حسن صادقی

حضرت علی علیه السلام حاکم عالم و عادل و معصوم الهی است که در نامه ماندگار خویش به استاندار خود مالک اشتر، نکات فراوانی در راستای حکومت الهی و وظایف آن بیان می کند. یکی از موضوعات مهم قابل استفاده از این نامه گرانقدر، عوامل عدالت اجتماعی و راه های دستیابی به عدالت اجتماعی که در ارتباط با حاکم است. این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی نگارش یافته، عوامل اجرای عدالت اجتماعی در نامه حضرت علیعلیه السلام به مالک اشتر را بررسی می کند. از این نامه عواملی مهمی در این زمینه استفاده می شود، هرچند برخی اختصاص به حاکم ندارد و برای هر فردی قابل اجراست. بر اساس این نامه، مهم ترین عوامل اجرای عدالت اجتماعی عبارت اند از: اعتقاد حاکم، اخلاق حاکم، رفتار حاکم با کارگزاران، رفتار حاکم با مردم، رفتار حاکم با دشمن. این عوامل، مصادیق فراوانی در حوزه های گوناگون عدالت اجتماعی از قبیل عدالت حقوقی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی دارد.

این مطالعه با هدف بررسی کمیت و کیفیت تولید مقالات علمی دانشکده های علوم ورزشی ایران در بازه پنج ساله (2015-2020) برمبنای پایگاه اسکوپوس انجام شد. در این مطالعه توصیفی همه اعضای هیئت علمی پیمانی و رسمی و دارای مدرک دکتری 18 دانشکده تربیت بدنی کشور به تعداد 334 نفر، وارد مطالعه شدند. اطلاعات برمبنای اساتید و مجموع دانشکده ها براساس پایگاه اسکوپوس استخراج شد و با نرم افزارهای اس پی اس اس و اکسل تحلیل و ارزیابی شد. نتایج این مطالعه نشان داد که دانشکده های تربیت بدنی دانشگاه های تهران، گیلان، فردوسی مشهد، خوارزمی و اصفهان بیشترین تعداد مقاله را در پنج سال اخیر چاپ کرده اند. همچنین نتایج نشان داد که دانشگاه خوارزمی (45 مقاله)، تهران (28 مقاله)، گیلان (26 مقاله) و محقق اردبیلی (22 مقاله) در تعداد مقالات کیفی (Q1) وضعیت بهتری داشتند. در تعداد مقالات Q2 نیز دانشگاه های تهران (51 مقاله)، اصفهان (41 مقاله)، خوارزمی (40 مقاله) و گیلان (28 مقاله) برتری داشتند. نتیجه اچ ایندکس و جی ایندکس دانشکده های تربیت بدنی نیز حاکی از برتری دانشکده های اصفهان (25 و 45 مقاله)، خوارزمی (24 و 45 مقاله) و گیلان (19 و 26 مقاله) بود. میزان همکاری های بین المللی یکی دیگر از مواردی بود که در این مطالعه بررسی شد؛ به طوری که نتایج نشان داد دانشکده های تربیت بدنی دانشگاه های خوارزمی (52 مقاله)، تهران (49 مقاله) و علامه طباطبائی (36 مقاله) تعداد بیشتری مقاله با همکاری بین المللی منتشر کرده بودند. درمجموع به نظر می رسد برخی دانشگاه ها سیاست گذاری های جدی تری برای برخورداری از نمایه های بین المللی و همچنین تلاش برای رؤیت پذیری مقالات دارند؛ البته توجه به اینکه لازم است که بیشترین مقالات چاپ شده به حیطه های پزشکی، علوم پایه و تندرستی مربوط است و دانشگاه های جامع و دانشگاه هایی که ارتباط با بخش های علوم پایه و پزشکی داشته اند، مقالات بهتری دارند.

