اختلال وسواس فکری- عملی

شخصیت اسکیزوتایپی همایند در وسواس فکری- عملی با پاسخ درمانی ضعیف رابطه نشان داده است. پژوهش های قبلی فرض کرده اند شخصیت اسکیزوتایپی سازه ای همگن است. چنین رویکردی می تواند رابطه اسکیزوتایپی و پیامد درمانی را مغشوش کند. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر همایندی صفات شخصیت اسکیزوتایپی در درمان شناختی- رفتاری بود. طرح پژوهش از نوع طرح های نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری کلیه بیمارانی را شامل بود که در سال های 1386 و 1387 به مراکز درمانی موجود در شهر تبریز مراجعه کرده بودند. نمونه ای به حجم 30 نفر از میان مبتلایان به اختلال وسواس فکری- عملی به روش در دسترس انتخاب و در سه گروه خالص، با علائم مثبت شخصیت اسکیزوتایپی، و با علائم منفی شخصیت اسکیزوتایپی تحت درمان شناختی رفتاری قرار گرفتند. ابزار های پژوهش عبارت بودند از: مقیاس وسواس فکری- عملی ییل- براون، مقیاس شخصیتی اسکیزوتایپی، پرسشنامه شخصیت اسکیزوتایپی، فرم کوتاه و مصاحبه بالینی ساختاریافته برای اختلال های محور I در DSM-IV. داده ها با روش های آماری تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد گروه وسواس فکری- عملی همراه با علائم مثبت شخصیت اسکیزوتایپی در مقایسه با گروه خالص و گروه با نشانه های منفی شخصیت اسکیزوتایپی بهره کمتری از درمان می برند و بین دو گروه وسواس فکری- عملی خالص و وسواس فکری- عملی همراه با نشانه های منفی شخصیت اسکیزوتایپی در پیامد درمانی تفاوتی مشاهده نمی شود. نشانه شناسی مثبت و منفی شخصیت اسکیزوتایپی تأثیرات متفاوتی بر پیامد درمانی اختلال وسواس فکری- عملی دارند. با توجه به نتایج به دست آمده، لزوم تمایز بین نشانه شناسی مثبت و منفی شخصیت اسکیزوتایپی در مطالعات مرتبط با پیش آگهی ضعیف درمانی اختلال وسواس فکری - عملی مورد تأکید است.

هدف این پژوهش بررسی مقایسه ای مؤلّفه های فراشناخت در نوجوانان مبتلا و غیرمبتلا به اختلال وسواس فکری ـ عملی بود. روش پژوهش از نوع علّی ـ مقایسه ای بود، به منظور بررسی فرضیه های پژوهش، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس نمونه ای به حجم 60 نفر انتخاب شد، به صورتی که 30 نوجوان مبتلا به اختلال وسواس فکری – عملی بودند (از میان افراد مراجعه کننده به درمانگاه های روان پزشکی بیمارستان های امام حسین (ع) و روزبه شهر تهران) و 30 نوجوان غیرمبتلا به اختلال مذکور بودند (از میان دانش آموزان شهر تهران). برای جمع آوری داده ها از تشخیص روان پزشک و مصاحبه بالینی سازمان یافته مطابق با چهارمین نسخه بازنگری شده راهنمای آماری و تشخیص اختلالات روانی انجمن روان پزشکان آمریکا، فرم کوتاه پرسشنامه فراشناخت ولز و کارترایت – هاتون و پرسشنامه وسواس فکری – عملی مادزلی استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون T دو گروه مستقل تحلیل شدند. نتایج نشان داد که فراشناخت نوجوانان مبتلا به اختلال وسواس فکری - عملی در مقایسه با نوجوانان غیرمبتلا به این اختلال متفاوت است و تنها در مؤلّفه مربوط به لزوم کنترل افکار در دو گروه تفاوتی مشاهده نشد. با توجه به نتایج به دست آمده، باورهای فراشناخت در مهم جلوه دادن افکار، احساسات، لزوم انجام دادن آیین مندی های وسواسی و همچنین در نگهداری، پایداری و تشدید نشانه های بیماری در افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری - عملی نقشی مهم را ایفا می کنند.

این بررسی، با هدف تعیین رابطه بین آمیختگی فکر- عمل و خوشه های علایم شستشو، کندی، وارسی و تردید در بیماران وسواسی انجام شد. یکی از سازه های فراشناختی که در اختلال وسواس فکری- عملی به طور گسترده مورد توجه قرار گرفته، آمیختگی فکر- عمل است. این سازه، اعتقاد به این است که افکار مزاحم خاص شخص می توانند به طور مستقیم بر رویدادهای بیرونی اثر بگذارند یا این که چنین افکاری از لحاظ اخلاقی معادل انجام آن اعمال منع شده است. نمونه پژوهش شامل 60 بیمار مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی بود. شرکت کننده ها، پرسشنامه وسواس فکری- عملی مادسلی (MOCI) و پرسشنامه آمیختگی فکر- عمل (TAF) را تکمیل نمودند. نتایج نشان داد که بین نشانه های وسواس و آمیختگی فکر- عمل همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین، احتمال برای دیگری بهترین پیش بینی کننده وسواس فکری- عملی و خوشه علایم وارسی و احتمال برای خود، پیش بینی کننده خوشه علایم تردید و وسواس فکری بود. این مطالعه نشان داد که بین آسیب شناسی روانی اختلال وسواس فکری- عملی و زیرمقیاس های احتمال رابطه وجود دارد. بنابراین، سوگیری های شناختی آسیب-پذیری فرد را به وسواس افزایش می دهند به این معنا که فرد مبتلا به اختلال وسواس، به اشتباه نوعی رابطه بین افکار منفی و غیراخلاقی خود و وقایع دنیای بیرونی تصور می کند و بر اساس نظریه فراشناختی، سعی در کنترل افکار خود سبب افزایش افکار مزاحم و اعمال اجباری برای خنثی سازی این افکار می شود.

مقدمه و هدف: اختلال وسواس فکری – عملی یک چالش جدی طولانی مدت هم برای خود بیماران و هم سیستم خانوادگی ایجاد می کند و حوزه های مختلفی از زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می دهند. شواهد پژوهشی حاکی از تأثیر منفی و مخرب اختلال وسواس فکری – عملی بر رضامندی زناشویی است. با توجه به این موضوع، هدف این پژوهش، مقایسه ی رضامندی زناشویی در افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری – عملی و عادی بود. روش: روش این پژوهش علی- مقایسه ای است. جامعه ی آماری این پژوهش را کلیه ی بیماران مبتلا به OCD شهر تبریز، در بیمارستان رازی تشکیل دادند. تعداد 25 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده (از بین چند نفر که توسط روانپزشک یا روانشناس تشخیص OCD به آنها داده شده بود) به عنوان مبتلایان به OCD و از بین افراد عادی نیز تعداد 25 نفر به روش تصادفی ساده که با آنان همتا و به عنوان گروه مقایسه انتخاب شده بودند. مؤلف دوم به بیمارستان مراجعه و پرسشنامه ی رضامندی زناشویی در اختیار نمونه هایی قرار گرفت که توسط روانپزشک یا روانشناس تشخیص OCD داده شده بودند. همچنین از نمونه های عادی که از جامعه ی همتا شده از نظر اقتصادی و فرهنگی با جامعه ی مورد پژوهش بودند، نیز درخواست تکمیل هر دو پرسشنامه(پرسشنامه ی اختلال وسواس فکری_عملی و رضامندی زناشویی) شد؛ پس از تکمیل، محقق آنها را برای بررسی و تحلیل بیشتر جمع آوری کرد و داده های جمع آوری شده نیز با استفاده از آزمون T مستقل تحلیل شد. نتایج: نتایج پژوهش نشان داد که تفاوت معنی داری بین میزان رضایت مندی زناشویی در افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی و افراد عادی وجود دارد (24/2_= t ؛ 02/0= p )؛ به این صورت که میانگین نمرات رضامندی زناشویی در OCD ها کمتر از افراد عادی بود. بحث: افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی میزان رضایت مندی زناشویی کمتری دارند. این نتایج می تواند تلویحاتی برای برنامه ریزی های مناسب در جهت درمان این بیماران داشته باشد.

این مقاله دو هدف اصلی دارد: هدف اول، معرفی اصول و فنون یک مدل جدید رواندرمانی برای اختلال های روانشناختی با عنوان اختصاری PTC (پارادوکس + برنامه زمانی = درمان) است؛ هدف دوم، سنجش اثربخشی مدل رواندرمانی PTC برای درمان اختلال وسواس فکری- عملی (OCD) است. PTC یک مدل رواندرمانی بسیار کوتاه مدت است و برای طیف گسترده ای از اختلال های روانشناختی شامل اختلال های اضطرابی، وسواس های فکری و عملی و اختلال های مرتبط، اختلا های مرتبط با تروما و استرس، اختلال های نشانه های بدنی و اختلال های خورد و خوراک به کار بسته و تایید شده است (بشارت، 1396). در این مقاله، فرایند و نتایج درمان PTC برای یک بیمار مبتلا به OCD به طور کامل گزارش می شود. نتایج درمان پنج جلسه ای PTC برای این بیمار، نشان می دهد که درمان کاملاً موفقیت آمیز بوده است. پی گیری 18 ماهه نیز نشان داد که تغییرات رضایت بخش درمانی از ثبات و استمرار برخوردار بوده و در این دوره هیچ بازگشتی صورت نگرفته است. این نتایج، تاثیرات درمانی عمیق و پایدار مدل رواندرمانی PTC را در کوتاه ترین زمان ممکن تایید می کند. مکانیسم های تاثیرگذاری "برنامه زمانی پارادوکسی"، به عنوان فن اصلی روش درمان PTC، و انطباق آنها با نتایج درمان بیمار در این مقاله شرح داده شده است. مدل رواندرمانی PTC، به عنوان رویکردی بسیار کوتاه مدت، ساده، تاثیرگذار و کارآمد، و در عین حال اقتصادی برای درمان OCD معرفی و پیشنهاد می شود.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثر بخشی درمان تحلیل کارکرد بر وسواس، افسردگی و کیّفیت زندگی در افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری و عملی است. پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون بود. جامعه آماری شامل بیماران مبتلا به اختلال وسواس بود. از بین آن ها 30 بیمار متأهل مبتلا به اختلال وسواس فکری و عملی همراه با همسران آن ها جمعاً 60 نفر انتخاب و در گروه های آزمایش و کنترل قرار گرفتند . تعداد 6 جلسه 120 دقیقه ای فرد مبتلا و همسران در گروه شرکت داشتند و در تعداد 4 جلسه 60 دقیقه ای صرفاً همسران بیماران در گروه شرکت کردند، تمام 6 جلسه زوجین با هم در گروه شرکت داشتند و در 4 جلسه فقط همسران به صورت گروهی شرکت داشتند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه های افسردگی بک، کیّفیت زندگی، مقیاس وسواس فکری و عملی ییل براون بودند. 10 جلسه درمان برای گروه آزمایش اجرا شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد گروه آزمایش در تمام متغیرها بهبود داشته است. لذا می توان از روان درمانی تحلیل کارکرد برای کاهش نشانه های وسواس و افسردگی و ارتقای سطح کیّفیت زندگی افراد مبتلا به اختلال وسواس استفاده کرد.

هدف: پژوهش حاضر باهدف بررسی نقش میانجی تحمل ناپذیری عدم اطمینان در رابطه بین دوسوگرایی خود و شدت علائم وسواسی-اجباری در یک نمونه آنالوگ انجام شد. روش: روش پژوهش توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل بزرگ سالان بالای ۱۸ سال بود که از میان آن ها ۷۱۸ نفر با روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. شرکت کنندگان، مقیاس های دوسوگرایی خود (بار و کیریوس، ۲۰۰۷)، تحمل ناپذیری عدم اطمینان ۱۲ موردی (کارلتون و همکاران، ۲۰۰۷) و پرسشنامه وسواسی اجباری ییل-براون (گودمن و همکاران، ۱۹۸۹) را تکمیل کردند. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزارهای Amos-۲۴ و SPSS-۲۷ استفاده شد. یافته ها: بررسی داده های پژوهش نشان داد که بین دوسوگرایی خود و شدت علائم وسواسی-اجباری رابطه ای مثبت و معنادار (۰۱/۰P<) و بین تحمل ناپذیری عدم اطمینان و دوسوگرایی خود و همچنین شدت علائم وسواسی-اجباری رابطه ای منفی و معنادار وجود دارد (۰۱/۰P<). همچنین، تحمل ناپذیری عدم اطمینان رابطه بین دوسوگرایی خود و شدت علائم وسواسی-اجباری را میانجی گری کرد (۰۱/۰P<). نتیجه گیری: بررسی یافته ها نشان داد که سطوح بالای دوسوگرایی خود با کاهش تحمل ناپذیری عدم اطمینان، سبب افزایش شدت علایم وسواسی- جبری می شود. به این صورت که سطوح بالای دوسوگرایی خود، با متمرکز کردن توجه بر خود و کاستن از توجه به محیط، سبب کاهش تحمل ناپذیری عدم اطمینان و در نتیجه ظهور علایم وسواسی می شود. بر این اساس، می توان نشانه های وسواسی را تلاش فرد جهت حل دوسوگرایی در مورد خود دانست.