محسن نیازی

محسن نیازی

مدرک تحصیلی: عضو هیأت علمی و استاد جامعه شناسی دانشگاه کاشان
پست الکترونیکی: niazim@kashanu.ac.ir

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۱ تا ۱۰۰ مورد از کل ۲۰۱ مورد.
۸۱.

آینده پژوهی سبک زندگی اقتصادی با رویکرد تحلیل لایه ای علّی

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی انقلاب اسلامی سال دوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۵) 7 - 34

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی تحلیل تم تحلیل لایه ای علّی سبک زندگی اقتصادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۸ تعداد دانلود : ۳۱۴
باتوجه به اهمیت سبک زندگی و دغدغه ی بسیاری از افراد در بعد اقتصادی آن در سال های اخیر، این پژوهش با هدف آینده پژوهی سبک زندگی اقتصادی انجام شده است. به منظور انجام این تحقیق از مصاحبه عمیق با خبرگان و تکنیک های مرتبط با آن استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق، 14 نفر از خبرگان اقتصادی و دانشجویان دکتری جامعه شناسی در حوزه سبک زندگی اقتصادی است. از آینده پژوهی با رویکرد تحلیل لایه ای علّی و تحلیل تم استفاده شد. از روش اشباع تم ها به عنوان استانداردی برای پایان نمونه گیری استفاده شد. ازآنجاکه تم های برگزیده با بهره گیری از نظرات خبرگان به دست آمد، مصاحبه ها مورد تأیید قرار گرفته است. از تحلیل مصاحبه با خبرگان، تم های اصلی و فرعی استخراج شد و از تحلیل لایه ای علّی در سطح لیتانی، بازاندیشی، آینده نامعلوم و ماتریالیسم دیالکتیکی؛ در سطح علل اجتماعی، توسعه یافتگی، ازجاکندگی و سنت زدایی؛ در سطح گفتمان و جهان بینی، مدرنیسم، لینک شدن با قدرتمندان و آگاهی دروغین و در سطح استعاره و اسطوره هم جیک جیک مستون، مکعب تاس و چشم وهم چشمی به دست آمد و براساس آن سناریوهای نوع جامعه و نوع مصرف مشخص و درقالب نموداری ارائه شد. درانتها راهکارهایی برای سناریوی مطلوب و دوری از سناریوی نامطلوب ارائه شده است.
۸۲.

مطالعه ی فراترکیب فرهنگ شهروندی در جامعه ی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال دهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 25 - 52

کلیدواژه‌ها: فرهنگ شهروندی داشتن نگرش دموکراتیک ابعاد سیاسی ابعاد اجتماعی فرهنگی ابعاد توسعه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۲ تعداد دانلود : ۶۴۵
فرهنگ شهروندی مجموعه ای از ارزش ها، نگرش ها و قوانین مشترک بنیادی است که مشارکت فعال شهروندان را با رعایت احترام به ارزش های دموکراتیک شهروندی و مسئولیت پذیری عام گرایانه به دنبال دارد؛ به گونه ای که شکل دهنده به سبک زندگی و هادی تعاملات او با دیگران است. هدف از پژوهش حاضر نیز بررسی مطالعات انجام شده پیرامون فرهنگ شهروندی با استفاده از رویکرد استقرایی فراترکیب کیفی است. این روش، در این پژوهش شامل گام های هفت گانه ای است، که به ارزیابی وتحلیل نظام مند نتایج و یافته های مطالعات پیشین می پردازد. فراترکیب این امکان را برای پژوهش گر فراهم می سازد تا به شیوه ی ساختارمندی از یافته های استخراج شده از مطالعات کیفی مرتبط با موضوع تحقیق، برای ایجاد یافته های جامع و تفسیری استفاده نماید. به همین دلیل نتایج پژوهش های پیشین ازمنابع داخلی طی سال-های۱۳۹۰ تا ۱۳۹۸ و منابع خارجی طی سال های۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ جمع اوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. از بین ۱۴۰ مقاله مستخرج، ۴۹ مقاله برای تجزیه و تحلیل نهایی انتخاب شده است. نظریه های استفاده شده در این تحقیق با توجه به نوع روش تحقیق استفاده از نظریه های مختلفی است، که با استفاده از این نظریات و پژوهش های صورت گرفته در این حوزه، می توان به نظریه های وبر، پارسونر، مارشال، ترنر و گیدنز اشاره کرد. نتایج پژوهش با توجه به بررسی مقالات متعدد استخراج شده به ۴۹ کد منجر شد، که می توان از مهم ترین مؤلفه ها با توجه به تکرارشان به: مسئولیت پذیری اجتماعی، قانون مداری، عام گرایی، مشارکت اجتماعی و.... نام برد. با بررسی و ادغام یافته های اولیه در این پژوهش، پس از رفت و برگشت میان زمینه های فرعی، ۷ زمینه ی اصلی به دست آمد، که این ابعاد شامل: داشتن نگرش دموکراتیک، ابعاد سیاسی فرهنگ شهروندی، ابعاد اجتماعی فرهنگی فرهنگ شهروندی، ابعاد فردی فرهنگ شهروندی، ابعاد اخلاقی فرهنگ شهروندی، ابعاد توسعه ای فرهنگ شهروندی می باشد.
۸۳.

بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و نگرش جامعه محلی نسبت به بوم گردی پایدار (مورد مطالعه: ساکنین روستای چی چی نی کوتی شهرستان لاهیجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۶ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۵۶) 455 - 471
تعداد بازدید : ۱۴۸ تعداد دانلود : ۱۷۴
مقدمه: اهمیت بوم گردی پایدار به عنوان بخش کوچکی از صنعت گردشگری بر کسی پوشیده نیست. بر این اساس مطالعه رابطه عوامل مختلف با بوم گردی پایدار دارای اهمیت فراوانی می باشد. هدف پژوهش: هدف اساسی تحقیق حاضر، بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و نگرش جامعه محلی نسبت به بوم گردی پایدار می باشد. برای تبیین ابعاد مسأله از نطریات بوردیو، پاتنام و اورامز استفاده شده است. روش شناسی تحقیق: برای انجام تحقیق حاضر از روش پیمایش استفاده شده و جامعه آماری در تحقیق حاضر شامل تمامی ساکنین 18 سال و بالاتر روستای چی چی نی کوتی شهرستان لاهیجان می باشد. برای تعیین حجم نمونه از نرم افزار pass استفاده شد که از این طریق حجم نمونه 103 نفر برآورد شده است. در این پژوهش برای جمع آوری اطلاعات نیز از پرسشنامه استفاده شده است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: ر وستای چی چی نی کوتی شهرستان لاهیجان، یکی از بکرترین روستاهای ایران، واقع در شمال کشور می باشد که طبیعت آن از گزند انسان ها در امان مانده است. این روستا در استان گیلان، شهرستان لاهیجان، بخش مرکزی واقع می باشد. یافته ها و بحث: یافته های تحقیق نشان داده است که متغیر مشارکت (441/0) و متغیر اعتماد اجتماعی (202/0) به ترتیب، بیش ترین و کم ترین تأثیر را بر متغیر نگرش جامعه محلی نسبت به بوم گردی پایدار دارند. همچنین یافته ها نشان دهنده تأثیر مثبت سرمایه اجتماعی (شبکه روابط، مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی) بر نگرش جامعه محلی نسبت به بوم گردی پایدار می باشد؛ به این معنی که با افزایش میزان سرمایه اجتماعی، میانگین نگرش جامعه محلی نسبت به بوم گردی پایدار افزایش می یابد. نتیجه گیری: اقدام به افزایش مشارکت مردم محلی در طراحی، اجرا و مدیریت طرح های بوم گردی پایدار می توان عاملی جهت افزایش میزان بوم گردی در منطقه مورد مطالعه باشد. رعایت هنجارهای اجتماعی جذب کننده و کنار گذاشتن هنجارهای اجتماعی بازدارنده گردشگری، شرایط مناسبی را برای توسعه بوم گردی پایدار شکل می دهد. 
۸۴.

تبیین رابطه بین شبکه های اجتماعی مجازی موبایل محور با سلامت اجتماعی شهروندان (پژوهشی بر مبنای رویکرد حوزه عمومی هابرماس)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۵ 159-185

کلیدواژه‌ها: شبکه های اجتماعی مجازی حوزه عمومی سلامت اجتماعی الگوهای ارتباطی خانواده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۱ تعداد دانلود : ۶۸۷
هدف اصلی این پژوهش تبیین رابطه بین شبکه های اجتماعی مجازی موبایل محور با سلامت اجتماعی شهروندان با توجه به رویکرد حوزه عمومی هابرماس می باشد. جامعه آماری تحقیق شهروندان ساکن در مناطق شمال و جنوب تهران بوده که تعداد 550 نفر از شهروندان به شیوه نمونه گیری تصادفی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته است. جهت سنجش سلامت اجتماعی از مقیاس کییز و مقیاس الگوی ارتباطی گفت و شنود و همنوایی فیتنرپاتریک و ریچی برای بررسی الگوهای ارتباطی در خانواده مورد استفاده قرار گرفته است. بر اساس نتایج پژوهش، بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و میزان مشارکت اجتماعی و انطباق اجتماعی به ترتیب به مقدار 0.13 و 0.10=r رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. علاوه بر این، یافته ها بیانگر رابطه مثبت و معنادار بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و سلامت اجتماعی شهروندان با ضریب همبستگی (0.14=r و 0.001=sig) می باشد. بر این اساس، تعاملات اجتماعی ناشی از حضور فعال در شبکه های اجتماعی مجازی باعث ایجاد حس مشارکت و انطباق با گروه های خودی می شود و بدین ترتیب موجبات تقویت و افزایش سلامت اجتماعی افراد را فراهم می آورد.
۸۵.

