علی جوکار

در بیشتر پژوهش هایی که عوامل بحرانی موفقیت مدیریت دانش را بررسی کرده اند، مجموعه عواملی به صورت عمومی، به عنوان عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش معرفی شده اند. با وجود این، هر سازمانی عوامل کلیدی خاص خود را دارد. دغدغه سازمان ها این است که این عوامل را شناسایی و به آن ها توجه کنند تا در موفقیت مدیریت دانش پیش قدم باشند. بر مبنای تجارب سازمان های پیشرو درباره پیاده سازی مدیریت دانش در صنعت هوافضا، عوامل کلیدی توفیق در این مقاله به طور گسترده مورد بررسی قرار گرفته، به علاوه این که دو مورد کاوی از سازمان های نظامی کشورهای دیگر آورده شده است. روش تحقیق در این مطالعه ترکیبی است. یعنی هم از روش کیفی و هم کمی بهره گیری شده و جامعه آماری تحقیق 250 نفر از مدیران و کارشناسان صنایع هوافضا است که به روش نمونه گیری تصادفی و بر اساس جدول گرجسی ومورگان تعداد 152 نفر از بین آن ها به عنوان حجم نمونه انتخاب و جهت جمع آوری داده ها، پرسش نامه بین آن ها توزیع گردید. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که 7 عامل توسعه منابع انسانی، جهت گیری راهبردی دانایی محور، زیر ساخت سیستم های اطلاعاتی، ارزیابی و انتقال دانش، الگوگیری، درگیری فردی و فرهنگ مشارکتی عواملی کلیدی موفقیت در پیاده سازی مدیریت دانش در صنایع هوافضا به شمار می روند. همچنین نتایج مطالعه تطبیقی نشان داد که نقش هر سه مؤلفه انسان، فناوری و فرآیند(ساختار) در هرسه مطالعه مشهود است.

برخی از متفکران مدیریت از شکل «تحول گرا و خلاقی» از یادگیری در سازمان برای مواجهه با محیط متلاطم و رقابتی دفاع کرده اند که در نهایت منجر به پدیدار شدن ایده سازمان یادگیرنده شده است. در این راستا بررسی ارتباط بین ابعاد سازمان یادگیرنده و دیگر عناصر سازمانی از جمله رهبری، این امکان را فراهم می سازد تا بتوان برای بهبود یادگیری از ساز و کارهای مناسب بهره گرفت. به همین منظور تحقیق حاضر که پیمایشی از نوع همبستگی است و پژوهشی میدانی و کاربردی می باشد، جهت تبیین رابطه سازمان یادگیرنده با رهبری تحولگرا انجام شده است. جامعه مورد مطالعه، شامل شرکت های برتر صنعت پتروشیمی است که از بین این شرکت ها نمونه ای به روش تصادفی ساده انتخاب شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که بین رهبری تحول گرا و ابعاد سازمان یادگیرنده رابطه معناداری وجود دارد. پیرامون رابطه با سطوح مختلف سازمان یادگیرنده بین رهبری تحول گرا و یادگیری در سطح گروهی و سطح سازمانی رابطه معنادار برقرار است.

در عصر دانایی محوری، مدیریت دانش به مهم ترین وظیفه سازمان هایی تبدیل شده که به دنبال استفاده بهینه از این سرمایه ارزشمند و ناملموس اند. اجرای موفقیت آمیز پروژه های مدیریت دانش در سازمان به ایجاد زمینه ها و شرایط مناسب و تقویت کننده ای نیاز دارد. یکی از عواملی که می تواند نقش بسیار مؤثری در تسهیل انجام مؤثر اقدامات مدیریت دانش داشته باشد، زیرساخت انسانی- اجتماعی است. از این رو در این مقاله نقش سرمایه اجتماعی در تسهیل اقدات مدیریت دانش در سازمان تشریح و بررسی می شود که این سرمایه سازمانی چگونه می تواند رفتارهای توانمندساز مدیریت دانش را در سازمان تقویت کنند. روش تحقیق، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری آن نیز شامل950 نفر مدیران و کارشناسان سازمان شرکت پخش فراورده های نفتی ایران است که با نمونه گیری تصادفی انجام شده، 274 نفر آن ها به عنوان نمونه انتخاب شده اند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که ابعاد مورد بررسی سرمایه اجتماعی تأثیر قابل توجهی بر تسهیل اقدامات مدیریت دانش در سازمان دارد. بر این مبنا پیشنهادهایی به مدیران و پژوهشگران ارائه می شود.

در عصر حاضر، دسترسی به اطلاعات و استفاده مؤثر از آن برای تمام اقشار جامعه به منزله یک اصل اساسی در زندگی اجتماعی و حرفه ای به شمار می رود. در این راستا، داشتن سواد اطلاعاتی ابزار ارتباط با جهان می باشد. هدف از این مطالعه، بررسی رابطه بین آموزش سواد اطلاعاتی با عملکرد تحصیلی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن بوده است. روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری، شامل کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد رشته های علوم تربیتی، مشاوره و روان شناسی به تعداد 688 نفر بود. نمونه آماری از طریق جدول کرجسی و مورگان، 242 نفر تعیین و به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای بر حسب رشته تحصیلی انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها، از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شده است. روایی محتوایی آن توسط استادان و متخصصان مربوطه مورد تأیید قرار گرفته است. پایایی آن با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ برابر 0/79 به دست آمد. جهت بررسی و تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی شامل ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس دو راهه و رگرسیون چندمتغیره استفاده شد. نتایج حاصل از بررسی سؤالات تحقیق نشان داد که رابطه معناداری بین آموزش سواد اطلاعاتی (یافتن، استفاده کردن و انگیزه) با عملکرد تحصیلی دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد وجود دارد و 10/5 درصد تغییرات عملکرد تحصیلی دانشجویان را متغیر آموزش سواد اطلاعاتی تبیین می کند.

پاسخگویی اجتماعی سازمان های دولتی یکی از الزامات حاکمیت عمومی در کشور است. این نوع پاسخگویی برای واکنش به گروه های اجتماعی صورت می گیرد. هدف این پژوهش تدوین چارچوبی برای استقرار پاسخگویی اجتماعی در سازمان های بخش دولتی ایران مبتنی بر روش کیفی داده بنیاد است. جامعه آماری این پژوهش شامل خبرگانی است که در حوزه پاسخگویی اجتماعی دارای دانش کافی و تجربه عملی هستند. با توجه به چارچوب پژوهش، برای گردآوری داده های موردنیاز پژوهش از روش نیمه ساخت یافته مبتنی بر نرم افزار Atlas ta استفاده شده است. پس از تحلیل متن مصاحبه ها، ابعاد سنجش پاسخگویی اجتماعی (شفاف سازی، مشارکت جویی، ارزشیابی عملکرد، رسیدگی به شکایات، خدمات پایدار و برآورده سازی) به عنوان مقوله محوری و متغیرهای علّی، میانجی و تعدیل کننده شناسایی شده و چارچوب نهایی تدوین شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که الزامات بین المللی، نوع مأموریت سازمان، فرهنگ سازمانی، الزامات قانونی، وجهه سازمانی و بلوغ فکری جامعه از عوامل مؤثر بر استقرار پاسخگویی اجتماعی در سازمان های دولتی است. در ضمن، استقرار پاسخگویی اجتماعی در سازمان های دولتی موجب پیامدهایی مانند افزایش اعتماد عمومی، رضایت عمومی و رشد و تعالی جامعه است.

درک جایگاه فناوری اطلاعات در تصمیم گیری فرماندهان می تواند به افزایش کیفیت تصمیمات مورد نظر کمک شایانی نماید. هدف این پژوهش تعیین نقش فناوری اطلاعات در افزایش کیفیت تصمیم گیری فرماندهان و ارائه راهکارهایی برای حل مشکلات و موانع موجود می باشد. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و از روشهای مطالعه کتابخانه ای و مراجعه به اسناد و مدارک در سطح آجا بوده و از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. جامعه آماری مورد تحقیق فرماندهان نیروهای 3 گانه ارتش بوده که از بین آنها و بر اساس روش نمونه گیری تصادفی تعداد 118 نفر به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شده است. برای بررسی رابطه تاثیر متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته تصمیم گیری فرماندهان از آزمون  Tو ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. بعد از انجام آزمون T و در سطح معنی داری 05/0 صحت فرضیه های پژوهش مورد تایید قرار گرفت و مشخص شد که متغیرهای فناوری اطلاعات بر تصمیم گیری فرماندهان تاثیر مستقیم دارد. از دیگر نتایج پژوهش آن است که مشخص شد که استفاده فناوری اطلاعات در داخل یگان های نظامی در مراحل اولیه بوده و رشد آن به کندی صورت می گیرد. در این مرحله طرح برنامه ریزی سیستم های اطلاعاتی کماکان در مراحل مقدماتی است و فقدان یکپارچگی در سیستم های بخش های مختلف مشاهده می شود. توسعه و تجهیز و نظارت و کنترل بر اجرای برنامه های توسعه سیستم های اطلاعات و همچنین رعایت استانداردهای پیاده سازی این سیستم ها می توانند از جمله عواملی باشد که در توسعه کاربری این فناوری در آجا نقش قابل توجهی دارند.

در  عصر حاضر که رقابت بین بانک ها و موسسات مالی در جهت جذب، حفظ و نگهداشت مشتری شدت گرفته است و روش های زیادی نیز مانند تبلیغات، تسهیلات، سودهای سپرده و غیره وجود دارد. اما یکی از روش هایی که بعنوان عاملی مهم و حیاتی، در این مسیر کمک کننده است که هم به لحاظ کاهش هزینه و هم در بلندمدت می تواند سازمان را در بین رقبا تثبیت نماید چابکی سازمان است. هدف تحقیق کنونی شناسایی عوامل بوجود آورنده چابکی سازمان در بانک سپه استان خوزستان با رویکرد آمیخته بوده است. روش تحقیق با رویکرد آمیخته(کیفی-کمی) که در بخش کیفی از نظر هدف، بنیادی و از نوع اکتشافی و در بخش کمی نیز از نظر هدف، کاربردی و از نوع توصیفی - پیمایشی بوده است. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی شامل خبرگان به تعداد 15 نفر و در بخش کمی نیز کلیه کارکنان بانک سپه استان خوزستان که براساس فرمول کوکران 235 نفر بوده است. پس از تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی با استفاده از نرم افزار مکس کیو دی ای نسخه 2020 و در بخش کمی با نرم افزار های آماری اس پی اس اس و آموس  مشخص شد که: در یافته های بخش کیفی 16 مولفه و 5 دسته(تنوع محصولات، آموزش، امکانات، ارتباطات و سهولت) بدست آمد. همچنین در یافته های بخش کمی متغیرهای تنوع محصولات، آموزش، امکانات و سهولت بر چابکی سازمان تاثیر مثبت و معناداری داشته ولی تاثیر متغیر ارتباطات بر چابکی سازمان تایید نشد.    

بازی از جمله سرگرمی های لذت بخش برای نوجوانان به حساب می آید که در این میان بازی های رایانه ای به دلیل جذابیت، نوجوانان را به خود جذب می کنند. استقبال و جذابیت زیاد بازی های رایانه ای توسط این دوره سنی باعث شده تا بررسی پیامدهای آن بر ابعاد مختلف سلامت همیشه موضوعی بحث برانگیز باشد. نوجوانان هنگام بازی ساعت ها مشغول آن می شوند و بازی های رایانه ای آ ن ها را از عالم واقعیت به عالم تخیلات فرو می برد. هدف ما در این مقاله بررسی پژوهش های انجام شده در این زمینه و تعبیر یافته های آن ها درمورد تاثیرات بازی های رایانه ای بر سلامت روان نوجوانان دوره متوسطه اول می باشد که روش پژوهش تجزیه و تحلیل کتابخانه ای و مروری و برای جمع آوری اطلاعات به مقالات، کتب و اسناد معتبر علمی مراجعه شده است. بعد از توضیح مفاهیم متغیرها، کاکرد و ویژگی های مثبت و منفی این بازی و اثرات آن بر سلامت روان نوجوانان بیان شده است که می توانیم بگوییم بازی های رایانه ای علاوه بر جذابیت و دسترسی آسان که در مواردی موجب پیشرفت تحصیلی نوجوانان می شود اما نفش آن بر سلامت روان کودکان موضوعی انکارپذیر نیست.

هدف از پژوهش حاضر «بررسی رابطه بین هوش هیجانی و خودکنترلی معلمان متوسطه شهرستان دماوند» بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه معلمان مدارس متوسطه دولتی مشغول به خدمت در سال تحصیلی 90-89 تشکیل می دادند که 332 نفر بوده و به صورت نمونه گیری تصادفی طبقه ای با استفاده از جدول مورگان 150 نفر انتخاب گردید. ابزار پژوهش مذکور 2 پرسشنامه استاندارد هوش هیجانی بار-آن و خودکنترلی رزنبام بود که ضریب آلفای کرونباخ در هوش هیجانی 93/0 و خودکنترلی 72/0بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های آماری توصیفی شامل (جدول، نمودار هیستوگرام، میانگین و انحراف استاندارد) و استنباطی شامل (آزمون تی تک نمونه ای، همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد، رابطه معنی داری بین هیچ یک از مؤلفه های هوش هیجانی با خودکنترلی دیده نمی شود؛ هرچند رابطه معنی داری بین تک تک مؤلفه های هوش هیجانی با خودکنترلی دیده نشد اما همبستگی چندگانه بین مؤلفه های هوش هیجانی و خودکنترلی 41/0 می باشد و آزمون F نشان می دهد این همبستگی معنی دار است. همچنین مقدار ضریب تبیین اصلاح شده برابر 089/0می باشد و نشان می دهد که تنها9/8 درصد از تغییرات خودکنترلی به مؤلفه های هوش هیجانی مربوط است و بقیه ناشی از عوامل دیگری است که مورد بررسی قرار نگرفته اند؛ میزان خودکنترلی در جامعه مورد مطالعه بالاتر از متوسط نظری است و همچنین نتایج نشان داد وضعیت مؤلفه های خوش بینی، عزت نفس و کنترل تکانش کمتر از میانگین است، مؤلفه واقع گرایی در حد میانگین و سایر مؤلفه ها بالاتر از میانگین بودند.

دین اسلام به زن به عنوان یک عنصر مؤثر در حیات و سعادت اجتماعی می نگرد و او را در بالاترین درجات که برای انسان ممکن است کسب شود، معرفی می نماید و از زنان نمونه بعنوان الگو و اسوه برای بشریت یاد می کند. پژوهشگران در این پژوهش، با روش توصیفی-تحلیلی و با اتکاء به منابع تاریخی ضرورتِ اهمیت و جایگاه زن را در سیره پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) مورد بررسی قرار دهند. این پژوهش در صدد پاسخ به این پرسش ها می باشد که «زنان صدر اسلام چه جایگاهی در سیره پیامبر(ص) داشتند؟» و «پیامبر چگونه به احیای مقام منزلت زنان بعد از جاهلیت اقدام نمودند؟». یافته ها حکایت از آن دارد که رسول اکرم (ص) با رفتار و گفتارش مقام زن را ارج نهاد و با معرفی برترین و والاترین الگوی زنان مسلمان به جهانیان ضمن توجّه به احیای منزلت آن ها، زنان را بزرگ جلوه داد.

از آنجا که آموزش و پرورش به عنوان مهمترین نهاد تعلیم و تربیت رسمی عمومی، متولی اصلی فرآیند تعلیم و تربیت در همه ابعاد و ساحت های تعلیم و تربیت در کشور می باشد، لذا در این راستا مطالعه حاضر در نظر دارد، موفقیت نظام آموزش و پرورش را در تربیت سیاسی و اجتماعی دانش آموزان مورد ارزیابی قرار دهد. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش آموختگان آموزش و پرورش استان فارس می باشد که تحقیقی توصیفی از نوع پیمایشی است. برای انتخاب نمونه آماری، تعداد 180 نفر دانشجو به روش نمونه گیری در دسترس از بین تمامی دانشجویان ورودی 93-1392 دانشگاه فرهنگیان استان فارس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید که روایی و پایایی آن با روش تحلیل گویه و آلفای کرونباخ محاسبه و مورد تایید قرار گرفت. با تجزیه و تحلیل آماری داده های گردآوری شده نتایج زیر حاصل گردید:1- از دیدگاه دانش آموختگان، نظام آموزش وپرورش در تربیت سیاسی و اجتماعی دانش آموزان موفق نبوده است.2- بین دیدگاه دانشجویان رشته های علوم تربیتی و علوم پایه دانشگاه فرهنگیان تفاوت معناداری وجود دارد.3- بین دیدگاه دانشجویان پسر و دختر در مورد میزان موفقیت نظام آموزش و پرورش در تربیت سیاسی و اجتماعی دانش آموزان اختلاف معناداری نشان داده نشد.