کاربست عقل مصباحی در تفسیر اجتهادی جامع «تسنیم» با تأکید بر تفسیر قرآن به قرآن
آرشیو
چکیده
روش تسنیم در تفسیر قرآن روش اجتهادی جامع با تأکید بر «تفسیر قرآن به قرآن» با رویکرد اعتدالی به معنای بهره مندی حداکثری از آیات قرآن است که با تفطّن عقل از شواهد و قرائن آیه یا آیات دیگر و تحلیل و جمع بندی آنها صورت می پذیرد و در این قسم، عقل تنها نقش «مصباح» و ابزار دارد. بدین جهت، آیت الله جوادی آملی در تفسیر ارزشمند تسنیم کوشش بلیغی در بهره مندی از آن دارد. رهاورد معرفتی کاربست این نقش، تعمیق و توسعه معارف قرآنی و پرهیز از فهم نادرست یا ناقص و سطحی است. مقاله حاضر که با روش توصیفی- تحلیلی نگارش یافته، چیستی عقل مصباحی و تفسیر اجتهادی جامع و نیز تفسیر قرآن به قرآن را تبیین نموده و برخی از ادله قرآنی و روایی آن را بیان نموده است. سپس به پانزده کارکرد از ابعاد کاربست عقل مصباحی در تفسیر تسنیم به ویژه با تأکید بر تفسیر قرآن به قرآن اشاره کرده است: دقت در معنای واژه، توجه به انواع دلالت مدلول غیر مطابقی، تحلیل و تبیین مفاد، تأویل آیات و ارجاع متشابهات به محکمات، رفع تعارض ظاهری آیات و برخورداری از نگاه جامع، تخصیص عام، تقیید مطلق، لحاظ آیات کلیدی، تفکیک مفهوم از مصداق، عنایت به گستردگی و شمولیت، کشف علّت، بازشناسی تمثیل از تحدید و تعیین، بهره گیری پیام دستوری از بیان وصفی، بهره مندی از آیات در تأیید روایات تفسیری، بهره مندی از آیات در نقد روایات تفسیری.Application of Misbahi's Reason in Comprehensive Ijtihadic Interpretation of "Tasnim" with Emphasis on Interpreting the Quran by the Quran
The Tasnim Method in Interpreting the Quran is a comprehensive ijtihadic method with an emphasis on "interpreting the Quran by the Quran" with a moderate approach, meaning maximum benefit from the verses of the Quran, which is achieved by the intellect's discernment of the evidence and clues of the verse or other verses and their analysis and conclusion. In this case, the intellect only plays the role of a "lamp" and a tool. Therefore, Ayatollah Javadi Amoli makes a eloquent effort to benefit from it in his valuable Tasnim interpretation. The cognitive outcome of applying this role is to deepen and expand Quranic knowledge and avoid incorrect or incomplete and superficial understanding. The present article, written using a descriptive-analytical method, explains the essence of Misbahi's intellect and comprehensive ijtihadic interpretation, as well as the interpretation of the Quran by the Quran, and presents some of its Quranic and narrational evidence. It then points out fifteen functions of the application of Misbahi's intellect in Tasnim interpretation, especially with an emphasis on the interpretation of the Quran by the Quran: accuracy in the meaning of words, attention to the types of signification of the signified and non-conformity, analysis and explanation of the contents, interpretation of verses and reference of similarities to certainties, removal of apparent contradictions of verses and having a comprehensive view, general assignment, absolute restriction, consideration of key verses, separation of concept from instance, attention to breadth and inclusiveness, discovery of cause, recognition of allegory from limitation and determination, utilization of the grammatical message from descriptive expression, utilization of verses in confirming interpretive narrations, utilization of verses in criticizing interpretive narrations.
تبلیغات