بررسی جامعه شناختی وضعیت طرد اجتماعی کم توانان جسمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روان شناسی افراد استثنایی دوره جدید سال دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۸ 169 - 188

کلیدواژه‌ها: کم توانی طرد اجتماعی نوع کم توانی شدت کم توانی علت کم توانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۹ تعداد دانلود : ۵۴۷
در دهه های اخیر طرد اجتماعی افراد کم توان تبدیل به مبحثی به روز برای تحلیل مسائل و مشکلات در سطوح و ابعاد مختلف شده است. در واقع، بارزترین مشخصه وضعیت اجتماعی افراد کم توان مسئله طرد اجتماعی آنان می باشد. بر این اساس هدف اصلی این تحقیق بررسی میزان طرد اجتماعی افراد کم توان و میزان تفاوت آن بر مبنای نوع کم توانی ، شدت و علت کم توانی در بین آنان می باشد. این تحقیق بر اساس روش پیمایش اجتماعی انجام شده است. حجم نمونه متشکل از 528 نفر از افراد کم توان می باشد که با توجه به مشکلات دسترسی به آنان به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج تحقیق بیانگر این امر است که میزان طرد اجتماعی در اکثریت افراد مورد بررسی در حد متوسط به بالا می باشد. یافته های آزمون تحلیل واریانس یک طرفه بیانگر عدم تفاوت معنادار میانگین طرد اجتماعی افراد کم توان بر مبنای نوع و علت کم توانی آنان می باشد. اما نتایج آزمون فیشر در ارتباط با تفاوت میانگین طرد اجتماعی در بین کم توانان بر مبنای شدت کم توانی با مقدار (0.05=sig و 2.942=F) در سطح خطای کوچک تر از 0.05 و با اطمینان 95 درصد معنی دار می باشد. بر این اساس، شدت کم توانی افراد کم توان باعث کاهش مشارکت در زندگی اجتماعی، حاشیه ای شدن و طرد اجتماعی آنان گردیده است. در این خصوص لازم است جامعه با اتخاذ رویکردهای زمینه حضور و مشارکت کم توانان را در جامعه فراهم کند تا آنان به واسطه کم توانی از عرصه های اجتماعی طرد نشوند.
۸۶.

فراتحلیل پژوهش های رابطه ی سبک زندگی و هویت اجتماعی در ایران در دهه ی 1398- 1388(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۶ 161 - 182

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی هویت اجتماعی منطقه جغرافیایی فراتحلیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۲۴۴
در دهه های اخیر، هویت اجتماعی به عنوان مؤلفه ی کلیدی جامع ه شناسی موردتوجه صاحب نظران و اندیشمندان اجتماعی قرار گرفته است. در شکل گیری هویت اجتماعی عوامل متعددی نقش دارند، که سبک زندگی با ارائه ی روش های زندگی، تغذیه، خرید، گذران اوقات فراغت، مدیریت بدن و مانند آن، به شکل گیری هویت اجتماعی منحصربه فرد یک جامعه و گروه منجر گردید و هویت اجتماعی نیز بر گزینش سبک زندگی خاص آن گروه و جامعه تأثیرگذار بوده و افراد با هویت اجتماعی مشترک، واجد سبک زندگی مشابه ی می گردند. در سال های اخیر مطالعات متعددی در این زمینه به منظور بررسی ارتباط بین این دو متغیر انجام گرفته است. این پژوهش قصد دارد با استفاده از روش فراتحلیل به مطالعه و بررسی پژوهش هایی که در بین سال های 1388 تا 1398 انجام گرفته اند، بپردازد. در این پژوهش پس از غربالگری، تعداد 11 مقاله و پژوهش، نمونه گیری شده و سپس با ورود کدها به نرم افزارCMA ، مشاهده شد که این مطالعات در مجموع همگن بوده و بر وجود این ارتباط تأکید دارند. اندازه اثر به دست آمده حدود 34 درصد است که بیانگر همبستگی در حد متوسط بین متغیرهای هویت اجتماعی و سبک زندگی است. خطای انتشار توسط همبستگی بگ و مزومدار، اِگِر،N ایمن از خطای روزنتال و نمودار قیفی مورد آزمون قرار گرفت که درنهایت، سوگیری انتشار در مطالعات انجام گرفته مشاهده نشد. در این پژوهش، منطقه ی جغرافیایی به عنوان متغیر تعدیل گر موردبررسی قرار گرفته است.
۸۷.