هدف: هدف از این پژوهش تاثیر مداخله آموزشی بر ویژگی های کینماتیکی راه رفتن در کودکان 3-5 سال بود. روش بررسی: بیست و چهار کودک 3-5 سال به طور تصادفی در دو گروه (گروه مداخله: 12 نفر و گروه کنترل: 12 نفر) قرار گرفتند. گروه مداخله به مدت شش هفته و هفته ای دو جلسه به تمرینات پرداختند. دامنه حرکتی زوایای مفاصل ران، زانو و مچ پا در صفحه ساجیتال در لحظه برخورد پاشنه با زمین و لحظه جدا شدن انگشت شست پا از زمین، قبل و پس از مداخله اندازه گیری شد. یافته ها: آزمون t همبسته نشان داد که مداخله آموزشی بر تغییر متغیرهای کینماتیکی اندام تحتانی در سطح 05/0=α، اثر معنا دار دارد (در گروه مداخله: در لحظه برخورد پاشنه با زمین میزان دورسی فلکشن مچ پا بعد از اجرای مداخله 5/35% افزایش یافته، فلکشن زانو 62/20% و فلکشن ران 20% کاهش یافته است. همچنین در لحظه جدا شدن شست پا از زمین میزان پلانتار فلکشن مچ پا بعد از اجرای مداخله 73/37% افزایش یافته، فلکشن زانو 74/16% کاهش یافته و اکستنشن ران 61/37% افزایش یافته است). بر اساس نتایج تحلیل واریانس یک طرفه، بین گروه تمرینی و کنترل در متغیرهای کینماتیکی راه رفتن، تفاوت معنا دار وجود داشت. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که یک دوره مداخله آموزشی برای تغییر الگوی کینماتیکی راه رفتن در کودکان 3-5 سال مناسب است.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه پیشرفت تحصیلی و خود تنظیمی دانش آموزان پسر مدارس میزان و عادی شهر تهران انجام شد. از روش علی مقایسه ای بود. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه دانش آموزان مدارس میزان و عادی شهر تهران در سال 1396-1397 است که به طور تقریبی تعداد آن ها 560 نفر بودند. با استفاده از جدول تعیین حجم نمونه کرجسی – مورگان به عنوان نمونه با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، تعداد 320 نفر (160 نفر مدارس میزان، 160 نفر مدارس غیرمیزانی) مورد مطالعه قرار گرفتند. داده ها با استفاده از پرسشنامه پیشرفت تحصیلی هرمنس (1970) و تنظیم هیجان شناختی گرانفسکی (1999) به دست آمد. برای بررسی و تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده در این تحقیق از شاخص های آمار توصیفی (درصد، میانگین) و آمار استنباطی (آزمون F تحلیل واریانس) برای تجزیه و تحلیل اطلاعات موجود در داده های نمونه و سنجش عدم قطعیت در استنباط ها استفاده شد. یافته ها نشان داد که دانش اموزان مدارس میزان از نظر پیشرفت تحصیلی و خودتنظیمی بالاتر از دانش آموزان مدارس عادی بودند. با توجه به این نتایج به مشاوران و روان شناسان توصیه می شود متغیرهای پژوهش را مورد ارزیابی قرار داده و تمام تلاش خود را در جهت شناخت تاثیر هر چه بیشتر این عوامل در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان انجام دهند.

یکی از آیات مهمی که مورد گفتگو میان مفسران فریقین است، آیه نخست سوره مبارکه انفال است. اهمیت موضوع با توجه به اینکه از دیدگاه شیعه، این آیه بیانگر منابع مالی حاکمیت دینی است، روشن است. مقاله حاضر به روش توصیفی-تحلیلی نگارش یافته، نتیجه گرفته است که از دیدگاه دانشمندان شیعه، انفال به معنای زیادی ها است و در آیه نخست سوره انفال، به معنای عام بوده و هرگونه اموال بدون مالک خصوصی را شامل می شود. مالکیت انفال متعلق به خدای سبحان و رسول اکرم ص و جانشین ایشان؛ یعنی امام معصوم ع و ولیّ فقیه است. این آیه با آیه 41 همین سوره نسخ نشده است. از دیدگاه مشهور اهل سنت، انفال به معنای غنائم جنگی است، در عین حال، برخی از آن ها وجوه دیگری نیز بیان کرده اند. مشهور اهل سنت عقیده دارند که پس از رسول اکرم(ص)، امام جامعه به حسب اجتهاد و مصلحت برای مسلمانان می تواند به کسانی که بخواهد، از انفال بدهد، ولی در چگونگی و زمان دادن از انفال اختلاف دارند. به نظر مشهور اهل سنت، آیه نخست انفال با آیه 41 نسخ شده است. در این مقاله، دیدگاه شیعه با استفاده از آیات و روایات اثبات شده و دیدگاه اهل سنت و ادله آن بر اساس ظاهر آیه و روایات نقد شده است.

