا نبودن این گسل ها نیست. در این میان، قضاوت شهروندان از خطر باید بر این مبنا باشد که آن ها در منطقه ای زلزله خیز سکونت دارند. براین اساس ضروری است ارزیابی ریسک لرزه ای مناطق مختلف کشور با هدف کاهش خطرپذیری جوامع شهری در اولویت برنامه ریزی ها قرار بگیرد. در پژوهش کاربردی و توصیفی-تحلیلی حاضر، ضمن معرفی دیدگاه ها و مدل های مختلف مرتبط با مفهوم شناسی ریسک و آسیب پذیری، ریسک پذیری لرزه ای شهر نجف آباد بررسی شد. برای این منظور، از پارامترهای گوناگون کمی و کیفی براساس رویکرد تصمیم گیری چندمعیاره و روش تحلیل شبکه (ANP) و ارائه مدل کاربرد داشت. نتایج نشان می دهد حدود 60 درصد مساحت توسعه یافته شهر - که دربرگیرنده ساختمان های خشتی و آجر و آهن است - ریسک پذیری متوسط روبه بالایی دارد. با تطبیق نقشه تراکم جمعیت بر این پهنه، حدود یک چهارم جمعیت شهر (در بعضی قسمت ها با تراکمی بین 70 تا 100 نفر در هکتار) خطرپذیری بالایی دارند.
۱۲۲۱۵.

بررسی و ارائه راهکارهای نوین در خصوص ارتباط بین نقش گردشگری خرید و جذب گردشگر(داخلی و خارجی) جهت توسعه و پیشرفت صنعت گردشگری بندر چابهار ایران

نویسنده:
منبع: پژوهش های گردشگری و توسعه پایدار سال دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیای ۴)

کلیدواژه‌ها: گردشگری خرید صنعت گردشگری مال ها مراکز خرید بندر چابهار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۰ تعداد دانلود : ۴۵۸
شناخت نسبت به رفتار و سبک خرید گردشگران در عصر حاضر و دنیای پررقابت امروز از اهمیت ویژه و بالایی برای بازاریابی مقاصد گردشگری برخوردار است، در حال حاضر خرید می تواند به عنوان یک فعالیت گردشگری در جهت تجربه مکان ها و مقاصد جدید و همچنین توسعه صنعت گردشگری در این مقاصد مطرح باشد، بندر چابهار در جنوب استان سیستان و بلوچستان که از آن به عنوان دروازه ملل یاد می شود با آب و هوایی معتدل و بهاری می تواند با استفاده از ظرفیت ها و قابلیت های منحصربه فرد خود (تنها بندر اقیانوسی ایران) و همچنین تعامل سازنده بین دستگاه های اجرایی متولی امر گردشگری نظیر منطقه آزاد تجاری- صنعتی چابهار، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سیستان و بلوچستان، اداره کل بنادر و دریانوردی استان سیستان و بلوچستان، اداره کل فرودگاه های استان سیستان و بلوچستان، اداره کل راه آهن جنوب شرق، سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سیستان و بلوچستان، شهرداری بندر چابهار و سایر دستگاه های اداری و اجرایی دیگر (بخش دولتی و بخش خصوصی) با فراهم ساختن زمینه احداث مجتمع ها، مال ها (مراکز خرید) مدرن، مجهز و با رعایت استانداردهای بین المللی و همچنین برگزاری جشنواره های متعدد خرید در طول سال و استفاده از ظرفیت های بومی بندر (آثار باستانی، صنایع دستی، آب و هوایی دلپذیر، نام ها و تمدن اصیل، جاذبه های متنوع گردشگری، غذاهای محلی و خوشمزه، مردم خون گرم و ...) باعث ایجاد انگیزه در خریداران جهت انتخاب بندر چابهار به عنوان مقصد گردشگری در تمامی فصول سال شده تا گردشگران لذت شیرین سفر، خرید و تفریح را در این بندر به طور هم زمان تجربه و آثار مثبت آن را همیشه در ذهن خود نگه دارند، هدف از نوشتن این مقاله ارائه راه کارهای نوین در خصوص ارتباط بین نقش گردشگری خرید و جذب گردشگر داخلی و خارجی جهت توسعه و پیشرفت صنعت گردشگری بندر چابهار بوده و این مقاله ازلحاظ هدف کاملاً کاربردی بوده و از روش توصیفی با استفاده از مطالعه کتابخانه ای، بازدید میدانی، جستجو در اینترنت و شبکه های اجتماعی مجازی نیز بهره می برد.
۱۲۲۱۶.

