فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۵٬۲۴۱ تا ۱۵٬۲۶۰ مورد از کل ۳۳٬۸۵۰ مورد.
منبع:
جغرافیا و مطالعات محیطی سال هشتم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۱
43 - 54
حوزههای تخصصی:
از جمله بخش هایی که طی سال های اخیر از رشد قابل توجهی در اقتصاد جهانی برخوردار بوده اند و پیش بینی می شود در دو دهه آینده به سودآورترین و اثرگذارترین بخش اقتصادی تبدیل شود، صنعت گردشگری است. بهره گیری از این بخش برای دستیابی به توسعه پایدار در هر منطقه، نیازمند طرح و برنامه عملیاتی و اجرایی متکی بر شناخت توان های نهفته گردشگری از یک سو و ویژگی های گردشگران بهره گیرنده از این امکانات از سوی دیگر است. تحقیق حاضر با هدف تأثیر کیفیت خدمات پلیس بر تصویر مقصد و قصد بازدید دوباره گردشگران در شهر تبریز در تابستان ۱۳۹۵ صورت پذیرفته است. تحقیق حاضر، از نظر هدف، کاربردی و براساس روش گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع پیمایشی است. همچنین از روش معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار اسمارت پی ال اس به منظور تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. داده های مورد نیاز برای این تحقیق با روش نمونه گیری تصادفی ساده از گردشگران داخلی در شهر تبریز و با ابزار پرسشنامه جمع آوری شده است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که کیفیت خدمات پلیس بر تصویر مقصد و قصد بازدید دوباره گردشگران تأثیر مستقیم و معناداری دارد؛ و همچنین تأثیر تصویر مقصد بر قصد بازدید دوباره گردشگران مستقیم و معنادار است. کیفیت خدمات پلیس از طریق نقش واسط تصویر مقصد بر قصد بازدید دوباره گردشگران تأثیر غیرمستقیم و معناداری دارد.
بررسی راهکارهای اقلیمی اجرای بام در بافت سنتی بوشهر
حوزههای تخصصی:
بررسی نحوه اجرای بام در اقلیم گرم و مرطوب به وضوح نشان میدهد که بام در معماری سنتی بوشهر، نقشی بسیار فراتر از یک پوسته خارجی را ایفا می کرده است. با نگاهی بر اصول حاکم معماری امروز میتوان دریافت که بام، نه تنها نقش کارکردی خویش را از دست داده، بلکه حتی بعضاً اقلیم نیز در اجرای بام لحاظ نشده و ساخت بناها به کلی از اصول اصیل معماری سنتی فاصله گرفته است و به نظر میرسد بازگشت به اصول پایدار معماری سنتی امری ضروری و حیاتی است. هدف از این نوشتار ارائه راهکارهای اقلیمی اجرای بام در بافت سنتی بوشهر بوده و در ادامه ضمن ارائه اسکیس های معماری از اجرای بام دو نمونه موردی موجود در بافت بوشهر، راه حل هایی جهت اجرای بام در اقلیم گرم و مرطوب ارائه شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و برداشت میدانی میباشد. آنچه از این پژوهش بر میآید این است که ملاحظات اقلیمی لحاظ شده در طراحی و اجرای بام در جهت میسر نمودن استفاده از بام به عنوان یک فضای زندگی بوده و بکارگیری مصالح بوم آورد و متناسب با اقلیم نیز در اجرای بام از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده اند.
تأثیر کاربرد تجارت الکترونیک در کاهش سفرهای درون شهری و انتشار آلاینده منواکسیدکربن در منطقه5 شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پایین بودن نرخ زمین و مهاجرت های بی رویه در دو دهه گذشته، سبب افزایش تراکم، افزایش حجم ترافیک و بالتبع آن افزایش آلودگی هوا و هزینه های اقتصادی در منطقه 5 شهر تهران گردیده است. در همین راستا، تلاش گردید تأثیر خرید الکترونیک از فروشگاه های زنجیره ای بر میزان سفرهای درون شهری و انتشار آلاینده منواکسیدکربن در این منطقه مورد بررسی قرار گیرد. در فرآیند پژوهش، از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. لذا پرسشنامه سنجش میزان تمایل به خرید الکترونیک در میان 384 نفر از شهروندان به صورت تصادفی توزیع گردید. در این پژوهش از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف برای بررسی نرمال بودن داده ها استفاده گردید. سپس با استفاده از آزمون ناپارامتریک ویلکاکسون تک نمونه ای، اثرات استفاده از خرید الکترونیک در مسائل محیط زیستی و اقتصادی از دیدگاه شهروندان تحلیل شد. نتایج نشان داد که شهروندان نقش خود را در کاهش آلودگی هوا با میانگین 01/3 به طور نسبی می دانند و تأثیر تجارت الکترونیک در کاهش هزینه خانوار و حمل ونقل را به ترتیب با میانگین 75/2 و 66/2 در وضعیت پایین تر از متوسط می دانند. بررسی ها نشان داد که در صورت اعمال سیاست تجارت الکترونیک، به میزان 653 هزار لیتر صرفه جویی در مصرف بنزین و 62/39 تن در سال کاهش آلاینده منواکسیدکربن در منطقه 5 اتفاق می افتد که با توجه به قیمت بنزین فوب خلیج فارس و نرخ ارز معادل 365 هزار دلار صرفه جویی ارزی است. نتایج نشان می دهد که راهکار استفاده و تشویق مردم به استفاده از خرید الکترونیک، یک راهکار مناسب جهت مدیریت تقاضای سفر و کاهش آلودگی هوا محسوب می گردد.
