ایرج اعتصام

ایرج اعتصام

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۱۰۴ مورد.
۴۱.

تبیین جایگاه استدلال فضایی در روند طراحی معماری (موردپژوهی کیفی: تجربه طراحی در آتلیه معماری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تازه های علوم شناختی سال بیست و دوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۸۸) 124-136

کلیدواژه‌ها: استدلال فضایی روند طراحی فرآیند شناختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۶ تعداد دانلود : ۳۱۹
مقدمه: با این که استدلال فضایی به عنوان نوعی شناخت، از جمله عوامل ذهنی موثر بر پاسخ خلاقانه معماری است، در خصوص جایگاه آن در روند طراحی معماری و مراحلش، مشکلات آموزشی و شناختی حل نشده بسیاری وجود دارد. لذا هدف پژوهش حاضر، تبیین جایگاه استدلال فضایی در روند طراحی معماری و مراحلش بود. روش کار: روش این پژوهش کیفی و نظر به ماهیت تبیین مدل و مورد پژوهی، دارای دو گام اصلی بود. گام نخست، با روش توصیفی _ تحلیلی با بهره از تحلیل محتوا در دو حوزه علوم شناختی و معماری انجام گرفت. گام دوم شامل مورد پژوهی کیفی تجربه دانشجویان ارشد معماری پیرامون تجربه طراحی آنها و تحلیل توصیفی داده های حاصل از پرسشنامه بود. یافته ها: بر اساس یافته های تحلیلی گام اول، توسعه استدلال فضایی از طریق توسعه حافظه فعال به طور غیر مستقیم در بهبود روند طراحی معماری نقش دارد و از طریق بهبود توانایی هایی همچون تجسم فضایی، بازسازی تصاویر و جهت یابی فضایی که لازمه بسیاری از توانش های پایه در معماری هستند، به طور مستقیم سبب بهبود روند طراحی معماری است. یافته ها در گام دوم حاکی از آن بود که توانش های پایه مرتبط با استدلال فضایی در تمامی مراحل طراحی معماری، خصوصا بر مرحله اشراق مورد استفاده قرار می گیرند. نتیجه گیری: با توجه به مدل تبیین شده از جایگاه استدلال فضایی در پردازش اطلاعات و تاثیر آن بر مراحل فرآیند خلاقانه طراحی معماری و نتایج موردپژوهی در این تحقیق، استدلال فضایی بر تمامی مراحل طراحی معماری نقش داشته و استدلالی اساسی برای بهبود روند طراحی معماری به شمار می رود.
۴۲.

بررسی میزان انطباق اصول و مبانی نوشهر گرایی و سبک های هنری _معماری قرن 21(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال دهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۴۰) 153 - 163

کلیدواژه‌ها: نوشهرگرایی سبک و جنبش های هنری قرن 21 معماری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۵ تعداد دانلود : ۲۵۴
نوشهر گرایی رویکرد جدیدی در نگاه به مسایل شهری و زیست محیطی در طراحی شهری است این نوع نگاه انتقاد به شهرسازی مدرن است و انسان را بجای وسیله نقلیه محور این رویکرد می داند. می توان عنوان نمود نو شهرگرایی یکی از مهمترین رویکردهای قرن 21 می باشد. معماری هم در قرن 21 زاییده تفکر فرامدرنی شده است که از مسائل دوران مدرن پا فراتر نهاده است و معماران به مسائلی چون محیط زیست، تغییر اقلیم، انرژی، مهاجرت و... در طراحی های خود می پردازند. بی شک پدیده نوشهرگرایی بی تاثیر در خلق آثار معماری نیست. هدف از این تحقیق بررسی انطباق رویکرد نوشهر گرایی و جنبش های هنری_ معماری قرن 21 می باشد.روش تحقیق به صورت توصیفی - تحلیلی می باشد و گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات اسنادی_کتابخانه صورت پذیرفته است. نتیجه این پژوهش بطور متناظرمیزان انطباق نوشهرگرایی با سبک ها هنری_معماری قرن 21 را مشخص نموده است.
۴۳.

بررسی اصول و معیارهای مسکن پلکس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۸ 196 - 210

