تحولات علمى و دگرگونى هاى پر شتاب دنیاى علم، زبان هاى مختلف دنیا را به تعامل و داد و ستد واداشته است. البته این تعامل در حوزه دستورى و ساختمانى (زیر ساخت) بسیارکند و به سختى صورت مى پذیرد لیکن در حوزه لغوى و معنایى (رو ساخت) روان تر و به آسانى اتفاق مى افتد. زبان فارسى در جایگاهى است که باید از آن به یکى از زبان هاى پویا و زنده دنیا نام برد. زبانى که درگذشته ظرفیت بسیار بالایى از آن در تولید علم و دانش سراغ داریم و در دنیاى کنونى هم مهم ترین وظیفه او استفاده از حداکثر ظرفیت خود، براى انتقال و از آن مهم تر تولید علم است. به طورى که نخست لغات و عبارات و اصطلاحات ساخته شده هماهنگ با اصول ساختارى و دستورى زبان فارسى باشند و دوم با شاخص هاى زیبایى شناختى لغوى، آوایى و معنایى همخوان و متناسب باشند. این مقاله مى کوشد ساختمان دستورى لغات و اصطلاحات علمى و فنى معاصر را تعیین نماید.
مقاله حاضر دو هدف را دنبال می کند : الف - بررسی و نقد نظریه غالب در زبانشناسی نوین در حوضه یادگیری دستور زبان توسط کودکان. ب- ارائه نظریه ای جدید بر اساس پژوهشهای نگارنده . طرفداران نظریه غالب در یادگیری دستور زبان توسط کودکان براین باورند که یادگیری دستور زبان ، در طول دوره تولید عبارات چند کلمه ای (حدود 19 تا 24 ماهگی ) و بعد از آن شروع می شود . ( اینگرام 1986، برمن 1988، گودلاک 1989، رفورد 1990، لاینز1990، اوگیری 1997). اما نگارنده معتقد است که این نظریه جهانشمول نیست ، چرا که در زبان فارسی یادگیری دستور زبان ممکن است از مرحله تولید تک واژه ها (16 ماه به بعد ) شروع شود . این مدعا مبتنی بر واژه های پژوهشی است که توسط نگارنده در زمینه رشد زبان در کودکی دو زبانه ( فارسی و انگلیسی ) انجام شده است تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که کودک مورد مطالعه پیش از مرحله عبارات چند واژه ای ،نشانه هایی از یادگیری دستور زبان بروز داده است . این امر احتمالا ناشی از ساختار زبان فارسی است ، چرا که در این زبان ، برخلاف بسیاری از زبانهای دنیا ازجمله انگلیسی ، ساخت جملات از انعطاف پذیری ویژه ای برخوردار است . نتایج این تحقیق، از این رو که نظریه غالب جهانشمولی را در زبانشناسی زیر سئوال می برد ، از دیدگاه نظری حائز اهمیت است .
نگارنده در نوشتار حاضر به بررسی معنا و کاربرد پسوندی نام آوایی در گویشهای خراسانی می پردازد. پسوند آوایی اَست /-ast/ با افزوده شدن به نام آواهایی مانند شُرشُر، تَق تَق، خش خش و … که خود نوعی استمرار آوا را نشان میدهد، معنای ناگهانی بودن و عدم استمرار تولید آن آوا را به آنها می افزاید. برای نمونه در حالی که نام آوای شُرشُر sor - sor/ بیانگر استمرار آوای شر است، صورت شُرّست /Sorrast/ بیانگر آن است که این آوا به یکباره و ناگهانی پدید آمده و استمرار نیافته است. افزون بر نمونه های مربوط به گویشهای خراسانی، نمونه های کاربرد این پسوند در متون قدیم فارسی و برخی گویشهای ایرانی مثل تاجیکی و افغانی نیز در این نوشتار ارائه می گردد.
در شکل گیری بحث زبان قرآن باید دوجریان را از یکدیگر تفکیک نمود. یک، جریان اصیلی که از همان دوران نزول آغاز و تا به امروز ادامه داشته و آثار و پیشینه قابل توجهی را به خود اختصاص داده است. دیگر، جریانی که عمدتا از فضای ادبی و فلسفی غرب برخاسته و توسط مستشرقین و روشنفکران مسلمان وارد حوزه مباحث قرآنی شده است. پژوهش حاضر به جریان دوم می پردازد.
دو خاستگاه عمده در محدوده این بحث قابل طرح است: خاستگاه های ادبی و زبانشناسی،خاستگاه های ادبی - فلسفی. شیوه ما در این پژوهش تحلیلی توصیفی بوده و با استفاده از منابع کتابخانه ای صورت گرفته است.