فراتحلیل مطالعات انجام شده پیرامون عوامل موثر بر طلاق عاطفی در جامعه ی ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: تغییرات اجتماعی - فرهنگی سال هفدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۴ 185 - 201

کلیدواژه‌ها: طلاق عاطفی میزان دینداری زوجین ساختار قدرت در خانواده میزان دخالت خانواده ها فراتحلیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۵ تعداد دانلود : ۶۳۸
از مهم ترین مسائلی اجتماعی که خانواده در جوامع معاصر را تحت تاثیر قرار داده، مساله طلاق عاطفی است. به طوری که مطالعات بسیاری را برانگیخته است. از این رو، انجام تحقیقاتی که بتوان از طریق آن عصاره پژوهش های موجود را بدست آورد بسیار ضروری است. هدف از پژوهش حاضر، به کارگیری فراتحلیل به منظور تحلیل و ترکیب نتایج مطالعات پیرامون عوامل مؤثر بر طلاق عاطفی است. جامعه آماری کلیه مقالات در مورد طلاق عاطفی در بین خانواده های ایرانی است که بین سال های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۶ انجام شده اند. با توجه به معیارهای فراتحلیل، 5 مقاله در خصوص طلاق عاطفی از میان 60 مقاله منتشر شده در پایگاه های اطلاعاتی انتخاب و توسط نرم افزار فراتحلیل بررسی شدند. بررسی های اولیه نشان دهنده ناهمگنی اندازه اثر و عدم سوگیری انتشار مطالعات است. هم چنین، اندازه های اثر متغییرهای میزان دینداری زوجین معادل 0/316، میزان دخالت خانواده ها 0/303، ساختار قدرت در خانواده 0/387 است که بر حسب نظام تفسیری کوهن متوسط رو به بالا ارزیابی می شود.
۸۸.

مطالعات رابطه بین دین داری و مشارکت سیاسی شهروندان در ایران در دهه 1394-1384(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجلس و راهبرد سال بیست و هفتم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۰۲ 213-239
تعداد بازدید : ۷۵۹ تعداد دانلود : ۵۵۶
در دهه های اخیر تحقیقات گوناگونی در مورد رابطه بین دین داری و مشارکت سیاسی شهروندان انجام گرفتهاست ازاین رو پژوهش حاضر با روش فرا تحلیل درصدد تحلیل نتایج مطالعات در این خصوص است. به منظور انجام فرا تحلیل حاضر، ۱۲ پژوهش مرتبط انتخاب شدند که در سال های ۱۳94-۱۳84با هدف ارزیابی ارتباط میان دین و مشارکت سیاسی انجام و در فصلنامه های معتبر کشور به چاپ رسیده اند. این پژوهش ها به روش پیمایشی در جوامع آماری متفاوت و برحسب سنجه های پایا به انجام رسیده اند. در گام نخست ارزیابی پژوهش های منتخب، مفروضات همگنی و خطای انتشار، بررسی شد که یافته ها حاکی از ناهمگنی اندازه اثر و عدم سوگیری انتشار مطالعات است. در مرحله دوم، ضریب اندازه اثر و نقش تعدیل کنندگی متغیر جنسیت مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان دادند اندازه اثر یا ضریب تأثیر دین داری بر مشارکت سیاسی معادل 33/0 است که برحسب نظام تفسیری کوهن، این میزان تأثیر در حد متوسط ارزیابی می شود. همچنین با در نظر گرفتن جنسیت به عنوان متغیر تعدیل کننده، این ضریب برای زنان 28/0 و مردان 43/0 ارزیابی شد. نتایج پژوهش نشان داد مؤلفه دین داری بر میزان مشارکت سیاسی اثرگذار است؛ این میزان در بین گروه مردان تا حدودی بیشتر از زنان است. پایبندی بیشتر مردان به باورها و اعتقاد های دینی زمینه را برای مشارکت سیاسی بیشتر فراهم می کند.
۸۹.

فراتحلیل پژوهش های انجام شده در مورد رابطه سرمایه فرهنگی و هویت اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۲۱ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۸۲) 135 - 156
تعداد بازدید : ۶۶۷ تعداد دانلود : ۳۳۰
گستردگی و پراکندگی مطالعات، با موضوع سرمایه ی فرهنگی و هویت اجتماعی، اهمیت بررسی فراتحلیل تحقیقات علمی جهت ترسیم تصویری جامع از مطالعات صورت گرفته را بیش ازپیش آشکار نموده است و ضرورت استفاده از روش فراتحلیل را مضاعف می نماید. از این رو هدف این مطالعه، به کارگیری روش فراتحلیل به منظور تحلیل نتایج پژوهش های انجام شده در رابطه با سرمایه ی فرهنگی و هویت اجتماعی است. جامعه ی آماری این پژوهش شامل کلیه مقالات علمی پژوهشی و تحقیقات انجام شده در ایران در زمینه ی بررسی رابطه ی بین سرمایه ی فرهنگی و هویت اجتماعی از دهه ی 1380 و نیمه ی اول دهه ی 1390 است. تحقیقات منتخب به روش پیمایشی در جامعه های آماری مختلف به انجام رسیده اند. ابتدا عدم سو گیری انتشار و ناهمگنی اندازه ی اثر مورد تأیید قرار گرفت و سپس حساسیت اندازه ی اثر و ضریب اندازه ی اثر و نقش تعدیل گری جامعه ی آماری با به کارگیری نرم افزار CMA بررسی شد. یافته ها نشان داده اند که میانگین اندازه ی اثر یا تأثیر سرمایه ی فرهنگی بر هویت اجتماعی، معادل 346/0 است که بر مبنای نظام تفسیر ارائه شده از سوی کوهن، بیانگر اندازه ی اثری در سطح متوسط است. به عبارتی، متغیر سرمایه ی فرهنگی عاملی تأثیرگذار در توسعه ی هویت اجتماعی افراد ارزیابی می شود.
۹۰.