کلیدواژه‌ها: مسکن پلکس مسکن جمعی گونه شناسی مسکن الگوهای جدید مسکن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۹ تعداد دانلود : ۶۱۶
مسکن پلکس نوعی مسکن جمعی است که دارای امکانات و ساختمان های مشترک همچون سازه و تأسیسات، همچنین فضای تعاملات اجتماعی نیمه خصوصی می باشد. این مجموعه ها می توانند در گروه های 2 الی 6 واحدی نظام دهی شوند. پلکس سازی به عنوان رویکردی نوین که دارای جنبه های مثبت مجتمع های زیستی می باشند و صرفه جویی مصرف انرژی و همسویی با طبیعت مطرح شده است. نیاز به مسکن، کمبود سرانه زمین شهری، صرفه اقتصادی در ساخت وساز و استفاده از فناوری روز در امر ساختمان سازی، ضرورت ارائه پیشنهاد نوعی از طراحی را ایجاد می کند که نسبت به سامانه های سنتی ارجحیت داشته باشد. بر این اساس، الگوی طراحی مسکن چند واحدی پیشنهاد می شود. این مقاله برآن است تا به تبیین اصول و معیارهای طراحی در مسکن پلکس در راستای رسیدن به ابعاد کمی  و کیفی  طراحی ایده آل بپردازد. این عوامل کمی شامل همسویی بنا با محیط، اقلیم و منطقه، تقلیل مصرف انرژی بنا در حین گرمایش و سرمایش، صرفه جویی در استفاده از سرانه زمین شهری هستند و ازلحاظ کیفی، ارتقاء پایداری اجتماعی عامل تعیین کننده ای است. روش تحقیق ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اسنادی، کتابخ انه ای و روﯾ ﮑﺮدی ﺗﻮﺻ ﯿﻔﯽ - تحلیلی دارد و ﺑﻪ ﺗﺸﺮﯾﺢ اﺑﻌﺎد و ویژگی های ﭘﻠﮑﺲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺼ ادﯾﻖ ﻣﻮﺟود می پردازد. یافته های تحقیق، اصول طراحی مسکن پلکس را در سه بعد اقلیمی، اجتماعی و پایداری ارائه می دهد. ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ می تواند ﻣﻘﺪﻣﺎت ﻻزم ﺑﺮای ﺗﺤﻘﻖ ﻋﯿﻨ ﯽ معیارهای مسکن جمعی و اصول و مزایای استفاده از مسکن پلکس به عنوان روشی نوین در ﻃﺮاﺣﯽ مجتمع های ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ در ﮐﺸﻮر را ﻓﺮاﻫﻢ سازد. اهداف پژوهش: 1.بررسی جنبه های مثبت مسکن پلکس 2.ارائه الگویی برای اصول طراحی مسکن پلکس در راستای رسیدن به ابعاد کمی و کیفی طراحی سؤالات تحقیق: 1.مسکن پلکس دارای چه جنبه های مثبتی  است؟ 1.چه معیارها و ضوابطی می تواند در طراحی پلسک مسکن مؤثر باشد؟
۴۴.

تحلیل شاخص های زمینه گرایی در آثار معماریِ سنتی ایران (نمونه مطالعاتی: خانه صادقی اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال دهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۴۰) 235 - 251

کلیدواژه‌ها: زمینه گرایی شاخص های معماری زمینه گرا معماری سنتی ایران خانه صادقی اردبیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۲ تعداد دانلود : ۲۵۷
تحقیق حاضر در 3 مرحله انجام پذیرفت که شامل:1- تدوین چارچوبی جامع برای تحلیل شاخص های زمینه گرایی بر مبنای پژوهش های انجام یافته در این حوزه 2- تطبیق این شاخص ها با خصوصیات معماری ایرانی بر مبنای نظریات صاحبنظران حوزه معماری ایرانی 3- تحلیل کالبدی فضایی خانه صادقی و بررسی انطباق خصوصیات آن با چارچوب های زمینه گرایی. تحقیق حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع کیفی است که در پروسه پیشبرد پژوهش، از روش نمونه موردی(تک نمونه) و در جهت گردآوری داده ها از مطالعات کتابخانه ای و میدانی بهره گرفته شد؛ به گونه ای که در بخش اول تحقیق(چارچوب نظری تحقیق) از مفهوم به مصداق و در بخش دوم که شامل بررسی نمونه موردی است، از مصداق به مفهوم پرداخته شد. یافته های تحقیق، حاکی از این نکته می باشد که با توجه به مطالعات انجام یافته، متغیرهای متعددی در شکل گیری خانه دوره قاجار در شهر اردبیل مورد توجه قرار گرفته اند که بنظر همگی برگرفته از ارزشها، باورها و بن مایه های ساختاریِ جامعهِ انسانی و جغرافیاییِ آن دوران بوده است؛ طوریکه می توان مدعی شد که حداقل، مسکن قاجاریِ شهر اردبیل، واجد ارزشهای زمینه گراست؛ پس می توان نظریه انحطاط و غالبیت تفکرِ مدرن در شکل گیریِ معماری دوره قاجار را که به نظر غیر صحیح و یکجانبه می آید را رد کرد.
۴۵.

تدوین چارچوبی جهت ارتقای تعاملات اجتماعی در معماری شهرک های صنعتی نواحی روستایی استان تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۹ 440 - 450

