خدیجه اعراب شیبانی

اپیدمی کرونا در ابتدا مسأله ای بهداشتی تلقی می شد.  اما به یکباره تمامی عرصه های مختلف جهان را دربر گرفت. در این میان یکی از عرصه هایی که به میزان زیادی دستخوش تحول گردید، تعلیم و تربیت بود. پژوهش حاضر به دنبال شناسایی و دسته بندی ابعاد چالش های تعلیم و تربیت در دوران کرونا در مقطع ابتدایی است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ گردآوری داده ها توصیفی و از دیدگاه ماهیت داده ها کیفی از نوع پدیدارشناسی است که با استفاده از راهبرد اکتشافی انجام شده است. جامعه ی آماری معلمین، والدین و دانش آموزان شهرستان صالح آباد و روستاهای آن بودند که با استفاده از روش نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند و با لحاظ قاعده ی اشباع و حداکثر تنوع 30 تن از آنها (10 معلم، 10 والد و 10 دانش آموز) برای مصاحبه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه ی نیمه سازمان یافته استفاده شد. برای اعتباریابی داده های کیفی از روش بازبینی مشارکت کنندگان استفاده گردید. اطلاعات با استفاده از نرم افزار maxqda نسخه ی2020 و با روش تحلیل مضمون کدگذاری و با تحلیل مضامین مشکلات آموزش مجازی در حوزه های "جسمانی"، "روحی و روانی"، "آموزشی" و "زیرساختی" شناسایی شد. تحلیل ها نشان داد که با توجه به عدم وجود بستر مناسب به ویژه در مناطق محروم کشور و شرایط جسمانی و روانشناختی دانش آموزان در مقطع ابتدایی، اجرای آموزش مجازی در بستر شبکه ی شاد و صدا وسیما مشکلاتی از قبیل افت تحصیلی، کم خوابی، بی انگیزگی، خستگی زیاد، جو خشک و کسل کننده ی آموزشی، ترک تحصیل، رعایت نشدن بودجه بندی دروس، ارزشیابی ناکارآمد، عدم آموزش کامل دروس، عدم امکان شناخت دانش آموزان، اضطراب و استرس، پرخاشگری، وابستگی به فضای مجازی و کم تحرکی را برای معلمان، دانش آموزان و والدین آنها ایجاد کرد که با اصلاح شیوه ی آموزش مجازی می توان به تقلیل این مشکلات و افزایش بهره مندی از این نوع آموزش  کمک کرد.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثر بخشی درمان تحلیل کارکرد بر وسواس، افسردگی و کیّفیت زندگی در افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری و عملی است. پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون بود. جامعه آماری شامل بیماران مبتلا به اختلال وسواس بود. از بین آن ها 30 بیمار متأهل مبتلا به اختلال وسواس فکری و عملی همراه با همسران آن ها جمعاً 60 نفر انتخاب و در گروه های آزمایش و کنترل قرار گرفتند . تعداد 6 جلسه 120 دقیقه ای فرد مبتلا و همسران در گروه شرکت داشتند و در تعداد 4 جلسه 60 دقیقه ای صرفاً همسران بیماران در گروه شرکت کردند، تمام 6 جلسه زوجین با هم در گروه شرکت داشتند و در 4 جلسه فقط همسران به صورت گروهی شرکت داشتند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه های افسردگی بک، کیّفیت زندگی، مقیاس وسواس فکری و عملی ییل براون بودند. 10 جلسه درمان برای گروه آزمایش اجرا شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد گروه آزمایش در تمام متغیرها بهبود داشته است. لذا می توان از روان درمانی تحلیل کارکرد برای کاهش نشانه های وسواس و افسردگی و ارتقای سطح کیّفیت زندگی افراد مبتلا به اختلال وسواس استفاده کرد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مطالعه اثربخشی تحریک فراجمجمه ای مغز با استفاده از جریان مستقیم الکتریکی(TDCS) بر بهبود توجه دیداری در دانش آموزان مقطع متوسطه صورت گرفته است.روش:این پژوهش نیمه آزمایشی و به صورت پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل انجام شد.جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه منطقه 2 شهر تهران در سال تحصیلی96-95 بود.نمونه گیری به صورت داوطلبانه انجام شد،به این ترتیب که از بین مدارس مقطع متوسطه منطقه 2 تهران 3 مدرسه به شکل تصادفی انتخاب شد در مرحله بعد فراخوانی در تابلوی اعلانات این مدارس نصب شد. سپس از داوطلبان دعوت به عمل آمد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه سلامت عمومی روانی (SCL-25) و آزمون دقت تولز – پیرون بود.ابتدا پرسشنامه ها به صورت پیش آزمون اجرا شد سپس مداخله تحریک فراجمجمه ای مغز با استفاده از جریان مستقیم الکتریکی(TDCS) برای گروه آزمایش انجام شد.در پایان دوره شرکت کنندگان با استفاده از آزمون دقت تولز – پیرون مجدد مورد ارزیابی قرار گرفتند که  داده های پس آزمون را تشکیل داد. به منظور بررسی تفاوت پاسخ ها قبل و بعد از  تحریک الکتریکی و تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون کوواریانس استفاده شد. یافته ها:نتایج تحقیق پس از مداخله نشان داد بین گروه های آزمایش  و کنترل در متغیر توجه دیداری تفاوت معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: بنابراین می توان گفت تحریک فراجمجمه ای مغز با استفاده از جریان مستقیم الکتریکی(TDCS)در بر بهبود توجه دیداری در دانش آموزان مقطع متوسطه موثر است.