برساخت هویت زنانه در متون روشنفکری ایران (عصر مشروطه تا پایان پهلوی اول)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۱ 151 - 176

کلیدواژه‌ها: برساخت هویت زن سنتی زن مدرن روشنفکری ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۹ تعداد دانلود : ۸۷۷
هویت زن و نحوه ی شکل گیری آن در دوران مدرنیته موضوعی چالش برانگیز است که تا کنون تلاش های زیادی توسط اندیشمندان علوم اجتماعی و تاریخ پژوهان برای شناخت آن صورت گرفته است. هدف این مقاله، فهم چگونگی برساخت هویت زنانه در متون روشنفکری ایران (از دوره مشروطه تا پایان پهلوی اول) است. بدین لحاظ، در صدد خواهیم بود تا پاسخ گوی پرسش هایی در باب جریان های روشنفکری تأثیرگذار، نوع متون به کارگرفته شده و نحوه ی ایفای نقش روشنفکران در برساخت مفهوم زن در جامعه ی ایران باشیم. روش مورد استفاده در این تحقیق؛ شامل بازنمایی از طریق تحلیل متون و اسناد برجای مانده از این دوران است. نتایج به دست آمده بیاانگر آن است که روشنفکران ایرانی در این دوران از طریق چاپ نشریات، نگارش کتب، رمان، شعر و ادبیات، نمایشنامه و خطابه، با نفی سنت و غیریت سازی از آن و نیز، الگوگیری از مفاهیم مدرنیته غربی، زن مدرن ایرانی را دیگری و برابرنهاد زن سنتی قرارداده اند. تلاش روشنفکران نقشی بسزا در گذار هویت زن از بعدی سنتی به مرحله ی مدرن ایفا کرده است. نتیجه ی این پیگیری ها به همراه فعال شدن خود زنان جهت اصلاح هویت خویش، در افزایش آگاهی این قشر به وسطه ی برخوردار شدن آن ها از حق تحصیل، مشارکت اجتماعی، علمی، اقتصادی و سیاسی آن ها، نمود پیدا می کند. البته این نکته را نیز می بایستی یادآور شد که این هویت مدرن، هنوز درجنبه هایی که از آن می توان به فقر فرهنگی نام برد، درجدال با سنت است.
۹۱.

طلاق های زودهنگام؛ تلاشی برای انفصال از فشارهای اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۱۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 41 - 73

کلیدواژه‌ها: طلاق های زودهنگام ازدواج سنت ایلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶ تعداد دانلود : ۴۱
استان ایلام در بین استان های با کمترین دوام زندگی (منجر به طلاق) قرار دارد. این مساله به یکی از مسائل اجتماعی جدی استان تبدیل شده است. پرسش اصلی مقاله این است که دلایل طلاق های زودهنگام در شهر ایلام چیست. چارچوب مفهومی مطالعه حاضر، رویکردهای تعامل نمادین، تفسیری و برساخت گرایی است. روش انجام مطالعه، گراندد تئوری است. نمونه های تحقیق را 21 زن و مرد مطلقه و یا در شرف طلاق در شهر ایلام تشکیل دادند. با تحلیل اطلاعات حاصل از مصاحبه های نیمه ساختار یافته در مرحله کدگذاری اولیه 261 مفهوم و 16 مقوله اصلی استخراج شدند. شرایط علی حاکم بر طلاق زودهنگام عبارت بودند از: ازدواج تکلیف مند: پنداشت از ازدواج به مثابه عبور از بحران های شخصی و خانوادگی، انفعال پیشگی در مخالفت، زمانبندی محدود و تعجیل در عقد، مواجهه سنتی با دوران عقد، سازماندهی نمایشی رفتار در دوره عقد، قصور در برخورد منطقی با مسائل، زوجین در کشاکش تفاسیر متضاد از موقعیت و بدگمانی. زمینیه شکل گیری پدیده، حاکمیت فضای سنتی- نیمه سنتی و تمایزات ابژه های نسلی بود. نفوذ کنشگران سنتی،  بازدارنده های جدایی دوران پیشاعقد و عقد، جدال برای تصاحب زوجین در میدان خانواده ها، شکنندگی زندگی و سهل انگاری در ازدواج دوم از جمله مقولات بدست آمده بودند که بر پدیده اثر می گذاشتند. زناشویی نامطلوب از جمله مقولات پیامدی پژوهش حاضر به شمار می رود و در نهایت  مقوله مرکزی تحقیق با عنوان طلاق های زودهنگام و تلاش برای انفصال از فشارهای اجتماعی نام گذاری شد.
۹۲.

آینده پژوهی تغییر ارزش های خانواده در ایران با استفاده از رویکرد تحلیل لایه ای علی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) تابستان ۱۳۹۹ شماره ۸۹ 71 - 102

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی ارزش های خانواده نوسازی تحلیل لایه ای علّی خانواده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۲ تعداد دانلود : ۵۰۴
خانواده اساسی ترین نهاد اجتماعی است که وظیفه ی انتقال ارزش های جامعه به افراد را داراست. در دهه های اخیر تغییر در حوزه های مختلف جامعه خانواده را تحت تأثیر قرار داده است. لذا آینده ای متفاوت و نامعلوم در انتظار خانواده است که موجب هراس اجتماعی شده است. با توجه به خلأ تحقیقاتی در این زمینه، هدف تحقیق حاضر آینده پژوهی تغییر ارزش های خانواده است که تاکنون در ایران انجام نشده است، لذا به لحاظ موضوعی و رویکرد حاکم بر آن نوآورانه به حساب می آید. جامعه آماری تحقیق خبرگان حوزه ی جامعه شناسی و مطالعات فرهنگی بودند. حجم نمونه 17 نفر و ابزار گردآوری داده ها مصاحبه بود. بعد از پیاده سازی مصاحبه ها به کمک روش تحلیل تماتیک، تم های اصلی و فرعی مصاحبه ها استخراج گردیده و سپس با کاربست تحلیل لایه ای علی، مؤلفه ها و ابعاد آن ها در 4 سطح لیتانی، علل اجتماعی، گفتمان و اسطوره شناسایی شدند. استعاره/ اسطوره هایی که از آینده پژوهی ارزش های خانواده در ایران در تحقیق حاضر به دست آمد عبارت اند از: پاییز، فقط خودم، خانه به مثابه خوابگاه.
۹۳.

آینده پژوهی انگیزه شغلی معلمان با استفاده از روش تحلیل لایه ای علّی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبردهای نوین تربیت معلمان سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۰ 149 - 138

کلیدواژه‌ها: انگیزه شغلی روش شناسی تحلیل لایه ای علّی معلمان سناریو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۰ تعداد دانلود : ۴۶۰
هدف این پژوهش، آینده پژوهی انگیزه شغلی معلمان است. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل لایه ای علّی به عنوان یک روش آینده پژوهی جهت شکافتن لایه های مختلف به موضوع انگیزه شغلی معلمان ، سناریوهای مختلفی برای آینده در نظر گرفته شده است. جامعه آماری این پژوهش معلمان دبیرستان ناحیه 1 شهر رشت در سال 1399 می باشند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و نظری، 11 نفر از آن ها به عنوان نمونه برگزیده شدند. تکنیک گردآوری اطلاعات، مصاحبه نیمه متمرکز است. در این راستا بر اساس تحلیل های مربوط به لایه های پایین تر و با توجه به میزان عدم قطعیت و اهمیت، دو پیشران اجتماعی و اقتصادی شناسایی شده و براساس آنها سناریوهای مورد نظر طراحی گردیدند. در یافته های این تحقیق چهار سناریو شناسایی شده است که شغل به مثابه پروبلماتیک فرهنگیان می باشد.
۹۴.

تبیین مدل روانی اجتماعی رفتار خودکشی سربازان باتأکیدبر افسردگی و انسجام گروهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی نظامی سال ۱۱ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴۴ 17 - 29

کلیدواژه‌ها: رفتار خودکشی انسجام گروهی افسردگی مدل روانی اجتماعی سربازان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۰ تعداد دانلود : ۲۰۵
مقدمه: خودکشی بین سربازان به عنوان رخدادی لحظه ای نیست، بلکه در نتیجه عوامل روانی و اجتماعی ازجمله جریانی از اندیشه ها، رفتارها، موقعیت ها و روابط بین فردی شکل می گیرد. براین اساس، هدف اساسی این مطالعه، تبیین مدل روانی اجتماعی رفتار خودکشی بین سربازان باتأکیدبر افسردگی و انسجام گروهی است. روش: این مطالعه از نوع پیمایش اجتماعی بوده و نمونه موردبررسی 295 نفر از سربازان مشغول به خدمت در پادگان شهید کبریایی شهرستان آران و بیدگل در سال 1397 می باشند. جهت بررسی میزان افسردگی سربازان از مقیاس (CES-D) رادلوف و برای متغیر انسجام گروهی از پرسشنامه بازنگری شده سی بلد و کلی و جهت بررسی رفتار خودکشی از پرسشنامه تجدیدنظرشده خودکشی (SBQ-R) استفاده شده است. نتایج: براساس یافته های پژوهش بین انسجام گروهی سربازان و همچنین افسردگی با رفتار خودکشی بین آنان همبستگی معنادار وجود دارد. همچنین، نتایج مدل ساختاری تبیین کننده 62 درصد از واریانس رفتار خودکشی بین سربازان براساس ترکیب خطی متغیرهای مستقل مورد بررسی است. بحث: ارتباطات بین فردی نقش تعیین کننده ای در کاهش افسردگی سربازان دارد و هر اندازه انسجام گروهی آنان افزایش یابد، تمایل آنان برای بروز رفتار خودکشی کاهش می یابد.
۹۵.

مطالعه ترس از جرم در بین شهروندان اردبیلی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۵۰) 111 - 140

کلیدواژه‌ها: ترس از جرم قربانی شدن وندالیسم گرافیتی سرمایه اجتماعی و امنیت اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۴ تعداد دانلود : ۴۶۸
ترس از جرم به احساس نگرانی فرد از قربانی شدن به وسیله بزه کاران و مجرمان اجتماعی دارد. این مسئله در شهر اردبیل به دلایل بی سازمانی اجتماعی و کاهش حس اثربخشی جمعی در اثر مهاجرت و به هم خوردن ساختار همگون جامعه در حال افزایش است. هدف اصلی این پژوهش تبیین کیفی ترس از جرم در شهر اردبیل بر مبنای مدل اشتراواس و کوربین است. گرند تئوری (مدل اشتراوس و کوربین)، روش اصلی، ابزار آن مصاحبه عمیق، حجم نمونه 48 نفر، روش نمونه گیری از نوع تعمدی-هدفمند مبتنی بر اصول اشباع نظری است. روش قابلیت اعتماد بر مبنای روش مقایسه های تحلیلی و فن ممیّزی انجام گرفته است. نتایج نشان می دهد که مطابق مدل اشتراوس و کوربین مقوله مرکزی (ترس از جرم) به مثابه کاهش اثربخشی جمعی تابعی از عوامل زمینه ای (پایگاه طبقاتی، نوع شغل، جنسیت، وضعیت محله، فضای نابرابر اجتماع، آنومی اقتصادی- اجتماعی، نظام خانواده آشفته و ساختار ناهمگن اجتماع)، علّی (زوال حس شرمساری، زوال هنجار اخلاقی، تجربه بزه دیدگی)، مداخله ای (بی نزاکتی مدنی، بازدارندگی اجتماعی، قانون گریزی اجتماعی، عرفگرایی دینی، تعلق اجتماعی پایین، رفتار پرخطر اجتماعی، دوگانگی سبک زندگی و انطباق اجتماعی منفی) بوده و استراتژی کنشگران در برابر این امر (بی ثباتی و جابجایی سکونتی، اتخاذ تدابیر پیشگیری و توانمندسازی شخصی) و پیامدهای پدیده در اجتماع (بی اعتمادی محلی- اجتماعی، زوال فیزیکی اجتماعی، شکل گیری وندالیسم گرافیتی، بی توجهی جمعی و فرسایش پیوندهای جمعی) است.
۹۶.

تحلیل کیفی دلایل مؤثر بر انتخاب رشته تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه با رویکرد گراندد تئوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت دوره ۳۶ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۴۴ 105-126