شناسایی و رتبه بندی مهم ترین عوامل بیابان زایی در استان خراسان رضوی با استفاده از روش دلفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۱

کلیدواژه‌ها: شدت بیابان زایی تخریب سرزمین شاخص تجزیه وتحلیل آماری پرسش نامه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۸ تعداد دانلود : ۴۹۹
بیابان زایی از مهم ترین عوامل تخریب سرزمین در نقاط مختلف جهان به ویژه مناطق خشک به شمار می آید و شناخت عوامل اصلی این پدیده می تواند در مدیریت صحیح و مناسب اراضی بسیار مؤثر باشد. لذا این تحقیق باهدف شناسایی و رتبه بندی شاخص های مؤثر خطر بیابان زایی در مناطق خشک شمال شرق ایران-استان خراسان رضوی و بر اساس روش دلفی، انجام شد. در این پژوهش ابتدا، بر اساس توزیع چندمرحله ای پرسش نامه (راند) در بین جامعه آماری که شامل؛ مدیران اجرایی، کارشناسان و متخصصان حوزه منابع طبیعی است، مهم ترین عوامل تأثیرگذار در گسترش خطر بیابان زایی استان خراسان رضوی شناسایی گردید. روایی و پایایی پرسش نامه ها به ترتیب طبق نظر جامعه خبره و همچنین با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد. تجزیه وتحلیل آماری نتایج حاصل از پرسشنامه ها و رتبه بندی شاخص ها در محیط نرم افزاری Matlabو SPSS انجام گردید. سپس با بررسی روایی پرسشنامه ها 30 پرسش اصلی انتخاب شد و نتایج پایایی نیز بیانگر ضریب آلفای کرونباخ معادل 823/0 می باشد که اعتبار و پایایی قابل قبول پرسش نامه را تأیید نمود. نتایج حاصل از راند اوّل پرسش نامه ها نشان داد که معیارهایی همچون معیار اقلیم، آب، فعالیّت های انسانی، معیار اجتماعی-اقتصادی، پوشش گیاهی، فعالیّت های کشاورزی، خاک و زمین شناسی و فرسایش به ترتیب از مهم ترین عوامل توسعه بیابان زایی بوده اند. نتایج ارزیابی پرسشنامه ها در راند دوّم، طبق روش دلفی و آزمون آماری فریدمن نیز نشان داد فعالیّت های انسانی با شاخص بهره برداری بی رویه از سفره های آب زیرزمینی، معیار اقلیم با شاخص خشک سالی های مکرر، معیار آب با شاخص برداشت بیش ازحد از منابع آب زیرزمینی، معیار اجتماعی-اقتصادی با شاخص بهره برداری شدید از جنگل ها و مراتع، معیار پوشش گیاهی با بهره برداری بی رویه از پوشش گیاهی، معیار کشاورزی با شاخص الگوی غلط کشت و عدم رعایت تناوب زراعی، معیار خاک و زمین شناسی با شاخص فرسایش پذیری خاک در برابر عوامل فرساینده از مهم ترین معیارها و شاخص های مؤثر در گسترش خطر بیابان زایی استان خراسان رضوی در طی 30 سال گذشته بوده است.
۱۲۲۱۷.