کلیدواژه‌ها: تعاملات اجتماعی فضای کالبدی شهرک صنعتی نواحی روستای تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۸ تعداد دانلود : ۵۸۷
 یکی از مهم ترین ویژگی های فضا، ایجاد فرصت های لازم در جهت تعاملات اجتماعی است. هنگامی که مردم با سایر افراد جامعه در تعامل هستند، رابطه قوی تری با مکان و جامعه خود احساس می کنند. این تعامل نه تنها بر روحیات اجتماعی آن ها تأثیرگذار است بلکه موجب رشد و پیشرفت اقتصادی اجتماعات حاضر در آن فضاها می گردد. امروزه به فراخور شرایط اقتصادی و اجتماعی، فضاهای متفاوتی در راستای سکونت انسانی شکل گرفته است که شهرک های کارگری- صنعتی یکی از این مکانهاست. با توجه به تازگی و شاخصه های خاص این سبک از معماری، چگونگی تعاملات اجتماعی در آن ها یک مسئله است. در نواحی روستایی اطراف تهران نیز چنین شهرک هایی وجود دارد. این پژوهش بر آن است  تا از طریق روش توصیفی - تحلیلی و  با تکیه بر رویکردهای کمی و کیفی به بررسی وضعیت تعامل اجتماعی در شهرک های صنعتی اطراف تهران بپردازد و چگونگی ارتقای فضای تعامل در آن ها را بررسی کند. به همین جهت دو شهرک صنعتی «عباس آباد » و «پیشوا » از میان شهرک های صنعتی استان تهران انتخاب شدند. نمونه مورد مطالعه، قرار گرفت و پرسشنامه خبره براساس مدل ال ساعتی، تدوین و به متخصصان ارائه شد. یافته های پژوهش حاکی از این است  که افزایش کیفیّت فضاهای عمومی شهرک ها، طرّاحی مناسب به ویژه مسیرهای رفت و آمد کارکنان و کارمندان، وجود فعالیت های گردهمایی، فضاهای کانونی جهت تجمع مانند زمین بازی و یا غذاخوری ها، امکان حضور افراد در فضا و لحظاتی کنار هم بودن و ایجاد تجربه هایی مشترک را در شهرک های صنعتی چند برابر می کند و موجب ارتقا تعاملات اجتماعی و فرهنگی در شهرک های صنعتی می شود. اهداف پژوهش 1.بررسی و تبیین چگونگی ارتقای تعاملات اجتماعی از طریق طراحی و بهسازی فضاهای عمومی در معماری شهرک های صنعتی.2. ارائه چارچوبی جهت ارتقای تعاملات اجتماعی در معماری شهرک های صنعتی نواحی روستایی تهران. سؤالات پژوهش 1.برای ارتقای تعاملات اجتماعی در شهرک های صنعتی چه راه کارهایی وجود دارد؟2.چه اقداماتی می توان برای ارتقای تعامل اجتماعی در فضای شهرک های صنعتی نواحی روستایی تهران انجام داد؟
۴۶.

تبیین قوانین هندسه فراکتال در ساختار فرم معماری؛ ارائه مدل پژوهشی معماری مبتنی بر فرم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال هفدهم خرداد ۱۳۹۹ شماره ۸۴ 5 - 18

کلیدواژه‌ها: خودمتشابهی خودسازماندهی کثرت در وحدت ساختار فرم هندسه فراکتال

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴۷ تعداد دانلود : ۷۷۱
بیان مسئله: از منظر علوم نوین، علم فراکتال مطالعه در ساختارهای خودمتشابه و خودسازمان یافته است که معنا و مفهومی از هندسه طبیعت را بیان می کند. در دیدگاه ریاضیات، طبیعت در ایجاد صور مختلف از قوانین فراکتال تبعیت می کند که در این منطق، تعامل مستقیم بین معماری و فراکتال می تواند مطرح شود. هدف پژوهش: این پژوهش، با طرح پرسش درمورد چگونگی کاربرد هندسه فراکتال، رویکردی در تبیین قوانین هندسه طبیعت در روند خودسازماندهی معماری مبتنی بر فرم دارد. روش پژوهش: نوع پژوهش کاربردی است و با استفاده از روش همبستگی در کاربرد هندسه مطابق با خصوصیات فراکتال به صورت پدیدارشناسانه و کیفی انجام می شود. در این مطالعه، هفت مرحله در ساختار هندسه فراکتال به عنوان ساختار مبتنی بر فرم تبیین می گردد. این مراحل در فرم یابی، سلسله مراتب اتصالات و تصاعدهای هندسی روند معتبری را در کاربرد این هندسه در معماری فراهم می آورد. علاوه بر این، معماری که برگرفته از اصول هندسه طبیعت است، استوار بر سه قانون و کارکرد در ساختار است که در این پژوهش شرح داده می شوند: قانون خودمتشابهی، قانون خودسازماندهی و قانون وحدت. به منظور صحت این قوانین، سه بنا از دوره های گوتیک، آرت نوو و معماری سنتی ایران منطبق با خصوصیات فراکتال منتخب و قوانین هندسه طبیعت در ارزیابی آنها با استفاده از مدل تطبیقی-توصیفی مورد بررسی قرار می گیرد. نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش می توان بیان کرد هندسه فراکتال در ساختار، ترکیب بندی عناصر و مفاهیم زیباشناسی هنر تزئینات در معماری این بناها به کار گرفته شده است. این عمارات با الهام گرفتن از هندسه طبیعت، قانون تناسبات، ریتم و فرم های خودمتشابه گستره ای از الگوهای فراکتالی را ایجاد کرده اند که با دو بیان ساختار و فرم در معماری بین عناصر سازنده و صور معماری مناسبت های درونی و وحدت برونی ایجاد کرده اند.
۴۷.

شناسایی و اولویت بندی شاخصهای معماری و فرهنگ با تکیه بر کاربرد تکنولوژی در عصر جهانی شدن (مورد مطالعه: شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیستم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۵۹

کلیدواژه‌ها: معماری معاصر فرهنگ فناوری جهانی شدن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۸ تعداد دانلود : ۶۹۰
معماری مقوله ایی است که اگر آن را یکی از مولفه های فرهنگ به شمار نیاوریم، باید دست کم تعامل دوسویه آن را با فرهنگ مهم بر شماریم. تعامل معماری با فرهنگ به معنای تاثیر گذاری دو سویه این دو مقوله در یکدیگر است. از طرفی امروزه نوآوریهای فناورانه عامل مهمی در توسعه و طراحی معماری اند، اما تاثیر آن بر معماری کلانشهرها در جهان یکسان نبوده و راهکارهای ارائه شده در مواردی پایدار و در مواردی انفعالی بوده است. در بسیاری موارد نوآوریهای فناورانه در معماری نتیجه انتقال فناوری بدون در نظر گرفتن ماهیت تکنولوژی است. هدف نوشتار حاضر نیل به تصویری از رابطه فرهنگ و فناوری در معماری معاصر در بستر جهانی شدن است. این مقاله با به کار گیری اسناد و مدارک و شیوه توصیفی- تحلیلی، به بررسی نظریه های فرهنگ و فناوری در مقوله معماری در بستر جهانی شدن و همچنین شناسایی و اولویت بندی ساختمان های های اداری شاخص در شهر تهران پرداخته است. به منظور رتبه بندی و اولویت بندی گزینه ها و معیارها از تاپسیس و آنتروپی شانون استفاده شد. نتایج نشان داد که از بین ساختمان های مورد مطالعه ساختمان وزارت کشاورزی در رتبه اول و ساختمان آلومینیوم در رتبه دوم قرار گرفته است.
۴۸.

