نورعلی فرخی

این مقاله به منظور بررسی شاخص های روانسنجی و هنجاریابی پرسشنامه 6 عامل HEXACO-FFI-R انجام گرفته شده است. این پرسشنامه که از مطالعات فرهنگ واژگان هفت کشور جهان تهیه شده است بیست و چهار زیر مقیاس را در 6 عامل شخصیتی صداقت - فروتنی، هیجان پذیری ، برونگرایی ، توافق، وظیفه شناسی و باز بودن به تجربه مورد بررسی قرار می دهد. این مقیاس دارای 60 سوال است. این پژوهش از نوع زمینه یابی می باشد. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی، ارشد و دکتری در حال تحصیل در دانشگاه های تحت نظارت وزارت علوم و فناوری تشکیل می دهند. حجم نمونه مورد مطالعه این تحقیق 884 نفر دانشجو می باشد که از 5 دانشگاه کشور( اصفهان، شیراز، فردوسی مشهد، ارومیه و کردستان) انتخاب گردیده شده اند. نتایج این مطالعه نشان داد که ساختار شش عاملی مفروض بر شخصیت دانشجویان نمونه ی مورد مطالعه را تایید کرد. پایایی های بدست آمده و اعتبار سازه از ضریب بالا و مطلوبی برخوردار است که نشان دهنده کاربردی و قابل اعتماد بودن پرسشنامه است. همتراز سازی این پرسشنامه با پرسشنامه NEO-FFI-R و همچنین هنجاریابی پرسشنامه در طبقات دیگر جامعه پیشنهاد می شود.

سنجش انطباقی کامپیوتری به خزانه سؤالی نیاز دارد که به خوبی طراحی شده و برای ساخت آزمون های مجزا، تعداد مناسبی  سؤال داشته باشد. همچنین شامل سؤال هایی باشد که از لحاظ محتوایی متعادل باشد و هزینه ساخت آزمون را کاهش دهد. یکی از روش های طراحی خزانه سؤال، روش رِکیس است، که در آن از روش مونت کارلو برای تعیین ویژگی های یک خزانه سؤال بهینه استفاده می شود. در این پژوهش، از این روش برای طراحی خزانه هایی که با مدل سه پارامتری لُجستیک مدرج شده اند، استفاده شده است. برای کنترل نرخ مواجهه سؤال از روش سیمپسون-هتر و برای شبیه سازی سؤال های آزمون از سه روش تصادفی (R)، تصادفی آمیخته و پیش بینی (MRP) و حداقل آگاهی آزمون (MTI) استفاده شده است. عملکرد خزانه های سؤال شبیه سازی شده و عملیاتی با در نظر گرفتن مجموعه ای از ملاک های ارزیابی، با یکدیگر مقایسه شده اند. نتایج نشان می دهد که خزانه MRP نسبت به سایر خزانه های بهینه از امنیت و دقت اندازه گیری بالاتری برخوردار است و شامل سؤال های زیادی با ضریب تشخیص بالا است. نرخ همپوشی آزمون در آن کمتر و درصد کوچکی از سؤال های بیش مواجهه و کم مواجهه دارد. در مقابل اندازه خزانه MTI نسبت به سایر خزانه های بهینه کوچک تر و سؤال هایی با ضریب تشخیص پایین تر دارد. به طور کلی با در نظر گرفتن عامل کنترل مواجهه، خزانه های بهینه، بهتر از خزانه عملیاتی عمل می کند.