شناسایی وردش های مکانی روزهای برفپوشان در ایران زمین به کمک داده های دورسنجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی بهار ۱۳۹۵ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: ایران روزهای برفپوشان روند، سنجنده مودیس تررا سنجنده مودیس آکوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۸ تعداد دانلود : ۴۸۸
هدف از پژوهش کنونی بررسی ساختار مکانی تغییرات روزهای برفپوشان در ایران است. برای این منظور داده های پوشش برف سنجنده های مودیس تررا و مودیس آکوا برای بازه زمانی 1393-1382 به صورت روزانه و در تفکیک مکانی 500 × 500 بکارگرفته شد. پیش از بکارگیری داده های خام اولیه برخی پردازش های نخستین بر روی کل سری زمانی داده ها به منظور کاستن از ابرناکی انجام گرفت. سپس برای هرکدام از سال های مورد بررسی داده های روزانه به صورت فصلی درآورده شد. برای شناسایی تغییرات روزهای برفپوشان برای هر یک از فصول سال، معادله خط رگرسیونی بر روی هر یک از یاخته ها برازش داده شد و شیب خط داده ها بر روی هر یک از یاخته ها محاسبه گردید. کلیه محاسبات این پژوهش با انجام کدنویسی در نرم افزار مت لب انجام پذیرفت. بررسی ها نشان داد در همه فصول سال روندهای افزایشی و کاهشی شمار روزهای برفپوشان دیده می شود. در فصل زمستان بیش ترین تغییرات شمار روزهای برفپوشان دیده شد به گونه ای که در این فصل 64/22 درصد از گستره کشور دارای روند کاهشی و 69/2 درصد از مساحت ایران نیز دارای روند افزایشی شمار روزهای برفپوشان بود.
۱۲۲۱۸.

ارزیابی استعداد بروز زمین لغزش های احتمالی در محدوده شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحلیل فضایی مخاطرات محیطی سال چهارم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: تبریز زمین لغزش ILWIS فازی-تاپسیس ARC/ GIS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۷ تعداد دانلود : ۵۹۶
ایران با توپوگرافی عمدتاً کوهستانی، فعالیت تکنوتیکی و لرزه خیزی زیاد، شرایط متنوع اقلیمی و زمین شناسی عمده شرایط طبیعی را برای طیف وسیعی از لغزش داراست. قرارگرفتن در مقام دوم در بخش صنعت ایران، جمعیتی بالغ بر 1695094 نفر، مجاورت با گسل بزرگ تبریز و روی دادن زمین لغزش های مختلف در شهر تبریز این شهر را تبدیل به یکی از خطر ناک ترین شهرهای ایران در خصوص مخاطرات محیطی بخصوص زمین لغزش می کند. هدف مقاله حاضر؛ ارزیابی استعداد بروز زمین لغزش در محدوده شهر تبریز و تهیه نقشه پتانسیل بروز زمین لغزش در این محدوده است. در این راستا ابتدا زمین لغزش های رخ داده در محدوده مورد مطالعه شناسایی شدند و با استفاده از تحلیل این داده ها در نرم افزار ILWIS معیارها و زیر معیارها شناسایی و طیف بندی شدند. سپس با استفاده از مدل فازی- تاپسیس میزان اهمیت معیارها و زیر معیارها در واحدهای پیکسلی مشخص شد و در نهایت با تلفیق مدل فازی- تاپسیس و تابع همپوشانی در محیط ARC/ GIS نقشه نهایی استخراج شد. نتایج حاکی از آن است که 6 درصد اراضی شهر در پهنه خطر بسیار بالا و بیش از 30 درصد اراضی آن در پهنه های با خطر متوسط به بالا قرار دارند.
۱۲۲۱۹.

تحلیلی بر عدالت فضایی و تأثیر آن بر بوم شناسی سیاسی شهرها نمونه موردی: کلانشهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال دهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۸ 89 - 100