برای عصمت پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) ادله متعددی وجود دارد که یکی از آنها آیه «اطیعوا» است: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُم » (نساء: 59). از دیدگاه عالمان شیعه و برخی از اهل سنت، آیه شریفه بر عصمت پیامبر اکرم(ص) و اولی الامر دلالت دارد و یکی از استدلال های اساسی آن اطلاق و مقدمات حکمت است. دلالت آیه شریفه در مقاله ای که از حسین اترک با عنوان «بررسی دلالت آیه "اطیعوا" بر عصمت» در مجله حکمت معاصر (سال یازدهم، ش 1، 1399) منتشر شده، مورد مناقشه قرار گرفته و اشکالاتی بر آن ذکر شده که به نظر نگارنده هیچ کدام از اشکالات تمام نیست. نگارنده همانند عالمان شیعه، به تمام بودن اطلاق آن از راه مقدمات حکمت عقیده دارد و بر این باور است که خدای سبحان در مقام بیان بوده و هیچ قیدی برای آن نیاورده، با اینکه امکان تقیید اطاعت وجود داشته است. پس این آیه کریمه هر اطاعتی را شامل می شود. ازاین رو گستردگی اطاعت از پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) نسبت به هر طاعت و فعلی با عصمت تلازم دارد. مقاله پیش رو نخست با روش توصیفی تحلیلی تفسیری استدلال به آیه برای اثبات عصمت را تبیین کرده، سپس با روش «انتقادی» ادعا و ادله مقاله مزبور را نقد نموده است.

قرآن کریم مشتمل بر حقایق هواشناسى است که مردم تا آن زمان اطلاعى از این اسرار و مطالب نداشتند و انسان ها طى گذشت قرن ها بعد با توجه به پیشرفت علوم تجربی در زمینه هاى گوناگون و خصوصاً علم هواشناسى به این اسرار و رازهاى هستى پی برده اند. این حقایق و مانند آن از سویی بر حقانیت قرآن و نبوت رسول اکرمj و اثبات معارف آن دلالت دارد و از سوی دیگر سبب تقویت ایمان مسلمانان شده و اعتماد آنان به کتاب الهی را افزایش می دهد. مقاله حاضر با روش توصیفی و تحلیلی هواشناسی در قرآن کریم و علم تجربی را بررسی کرده و به این نتیجه رسیده است که در مسائل هواشناسی همانند حفظ آسمان از پدیده های خطرناک، دشواری تنفس در هوا با افزایش ارتفاع، نقش بادها در لقاح و باروری(ابرها یا گیاهان) و ابرهای کوه وار و تگرگ هماهنگی فراوانی دارد و چنین هماهنگی عجیب بر اعجاز علمی قرآن دلالت دارد.  

قواعد اصول فقه در راستای تبیین روش صحیح، متقن و دقیق فهم و تفسیر متون دینی است و کارکردهای گوناگونی در فهم و تفسیر این متون دارد. یکی از کارکردهای این قواعد، توسعه معنا به مفاهیم و مصادیق گوناگون است. این کارکرد در حوزه تفسیر قرآن نیز وجود دارد و اساساً جهانی بودن، جاودانگی و جامعیت قرآن با توسعه معنایی آیات قرآن است. توجه به این قواعد در قرآن کریم، زمینه درک عمیق و ژرف آیات قرآن را فراهم می کند و سبب کاربردی بودن و به روز بودن معنای آیات شده و موجب پاسخگویی آیات به نیازهای معرفتی و پرسش های مخاطبان قرآن در هرزمان و مکان می شود. این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی با جستجو در قواعد اصول فقه، مهم ترین قواعدی را که در گسترش معنای آیات قرآن تاثیر جدی دارد، جمع آوری کرده و کاربست و کارآیی آن ها را در گسترش معنای آیات با تطبیق بر مصادیق قرآنی بیان کرده است. این قواعد عبارت اند از: اصاله العموم، اعتبار عام مخصَّص در مصادیق باقیمانده،اصاله الاطلاق، اعتبار مطلق مقیَّد در افراد باقیمانده، المورد لایخصّص الوارد، تناسب حکم و موضوع، الغای خصوصیت و تنقیح مناط، العلّه تعمِّم و تخصِّص.

یکی از منابع مهم تفسیر قرآن، روایات است که می تواند کارکردهای مختلفی در تفسیر داشته باشد و بدین جهت مرحوم بانو امین در تفسیر مخزن العرفان در حوزه های گوناگون از روایات استفاده فراوانی کرده است. بررسی جایگاه و کارکرد روایات در تفسیر مخزن العرفان، رویکرد روایی این تفسیر را نشان داده، اهمیت و چگونگی استفاده از روایات در تفسیر قرآن را روشن کرده و به ضابطه مندی استفاده از روایات در تفسیر کمک می کند.روش تحقیق در مقاله، توصیفی تحلیلی است و بانو امین همانند دیگر مفسران شیعی به حجیت روایات اهل بیت (علیهم السلام) در تفسیر قرآن اعتقاد راسخ دارد و تفسیر قرآن را نیازمند به آن می داند. از نظر ایشان روایات از جهت مختلف در تفسیر قرآن تاثیر گذارند که مهم ترین آن ها عبارت اند از: بیان مفهوم واژه، تبیین مراد، ذکر مصداق، تفصیل اجمال، بیان باطن، بیان شان نزول و بیان علت.کلیدواژه: تفسیر مخزن العرفان، بانو امین، روایات، تفسیر قرآن

شیوع آسیب های ورزشی در ورزش های رزمی بالا است. آسیب های رایج در تکواندو بیشتر در اندام های تحتانی اتفاق می افتد. هدف تحقیق حاضر مقایسه تاثیر یک دوره تمرینات پلایومتریک با و بدون تمرینات کششی بر داینامیک والگوس زانو،انعطاف پذیری و متغیرهای عملکردی زنان تکواندوکار نخبه در معرض آسیب رباط متقاطع قدامی بود. 45 تکواندوکار زن 15-25 سال نخبه در معرض آسیب رباط متقاطع قدامی در این تحقیق شرکت کردند. داینامیک والگوس زانو در حرکت اسکوات با نرم افزار KINOVEA ، انعطافپذیری با آزمون بالا آوردن مستقیم پا و شاخص های عملکردی با تست های وای بالانس، پرش لی سه گام و سیستم امتیازدهی خطای فرود پیش و پس از هشت هفته تمرینات پلایومتریک همراه با تمرینات کششی اندازه گیری شدند.پس از آن داده های حاصل از تست های پیش و پس آزمون مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج آزمون آنالیز واریانس یکراهه((000/0=p)داینامیک والگوس زانو غالب، (000/0=p)داینامیک والگوس زانو غیر غالب، (003/0=p) بالا آوردن مستقیم پای غالب، پرش لی سه گام و (000/0=p) آزمون امتیازدهی خطای فرودنشان داد که تفاوت معنی داری بین نتایج دادهای هر سه گروه وجود دارد(05/0≥P). همچنین با توجه با اندازه اثرگزارش شده هر متغیر در هر گروه نشان داده شد که برتری متعلق به گروه تمرینات پلایومتریک همراه کشش بود. تمرینات پلایومتریک همراه با کشش تاثیر معناداری در کاهش ریسک آسیب و افزایش انعطاف پذیری و عملکرد تکواندوکاران زن نخبه در معرض آسیب رباط متقاطع قدامی داشت. با توجه به اندازه اثر بالای گزارش شده برای گروه تمرینات پلایومتریک همراه کشش پیشنهاد می شود که از این مداخلات برای کاهش ریسک آسیب و افزایش عملکرد تکواندوکاران مورد استفاده قرار گیرد

یکی از مباحث مهم در حقوق کیفری و در فرآیند دادرسی کیفری و بخشی مهم از تحقیقات مقدماتی، تفتیش اماکن و منازل یا وسایل یا اشخاص است که در فصل پنجم از قانون آیین دادرسی کیفری 1392 ذکر شده است. تفتیش از اماکن و منازل با حریم خصوصی و آزادی افراد رابطه تنگاتنگی دارد. بنابراین از بررسی معنای دقیق تفتیش و قلمروی آن در حقوق کیفری می توان گفت که تفتیش نیز در ادله فقهی از پشتوانه فقهی برخوردار است. ضمن بررسی حریم خصوصی در ادله فقهی یعنی در قرآن کریم، سنت و دلیل عقل و حقوق و تقسیم حریم خصوصی به مصادیقی مانند حریم جسمانی، اطلاعاتی، ارتباطی و منازل و اماکن، این نتیجه حاصل می شود که فقه امامیه با تأکید بر حفظ احترام حریم خصوصی افراد، برای تفتیش ضوابط خاصی را در نظر گرفته که قانون آیین دادرسی کیفری و قانون اساسی و دیگر قوانین هم تأکید بر حفظ حقوق و آزادی های فردی افراد از جمله حریم خصوصی آنها دارند. اصل در تحقیقات مقدماتی جرائم این است که حریم خصوصی افراد محترم شمرده شود و از طرفی دستور تفتیش برای مقامات تحقیق این اجازه را می دهد که به منزل و مکان های خاصی که حریم خصوصی افراد محسوب می شود تعرض شود ولی قانون آیین دادرسی کیفری، تفتیش و بازرسی را زمانی مجاز می داند که از حقوق اشخاص مانند حریم خصوصی و آزادی های فردی مهم تر باشد؛ چراکه در ادلّه فقهی حفظ کرامت انسانی، منع تجسس و منع افشای اسرار اشاره به حریم خصوص افراد دارد. از این رو در این پژوهش سعی در تبیین حدود و قلمروی تفتیش و نیز بررسی مبانی فقهی تفتیش داریم.

همه مکاتب حقوقی و بلکه انسانها اجمالا در وجود حقوقی از قبیل حق حیات، حق مالکیت، حق مسکن، حق لباس و پوشش، حق کار کردن و امثال اختلافی ندارند. از این رو، افزون بر دین، ضرورت عدالت در حوزه های گوناگون فرهنگی، حقوقی، سیاسی، اقتصادی، امنیتی و.... مورد اتفاق است. آنچه مورد بحث است پاسخ به این سؤال مهم عدالت است که ریشه نظری عدالت چیست؟ به بیان دیگر، به چه مبنا و ملاکی کسى وظیفه دارد حق دیگری را رعایت کند و چرا باید کسی در جایگاه متناسب خود قرار گیرد؟روشن است که اتخاذ مبنا در این باره، آثار نظری و عملی به دنبال دارد. تبیین مبنای عدالت با بهره گیری از سخنان امیرمؤمنان علیه السلام به عنوان امام معصومی که آگاه ترین فرد به انسان و حقوق وی است و خود در مسند حکومت قرار گرفتند، بسیار ارزشمند است. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی سخنان امیرالمؤمنین ع را بررسی کرده و به این نتیجه رسیده است که ریشه عدالت به خدای سبحان و کرامت انسان برمی گردد. با اثبات خدامحوری و کرامت انسان در عدالت، افزون بر تبیین چگونگی پیدایش عدالت، گستره عدالت نیز روشن می شود.

یکی از عوامل تنوع تفاسیر، مبانی مختلف مفسّران آن ها در ساحت های گوناگون است. از جمله-ی این ساحت ها، مبنای کلامی مفسّر است که می تواند بر تفسیر او اثرگذار باشد. طبرسی و زمخشری ازجمله مفسران قرون پنج و شش هجری یعنی دوره بحث های کلامی هستند. ازآنجایی که تفسیر جوامع الجامع طبرسی با تأثیر از تفسیر کشّاف زمخشری نگاشته شده است، و از طرفی تفسیر کشّاف، تفسیری معتزلی است، این سؤال را ایجاد می کند که طبرسی در بازتاب مباحث کلامی تفسیر معتزلی کشّاف در تفسیر شیعی خود چه رویکردی اتخاذ کرده است؟ این پژوهش با هدف پاسخ به این سؤال با روشی کتابخانه ای به شیوه توصیف و تحلیل در این زمینه تلاش کرده است. نتایج حاصله نشان می دهد هرچند در ظاهر عبارات، جوامع تابع کشّاف است اما از نظر محتوا در موارد بسیاری این گونه نیست. ازجمله در بُعد کلامی در موارد اشتراک نظر شیعه و معتزله به دلیل بنای طبرسی بر اختصار، وی ظاهر عبارات کشّاف را منعکس کرده هرچند خود نیز به گواه مجمع البیان بر همین نظر بوده است و در موارد غیرمشترک، رأی کشّاف را ذکر نکرده و یا رد و حتی توبیخ کرده است.

دانشمندان حوزه انسان شناسی، امید را یکی از عوامل اساسی در تحول، انگیزش و کنش های انسانی می دانند. پژوهش حاضر، با تأکید بر اهمیت امید و تأثیر آن بر رفتار فردی و اجتماعی، به بررسی نقش این عنصر بنیادین در سه حوزه «ایجاد»، «استمرار» و «کیفیت» اعمال از منظر قرآن کریم می پردازد. پرسش اساسی این تحقیق آن است که قرآن کریم چه رویکردی نسبت به تأثیرگذاری امید در این حوزه ها دارد؟ روش این پژوهش، مطالعه تحلیلی و تطبیقی منابع تفسیری و پژوهش های پیشین است. نتایج حاصل نشان می دهد که ۱. از منظر قرآن کریم، امید تأثیرات مثبت و سازنده ای بر رفتار و عملکرد انسان دارد؛ ۲. حوزه تأثیرگذاری امید بر اعمال انسانی را می توان در سه بُعد اصلی دسته بندی کرد: ایجاد، استمرار و کیفیت اعمال. این تحقیق می کوشد با بهره گیری از آموزه های قرآنی، درک روشن تری از جایگاه امید در سازوکارهای رفتاری انسان ارائه دهد.