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه ی تعارض والد- فرزند و خودپنداره ی تحصیلی دانش آموزان با رضایت از زندگی آن ها بود. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه ی پژوهش کلیه ی دانش آموزان مقطع راهنمایی شهرستان نمین بودند که از میان آن ها 293 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش، مقیاس رضایت از زندگی (SWLS)، پرسشنامه خودپنداره ی مربوط به مدرسه یی یسن چن و پرسشنامه تعارض با والدین (CP) اشتراوس بود. برای تحلیل یافته ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج نشان داد: بین خودپنداره ی تحصیلی با رضایت از زندگی رابطه ی مثبت معنادار (p<0.01)، و بین تعارض مادر با رضایت از زندگی (p<0.01) و تعارض فرزند با رضایت از زندگی (p<0.05)، رابطه منفی معنادار وجود دارد. تجزیه وتحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که متغیر خودپنداره تحصیلی و مؤلفه ی پرخاشگری کلامی مادران قادر به پیش بینی رضایت از زندگی دانش آموزان خواهند بود(p<0.01). می توان نتیجه گرفت: تلاش برای شکل گیری خودپنداره ی تحصیلی مثبت و کاهش تعارض والد – فرزند در بین نوجوانان، نقش مهمی در ارتقاء رضایت از زندگی آنان خواهد داشت.

هدف این پژوهش بررسی نقش میانجی متغیرهای محیطی (ارتباط والد-کودک)، منبع کنترل و عملکرد تحصیلی به منظور تبیین افسردگی کودکان با اختلالنارسایی توجه - بیش فعالی بود. بعد از غربالگری کودکان مشغول به تحصیل در پایه پنجم ابتدایی مقیاس های مدیریت رفتاری و تنیدگی والدگری به عنوان نشان گرهای مربوط به رابطه والد-کودک و مقیاس اختلالنارسایی توجه - بیش فعالی توسط مادران و آزمون عملکرد تحصیلی محقق ساخته و پرسش نامه افسردگی و منبع کنترل بر روی کودکان اجرا شد. تحلیل ضرایب همبستگی نشان گر ارتباط مثبت و معنی دار بین اختلال بعد نارسایی توجه و افسردگی بود؛ همچنین بین سه متغیر واسطه با افسردگی و بعد نارسایی توجه ارتباط معنی داری وجود داشت. تحلیل معادلات ساختاری نشان گر اهمیت متغیر ارتباط والد-کودک به عنوان متغیر میانجی گر رابطه بین اختلالنارسایی توجه و افسردگی بود. دو متغیر عملکرد تحصیلی و مکان کنترل نتوانستند به عنوان متغیر میانجی در الگو عمل کنند. یافته های این پژوهش تایید کننده اهمیت ارتباط والد-کودک و والدگری در اختلال افسردگی کودکان با اختلالنارسایی توجه- بیش فعالیاست که باید در درمان و مشاوره این گروه از کودکان مورد توجه قرار گیرد.

انجام و بهبود فرآیندهای سازمانی قویاً بستگی به توجه به نیازهای روانشناختی و انطباق آن ها با وظایف و مشاغل دارد. هدف اصلی این مطالعه دستیابی به میزان تأثیر عامل های اصلی شغل بر حالات اساسی روانشناختی کارکنان و تأثیر این حالات بر پیامدهای شغلی از طریق آزمون پیمایش تشخیص شغل (JDST) می باشد. بدین منظور 1000 نفر از کارکنان شرکت ملی نفت از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند که درنهایت با 757 پرسشنامه تحلیل ها انجام شد. نتایج نشان داد که ارتباط معنی داری بین ابعاد اصلی شغل (تنوع مهارت، اهمیت وظیفه، هویت وظیفه، استقلال و پسخوراند)، حالات اساسی روانشناختی (تجربه معناداری شغل، تجربه مسئولیت پذیری شغل و تجربه آگاهی از نتایج) و پیامدهای شغلی (عملکرد و خشنودی شغلی) وجود دارد.

زمینه: رویکردهای سنتی و جاری سنجش در بازنمایی قابلیت های زبانی افراد با چالش های عملی و نظری همراه بوده و توانایی آن ها در سنجش و گزینش داوطلبان مورد تردید قرار گرفته است. به گونه ای که متخصصان حوزه اندازه گیری آموزشی را به استفاده از روش های جدیدتر و کارآمدتر، سنجش تشخیصی شناختی، سوق داده است. هدف: هدف مقاله حاضر تحلیل تشخیصی سوالات بخش درک مطلب آزمون ورودی دوره های دکتری زبان انگلیسی عمومی با استفاده از مدل غیرجبرانی فیوژن به منظور شناسایی مهارت های آزمون مورد مطالعه، کفایت مدل ارائه شده (همگرایی و برازش مدل)، توان تشخیصی آزمون و میزان تسلط داوطلبان در هر یک از مهارت ها بود. روش: جامعه مورد بررسی عبارت از کلیه 3942 داوطلب کنکور در رشته های آموزش زبان انگلیسی، زبان شناسی، مترجمی و ادبیات انگلیسی در سال 1391 بود و اطلاعات مربوط به 2754 آزمودنی به عنوان گروه نمونه در تحلیل نهایی وارد شدند. از تحلیل محتوای آزمون، کدگذاری آن و بررسی گزارش های کلامی پنج دانشجوی کارشناسی ارشد و دکترای زبان انگلیسی دارای سابقه تدریس در آموزش زبان انگلیسی برای تعیین مهارت های زیربنایی احتمالی هر یک از سوالات استفاده شد. یافته ها: نتیجه بررسی های بخش کیفی شش مهارت تدوین شده شامل استفاده از دانش واژگان، استفاده از دانش نحوی، استخراج اطلاعات صریح، استنتاج، اتصال و ادغام و استفاده از دانش عملی بود. تحلیل داده ها با استفاده از مدل غیرجبرانی فیوژن کاهش یافته مبتنی بر الگوریتم زنجیره مارکف مونته کارلو، نشان دهنده کفایت مدل تدوین شده و امکان استفاده از آن در داده های زبان انگلیسی بود. اتصال و ادغام (1/39 درصد)، استفاده از دانش عملی (8/36)، استخراج اطلاعات صریح (1/37 درصد)، استنتاج (9/25 درصد)، استفاده از دانش نحوی (1/25) و استفاده از دانش واژگان (9/22 درصد) به ترتیب آسان ترین تا دشوارترین مهارت های آزمون درک مطلب است. ضریب دشواری آزمون 42/. به دست آمد و آزمون از توان تشخیصی بالایی برخوردار نبود. بحث و نتیجه گیری: امکان استفاده از مدل های تشخیصی شناختی در داده های مربوط به آزمون های زبان وجود دارد و منجر به کسب اطلاعات بیش تر از آزمون و پاسخ آزمودنی ها شده و به تحقق هدف سنجش برای یادگیری کمک می کند. کلمات کلیدی: مدل های تشخیصی شناختی، مدل غیرجبرانی فیوژن، مهارت های سازه درک مطلب، زبان انگلیسی

هدف پژوهش حاضر مقایسه ی اثر روش های آموزش دلگرم سازی مبتنی بر نظریه ی آدلر، آموزش رفتاری مبتنی بر نظریه ی بارکلی و دارودرمانی بر مهارت های خودکنترلی در کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی است. جامعهآماریپژوهشحاضرعبارتازکلیه والدین کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی که به درمانگاه کودک و نوجوان بیمارستان روان پزشکی روزبه شهر تهران مراجعه کرده و فرزندان آن ها بر اساس تشخیص روان پزشک و بر اساس پرسش نامه تشخیصی علایم اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی کانرز این اختلال را دارا می باشند. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس تعداد 40 نفر از والدین (پدران و مادران) کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی مراجعه کننده به این درمانگاه برای پژوهش حاضر انتخاب شدند و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل قرار گرفتند. پژوهش حاضر شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه اندازه گیری خود کنترلی کندال و ویلکاکس می باشد. نتایج تحلیل آماری داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس و نمرات Fنشان داد که به طور کلی بین اثربخشی سه روش مورد مطالعه در افزایش مهارت خودکنترلی کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی تفاوت معنادار وجود دارد، 09/ 10= F.بر این اساس می توان نتیجه گرفت که روش های آموزش دل گرم سازی والدین بر اساس نظریات آلفرد آدلر و روش آموزش رفتاری والدین بر اساس نظریات راسل بارکلی بر افزایش مهارت خودکنترلی کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی تأثیر دارد.

زمینه: اعتبار تحلیل های چندسطحی با تأکید بر تفاوت های نظریه های اندازه گیری (رویکرد کلاسیک اندازه گیری و رویکرد نظریه جدید اندازه گیری (IRT)) به کمک داده های مختلف مورد پژوهشهای اخیر بوده است. هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر بدست آوردن میزان تأثیر مدارس بر نمرات کسب شده دانش آموزان شرکت کننده در آزمون تیمز پیشرفته 2008 بود. روش: برای دستیابی به هدف اصلی پژوهش از داده های مربوط به اجرای آزمون فیزیک تیمز پیشرفته 2008 که روند آموزش فیزیک پیشرفته دانش آموزان سال آخر متوسطه (پیش دانشگاهی) را مورد ارزیابی قرار می دهد، استفاده شد. جامعه آماری و گروه نمونه پژوهش حاضر، جامعه آماری و گروه نمونه پایه پیش دانشگاهی رشته ریاضی- فیزیک در آزمون فیزیک تیمز پیشرفته است که در سال تحصیلی 1387-1386 به اجرا در آمده است. حجم نمونه دانش آموزان ایرانی در این سنجش برابر 2556 نفر بوده است. یافته ها: نتایج تحلیل ها به طور کلی نشان داد که نخست تحلیل های چندسطحی نظریه سؤال- پاسخ (MLIRT) نسبت به تحلیل های چندسطحی نمره واقعی (MLTS) از قدرت بیشتری در آشکارسازی تفاوت بین مدارس برخوردار است. دوم آنکه، میزان تفاوت بین مدارس شرکت کننده در آزمون ریاضیات تیمز پیشرفته که در شاخص ICC (همبستگی درون رده ای) منعکس شده است در تحلیل های MLIRT بسیار زیاد است. بحث و نتیجه گیری: نخست آنکه، در نظر گرفتن خطای اندازه گیری تک تک سؤالات در تحلیل ها در چارچوب بیزی و با استفاده از نمونه گیری گیبس به طور چشمگیری توانمندی تحلیل های چندسطحی را بهبود می بخشد و افزایش معنادار نسبت واریانس تبیین شده را در پی خواهد داشت. دوم آنکه، تفاوت و تبعیض آموزشی بین مدارس زیاد است که این امر عمدتاً ناشی از متغیرهای در سطح مدرسه (نظیر متغیرهای مرتبط به معلم یا متغیرهای مرتبط به مدرسه) می باشد.

بررسی علل و ماهیت تفاوت عملکرد دانش آموزان دختر و پسر در یادگیری ریاضیات مورد توجه محققین زیادی در تعلیم وتربیت بوده است اما اغلب آن ها ریاضی را به عنوان یک سازه کلی بررسی نموده اند. در این پژوهش از قابلیت های مدل های CDM به منظور بررسی دقیق و جزیی تفاوت در مهارت های زیربنایی ریاضیات استفاده شده است. سنجش تشخیصی شناختی بر اساس 8 صفت اصلی، شامل 32 سؤال بر روی نمونه ای به حجم 509 دانش آموز که بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از بین دانش آموزان شهر تهران انتخاب شده بودند، اجرا گردید. مدل غیر جبرانی DINA تفاوتی در پارامترهای حدس، لغزش، IDI و RMSEA در میان دو گروه نشان داد. هم چنین دانش آموزان پسر و دختر در متوسط تسلط به مهارت های ریاضی نیز عملکرد یکسانی داشتند، اما دانش آموزان دختر در مهارت تسلط به مفاهیم ریاضیاتی به صورت معناداری (در سطح آلفا 01/0) تسلط بیشتری نسبت به پسران داشتند و دانش آموزان پسر در مهارت های عملیات میانه ریاضیات و کاربرد آموخته ها در مسائل دنیای واقعی برتری معناداری (در سطح آلفا 05/0) نسبت به دختران نشان داده اند.

پژوهش حاضر با هدف بدست آوردن میزان تأثیر مدارس بر نمرات کسب شده دانشآموزان شرکت کننده در آزمون تیمز پی شرفته 2008 و برر سی اعتبار تحلیلهای چند سطحی بر ا ساس نظریه کلا سیک اندازهگیری به روش برآورد بیزی صورت پذیرفت. برای دستیابی به هدف اصلی پژوهش از دادههای مربوط به اجرای آزمون ریاضی تیمز پیشرفته است و روند آموزش ریاضیات پیشرفته دانشآموزان سال آخر متوسطه IEA 2008 که خود جزو تازهترین مطالعات )پیشدان شگاهی( را مورد ارزیابی قرار میدهد ا ستفاده شد )مرکز ملی مطالعات تیمز، 1388 (. بر این ا ساس، جامعه آماری و گروه نمونه پژوهش حاضررر، جامعه آماری و گروه نمونه پایپ پیش دانشررگاهی رشررته ریاضرری- فیزیک در 1386 به اجرا در آمده اسررت. ح ن نمونه - آزمون ریاضرریات تیمز پیشرررفته اسررت که در سررال تح رریلی 1387 دانشآموزان ایرانی در این سن ش برابر 2556 نفر بوده ا ست )گزارش تیمز پی شرفته، 1388 (. نتایج تحلیلها به طور کلی ن شان داد که در مدل صفر 12 در صد، در مدل با کووریت سطح دانش آموز 38 در صد و در مدل با کووریت سطح دانشآموز، مدرسه و معلن حدود 55 درصد از واریانس نمرات پیشرفت تح یلی دانشآموزان ناشی از تفاوت بین مدارس ا ست و این میزان تفاوت زیاد بین مدارس شرکت کننده گویای تفاوت و تبعیض آموز شی بین مدارس زیاد ا ست که این امر عمدتاً نا شی از متغیرهای در سطح مدر سه )منابع مدر سه برای درس ریاضی و سابقه تدریس ریاضی معلن( میباشد

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی شیوه درمانی EMDR که توسط فرانسین شاپیرو (1998) مطرح شده بر روی کم خوابی نوع اول شب، اجرا شده است. به منظور آزمون فرضیه های پژوهش از طرح علی مقایسه ای استفاده شد.نمونه شامل 60 نفر بیمار مبتلا به کم خوابی از نوع اول شب، در محدوده سنی 25 تا 50 سال و محدوده تحصیلی دیپلم تا فوق لیسانس از هر دو جنس (30 زن و 30 مرد) بودند. که با استفاده از نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. به منظور طبقه بندی و تحلیل داده ها از آزمون t تست و کواواریانس استفاده شد. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که بین پیش آزمون و پس آزمون در گروه آزمایش EMDR تفاوت معنی دار است که اثربخشی این روش را نشان می دهد. همینطور بین پیش آزمون و پس آزمون در گروه شناختی رفتاری تفاوت معنی داری بدست آمد که اثربخشی روش درمان شناختی رفتاری را در بهبود کم خوابی نشان می دهد. ولی تفاوت بین گروه شناختی رفتاری و EMDR معنی دار نبوده است. یعنی می توان روش درمانیEMDR را بعنوان درمانی با اثر بخشی یکسان با CBT در نظر گرفته شود .

زمینه: مقیاس باورهای کارآمدی در تدریس ریاضیات توسط هوینکر و اینوچ (1995) توسعه داده شده است. با این حال، نتایج تحقیقات در باب ویژگی های روانسنجی این مقیاس متناقض است. هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس باورهای کارآمدی در تدریس ریاضی با استفاده از مدل اعتبار پاره ای تعمیم یافته، یکی از مدل های نظریه سوال -پاسخ برای داده های چند ارزشی، بر روی نمونه ای از معلمان اجرا شد. روش: تعداد 332 نفر از معلمان دوره ابتدایی شهر تبریز به طور تصادفی انتخاب و به مقیاس باورهای کارآمدی معلم در تدریس ریاضیات (هوینکر، اینوچ، 1995) پاسخ گفتند. یافته ها: ضریب آلفای کرونباخ برای دو خرده مقیاس انتظار پیامد، و باورهای کارآمد به ترتیب برابر با 82/0 و 85/0 بود. نتایج تحلیل مولفه های اصلی و تحلیل عاملی تاییدی دال بر تک بعدی بودن هر دو خرده مقیاس بود. علی رغم شاخصه های آماری قابل قبول برای مقیاس، نتایج مدل اندازه گیری اعتبار پاره ای تعمیم یافته دال بر مشکلات عمده در سوالات هر دو خرده مقیاس بود. نتایج تحقیق نشان داد که ضرایب دشواری سوالات همگی منفی، یعنی سوالات آسان بودند؛ همچنین تابع آگاهی سوالات دال بر این بود که برای طیف توانایی بالاتر از متوسط سوالات آگاهی بسیار پایینی دارند و تنها در طیف توانایی پایین سوالات آگاهی بخش بودند. بحث: نظر به اهمیت سنجش خود کارآمدی تدریس ریاضی ساخت ابزاری جدید وکارآمد با ویژگی های روانسنجی خوب توصیه می شود.

اعتیاد به اینترنت، به عنوان یکی از پدیده های عصر جدید، شامل جنبه های شناختی، هیجانی و رفتاری است. تحقیق حاضر، با هدف تعیین رابطه سبک های دلبستگی و ترس از ارزیابی منفی با اعتیاد به اینترنت در دانشجویان انجام شد. روش پژوهش همبستگی بود. جامعه تحقیق، شامل کلیه دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران بود که در سال 1392 در یکی از مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری مشغول به تحصیل بودند. از میان این افراد، تعداد 161 نفر به عنوان نمونه نهایی انتخاب شدند و پرسش نامه های اعتیاد به اینترنت، دلبستگی بزرگسالان و فرم کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی را تکمیل کردند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون خطی انجام شد. یافته های تحقیق نشان داد که بین سبک های دلبستگی ناایمن اجتنابی (264/0=r)، ناایمن اضطرابی (300/0=r) و ترس از ارزیابی منفی (174/0=r) با اعتیاد به اینترنت رابطه معنادار وجود دارد، ولی بین سبک دلبستگی ایمن (020/0=r) با اعتیاد به اینترنت، رابطه معناداری یافت نشد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز بیانگر آن بود که سبک های دلبستگی ناایمن اجتنابی و ناایمن اضطرابی (130/0=R2) و ترس از ارزیابی منفی (030/0=R2) سهم معناداری در پیش بینی اعتیاد به اینترنت دانشجویان دارند. بنابراین، ضروری است، در فرآیند پیشگیری از اعتیاد به اینترنت به نقش عوامل روان شناختی مانند سبک های دلبستگی ناایمن و ترس از ارزیابی منفی توجه نمود.

در پژوهش های مدیریت با موضوع ارزیابی عملکرد کارکنان، سنجش شایستگی شغلی کارکنان و تحلیل شغل از ارزیابان به عنوان منبع گردآوری داده ها استفاده می شود. نتایج به دست آمده از چنین پژوهش هایی هنگامی قابل استفاده است که پایایی داده ها قابل قبول باشد. پژوهشگران برای برآورد پایایی این داده ها معمولاً از فرمول های پایایی بین ارزیابان و آلفای کرانباخ استفاده می کنند. این فرمول ها همه خطاهای موجود در داده ها را به عنوان خطای تصادفی محسوب می کنند، در حالیکه در بسیاری از شرایط پژوهشی خطاهای منظم نیز وجود دارند که هنگام برآورد پایایی باید مورد توجه قرار بگیرند. به همین دلیل این فرمولها نمی توانند پایایی نظرات ارزیابان را به درستی برآورد کنند. در این مقاله تلاش شد تا کاردبرد نظریه تعمیم پذیری برای برآورد پایایی نظرات ارزیابان معرفی شود. ابتدا نقاط ضعف نظریه کلاسیک آزمون و سپس توانمندی نظریه تعمیم پذیری برای برآورد پایایی تشریح شد. پس از آن مراحل به کارگیری نظریه تعمیم پذیری به همراه دو مدل اندازه گیری متقاطع و آشیان شده به همراه مثال توضیح داده شد که پژوهشگران با استفاده از آنها می توانند پایایی داده های تحلیل شغل را با دقت بیشتری برآورد کنند.v

زمینه: خلاقیت سازه ای است که اهمیت زیادی در روان شناسی تفاوت های فردی دارد، و نسبت به حوزه های مشابهی نظیر هوش کمتر مورد توجه محققان قرار گرفته است. با وجود قدمت هفتاد ساله نظری و پژوهشی در زمینه خلاقیت، هنوز الگوی منسجمی برای درک خلاقیت ارائه نشده است. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین هوش سیال، و هوش متبلور با خلاقیت و تبیین این رابطه بر اساس عوامل مکنون مرتبه بالاتر نظیر سرعت پردازش اطلاعات و باز بودن نسبت به تجربه ها با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری بود. روش: جامعه پژوهش شامل کلیه دانشجویان علوم انسانی دانشگاه های تهران بود، که نمونه ای متشکل از 481 نفر از سه دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه تهران به طور داوطلبانه انتخاب شدند. برای سنجش هوش از خرده مقیاس های آزمون وکسلر بزرگسالان (WAIS-R)، برای سنجش خلاقیت از آزمون های تفکر واگرا، و پرسشنامه های خلاقیت در زندگی روزمره، پیشرفت خلاقانه و خود پنداره خلاقانه، برای سنجش سرعت پردازش اطلاعات، از دو آزمون مداد-کاغذی زاهلن- وربیندونگز (ZVT) و آزمون رمزگردانی (KDT) و برای سنجش باز بودن نسبت به تجربه ها از پرسش نامه پنج عامل شخصیت(NEO-FFI) استفاده شد. مدل یابی معادلات ساختاری برای بررسی مدل های مفروض و بررسی روابط بین این متغیرها که بر اساس ادبیات پژوهش تدوین شده بودند، مورد استفاده قرار گرفت. جهت تدوین مدل علّی خلاقیت، ماتریس همبستگی کلیه متغیرهای مورد پژوهش تهیه و تنظیم گردید و پس از تهیه ماتریس همبستگی با استفاده از نرم افزار (AMOS-18) محاسبات لازم صورت گرفت و برای مدل های پیشنهادی تحلیل، روش های مختلف برازش اجرا گردید. یافته ها: نتیجه تحقیق نشان داد که باز بودن نسبت به تجربه ها در هر سه حالت (حالت اول، زمانی که از کلیه نشانگرهای خود سنجی خلاقیت و تفکر واگرا بصورت همزمان، حالت دوم، تفکر واگرا به عنوان متغیر وابسته و حالت سوم، خلاقیت خود سنجی به عنوان متغیر وابسته) به پیش بینی موفق و قدرتمند خلاقیت منجر می شود؛ سرعت پردازش اطلاعات تاثیر بسیار کم، اما معنی داری بر خلاقیت داشت.همچنین هوش سیال و هوش متبلور بسته به نوع سنجش خلاقیت اثرات متفاوتی بر این سازه داشتند. نتیجه گیری: به طور کلی نتیجه پژوهش گویای این است که شخصیت نقش بسیار مهمتری درخلاق بودن و تولیدات خلاقانه دارد و هوش و سرعت پردازش اطلاعات نیز در مرحله بعد در نوع کارهای خلاقانه تاثیر مثبتی دارد.

پژوهش حاضر باهدف بررسی نقش منبع کنترل بر تفکر انتقادی دانش آموزان دوم و سوم دبیرستان بر اساس جنسیت و رشته تحصیلی انجام شده است. آزمودنی های پژوهش 463 نفر از دانش آموزان دختر و پسر شهر ساری بودند که با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده بودند. گردآوری داده ها به کمک پرسش نامه منبع کنترل و پرسش نامه تفکر انتقادی کالیفرنیا انجام شد. داده های پژوهش با بهره گیری از مستقل و تحلیل واریانس دوراهه تحلیل گردیدند. یافته ها نشان دادند که t شاخ های آماری آزمون بین دانش آموزان دارای منبع کنترل درونی و بیرونی ازنظر تفکر انتقادی تفاوت معنی داری وجود ندارد. اما بین میزان تفکر انتقادی دانش آموزان رشته های علوم انسانی، ریاضی و علوم تجربی تفاوت معنی داری وجود دارد.

مقدمه:پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر طرحواره درمانی بر کاهش علائم بیش انگیختگی هیجانی جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه پایه ریزی و اجرا شد تا اثربخشی این شیوه درمانی نوپا، برای اختلالی که مزمن و مقاوم به درمان های روان شناختی گذشته است ارزیابی شود. روش: روش تحقیق، طرح تجربی تک موردی از نوع خط پایه چندگانه و ابزارهای پژوهش، پرسشنامه فرم کوتاه طرحو اره یانگ، پرسشنامه جبران یانگ، پرسشنامه اجتناب یانگ – رای، پرسشنامه بالینی چند محوری میلون، مقیاس اجرایی بالینی اختلال استرس پس از ضربه است. جامعه آماری، جانبازان مبتلا به PTSD هستند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند سه نفر که واجد شرایط دریافت مداخله درمانی بودند انتخاب شدند. مداخله درمانی در 21 جلسه و برای هر آزمودنی اجرا شد. همچنین یک دوره پیگیری دو ماهه برای سنجش تداوم اثرات درمانی در نظر گرفته شد. نتایج: یافته ها نشان می دهد که طرحواره درمانی در رسیدن به آماج درمانی، موفق و انجام آن کاهش علائم بیش انگیختگی PTSD را به همراه داشته است. این درمان همچنین باعث کاهش شدت فعالیت طرحواره های ناسازگار در بیماران PTSD شده و دوره پیگیری روند درمان، نشان از دوام دستاوردهای درمان دارد. بحث: نظر به این که علائم بیش انگیختگی در PTSD بسیار پایدار بوده و متغیرهای شخصی در ایجاد، رشد و ابقاء آن ها نقش موثری دارد و از سویی این عوامل، مرتبط با روابط ناسازگار پیش از ضربه اند که در ایجاد طرحواره های ناسازگار اولیه نقش دارند، طرحواره درمانی با آماج قرار دادن ریشه های رشدی اختلال و بازسازی طرحواره های ناسازگار، قادر به درمان پایدار علائم بیش انگیختگی بوده است.

هدف: هدف اصلی مقاله، معرفی نظریه تعمیم پذیری و همچنین کاربرد آن برای برآورد پایایی داده های تحلیل شغل بود. روش: بیست نفر از کارکنان خبره شغل کارشناس امور اداری یکی از بانک های دولتی به صورت تصادفی ساده از بین کارکنان خبره انتخاب شدند و پس از آموزش لازم، پرسشنامه مهارت های شغلی در اختیار آنها گذاشته شد تا میزان اهمیت هر یک از مهارت ها را برای شغل کارشناس امور اداری تعیین نمایند. یافته ها: برای برآورد پایایی داده های تحلیل شغل در چارچوب نظریه تعمیم پذیری، یک رویکرد پنج مرحله ای معرفی شد که می تواند برای برآورد پایایی داده های تحلیل شغل مورد استفاده قرار بگیرد. این مراحل عبارتند از:1-تعیین هدف اندازه گیری،2-تعیین وجه های اندازه گیری، 3-شناسایی طرح مناسب اندازه گیری، 4- برآورد مؤلفه های واریانس و تفسیر آنها و 5- تعیین نوع تصمیم گیری. نتیجه گیری: آشکار شد که نظریه تعمیم پذیری برای برآورد پایایی مطالعات تحلیل شغل بسیار مفید است و برای تحلیلگر شغل این امکان را فراهم می کند که در موقعیت های مختلف اندازه گیری سهم هر یک از منابع خطای منظم، مانند سابقه شغلی، محل خدمت و سن ارزیابان را برآورد نماید و برای دستیابی به پایایی مورد نظر، اقدامات مورد نیاز را انجام دهد.