هدف. پژوهش حاضر با هدف اثربخشی تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه ای مغز بر بهبود توجه دیداری و شنیداری در افراد مبتلا به بیش فعالی و نقص توجه شهر تهران صورت گرفته است. روش. این پژوهش شبه آزمایشی و به صورت پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری پژوهش را کلیه افراد مبتلا به بیش فعالی و نقص توجه شهر تهران در سال 1396 تشکیل می دادند که تعداد 30 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین گردید. از جامعه آماری تعداد 15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر کنترل با روش نمونه گیری در دسترس و به صورت تصادفی انتخاب و گمارش شدند.برای گروه آزمایش مداخله تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه ای مغز انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه وندریوتا و تکلیف کامپیوتری اجرای همزمان دیداری و شنیداری (IVA) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون کوواریانس تک متغیره و چندمتغیره استفاده شد. یافته ها. نتایج تحقیق پس از مداخله نشان داد بین گروه های آزمایش و کنترل در متغیر توجه (دیداری و شنیداری) تفاوت معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری . بنابراین می توان گفت تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه ای مغز در بر بهبود توجه دیداری و شنیداری در افراد مبتلا به بیش فعالی و نقص توجه موثر است .

هدف: سرمایه روان شناختی از مفاهیم نوینی است که از هزاره سوم شده است.از این رو هدف پژوهش حاضر، طراحی مدلی برای ارتقای سرمایه روان شناختی با محوریت ادراک بیماری بوده است. روش: این پژوهش کمی و از نوع همبستگی است.جامعه آماری پژوهش عبارت است از کلیه بیماران شاغل ،مبتلا به دیابت نوع دو و عضو مرکز تحقیقات دیابت مشهد که از این تعداد 80 نفر به روش نمونه های در دسترس انتخاب شدند.داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه های ادراک بیماری(IPQ)،سرمایه روان شناختی لوتانر و پرسشنامه کیفیت زندگی ویژه افراد دیابتی گردآوری و با استفاده از روش معادلات ساختاری و تحلیل رگرسیون با استفاده از نرم افزارAmos مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که ادراک بیماری با سرمایه روان شناختی رابطه مثبت اما غیر معنادار دارد،اما وقتی کیفیت زندگی در رابطه بین آنها مداخله می کند،ضریب و شدت همبستگی آنها افزایش پیدا می کند. نتیجه گیری: آزمون برازندگی مدل بیانگر مناسب بودن آن برای بیماران دیابتی است.

یکی از مهم ترین اهداف در هر سازمان ارتقای سطح بهره وری آن است و با توجه به این که انسان در ایجاد بهره وری نقش محوری دارد هدف پژوهش حاضر بررسی نقش پیش بینی کننده سرمایه روان شناختی و انگیزش شغلی در ارتقای بهره وری کارکنان می باشد. روش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است.جامعه آماری آن شامل کلیه کارکنان شاغل شرکت زغال سنگ طبس در سال 1394 می باشد. که تعداد آنها500نفر بود ،از این تعداد 217 نفر به روش در دسترس به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه های سرمایه روان شناختی لوتانز (2007)، پرسش نامه رجحان شغلی امابایل و همکاران(1994) و پرسش نامه بهره وری نیروی انسانی براساس مدل آچیو توسط هرسی و گلداسمیت (1980) استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها در سطح آمار استنباطی از آزمون های ضریب همبستگی و رگرسیون گام به گام و تحلیل مسیر استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد از روی متغیرهای سرمایه روان شناختی و انگیزش شغلی به میزان 9/72 درصد می توان متغیر بهره وری کارکنان را پیش بینی کرد. بین تمام ابعاد سرمایه روان شناختی با بهره وری شغلی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد و انگیزش در رابطه ی بین سرمایه روان شناختی با بهره وری شغلی نقش واسطه ای ایفا می نماید.

پژوهش حاضر با هدف اعتباریابی و بررسی ساختارعاملی پرسشنامه سرمایه روانی انجام شد. این پرسشنامه را لوتانز و همکاران در سال 2007 ساخته اند. جامعه آماری پژوهش کلیه کارشناسان شاغل در شرکت ایران خودرو دیزل در سال 1391 بودند که تعداد آن ها 650 نفربود. از این تعداد 250 نفر به عنوان نمونه به روش نمونه گیری تصادفی منظم انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها، از روش تحلیل عاملی با تمام اطلاعات و آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد پرسشنامه سرمایه روانی دارای چهار عامل مجزای امید، تاب آوری، خوش بینی و خودکارآمدی است. ضریب پایایی آزمون با استفاده از آلفای کرانباخ برای کل مقیاس 85/0 به دست آمد. به طور کلی نتایج مطالعه حاضر نشان داد که پرسشنامه سرمایه روانی از همسانی درونی مناسبی بهره مند است و می تواند به عنوان یک ابزار معتبر برای ارزیابی سرمایه روان شناختی کارشناسان به کار رود.

زمینه و هدف: با توجه به شیوع بالای استرس و ناراحتی­های هیجانی ناشی از بیماری دیابت و همچنین تأثیر منفی آن بر روی کنترل قند خون در این بیماران؛ تاکنون شیوه­های مختلفی از مداخله­های روان­شناختی مورد بررسی قرار گرفته­اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مداخله گروهی روانی اجتماعی بر شاخص­های بهزیستی جسمی و روانی بیماران دیابتی انجام گردید. روش: کلیه زنان مبتلا به دیابت نوع دو در مرکز تحقیقات دیابت شهر یزد جامعه آماری پژوهش حاضر بودند که از این تعداد 80 نفر به روش نمونه­گیری تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه­های بهزیستی روانی WBQ-12، پرسشنامه کیفیت زندگی وابسته به دیابت (ADDQOL19)راتکمیل کرده و سپس برای گرفتن آزمایش خون به آزمایشگاه معرفی شدند. داده­ها با استفاده از نرم­افزار spss و روش MANOVA تجزیه و تحلیل شد. نتایج: تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که تأثیر مداخله گروهی روانی اجتماعی در بهبود شاخص­های بهزیستی روانی و کیفیت زندگی در مرحله دوم (تفاضل سنجش اول و سوم) بیشتر و معنادارتر از مرحله اول (تفاضل سنجش اول و دوم) بوده است. همچنین میزان HbA1c در پس آزمون گروه آزمایش کاهش نشان داده بود اما این تفاوت از نظر آماری معنادار نبود. نتیجه­گیری: نتایج نشان داد که مداخله گروهی روانی اجتماعی بر بهبود متغیرهای سلامت روانی در بیماران دیابتی تأثیر مثبت دارد و سبب افزایش بهزیستی و کیقیت بهتر زندگی در این بیماران می­شود. اما تأثیر این مداخله با گذشت زمان مشهودتر می­باشد.

زمینه و هدف: با توجه به شیوع بالای استرس و ناراحتی ­های هیجانی ناشی از بیماری دیابت و همچنین تأثیر منفی آن بر روی کنترل قند خون در این بیماران؛ تاکنون شیوه­ های مختلفی از مداخله­ های روان­شناختی مورد بررسی قرار گرفته ­اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مداخله گروهی روانی اجتماعی بر شاخص­های بهزیستی جسمی و روانی بیماران دیابتی انجام گردید. روش: کلیه زنان مبتلا به دیابت نوع دو در مرکز تحقیقات دیابت شهر یزد جامعه آماری پژوهش حاضر بودند که از این تعداد 80 نفر به روش نمونه­ گیری تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه­های بهزیستی روانی WBQ-12، پرسشنامه کیفیت زندگی وابسته به دیابت (ADDQOL19) را تکمیل کرده و سپس برای گرفتن آزمایش خون به آزمایشگاه معرفی شدند. داده­ ها با استفاده از نرم­افزار spss و روش MANOVA تجزیه و تحلیل شد. نتایج: تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که تأثیر مداخله گروهی روانی اجتماعی در بهبود شاخص­های بهزیستی روانی و کیفیت زندگی در مرحله دوم (تفاضل سنجش اول و سوم) بیشتر و معنادارتر از مرحله اول (تفاضل سنجش اول و دوم) بوده است. همچنین میزان HbA1c در پس آزمون گروه آزمایش کاهش نشان داده بود اما این تفاوت از نظر آماری معنادار نبود. نتیجه­ گیری: نتایج نشان داد که مداخله گروهی روانی اجتماعی بر بهبود متغیرهای سلامت روانی در بیماران دیابتی تأثیر مثبت دارد و سبب افزایش بهزیستی و کیقیت بهتر زندگی در این بیماران می­ شود. اما تأثیر این مداخله با گذشت زمان مشهودتر م ی­باشد.

رضایت شغلی یکی از عوامل بسیار مهم در امر کیفیت آموزش و موفقیت شغلی معلمان است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین امیدواری و شادکامی با رضایت شغلی در بین معلمان بود. بدین منظور 240 معلم (120 زن و 120 مرد) از سه مقطع ابتدایی، راهنمایی و متوسطه شهرستان طبس به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار آزمون پرسش نامه های امیدواری اشنایدر، شادکامی آکسفوردو رضایت شغلی کندال و هولی بود. نتایج به روش هم بستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندگانه و تحلیل واریانس مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که هر دو متغیر امیدواری و شادکامی علاوه بر آنکه با هم رابطه مثبت و معنادار دارند هر دو با مولفه رضایت شغلی رابطه دارند به طوری که معلمانی که امیدواری و شادکامی بیشتری دارند نمره رضایت شغلی بالاتری هم دارند.