ارزیابی وضعیت لرزه خیزی و آسیب پذیری کالبدی- جمعیتی شهر رفسنجان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مخاطرات محیط طبیعی سال هشتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱۹
123 - 150
حوزههای تخصصی:
شهرستان رفسنجان در شمال غربی استان کرمان واقع شده و از شمال به بافق در استان یزد، از جنوب به بردسیر و سیرجان از مغرب به شهر بابک و از مشرق به کرمان محدود می شود. با توجه به وضعیت لرزه خیزی استان کرمان، میزان آسیب پذیری لرزه ای شهر رفسنجان سوال اساسی این پژوهش بوده است. به همین علت این پژوهش سعی دارد وضعیت لرزه خیزی و آسیب پذیری کالبدی و جمعیتی شهر رفسنجان در برابر زلزله را ارزیابی نماید. نتایج نشان می دهد که 51/13 درصد از پارامترهای کالبدی و جمعیتی شهر رفسنجان از آسیب پذیری بالایی برخوردار می باشند که از این مقدار 38/7 درصد آن در پهنه با خطر لرزه خیزی متوسط و 13/6 درصد نیز در پهنه با خطر لرزه خیزی کم قرار دارد. همچنین از مجموع 41/36 درصد از پارامترهای کالبدی و جمعیتی این شهر که از آسیب پذیری متوسط برخوردار است، 61/19 درصد آن در در پهنه با خطر لرزه خیزی متوسط و 81/16 درصد آن در پهنه با خطر لرزه خیزی کم قرار دارد. از طرفی فقط حدود نیمی (08/50 درصد) از پارامترهای کالبدی و جمعیتی شهر رفسنجان از وضعیت آسیب پذیری کم و مناسب برخوردار است که از همین مقدار هم 37/25 درصد آن در پهنه با خطر لرزه خیزی متوسط قرار داشته و فقط 7/24 درصد آن در پهنه کم خطر از نظر لرزه خیزی قرار گرفته است. لازم به هرچند طبق نتایج شهر رفسنجان از خطر لرزه خیزی بالایی برخوردار نیست ولی نتایج تحلیل لرزه خیزی حاکی از آنست که احتمال وقوع زلزله هایی با بزرگی 7 ریشتر امکان پذیر است. به همین علت با توجه به اینکه حدود 50 درصد از مساحت این شهر از نظر کالبدی و جمعیتی آسیب پذیر می باشد بنابراین برنامه ریزی کاربردی جهت کاهش خطرات احتمالی از اهمیت بالایی برخوردار است.
بازتاب تغییرات محیطی در تغییرات توزیع فراوانی دمای رویه ی زمین: مطالعه موردی حوضه زاینده رود و حوضه اورمیه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
دستکاری های انسان در طبیعت بدون پیامد نیست. تغییراتی که انسان در محیط ایجاد می کند از راه تغییر ویژگی های گرمایی رویه ی زمین می تواند به تغییر دما و در نتیجه تغییر توزیع فراوانی دما منجر شود. تغییر دما خود زنجیره ای از تغییرات محیطی را در پی خواهد داشت. در کشوری هم چون ایران که به سبب گرمی هوا و کمبود منابع آب زیست پذیری بسیار شکننده ای دارد گاهی تغییرات محیطی می تواند به معنای مرگ و زندگی باشد. بررسی داده های دمای رویه ی زمین مودیس آکوا برای گذر شب و روز از 1382 تا 1396 نشان می دهد که دستکاری های انسان توزیع فراوانی دمای رویه ی زمین را در پهنه های معینی از کشور دستخوش تغییر کرده است. ساخت سدها و بر هم زدن چرخه ی طبیعی آب، تهی کردن منابع آب زیرزمینی از راه حفر چاه های بی شمار، گسترش شهرها، تغییر کاربری زمین، نابود کردن جنگل ها و درختزارها نمونه هایی از دستکاری های انسان در طبیعت هستند که چهره ی دمایی ایران را در طی دهه ی گذشته دگرگون کرده است. تعادل میان توان طبیعی سرزمین ایران و باری که بر این سرزمین گذاشته شده بر هم خورده است. تداوم مدنیت در مراکز کهن تمدنی کشور با خطر نابودی روبرو است مگر آن که ایرانیان شیوه ی زندگی خود را تغییر دهند و بین نیازهای خود و توان طبیعی سرزمین ایران تعادلی برقرار سازند
تحلیل توزیع مکانی قربانیان جرم برداشت غیرمجاز از حساب های بانکی در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه جغرافیای انتظامی سال هفتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲۸
115 - 142
حوزههای تخصصی:
در اثر توسعه روزافزون فناوری های مرتبط با فضای مجازی و استفاده از اینترنت، نوع و روش ارتکاب بسیاری از جرائم نیز تغییر جهت داده اند. دراین بین مجرمان مالی بیشترین سوءاستفاده را از این ابزار برای رسیدن به اهداف خود دارند که موجب افزایش نرخ این گونه جرائم شده است. هدف از این پژوهش بررسی توزیع مکانی قربانیان جرمِ برداشتِ غیرمجاز از حساب های بانکی در مناطق (۲۲) گانه شهر تهران است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی است. سیستم اطلاعات جغرافیایی به مأموران انتظامی کمک می کند تا مکان های بالقوه جرم را توسط تحلیل معیارهایی که در ظاهر ارتباط چندانی با یکدیگر ندارند، به صورت نقشه و به شکل طبقه بندی شده گرافیکی شناسایی کند. جامعه آماری شامل (۳۰۰) پرونده قربانیان این جرم در سال (۱۳۹۵)می باشد. تجزیه وتحلیل داده ها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی با به کارگیری روش های آماری -گرافیکی انجام شد. یافته ها نشان داد که آزمون مرکز متوسط قربانیان برداشت غیرمجاز حساب بانکی در فضای مجازی در منطقه (۶) قرار دارد . نتایج نشان داد که بین مؤلفه های اقتصادی، آموزشی و جمعیت با جرم موردمطالعه رابطه وجود دارد.
تحلیل اثرات اقتصادی- اجتماعی کاهش آب دریاچه ارومیه در روستاهای پیراشهری شهر چهاربرج با تاکید بر مهاجرت های فصلی
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۲ زمستان ۱۳۹۸ ویژه نامه زمستان
418 - 422
حوزههای تخصصی:
دریاچه ها و بخصوص دریاچه های داخلی با وجود اینکه نقشی اساسی در اقتصاد روستایی و تثبیت فعالیت های کشاورزی ایفا می کنند، کاهش آب آنها تهدید اساسی برای پایداری جمعیت در مناطق روستایی به شمار می رود و عاملی برای بروز مهاجرت های روستای به خصوص مهاجرت نیروی کار و جوانان روستایی محسوب می شود. هدف تحقیق حاضر، بررسی اثرات کاهش سطح آب دریاچه اورمیّه در مهاجرت های فصلی پیراشهری شهر چهابربرج در شهرستان میاندوآب می باشد. نوع تحقیق کاربردی، روش تحقیق توصیفی- تحلیلی, روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از تحلیل عاملی و به شیوه تحلیل مولفه های اصلی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، شامل خانوارهای روستایی روستاهای پیرامون شهر چهاربرج در دهستان مرحمت آباد شمالی است که طبق سرشماری سال 1395، دارای 2803 خانوار و 10294 نفر جمعیت می باشد، طبق فرمول کوکران تعداد نمونه لازم 262 خانوار بدست آمد. یافته های تحقیق نشان می دهد، نتایج تحلیل عاملی در هشت دسته قرار گرفته و 99/66 درصد واریانس را تبیین نمودند. مهمترین عاملی های که از طریق کاهش آب دریاچه ارومیه موجب مهاجرت فصلی روستائیان شده است شامل: عامل درآمد، تسهیلات و منابع آب و خاک، عامل مدیریت، نهاده ها و ماشین آلات و عامل تنوع درآمدی و همکاری جمعی می باشد.
برنامه ریزی راهبردی برای توسعه پایدار منطقه حفاظت شده تالاب چغاخور
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۲ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۵
202 - 213
حوزههای تخصصی:
امروزه به دلیل رشد جمعیت و استفاده بیش از حد از منابع طبیعی، اکوسیستم ها و مناطق حفاظت شده مورد تخریب قابل توجهی قرار گرفته اند که در این شرایط اعمال روش های مدیریتی در این مناطق ضروری به نظر می رسد. در بین این مناطق تالاب ها به دلیل شرایط خاص و اهمیت اکولوژیکی آن ها نیاز به توجه بیشتری دارند. تالاب چغاخور به عنوان یکی از تالاب ها و مناطق حفاظت شده شاخص و ارزشمند کشور همواره با مشکلات اکولوژیک، انسان زاد یا طبیعی فراوانی مواجه بوده است. از این رو، به منظور حفاظت از از این تالاب، می بایست مدیریت بهینه منابع و سیاست های مناسب محیط زیستی اتخاذ گردد. هدف این پژوهش ارزیابی جامع توانمندی ها و تنگناهای تالاب چغاخور در راستای حفاظت و مدیریت بهینه آن با استفاده از تحلیل SWOT و ارائه راهبردهای مدیریتی به منظور بهبود وضع حفاظت موجود و تقویت نقاط قوت و استفاده از فرصت ها است. در این پژوهش ابتدا نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای تالاب شناسایی شد و به وسیله کارشناسان وزندهی شد. سپس ماتریس استخراج شده و راهبردهای مناسب ارائه گردید. با توجه به نتایج بدست آمده، جذب اعتبارات بین المللی، اشراف مناسب پاسگاه محیط بانی به منطقه به علت جانمایی مناسب پاسگاه و وجود دوربین های مدار بسته برای نظارت تالاب و برخورداری از سمن های بومی فعال مهمترین نقاط قوت تالاب به حساب می آیند. همچنین نبود زیر ساخت های مناسب گردشگری، بروز نبودن تجهیزات و ناکافی بودن، به علاوه عدم وجود مرکز پایش آنلاین مهم ترین موانع حفاظت تالاب شناخته شدند. در نهایت با توجه به اطلاعات استخراج شده، ماتریس برنامه ریزی راهبردی منطقه تهیه و تدوین شد.
برآورد ارزش تفریحی قلعه سلاسل شهرستان شوشتر با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط و روش هزینه سفر فردی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
گردشگری و توسعه سال هشتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۹)
48 - 65
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف این پژوهش، ارزیابی ارزش تفریحی و بررسی عوامل موثر بر تمایل به پرداخت گردشگران قلعه سلاسل شهرستان شوشتر با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط و هزینه سفر فردی است. روش: برای بررسی عوامل مؤثر بر میزان تمایل به پرداخت گردشگران، مدل اقتصاد سنجی لاجیت مورد استفاده قرار گرفت. داده های مورد نیاز از طریق تکمیل پرسشنامه و مصاحبه حضوری با 307 بازدید کننده از مکان مذکور در سال 1396، جمع آوری شده است. نتایج: نتایج روش ارزش گذاری مشروط نشان داد که میانگین تمایل به پرداخت هر فرد برای بازدید از این مکان 5712 ریال و ارزش تفریحی برای هر خانواده معادل 68/323527 ریال در سال بوده است. نتایج روش هزینه سفر فردی نیز نشان داد که ارزش تفریحی این مکان 939596000 ریال برآورد شده است. مقایسه این دو روش نشان می دهد که، ارزش تفریحی این مکان در روش هزینه سفر فردی بیشتر برآورد شده، زیرا از دید بازدیدکنندگان، استفاده از این مکان به عنوان یک کالای همگانی خالص قلمداد می گردد و افراد تمایلات خود نسبت به پرداخت از آن را به درستی بیان نمی کنند، به گونه ای که هزینه صرف شده برای هرخانوار جهت تفریح در این مکان، به مراتب بالاتر از تمایلات اظهارشده می باشد.
تبیین مفهوم ریسک و سنجش میزان ریسک لرزه ای مناطق شهری (مطالعه موردی: نجف آباد)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
بر اساس نقشه پهنه بندی خطر زلزله در ایران، بخش زیادی از این کشور در محدوده خطر نسبتاً متوسط روبه بالا قرار دارد. از سوی دیگر، دوره های غیرلرزه ای بعضی گسل ها در سده بیستم (حتی آرامشی هزارساله) نشان دهنده لرزه زا نبودن این گسل ها نیست. در این میان، قضاوت شهروندان از خطر باید بر این مبنا باشد که آن ها در منطقه ای زلزله خیز سکونت دارند. براین اساس ضروری است ارزیابی ریسک لرزه ای مناطق مختلف کشور با هدف کاهش خطرپذیری جوامع شهری در اولویت برنامه ریزی ها قرار بگیرد. در پژوهش کاربردی و توصیفی-تحلیلی حاضر، ضمن معرفی دیدگاه ها و مدل های مختلف مرتبط با مفهوم شناسی ریسک و آسیب پذیری، ریسک پذیری لرزه ای شهر نجف آباد بررسی شد. برای این منظور، از پارامترهای گوناگون کمی و کیفی براساس رویکرد تصمیم گیری چندمعیاره و روش تحلیل شبکه (ANP) و ارائه مدل کاربرد داشت. نتایج نشان می دهد حدود 60 درصد مساحت توسعه یافته شهر - که دربرگیرنده ساختمان های خشتی و آجر و آهن است - ریسک پذیری متوسط روبه بالایی دارد. با تطبیق نقشه تراکم جمعیت بر این پهنه، حدود یک چهارم جمعیت شهر (در بعضی قسمت ها با تراکمی بین 70 تا 100 نفر در هکتار) خطرپذیری بالایی دارند.
نقش طرح هادی در جهانی شدن ویژگی های مناطق روستایی مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان داراب(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی فضایی سال نهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۳۲)
81 - 102
حوزههای تخصصی:
طرح مسأله: تهیه و اجرای طرح هادی از مهم ترین راهبردهای توسعه روستایی است. این طرح با طیف گسترده ای از اقدامات، جایگاه ویژه ای در جهانی شدن ویژگی های مناطق روستایی دارد. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی آثار این طرح بر جهانی شدن ویژگی های مناطق روستایی بخش مرکزی شهرستان داراب طراحی و اجرا شده است. روش: این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی است که در آن داده های میدانی لازم با ابزار مشاهده، مصاحبه و تکمیل پرسشنامه تهیه شد. برای تعیین خانوارهای نمونه، نخست با بهره گیری از فرمول کوکران تعداد 370 خانوار به مثابه حجم نمونه و سپس نمونه های پژوهش با روش تصادفی ساده انتخاب شدند؛ همچنین برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی، استنباطی و مدل Topsis و نرم افزارهای Super Decisions، SPSS و ArcGIS استفاده شد. نتایج: براساس نتایج آزمون تحلیل واریانس با اندازه های مکرر (Anova with repeated measures)، اختلاف زیادی بین متغیرهای مختلف معرّف جهانی شدن روستاها وجود دارد و بیشترین سطح از مؤلفه های جهانی شدن مربوط به شرایط زندگی در روستاست؛ از سوی دیگر آزمون همبستگی پیرسون گویای ارتباط مثبت بین سطح اقدامات در تمام بخش های اجرایی طرح هادی با وضعیت جهانی شدن روستاهاست. براساس آزمون رگرسیون خطی نیز مشخص شد اقدامات طرح هادی با مقدار بتای 596/0 بر جهانی شدن ویژگی های روستاها تأثیرگذار است. نوآوری: با توجه به اینکه مطالعات دانشگاهی گذشته درباره جهانی شدن در ایران عمدتاً متمرکز بر شهرها و نواحی روستایی کمتر مدنظر بوده و با عنایت به اینکه درباره آثار طرح هادی بر جهانی شدن ویژگی های روستاها پژوهشی صورت نگرفته است، اجرای این پژوهش به منزله اقدامی نو در پژوهش های روستایی حائز اهمیت خواهد بود.
جایگاه فضاهای ورزشی در توسعه گردشگری شهرستان نهاوند مطالعه موردی: مجموعه ورزشی علیمرادیان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
گردشگری شهری دوره ۶ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴
145 - 156
حوزههای تخصصی:
جاذبه های انسان ساخت یکی از مهم ترین جاذبه هایی هستند که درنتیجه دخالت انسان در محیط شکل گرفته اند. این نوع جاذبه ها طیف وسیعی از چشم اندازهای جغرافیایی را به خود اختصاص می دهند که فضاهای ورزشی نمونه ای از آن ها هستند. مجموعه فرهنگی - ورزشی علیمرادیان با چشم اندازی زیبا، معماری مناسب و امکانات ورزشی مجهز برابر با استانداردهای جهانی، شرایط مطلوبی برای جذب گردشگر در شهرستان نهاوند فراهم آورده است. در این پژوهش ضمن معرفی پتانسیل های گردشگری شهرستان نهاوند، به معرفی مجموعه فرهنگی- ورزشی علیمرادیان و ارائه راهکارهایی برای توسعه گردشگری ورزشی، اشتغال زایی و ارتقاء سطح اقتصادی، در این شهرستان پرداخته شده است. روش کار تحقیق حاضر کتابخانه ای، توصیفی و تحلیلی، بازدید میدانی و تکمیل پرسشنامه بوده است. جامعه آماری شامل 100 نفر از ورزشکاران، کارشناسان و گردشگران ورزشی بوده که با توجه به مشخص نبودن تعداد دقیق جامعه، از جدول حجم نمونه مورگان به روش تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شده اند. متغیرها به صورت کیفی و کمی تجزیه وتحلیل و از نرم افزار SPSS ویرایش 21 بهره گرفته شده، برای نرمال بودن داده ها از آزمون کلموگروف - اسمیرنوف و جهت بررسی فرضیه های تحقیق از آزمون T استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که پتانسیل های ورزشی شهرستان به درستی شناسایی نشده اند و اینکه فضاهای ورزشی تأثیر فراوانی در ارتقاء گردشگری ورزشی داشته که در صورت توجه و داشتن برنامه، رونق گردشگری ورزشی در این شهرستان سبب اشتغال زایی و ارتقاء سطح اقتصادی جامعه خواهد شد.
تبیین فرایند تحقق منظر پایدار در شهر معاصر با بهره گیری از نظریه شهرسازی منظر(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات شهری دوره هشتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۰
3 - 16
حوزههای تخصصی:
در دهه های اخیر نگرش های متعددی در رابطه با شکل گیری «منظر پایدار» در شهرها مطرح و پژوهش های گوناگونی در این زمینه انجام شده است. اما آنچه تاکنون قابل تشخیص است، عدم توجه به منظر و رویکرد کل نگر آن در حوزه شهرسازی به عنوان «رکن اساسی طراحی شهری» است. بر این مبنا تفکر «شهرسازی منظر» با درک منظر به مثابه یک پایگاه نظری جدید و«کلی نگری» به شهر و پذیرش «عدم قطعیت» شهر معاصر، عرصه موضوعی جدیدی را در رابطه با طراحی منظر در ادبیات جهانی مطرح نموده است. از این رو پژوهش حاضر درصدد تبیین فرایند طراحی منظر شهری پایدار در شرایط متغیر کنونی (در دو بعد رویه و محتوا) با استفاده از رویکرد مبتنی بر نظریه «شهرسازی منظر» است. در این راستا پرسش اصلی پژوهش این گونه مطرح می شود که «منظر پایدار» در چارچوب نظری تفکر «شهرسازی منظر»، براساس ماهیت پیچیده شهر معاصر، چگونه تبیین شده و تحقق می یابد. متأثر از ماهیت پرسش پژوهش و برای رسیدن به هدف مورد نظر، از روش تحلیل محتوا و تفسیر یافته ها استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که مفهوم پایداری در تفکر «شهرسازی منظر» هم به معنای «ثبات» ساختار اصلی شهر و هم به مفهوم «تغییر» فعالیت و برنامه ها مطابق با تغییر شرایط و تقاضاها در طول زمان است. بنابراین می توان از چارچوب نظری تفکر «شهرسازی منظر» با ویژگی «عدم قطعیت» و «تغییر» در طراحی «عرصه های باز» درون و پیرامون شهر و همچنین «محله های شهری» که از قابلیت «انطباق» و «انعطاف پذیری» بیشتری برخوردارند، استفاده نمود. در این زمینه تأکید بر برنامه ریزی از پایین به بالا، ابعاد مشارکتی، طراحی فرایند محور و برگشت پذیر (با قابلیت اصلاح و بازبینی)، تفکری فرارشته ای در مواجهه با منظر، همراه با نگرشی از مقیاس کلان به خرد در حوزه منظر شهری و توجه به ارزش های موجود در آن باید مدنظر قرار بگیرد.
پهنه بندی خطر سیلاب در محدوده شهر ایلام با استفاده از روش AHP و GIS(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
تحلیل فضایی مخاطرات محیطی سال ششم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱
179-192
حوزههای تخصصی:
گسترش شهرنشینی و تغییر شرایط هیدرولوژیک طبیعی آبراهه ها احتمال وقوع سیلاب را افزایش می دهد. تحقیق حاضر جهت پهنه بندی خطر سیلاب در محدوده شهر ایلام و تعیین محدوده های بحرانی بافت شهری در برابر سیلاب با استفاده از روش AHP و GIS صورت گرفته است. برای این منظور پارامترهای شماره منحنی، ارتفاع، فاصله از آبراهه، زمین شناسی، کاربری اراضی، جمعیت، شیب، خاکشناسی، تراکم ساختمان، بافت فرسوده و تجمع جریان به عنوان پارامترهای تأثیرگذار در خطر سیلاب شهر ایلام انتخاب و وزن دهی این پارامترها در محیط نرم افزار Expert Choice انجام شد. سپس نتایج حاصل از این نرم افزار به محیط نرم افزار GIS منتقل و نقشه پهنه بندی خطر سیلاب در محدوده موردنظر تهیه گردید. نقشه پهنه بندی خطر سیلاب نشان می دهد که مناطق با خیلی خطر کم 8/0 درصد، مناطق با خطر کم 5/8 درصد، مناطق با خطر متوسط 6/49 درصد، مناطق با خطر زیاد 54/32 درصد و مناطق با خطر خیلی زیاد 56/8 درصد از مساحت حوزه آبخیز شهر ایلام را تشکیل می دهند . همچنین ناحیه مرکزی شهر بیشترین خطر و احتمال وقوع سیلاب را دارد که علت این امر تراکم زیاد جمعیت و مناطق مسکونی در این ناحیه و نزدیکی آن به مسیل و تراکم بافت فرسوده و قدیمی آن می باشد. بنابراین، با بررسی نتایج حاصل از نرم افزار Expert Choice می توان مؤثرترین عوامل در بروز خطر سیلاب را شناسایی و با اولویت بندی آنها، راهکارهای مدیریتی را معطوف به برطرف کردن یا کاهش تأثیر این عوامل کرد.
واکاوی نقش تصویر ذهنی گردشگران از برند بر شهرت مقصد گردشگری مطالعه موردی: شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
گردشگری شهری دوره ۶ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲
45 - 59
حوزههای تخصصی:
امروزه صنعت گردشگری به عنوان یکی از مهم ترین صنایع درآمدزا در دنیا مطرح است. یکی از راهبردهای توصیه شده توسط متخصصان بازاریابی برای جذب سهم بیشتر بازار، ایجاد یک برند قدرتمند می باشد. در این راستا افزایش شهرت برند را می توان به عنوان ابزاری برای رسیدن به این هدف توصیه کرد. بنابراین، پژوهش حاضر درصدد بررسی تأثیر تصویر ذهنی گردشگران خارجی از برند مقصد گردشگری بر شهرت آن است. به این منظور ابتدا ابعاد تصویر ذهنی برند مقصد گردشگری شناسایی و سپس تأثیر این ابعاد بر شهرت مقصد گردشگری موردبررسی قرار گرفت. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر ماهیت توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل آن دسته از گردشگران خارجی است که در فروردین ماه سال 1396 به شهر یزد سفرکرده اند. از این جامعه نمونه ای به حجم 300 نفر انتخاب شد. برای گردآوری داده های پژوهش، از پرسشنامه استفاده شده است. به منظور آزمون فرضیه های پژوهش از آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزارهای SPSS و LISREL استفاده گردید. نتایج پژوهش نشانمی دهد تصویر ذهنی برند مقصد گردشگری از سه بعد تشکیل شده است که شامل تصویر ذهنی عاطفی، شناختی و رفتاری از برند مقصد گردشگری می باشد. یافته های پژوهش نشان داد که تصویر ذهنی عاطفی و شناختی از برند مقصد گردشگری تأثیر معنی داری بر تصویر ذهنی رفتاری از برند مقصد گردشگری دارد. ضریب t برای این دو فرضیه برابر با 96/14 و 87/13 است. همچنین ضریب t برای فرضیه 3، 4 و 5 برابر با 11/2، 25/2 و 83/3 محاسبه گردید. بنابراین، می توان گفت که تصویر ذهنی عاطفی، شناختی و رفتاری از برند مقصد گردشگری تأثیر مثبت و معنی داری بر شهرت مقصد گردشگری دارند.
بررسی بعد فرکتالی چاله بیجار با تأکید بر تغییرات سطح اساس(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
غییرات سطوح اساس از مهم ترین عوامل ناتعادلی فرم ها و فرایندهای در حوضه های آبریز است. حوضه آبریز قزل اوزن از زیرحوضه های دریای خزر، در طی کواترنری به شدت تحت تأثیر نوسانات سطح اساس بوده است. برای بررسی ژئومورفولوژیکی این اثرات در سراب قزل اوزن، با استفاده از نرم افزار GIS و نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی آبراهه ها و لیتولوژی رقومی گردید و با توجه به شواهد تغییرات سطح اساس (اسارت و انحراف رودخانه ها و آبراهه های شعاعی همگرا) محدوده ی ژئونرون بیجار شناسایی شد. با استفاده از تئوری هندسه فراکتال و روش رتبه بندی هورتن- استرالر، نسبت انشعاب، طول آبراهه ها و بعد فرکتالی زیرحوضه ها محاسبه گردید. آثار تغییرات سطوح اساس محلی، به صورت سطوح تراکمی در 6 زیرحوضه انگوران چای، حسن آباد یاسوکند، یول کشتی، قروه و دهگلان، گرماب و سجاس رود شناسایی و تجزیه وتحلیل شد. در اطراف چاله بیجار 3 تراس دریاچه ای در ارتفاع 1561، 1540 و 1515 متری مشاهده گردید درحالی که در مرکز چاله فرایند کاوشی غلبه دارد. عدد 12/2 بعد آشوبناکی (فرکتالی) حوضه ی آبریز بیجار، دال بر شرایط تقریباً متعادل شبکه ی آبراهه ای در کل حوضه است که نشان دهنده متوقف شدن فرسایش قهقرایی در سرشاخه های رتبه ی یک است. در دو زیرحوضه یول کشتی و قروه دهگلان با بعد فرکتالی کمتر از 2 دال بر ضریب انشعاب بیشتر نسبت به مساحت حوضه است؛ در سر آب زیرحوضه های انگوران چای، سجاس رود و گرماب سرشاخه ها قادر به شکل گیری و عقب نشینی هستند. زیرحوضه حسن آباد یاسوکند با بیشترین عدد فرکتالی در بین زیرحوضه ها (25/3) به بیشترین حد تعادل خود رسیده و کمترین فرسایش قهقرایی در سرشاخه های آن مسلط است. بررسی رابطه ی بین بعد فراکتال نسبت انشعاب با مساحت حوضه های موردمطالعه دال بر یک رابطه ی معکوس و منفی است.
ارزیابی شهر تبریز از منظر شاخص های شهر مطلوب سالمندان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۳ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۶۸
219-244
حوزههای تخصصی:
یکی از مسایل عمده جمعیتی عموماً در کشورهای جهان مسأله سالخوردگی جمعیت و پیامدهای ناشی از آن است. لذا، هدف پژوهش حاضر، ارزیابی شهر تبریز بر اساس شاخص های شهر مطلوب سالمندان (نظیر مسکن، مشارکت اجتماعی، احترام و حمایت اجتماعی و خدمات سلامت) می باشد. روش تحقیق پژوهش حاضر، توصیفی - تحلیلی از نوع کاربردی و شیوه جمع آوری داده ها و اطلاعات اسنادی و پیمایشی بوده و از ابزار پرسشنامه برای گردآوری داده ها استفاده شده است. جامعه آماری شامل کلیه سالمندان 60 سال به بالاتر بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 در بین مناطق 1 و 10 شهرداری تبریز است که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه به ترتیب برای منطقه 1، 138 و برای منطقه 10، 138 نفر به دست آمده است. سپس با بهره گیری از روش نمونه گیری در دسترس در بین مناطق 1 و 10 شهرداری تبریز توزیع و جمع آوری شده است. در روش تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های پیشرفته آماری و مدل یابی معادلات ساختاری (SEM) استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که میانگین وضعیت مسکن، میزان مشارکت اجتماعی، حمایت اجتماعی و خدمات سلامت در بین سالمندان مورد مطالعه در حد متوسط به پایین می باشد و میانگین شاخص احترام در بین سالمندان در حد متوسط می باشد و میزان هر کدام از شاخص های شهر مطلوب سالمندان به جز شاخص مسکن، بر حسب نوع مسکن و منطقه سکونت پاسخگویان تفاوت معنی داری با هم ندارد. همچنین، میزان اثرگذاری حمایت اجتماعی و خدمات سلامت بر احترام برابر با (44/0)، میزان اثرگذاری مشارکت مدنی بر احترام برابر با (23/0) و میزان اثرگذاری مشارکت اجتماعی بر احترام برابر با (17/0) می باشد. با توجه به ضریب تبیین به دست آمده به این نتیجه می رسیم که سه متغیر (مسکن، حمایت اجتماعی و خدمات سلامت و مشارکت اجتماعی) در مجموع 82/0 از واریانس متغیر احترام را تبیین می کنند و 18/0 درصد دیگر مربوط به عواملی غیر از متغیرهای موجود می باشد.
برنامه ریزی استراتژیک بهبود جایگاه سیستم حمل و نقل شهری در شهرکرد با استفاده از تلفیق رویکردهای SWOT و QSP(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۳ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۶۸
245-264
حوزههای تخصصی:
اهمیت حمل و نقل درون شهری با اختصاص حدود 25 درص د از فضای شهرها به خ ود و همچن ین ب ا ف راهم س ازی زمینه تحول و پویایی شهرها و شهروندان آنه ا غیر قاب ل انک ار اس ت. امروزه حم ل و نق ل شهری ب ه دلی ل مس ائل و مشکلات و چالشهای مختلف از قبیل آلوده س ازی ه وای ش هرها و آلودگی صوتی مورد توجه برنامه -ریزان شهری و محققان قرار گرفته است. در شهر شهرکرد در زمینه حمل و نقل پایدار برنامه ریزی اصولی صورت نگرفته و زیرساخت های ضعیف حمل و نقل موجود، کفاف جمعیت رو به رشد شهر را ندارد و شهر با مشکلات جدی از جمله آلودگی های زیست محیطی، ترافیک و تصادفات روبرو است. از این رو ضروری است که مدیران و برنامه ریزان شهری با نگاه راهبردی به تحلیل وضعیت و برنامه ریزی در توسعه سیستم حمل و نقل شهری بپردازند. لذا در پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی، ابتدا بوسیله مدل SWOT نقاظ ضعف و قوت، فرصت ها و تهدیدات سیستم حمل و نقل شهرکرد شناسایی شده و سپس با استفاده ماتریس عوامل داخلی و خارجی جایگاه و موقعیت سیستم حمل و نقل شهر مشخص گردیده و بر این اساس راهبرهای ترکیبی برای بهبود وضعیت موجود پیشنهاد شده است. در نهایت با استفاده از ماتریس کمی برنامه ریزی راهبردی (QSPM) به اولویت بندی راهبردهای پیشنهادی پرداخته شده است.
تحلیل ارتباط میان ساختار فضایی و رشد پراکنده محلات شهری به روش چیدمان فضا(مطالعه موردی: شهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۳ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۶۸
265-284
حوزههای تخصصی:
از ابتدای قرن حاضر تاکنون، تحولات شهرنشینی و دگرگونی های کالبدی آن، نتاج نامطلوبی بر ساختار شهر ایرانی داشته است، به گونه ای که شهر کنونی بدون ارتباط و توجه به ساخت و سازمان اولیه خود، مظهری از هم گسیختگی، توسعه ناموزون و نابرابری های اجتماعی- اقتصادی است. بنابراین، بررسی دگرگونی های ساختار فضایی- کالبدی محیط های شهری و هدایت آنها به سوی همسازی و تعادل فضایی، در ابعاد مختلف کالبدی، اجتماعی و اقتصادی امری ضروری است و از ناپایداری و نابرابری فضایی جلوگیری می شود. از این رو در این مقاله، به بررسی رابطه میان رشد پراکنده شهری و ساختار فضایی شهر پرداخته شده است. نوع پژوهش توصیفی - تحلیلی است، که به منظور بررسی میزان رشد پراکنده شهری با استفاده از20 شاخص و انجام روش تحلیل عاملی در 111محله شهر شیراز، در نهایت بر اساس7عامل (تراکم، قطعات ساختمانی، دسترسی، اختلاط کاربری، مرکزیت، بی قاعدگی نواحی ساخته شده و فضای فعالیت)، بررسی و در محیط Spss مورد تحلیل قرار گرفت، همچنین برای تحلیل ساختار فضایی شهر، با استفاده از روش چیدمان فضا نقشه خطی در محیط Depthmap تهیه گردید. نتایج نشان می دهد، ارتباط معنادار و معکوسی میان ارزش همپیوندی ساختار فضایی و رشد پراکنده شهر شیراز وجود دارد. به طوری که مقدارضریب همبستگی پیرسون(623/0-) و مقدار معیار تصمیم(sig.) 0.00 می باشد. بر این اساس محلاتی که دارای ارزش همپیوندی بالایی هستند، پیوند مناسبی با ساختار فضایی کل شهر دارند و بدون رشد پراکنده می باشند و محلاتی که ترکیب بندی شبکه معابر و ساختار فضایی آن ها با شهر همپیوند نبوده، دچار جداافتادگی فضایی گشته و رشد پراکنده شهری را به دنبال داشته اند.
Policies and Planning Approach: Challenges and Opportunities for Local Stakeholders' Empowerment and Sustainable Development (Case Study: South and South-East Villages of Tehran)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
Purpose - The present study aims to examine the challenges and opportunities for local stakeholders' empowerment related to rural planning in Iran. In general, the current approach of planning process from making decision to implementation and monitoring is based on instrumental rationalism approach, irrespective of the villagers’ viewpoints. Urban – Rural divided planning has created some challenges for sustainable rural development and opportunities for improving environmental-ecological and socio-economic indicators, which have been ignored . Design/Methodology/Approach- Less attention has been paid to local stakeholders' empowerment in planning methods and procedures, which is regarded as an obstacle for the promotion of the indicators related to sustainable rural development. The present study was based on a descriptive – analytical method. Correlation test and multivariate regression were used to provide a meaningful framework. Library and field studies were used for data collection. Library method was used to understand the impact of policy implementation and planning approach on the socio-economic empowerment of local stakeholders for their socio-economic participation in sustainable rural development and the study of previous research experiences and other countries on appropriate planning. The statistical population of the study is 124 villages in south and southeast of Tehran. Random sample size for completing the questionnaire of local authorities at village level, using Cochran formula and its adjustment formula for small statistical population, with 95% confidence level and probability of 0.05 and prediction of variance S2 0.25 = sample size of 54 villages was achieved. In these 54 villages, 450 questionnaires were completed according to size by specifying sample size in each village .The validity of the research questionnaire was conducted by experts in organizations. The reliability of the questionnaire through Cronbach's alpha was 0.801. Findings- The results indicated that local stakeholder's generative empowerment is important although unproductive empowerment is increasingly overcoming. In addition, the possible effects of this process have been identified. Thus, problem-oriented planning is necessary for formulating a community-based approach optimally and strengthening social capital, which is not based on current instrumental rationalism approach. Thus, for the best planning with a community-based approach and the reinforcement of social capital, the group to convene is needed in the process and problem-oriented planning is important. This is inconsistent with the techno centrism rationalism approach.