کلیدواژه‌ها: عدالت فضایی بوم شناسی سیاسی شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۷ تعداد دانلود : ۵۲۰
مفهوم بوم شناسی سیاسی شهر بامعادل سازی مفاهیم زیستی در ارتباط با شهر، به مطالعه و بررسی روابط متقابل فرآیندهای سیاسی، زیست محیطی و اقتصادی و نقش کمبود منابع در فضای داخلی شهر می پردازد و در قالب آن می توان اثر ساختار اجتماعی بر محیط زیست شهری را درک کرد. هدف این تحقیق  بررسی و تحلیل توسعه فضایی مناطق 22 گانه شهر تهران و تأثیر آن بر شرایط زیست محیطی مناطق می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده است که برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از روش اسنادی (کتابخانه ای) استفاده شده است. تعداد شاخص ها برای بررسی توسعه فضایی 42 مورد بوده است. این شاخص ها در 6 بعد اصلی اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، زیربنایی، امنیتی، فرهنگی گنجانده شده است و 4 شاخص نیز برای ارزیابی شرایط زیست محیطی در سطح مناطق مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. برای تحلیل داده ها و ارزیابی شرایط توسعه فضایی و زیست محیطی کلانشهر تهران از  مدل AHP و تحلیل عاملی استفاده شده است. در سنجش میزان تأثیرگذاری توسعه فضایی بر شرایط زیست محیطی از رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. برای مدلسازی فضایی از رگرسیون وزنی جغرافیایی (GWR) و رگرسیون حداقل مربعات معمولی (OLS ) استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که بین مناطق شهر تهران شکاف فضایی شدیدی وجود دارد، همچنین شرایط زیستی محیطی با شاخص های کالبدی، اقتصادی و اجتماعی همبستگی فضایی بالایی دارد. به طوری که متغیر اجتماعی با مقدار 0.63 و متغیرهای کالبدی و فرهنگی با مقدار 0.37 و 0.36  بیشترین تأثیرگذاری را در کیفیت زیست محیطی مناطق دارند.
۱۲۲۲۰.

تحلیل فضایی و سطوح توسعه یافتگی استان گیلان در شاخصهای اقتصادی، اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی سال اول زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳ 27 - 51

کلیدواژه‌ها: توسعه یافتگی استان گیلان تاپسیس ویکور کریجینگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۷ تعداد دانلود : ۲۹۳
به کارگیری روش های علمی به منظور بررسی و سطح بندی مناطق منجر به شناخت میزان نابرابری ها شده و معیاری برای تلاش در حوزه کاهش و رفع نابرابری های موجود میان آن هاست. هدف از مقاله حاضر بررسی وضعیت برخورداری شاخص های اقتصادی، اجتماعی شهرستان های استان گیلان است. روش انجام تحقیق توصیفی و تحلیلی بوده و روش جمع آوری اطلاعات اسنادی و کتابخانه ای است. به منظور رتبه بندی از مدل سطح بندی تاپسیس و ویکور و برای ترسیم و تهیه نقشه ها از GIS و همچنین از روش کرجینگ برای مشخص نمودن توزیع فضایی شهرستان ها و در نهایت از ازمون ANOVA برای تحلیل واریانس بین دو جامعه شهرستان های حاشیه دریای خزر و دیگر شهرستان ها استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که در میان شهرستان های استان گیلان در بخش شاخص های ترکیبی، بندرانزلی توسعه یافته ترین شهرستان و شهرستان تالش در پایین ترین رتبه توسعه یافتگی قرار داشته است. در بخش شاخص های اجتماعی-فرهنگی، آموزشی، شهرستان بندرانزلی توسعه یافته ترین و شهرستان تالش توسعه نیافته ترین شهرستان می باشد. همچنین در بخش شاخص های اقتصادی، شهرستان بندرانزلی توسعه یافته ترین و شهرستان رودسرتوسعه نیافته ترین و در نهایت در بخش شاخص های بهداشتی-درمانی، شهرستان لاهیجان توسعه یافته ترین و رضوانشهرتوسعه نیافته ترین شهرستان استان گیلان از نظر دسترسی به شاخص های بهداشتی-درمانی می باشد.یافته ها همچنین نشان می دهد که نواحی مرکزی استان در راس آن شهرستان بندر انزلی از شرایط مساعدتری به نسبت سایر شهرستان ها برخوردار بوده و بین شهرستانهای ساحلی و غیر ساحلی تفاوت وجود دارد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان