قاسم تقی زاده

امروزه، گستردگی روزافزون زنجیره تأمین صنایع غذایی، فرایند کنترل و تبدیل شعار «امنیت غذایی: از مزرعه تا سفره» را به واقعیت، سخت تر کرده است. فناوری بلاکچین، یک فناوری جدید و نوظهور است که شفافیت، قابلیت ردیابی و امنیت داده ها را در مسیر حرکتی محصولات غذایی از مزرعه تا سفره تضمین می کند و نویدبخش ارتقای امنیت غذایی در زنجیره های تأمینی است که تقلب و جعل به جزء جدانشدنی آنها تبدیل شده است؛ بنابراین به کارگیری فناوری بلاکچین در زنجیره تأمین صنایع غذایی، چه در حال حاضر و چه در آینده ای نزدیک، ضرورتی انکارناپذیر است. ازجمله مهم ترین الزامات به کارگیری هر فناوری، شناسایی موانع پیش روی آن است. نشناختن دقیق این موانع، نه تنها به عدم موفقیت در پیاده سازی مناسب این فناوری در زنجیره تأمین صنایع غذایی منجر می شود، هزینه های درخور توجهی را نیز بر آن تحمیل خواهد کرد؛ بنابراین این تحقیق با هدف شناسایی موانع کلیدی به کارگیری فناوری بلاکچین و تدوین مدل سلسه مراتبی آن در زنجیره تأمین صنایع غذایی تدوین شده است. به منظور دستیابی به این هدف، ابتدا مهم ترین موانع شناسایی شده است، سپس با استفاده از مدل سازی ساختاری تفسیری، مدلی ارائه شد که روابط بین این موانع را نشان دهد. نتایج تحقیق، موانع درون سازمانی و همچنین موانع قانونی را مهم ترین موانع به کارگیری فناوری بلاکچین در زنجیره تأمین صنایع غذایی نشان داد. بنابراین برای به کارگیری این فناوری، باید تمرکز اصلی مدیران بر رفع این دسته از موانع، در سطوح پایین مدل سلسله مراتبی ارائه شده در این تحقیق باشد. نظر به اینکه فناوری بلاکچین به عنوان فناوری جدید نسل4 صنعت، به تازگی در ایران درخور توجه قرار گرفته است، تحقیق حاضر اولین تحقیق در زنجیره تأمین صنایع غذایی در کشور قلمداد می شود که موانع به کارگیری فناوری بلاکچین را در یک زنجیره تأمین کامل (از مزرعه تا سفره) بررسی کرده است.

مدیران سازمان هایی که به عرصه های جدیدی از کسب وکار وارد می شوند نظیر مراکز رشد فن آوری که باهدف حمایت از کسب وکارهای دانش بنیان و دانش محرک ایجاد شده اند، در پی یافتن پاسخی برای این پرسش هستند که چه مشکلاتی در هنگام سازمان دهی برای نوآوری پیش می آید و آیا می توان سازمان ها را برای نوآوری سازمان دهی کرد یا خیر؟ و چگونه می توان پارادوکس نوآوری و سازمان دهی را مدیریت کرد؟ در این راستا، پژوهش حاضر باهدف شناسایی الگوهای ذهنی مدیران در رابطه با عوامل مؤثر بر پارادوکس سازمان دهی و نوآوری انجام شده است. این پژوهش، نوعی ذهنیت شناسی است و طبقه بندی جدیدی به ادبیات موضوع در حوزه مراکز رشد فن آوری با ویژگی های خاص این نوع از سازمان ها اضافه می کند. مراکز رشد فن آوری می توانند با تبیین پارادوکس سازمان دهی و نوآوری، طراحی ساختار سازمانی و فرآیندهای مدیریتی و ایجاد قابلیت های سازمانی و مدیریتی، خود را اثربخش تر کنند. این پژوهش، با مرور ادبیات موضوع، مصاحبه و استفاده از افکار جمعی، ارزیابی و جمع بندی فضای گفتمان و درنهایت انتخاب عبارات نمونه کیو (42 عبارت شناسایی شده) و مرتب سازی نتایج و تحلیل داده ها، انجام شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که سه الگوی ذهنی در میان این مدیران وجود دارد که بر اساس گزاره های متمایزکننده با بالاترین امتیاز، نام گذاری شدند: فن آورانه، ساختاری و عمل گرا. عوامل شناسایی شده در الگوی ذهنی فن آورانه اهمیت بیشتری نسبت به الگوهای ذهنی دیگر(ساختاری و عملگرا) دارند.