بررسی تأثیر فرم جداره های خیابانی بر الگوهای رفتاری انسان (نمونه ی مورد مطالعه: خیابان ولیعصر(عج) تهران)

نویسنده:
منبع: شهرسازی ایران دوره سوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 1-15

کلیدواژه‌ها: جداره های خیابانی فرم معماری الگوهای رفتاری فضاهای شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۶ تعداد دانلود : ۵۳۳
پژوهش حاضر میزان تأثیر فرم جداره های خیابانی را بر الگوهای رفتاری انسان در فضاهای فیزیکی شهری مورد ارزیابی قرارد داده است، فرضیه ی پژوهش مدعی آن است که با طراحی هدف مند و مناسب جداره های خیابانی می توان رفتار و کُنش بهره وران در فضاهای فیزیکی شهری را نیز تا حدودی طراحی و یا کنترل نمود و الگوی رفتاری انسان در خیابان های شهری نتیجه ی مولفه های کیفیت فرم جداره های خیابانی است که در طراحی آن خیابان لحاظ شده است. گزاره ی نظری حاضر در دو سکانس از خیابان ولی عصر(عج) تهران مورد آزمون واقع شده است. در سطح نظری روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و در سطح تجربی، پیمایشی است که با بهره گیری از روش تحقیق رفتارنگاری و ابزار پرسش نامه ای انجام گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد، بیشترین میزان تأثیرگذاری جداره های خیابانی، بر الگوی رفتاری مکث بوده و در مقابل کم ترین میزان تأثیرگذاری آن مربوط به الگوی رفتاری گوش سپردن در نمونه ی مورد مطالعه هستند. همچنین برخی از فاکتورهای محیطی دارای تأثیری مستقیم بر واکنش های انسانی هستند؛ نتایج مربوط به جداره های خیابانی در پژوهش حاضر نشان از این دارند محدوده ی مورد مطالعه دچار مشکل در مورد جداره های جذاب خیابانی هستند و هر چه از جنوبی ترین نقطه ی خیابان (میدان راه آهن) به سمت شمال (میدان ولیعصر(عج)) حرکت می کنیم میزان این جداره ها افزایش می یابد.
۴۹.

جستاری روایت پژوهانه پیرامون باغ ایرانی از نظرگاه متون و سفرنامه ها (نمونه موردی: باغ های تهران در دوره قاجار)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی هنر و ادبیات دوره ۱۲ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 247 - 280

کلیدواژه‌ها: باغ تهران روایت سفرنامه قاجار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶ تعداد دانلود : ۱۹۸
عصر قاجار یکی از ادوار مهم فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و از نقاط عطف تاریخی است که سیاحان زیادی را روانه ایران کرد. بسیاری از آن ها پس از بازگشت به کشورهای خویش، به نگارش خاطرات سفر همت گماشتند که صرف نظر از کاستی های محتوایی یا روشی، از اسناد معتبر تاریخی به حساب می آیند و تصویری از وضعیت آن زمان روایت می کنند. سفرنامه ها از مهم ترین اسناد تاریخ هر جامعه و از منابع دست اول پژوهش به شمار می روند. هدف از این پژوهش، واکاوی روایت پژوهانه مفهوم «باغ» از نظرگاه متون و سفرنامه های دوره قاجار است و سعی دارد به این پرسش پاسخ دهد که «آیا می توان با واکاوی روایت ها در سفرنامه ها و متون دوره قاجار، مفهوم "باغ" را صورت بندی کرد؟». این تحقیق به لحاظ «ماهیت پژوهش»، از گونه تحقیقات «کیفی» و به لحاظ قصد از پژوهش، «تاریخی-تفسیری» است که به فهم پدیده ها بر اساس معانی که آدمیان برای آن ها به وجود آورده اند، می پردازد. راهبرد پژوهش، «روایت پژوهی» و از نظر دید شکلی، «تاریخ شفاهی» است. نتایج نشان می دهد که دیدگاه اغلب سفرنامه نویسان پیرامون مفهوم «باغ» را می توان در سه صورت روایت گری دسته بندی کرد: «روایت باغ های اقامتی»، «روایت باغ های حکومتی» و «روایت باغ های تفرجگاهی». بیشترین اسناد تاریخی - روایی مربوط به دوره  ناصرالدین شاه است و از دوران سلطنت مظفرالدین شاه، سفرنامه ای یافت نشد. آنچه در میان همه روایت ها مشترک است، اهمیت باغ در این دوره تاریخی است، چرا که اکثر متون بر این امر تأکید دارند که حدود دوسوم مساحت شهر تهران در دوره قاجار را باغ های بسیار بزرگ تشکیل داده و بیشترین تأکیدِ سفرنامه ها بر باغ گلستان بوده است.
۵۰.

راهکارهای آموزشی طرح واره در فرایند معماری بر اساس نظریه میزانسن (مطالعه موردی: مقدمات طراحی معماری 2 پردیس دانشگاهی شمس گنبد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۰ 17 - 28

کلیدواژه‌ها: طرح واره آموزش معماری فرایند طراحی معماری میزانسن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۰ تعداد دانلود : ۲۳۹
این مقاله به بررسی چگونگی آموزش طرح واره 1 در کارگاه معماری پرداخته است. ایده و طرح واره می تواند مبنای طراحی باشد و اهمیت آن در ارائه راه حل های نوآورانه توسط معمار قابل توجه است. این تحقیق با روش پیشنهادی خود، به دنبال ارتقای کیفیت آموزش طراحی معماری بوده است. ازاین رو طرح واره در دو سطح کلان و خُرد طبقه بندی شده و پس از مشخص شدن نیازهای آموزشی و مهارتی لازم برای هرکدام از سطوح طرح واره، راهکارهای آموزشی بر اساس نظریه میزانسن پیشنهادشده است. برای سنجش مطلوبیت راهکارهای آموزشی پیشنهادی از نمونه موردی در دو ترم متوالی استفاده شد. این تحقیق به صورت کیفی انجام شده و داده ها به روش تحلیلی و توصیفی موردبررسی و مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان دهنده آن است که روش طراحی پیشنهادی در توانمندسازی دانشجویان جهت خلق ایده، بیان و ارائه طرح واره های ذهنی در سطح کلان و خُرد مؤثر بوده است.
۵۲.

تحلیل ساختار عناصر شهری "در دنیای تو ساعت چند است؟" با مروری بر ارتباط شهر و سینما(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال هشتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۲۷ ۲۹-۴۲

کلیدواژه‌ها: شهر سینما فیلم فضای شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۹ تعداد دانلود : ۴۲۷
بازنمایی شهر و باز تعریف واقعیت های زمانی، مکانی، و فضایی در رسانه های مختلفی چون سینما به دلیل درگیر نمودن ذهن و اندیشه ناخودآگاه بیننده می تواند نقش مهمی در شکل گیری تصویر شهر، شناخت آن ، و تعریف هنجارها و ناهنجارهای الگوهای رفتاری شهری ایفا کند. پژوهش حاضر با هدف تاثیر رسانه های جمعی و به طور خاص سینما به عنوان یکی از قوی ترین و مهم ترین ابزارهای بیانی فضای شهری در جهت برانگیختن احساسات، شکل دادن ادراکات و تصورات و آگاهی شهروندان به عنوان مخاطب و بازتعریف فضاها و الگوهای اجتماعی و در نتیجه احساس تعلق و تعصب به فضا انجام شده است. از این رو روش مورد استفاده در تحقیق روش کیفی است و از تکنیک تحلیل محتوا استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که در سینمای ایران ، کمتر به ارزش های زیبایی شناسانه و مفهوم گرای معماری و فضاهای شهری توجه شده و اغلب به عنوان عنصری صرفا بصری مورد استفاده قرار گرفته است. جز محدودی از موارد، فیلمها به ندرت توانسته اند به طور شایسته به ارائه تصویری از شهر که در خور تعریف آن از جنبه های مختلف فرم، عملکرد و معنا باشد، بپردازند . با این وجود، کم نیستند فیلم هایی که فضاها و معماری در آن کارکرد مفهومی و زیبایی شناسانه دارد. این تحقیق به شناسایی عناصر معماری و شهرسازی فیلم " در دنیای تو ساعت چند است؟" به عنوان نمونه ای موفق در جهت انتخاب لوکیشن های شهری شهر رشت و انزلی و بازنمایی فضاهای شهری آنها به مخاطب به منظور معرفی، شناخت و برانگیختن حس نوستالژیک شهروندان و انتقال مفاهیمی چون حس تعلق و تعصب به فضا و... به وی پرداخته شده است.
۵۳.

سنجش شاخص های کیفیت فضاهای شهری در فیلمهای ایرانی نمونه موردی : (فیلم در دنیای تو ساعت چند است)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال هشتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۰ 77 - 90

کلیدواژه‌ها: تغییرات کاربری اراضی مدل هلدرن سیستم اطلاعات جغرافیایی شهر زابل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۰ تعداد دانلود : ۶۰۵
بازنمایی شهر و بازتعریف واقعیت های زمانی ، مکانی، فضایی در رسانه های مختلفی چون سینما به دلیل درگیر نمودن ذهن و اندیشه ناخودآگاه بیننده می تواند نقش مهمی در شکل گیری تصویر شهر، شناخت آن و عناصر شاخص و حتی تعریف هنجارها و ناهنجارهای الگوی رفتاری شهری ایفا کند. هدف از این پژوهش پاسخ به پرسش اصلی آن مبنی بر چگونگی ارائه کیفیات فضاهای شهری در فیلمهای ایرانی است. روش تحقیق به صورت کیفی و توصیفی – تحلیلی بوده و از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. با استفاده از متون حوزه شهرسازی معیارهای کیفیت محیطی در جدولی جمع بندی شد و معیارهای بدست آمده در فیلم در دنیای تو ساعت چند است مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت و چهار معیار موثر در تحلیل فیلمها، به کالبدی، بصری، ادراکی، عملکردی به عنوان یافته تحقیق تدوین، و نهایتا مهم ترین عوامل موثر بر کیفیت فضاها تبیین و فیلم به عنوان نمونه ای موفق در ارائه این مولفه ها معرفی گردید. توجه این اصول می تواند از طریق تقویت ادراکات مخاطب،موجب تقویت بار معنایی فضا و ایجاد حس های مرتبط با فضا در ذهن استفاه کنندگان فضای شهری شود.
۵۴.

ارزیابی تأثیرات استقرار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری در توسعه پایدار نواحی پیرامونی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال سیزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۷ 19 - 32

کلیدواژه‌ها: دانشگاه آزاد اسلامی توسعه پایدار توسعه اقتصادی توسعه کالبدی توسعه اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۱۶۶
آموزش یک راهبرد محوری برای دستیابی به توسعه پایدار جوامع است. رشد جمعیت و رویکرد فرهنگی جامعه برای تحصیلات دانشگاهی منجر به اتخاذ راهبرد آموزش محور برای توسعه ملی کشور و گسترش دانشگاه های کشور شد، اما نقش دانشگاه ها در توسعه پایدار شهرها به صورت صریح تبیین نشده است. جایگاه ویژه زمین و اقتصاد کشاورزی منطقه شمال کشور از یک سو و فقدان پژوهش هایی که به صورت تجربی تأثیر دانشگاه ها بر دستیابی به توسعه پایدار مناطق پیرامونی را مدنظر قرار دهند، ضرورت انجام این تحقیق است. این پژوهش با روش پیمایشی و ابزار پرسش نامه، دستاوردهای استقرار دانشگاه آزاد واحد ساری با رویکرد توسعه پایدار در مناطق پیرامونی را به صورت تجربی بررسی نمود. یافته ها نشان می دهد که دانشگاه بر همه مؤلفه های سه گانه توسعه پایدار در مناطق پیرامونی تأثیر مثبت داشته، اما تأثیرگذاری یکسان نبوده و به ترتیب در حوزه های اقتصادی، کالبدی و اجتماعی است.
۵۵.

معیارهای طراحی در ساختار حیاط مرکزی و تالار تابستان نشین خانه های قاجار یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۴ 93 - 111

کلیدواژه‌ها: اقلیم گرم و خشک معماری یزد حیاط مرکزی تالار تابستان نشین معیارهای طراحی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۸ تعداد دانلود : ۸۷۳
مسایل زیست محیطی و بحران انرژی از مشکلات امروزی انسان در دوران معاصر هستند که معماری بومی اقلیم گرم و خشک ایران در زمینه حل آنها به راه کارهایی خردمندانه ای دست یافته است. این معماری در هماهنگی با محیط پیرامون،  بهره گیری از نیروهای طبیعت، و مقابله با شرایط سخت اقلیمی موفق بوده است. معماری پایدار در این اقلیم با استفاده از عناصر، مصالح، و دانش سازندگانشان در متعادل سازی حرارتی موفقیت های چشمگیری کسب نموده که شناخت الگوهای آن می تواند در طراحی امروزی مسکن در اقلیم گرم وخشک ایران راه گشا باشد. این مقاله به بررسی معیارهای طراحی در ساختار حیاط مرکزی و تالار تابستان نشین خانه های دوران قاجار در مناطق گرم وخشک ایران می پردازد. علت انتخاب عصر قاجار به عنوان زمینه مطالعه موردی این پژوهش اینست که بیشترین تعداد این خانه ها مربوط به این دوران هستند. به منظور یافتن رابطه فضاها با یکدیگر و شناخت هندسه حاکم بر آنان از روش همبستگی استفاده شده و مسیر استنتاج و تحلیل داده ها بر اساس  مقایسه و استقرا است. پس از  مطالعات میدانی وجمع آوری اطلاعات، ابعاد حاصله در جداول مختلف جمع آوری شدند و سپس معیارهای طراحی و الگوهای ساختاری حیاط مرکزی و تالار  تابستان نشین،  تناسبات و نحوه ارتباطات فضایی آنان مورد بررسی قرار گرفتند. تحلیل اقلیمی فضاها در نمونه های منتخب نیز انجام شد. روش این تحقیق بر اساس هدف، کاربردی، از نوع پیمایشی، و کیفی- کمی است. از نتایج حاصل از بررسی داده ها، معیارهای طراحی واستاندار حاکم بر فضاها و روابط آنها و تناسبات صحیح حیاط مرکزی و تالار تابستان نشین در اقلیم گرم و خشک ایران حاصل شده است.
۵۶.

Investigation of the Effect of Urban Public Spaces on Human Behavior (Case study: Vali Asr s.t in Tehran)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Architecture and Urban Development, Volume ۹, Issue ۲ - Serial Number ۳۲, Spring ۲۰۱۹ 15 - 22

کلیدواژه‌ها: behavior public spaces Architecture Urban Design

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۶ تعداد دانلود : ۲۳۷
This Study has discussed the meaning of public space and has shown that public spaces are an essential part of people’s lives. It has also identified the key urban design and architectural ideologies that have influenced the shape of the built environment, and has discussed how each has perceived the value of public spaces. In the following provides an overview of the relationship between people’s behavior and experience of public spaces, from an environmental psychology perspective. Methodologies adopted for the study. A combination of both quantitative and qualitative methods of collecting data has been used. The purpose of this study is to explore how public spaces influence human behavior in order to gain an appreciation of the significant role that public spaces play in the daily lives of people. This Study has established that human behavior and experience of public spaces can be influenced by the physical and ambient features of the built environment. It has been identified that physical features may include buildings, streets, landscaping, land forms and architectural elements, and ambient features may include sound, smell, temperature and illumination. It has also been identified that other factors such as age, gender, culture and ethnicity are also capable of affecting the way people respond to the environment. In addition to identifying the perspectives of the users of public spaces through the focus group, the study also identified the role and perspectives of urban planners and consultant designers. These built environment professionals have a significant role in shaping public spaces.
۵۷.

اثربخشیِ سبک هایِ هُنریِ پس از سده یِ بیستم بر معماریِ تندیس وارِ معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی دوره ۲۴ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 19 - 28

کلیدواژه‌ها: معماری-تندیسگری اصالتِ فرم هنرِ مدرنیستی مکتب هایِ پسامدرن دی کانستراکتیویسم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۱۶۷
با اندکی باریک بینی، تعاملِ تام وتمامِ معماری با هر سه عرصه یِ معارفِ آدمی، اعم از علومِ انسانی، علومِ طبیعی، و هنر، به چشم می آید. این شاخه هایِ شناخت، به ناچار، با یکدیگر سازگاری می یابند و گشادوبست هایی را از سر می گذرانند. این سان، سرمشق هایِ فنی و هُنری ای که زمانی بر صدر بودند و قَدر می دیدند، در هنگامه ای دِگَر، زیرِ تازیانه هایِ تفکراتِ تازه درد کشیدند و طرد شدند. روزگارِ پیش از جنگِ دومِ جهانی را "عصرِ مجسمه سازی" در تاریخِ معماری نام نهاده اند. این مهم، در نتیجه یِ ابداعاتِ انقلابیِ برخاسته از فناوری هایِ پیشرفته و مصالحِ جدید در صنعتِ ساخت وساز به ظهور رسید. معماریِ تندیس وار، که ساختمان را چونان مجسمه ای دُرسا، به قصدِ نمایش در معرضِ دیدِ عموم می گذارَد، در درجه یِ نخست، به خصایصِ ظاهریِ بنا شاملِ فرم، سازه، و مقیاس، وابسته است. بدین ترتیب، می بایستی که ردِپایِ مصادیقِ آغازینِ آن را در ابنیه یِ دورانِ باستان جست. با نگاهی انضمامی بر اولین زمینه، یعنی فرم، جستارِ حاضر تلاش دارد تا با کاربستِ راهبردِ کِیفی و تدابیرِ استدلالِ منطقی و بررسیِ موردی، نشان دهد که برخی از خیزش هایِ هُنریِ مدرنیستی مانندِ آر نُوو، اکسپرسیونیسم، نِئو بروتالیسم، کوبیسم، فوتوریسم، و کانستراکتیویسم، الهام بخشِ معماری-تندیسگریِ معاصر شده اند، که خود، در بسیاری از سبک هایِ معماریِ پسامدرنیستی نظیرِ های-تِک، دی کانستراکتیویسم، فولدینگ، پارامِتری سیسم، زیست ریخت شناسی، و بایودیجیتال، تجلیِ چشمگیری یافته است.
۵۸.

ارزیابی ویژگی های مسکن پلکس در ارتباط با مسکن بومیِ اقلیم گرم و خشک مورد پژوهی؛ شهر کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال نهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۶ 149 - 166

کلیدواژه‌ها: مسکن بومی مسکن پلکس اقلیم گرم و خشک گونه شناسی مسکن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۲ تعداد دانلود : ۴۶۷
پلکس سازی، روشی در طراحی مسکونی است که باهدف تأمین مسکنی پایدار، امن و همسو با شرایط محیطی پیشنهاد شده است. مسکن پلکس به دلیل دارا بودن خصوصیات مثبتی چون  همسویی بنا با محیط، اقلیم و منطقه، تقلیل مصرف انرژی بنا در حین گرمایش و سرمایش، صرفه جویی در استفاده از سرانه زمین شهری و ازلحاظ کیفی، ارتقاء پایداری اجتماعی در این نوع مسکن به عنوان نوع مطلوبی از مسکن اجتماعی جهت مطالعه و بررسی انتخاب گردیده است. از طرفی با دقت در معماری بومی می توان دریافت که این نوع معماری از کیفیات منحصربه فردی در ارتباط با ملاحظات اقلیمی، فرهنگی و اجتماعی برخوردار بوده که توجه به این الگوها در معماری معاصر می تواند مسکن را به سرشت و طبیعت سرزمینی که در آن واقع شده بازگرداند. هدف این مقاله، نشان دادن راهبردهای طراحی مسکن پلکس در ارتباط با مسکن بومی اقلیم گرم و خشک در راستای بازخوانی و احیاء الگوهای غنی معماری گذشته در معماری معاصر است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و تطبیقی بوده وا طلاعات مورد نیاز از طریق مطالعات میدانی (مشاهده و مصاحبه) و مرور برخی اسناد جمع آوری شده است. نتایج حاصل از بررسی شاخصه های مورد پژوهش نشان می دهد  که در مسکن پلکس و مسکن بومی از بُعد موقعیت کالبدی تعامل زیادی دیده می شود. از لحاظ ساختار فضایی این دو نوع مسکن در تعامل بسیار نزدیک می باشند و از دیدگاه اقلیمی مسکن بومی پاسخگویی بهتری به محیط داشته است، ولی در مجموع تمامی معیارهای طراحی در دو نوع مسکن در تعامل با یکدیگر است. مسکن پلکس می تواند به عنوان شکل جدیدی از مسکن معاصر در ایجاد هم پیوندی با معماری گذشته در پاسخگویی به محیط و ایجاد مسکن پایدار مفید و مؤثر باشد و احیاء  الگوهای غنی معماری مسکن بومی  را در معماری معاصر به دنبال داشته باشد.
۵۹.

تبیین عوامل انگیزش حس مکان در جامعه روستایی با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری (مطالعه موردی: پهنه روستایی استان آذربایجان شرقی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسکن و محیط روستا دوره ۳۸ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱۶۵ ۸۰-۶۵

کلیدواژه‌ها: حس مکان روستا مدل سازی معادلات ساختاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴ تعداد دانلود : ۲۰۳
حس مکان نوعی رابطه حسی و تعاملی میان فرد و محیط زندگی را تبیین می کند و رابطه مثبتی با پیوند میان فرد و مکان و دریافت های کیفی مثبت و رضایتمندی از محل زندگی دارد. از آنجا که به استناد سرشماری های سراسری کشور، مهاجرت روز افزون روستاییان به شهر و دل کندن و ترک روستا از مشکلات گریبانگیر جوامع روستایی می باشد، شناخت عوامل انگیزش حس مکان و حفظ و تقویت آن توسط تصمیم گیران و برنامه ریزان روستایی می تواند در رفع این مشکل تأثیر گذار باشد. این پژوهش با هدف تدقیق مفهوم حس مکان و تبیین مؤلفه های ماهیتی و شاخص های مربوطه در جامعه روستایی انجام شده و در دو مرحله انجام یافته است . در مرحله اول به روش مرور سابقه موضوع، تحلیل و حصول به استدلال منطقی، ابعاد اصلی حس مکان تعریف شد و مدل نظری حس مکان تدوین گردید. سپس در مرحله دوم با روش پیمایشی و آزمون پرسشنامه ای، تعداد 391 نمونه به صورت خوشه ای تصادفی از روستاهای بالای 20 خانوار استان آذربایجان شرقی انتخاب شد و با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری، مدل نظری به آزمایش گذاشته شده و جایگاه عوامل آن تبیین شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد ابعاد اصلی حس مکان در سه وجه محیطی/کالبدی، فعالیتی/عملکردی و فردی/اجتماعی در درون تجربه زیستی انسان در مکان مفروض تعریف می شود . وجود کیفیات خاص عوامل سه گانه درون یک تجربه زیستی در تأثیر پذیری از ویژگی های شخصی پس از عبور از فیلتر ادراکی و شناختی فرد، مفهوم حس مکان را شکل می دهد و افزایش کمی و کیفی عناصر و فرایند مطرح شده، میزان عمق آن را می افزاید. همچنین نتایج آزمون در جامعه روستایی انتخابی نشان می دهد مهم ترین عوامل در انگیزش حس مکان به ترتیب عوامل پیوند مکانی، کیفیات محیطی، میزان فعالیت و عملکرد، هویت مکان و پیوند اجتماعی و رفاه مکانی می باشد. در ادامه پژوهش شاخصه های ایجاد این عوامل، تبیین و راهکارهای عملی جهت کاربست در فضاهای روستای ارائه شده است. نتایج حاصل می تواند برای معماران و برنامه ریزان روستایی و متخصصین مربوط به علوم محیطی جهت آفرینش محیط های دارای حس مکان مفید باشد.
۶۰.

تاثیر گودال باغچه در تعدیل دمای محیطی و مصرف انرژی در اقلیم گرم و خشک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انرژی ایران دوره بیست و دوم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۷۰) ۱۴۳-۱۵۷

کلیدواژه‌ها: گودال باغچه انرژی اقلیم گرم و خشک دیزاین بیلدر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۲ تعداد دانلود : ۹۶۱
ساختمان به عنوان یکی از عوامل موثر در تغییر محیط زیست به شمار می آید و با استناد به ترازنامه ی انرژی از سال 1384 تا سال1391، به صورت میانگین در هر سال 17.38 درصد از انرژی کل کشور در ساختمان ها مصرف می شود؛ لذا با دستیابی به بخشی از دانش کاربردی و برای پاسخگویی به نیازهای اساسی و محیطی، به شناسایی و بررسی المان گودال باغچه در خانه های سنتی اقلیم گرم و خشک می پردازیم تا ضمن تدوام ارزشهای معماری گذشته، معیارهای معماری سازگار با نیازهای اساسی انسان را تبیین کنیم. از این رو روش تحقیق، کمی -کیفی و توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از دوربین حرارتی مدل DT-982 و برداشت چندین سطح از طبقات بنا به این نتیجه می رسیم که بنای سنتی خواجه خضر در شهر یزد با بهره گیری از گودال باغچه دارای شرایطی چون تعدیل دمای محیطی تا 15.2 درجه سلسیوس است . با تجزیه و تحلیل یافته ها و شبیه سازی دو بنا که یک نمونه از بناها فاقد گودال باغچه و دیگری دارای گودال باغچه است ، در برنامه ی دیزاین بیلدر اثبات می کنیم که به وسیله گودال باغچه امکان صرفه جوئی در مصرف انرژی برق جهت تامین روشنایی ، سیستم سرمایش و گرمایش به میزان 27 درصد وجود دارد .

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان