زبان و ادبیات فارسی در خارج از مرزها

از دیر باز، اگر چه شاعران در تنگنای وزن و قافیه گرفتار بوده اند؛ اما دقت در بارِ معنایی واژه ها و تلاش در به کارگیری بهترین کلمات، آنها را قادر ساخته است تا بیش از نثر نویسان خلاقیت لغوی و ترکیبی داشته باشند. شاعر با ایجاد لغات جدید یا استفاده نو از همان لغات گذشته؛ اولا در غنای کلام خویش کوشیده است و ثانیا در دو بخش خلق لغات جدید و ایجاد معانی متعدد برای آنها، زبان سرزمین خویش را زنده و پویا نگه داشته است. در این نوشته سعی شده است با چنین رویکردی، به تجزیه و تحلیل واژه های مشتق در غزل های امیر حسن سجزی دهلوی پرداخته شود. مطالعه غزل های این شاعر فارسی گوی هند به روش کتابخانه ای و به شیوه تحلیل و توصیف انجام گرفته است. بررسی ترکیبات اشتقاقی در سه بخش پیشوند، میانوند و پسوند، نشان می دهد؛ بیشترین تنوع واژه های مشتق شعر وی در بخش پسوندها است. پیشوند های غیر فعلی در رتبه دوم قرار می گیرد و پس از آنها پیشوندهای فعلی جای دارد. میانوندها آخرین بخش واژه های مورد مطالعة این نوشته را دربر می گیرند.

۴۴۳.

شاعر و فیلسوف شرق مرزا عبدالقادر بیدل در نظر غرب

مترجم: محمد یعقوب خان

منبع: کابل سال دوم مهر ۱۳۱۱ شماره ۴

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۸۶ تعداد دانلود : ۶۴۱

۴۴۴.

میرزا هرگوپال تفته و غزل گویی او

نویسنده: سید احسن الظفر

منبع: قند پارسی زمستان ۱۳۸۴ شماره ۳۲

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۸۶ تعداد دانلود : ۶۱۲

۴۴۵.

ساختار کالج فورت ویلیام و عملکرد آن با رویکرد نثر اردو و زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: وفا یزدان منش

منبع: مطالعات شبه قاره سال چهارم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: داستان ترجمه فارسی اردو فورت ویلیام کریست

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه زبان و ادبیات فارسی در خارج از مرزها شبه قاره هند

تعداد بازدید : ۱۱۸۴ تعداد دانلود : ۷۸۹

انگلستان برای گستراندن قدرت رو به فزونی اش، در سال 1800م. فورت ویلیام کالج را در شهرکلکته تأسیس کرد. آنان برای افزایش آگاهی افسران شان از فرهنگ و زبان بومیان شبه قارّه ی هند، ناخواسته، به غنای زبان اردو و ژرف پویی اش یاری رساندند و تألیف به زبان اردو بیشتر و بیشتر شد که این رویکرد، هم قلمرو زبان اردو را گسترش داد و هم تألیف هایی در زمینه ی دستور زبان، در پی داشت. پیامد این حرکت، ترجمه ی داستان های فارسی به زبان اردو بود که بیشتر طیف های مردمی را به سوی خود جلب کرد. چنین می نماید که قطع نفوذ زبان فارسی و فرهنگ آن در این پهنه، محور اصلی سیاست سلطه جویان بوده است. اگرچه عمر فورت ویلیام کوتاه بود و عاقبت به دست سران مؤسس خود از صفحه ی تاریخ محو شد، ولی کارنامه ی درخشانی را بر جای گذاشت. در این مقاله سعی شده است انگیزه ی این کار نامه ی درخشان را با توجّه به اساس و اسباب بر کناری فورت ویلیام مورد بررسی قرار دهیم. محوریت این مقاله ادغام بررسی سیاست و اعمال نظر انگلیسی ها؛ تأثیر فارسی و ادبیّاتش در متون تهیّه شده در آنجا و نحوه شکل گیری نثر ادبی اردوست. روش تحقیق، استفاده از متون معتبر اردو و تحلیلی بر محور مقاله می باشد.

۴۴۶.