کلیدواژه‌ها: پنداشت از انتخاب رشته ترجیحات شغلی علائق آموزشی سرمایه فرهنگی عقبه فرهنگی درماندگی تحصیلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۲ تعداد دانلود : ۷۷۴
در سالهای اخیر موضوع انتخاب رشته برای دانش آموزان دوره متوسطه دوم به دغدغه اصلی خانواده ها، نظام آموزش وپرورش و دانش آموزان تبدیل شده است. از این رو هدف اصلی این پژوهش، شناسایی دلایل مؤثر بر انتخاب رشته تحصیلی دانش آموزان است. ملاحظات نظری پژوهش بر اساس دیدگاه جامعه شناسان و صاحب نظران تعلیم و تربیت تدوین شده است. این پژوهش به روش کیفی و رویکرد گراندد تئوری بوده است. روش نمونه گیری هدفمند و با راهبرد نمونه گیری نظری انجام شده و روش گرد آوری داده ها نیز مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته بوده که با 25 نفر از متخصصان انتخاب رشته و حوزه تعلیم و تربیت استان ایلام صورت گرفته است. یافته ها متشکل از 49 کد مفهومی و ده مقوله اصلی شامل ترجیحات شغلی، علائق آموزشی، الگوپذیری از گروههای مرجع، هدایت تحصیلی، فشار والدین، استطاعت مالی، پنداشت از توانمندی شخصی، آینده نگری آموزشی، ارتقای سرمایه فرهنگی و عقبه فرهنگی است که پدیده اصلی پژوهش با توجه به مقولات شکل گرفته «پنداشت از انتخاب رشته به مثابه آفریننده سرمایه» نام گذاری شده است. افراد از طریق جریان جامعه پذیری؛ باورها، ارزشها، هنجارها و مهارتهای زندگی و شغلی را در وجود خود درونی می سازند و هویتی متمایز در زندگی اجتماعی برای خویش رقم می زنند که نقش آموزش وپرورش در میان عاملان جامعه پذیری برجسته است. چون انتخاب رشته و تحصیل برای فرد نوعی سرمایه تلقی می شود و با زندگی و هستی فرد سروکار دارد، بنابراین انتخاب رشته مناسب و ادامه تحصیل برای دانش آموزان مانند سرمایه ای است که در همه برهه های زندگی سبب تعالی و شکوفایی آنها می شود.
۹۷.

ارائه مدل ساختاری سازی تفسیری بررسی عوامل اجتماعی فرهنگی موثر بر هویت فرهنگی

نویسنده:
منبع: مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی سال سوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۲) حلد دوم 1-12

کلیدواژه‌ها: هویت فرهنگی سرمایه فرهنگی تحصیلات مدل ساختاری سازی تفسیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۵۷۶
هویت فرهنگی یکی از مفاهیم چندبعدی در علوم اجتماعی است. هویت و فرهنگ روابط دیالکتیکی دارند و سبب توسعه و افزایش یکدیگر می شوند. افراد و جوامع بر اساس هویت فرهنگی خود تمایز پیدا کرده و خود را می توانند بر اساس دستاوردهای گذشته، منسجم و نوسازی کنند. افزایش و کاهش این نوع هویت منجر به انسجام و شکاف نسلی در جامعه می شود. این پژوهش برای شناسایی معیارها و بیان روابط بین آن ها، پس از مطالعه پژوهش های مرتبط، ابتدا مولفه های اثرگذار مشخص شده و پس از مصاحبه با متخصصان این حوزه با استفاده از متدولوژی تحلیلی نوین مدل ساختاری سازی تفسیری(ISM) روابط بین مولفه ها مشخص و در نهایت با استفاده از تحلیل MICMAC نوع متغیرها با توجه به اثرگذاری و اثرپذیری آن ها معین می گردد. نتایج این تحقیق نشان می دهد مولفه های اثرگذار بر هویت فرهنگی شامل پنج سطح است که سرمایه فرهنگی و تحصیلات در سطح پنجم به عنوان تاثیرگذارترین مولفه ها بر هویت فرهنگی است. همچنین بر اساس جدول MICMAC مولفه های در چهار گروه پیوندی، کلیدی، وابسته و مستقل قرار گرفتند که بیشترین مولفه در بخش پیوندی بوده است.
۹۸.

طراحی مدل فراترکیب شناسایی عوامل مؤثر بر سرمایه فرهنگی دانشجویان در دانشگاه

نویسنده:
منبع: مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی سال سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۳)

کلیدواژه‌ها: سرمایه فرهنگی سرمایه اجتماعی دانشجو فرامطالعه فراترکیب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۶ تعداد دانلود : ۴۰۵
سرمایه فرهنگی یکی از مفاهیم مهمی است که در سال های اخیر به خصوص در ایران موردتوجه صاحب نظران علوم اجتماعی قرارگرفته است. از طرفی نیز دانشگاه به عنوان یکی از نهادهای اثرگذار در جامعه و دانشجو به سان هسته اصلی و قلب آن است. بر این اساس هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر سرمایه فرهنگی دانشجویان از طریق فراترکیب است. از این منظر این پژوهش از نظر هدف کاربردی بوده و محقق پس از بازبینی مقالات مرتبط آن ها را با یکدیگر ترکیب کرده است. در این راستا پس از بررسی های اولیه و نظر اساتید این حوزه، 12 مقاله از میان ده ها مقاله رصد شده در پایگاه های اطلاعاتی به عنوان جامعه آماری انتخاب و مورد بررسی و ارزیابی دقیق صورت گرفته است. یافته ها این پژوهش نشان می دهد تاکنون در 11 بعد و 58 مؤلفه پیرامون عوامل مؤثر بر سرمایه فرهنگی دانشجویان تحقیق صورت پذیرفته که پس از طی مراحل متعدد مدل مفهومی مرتبط با این موضوع ارائه شده است. فهم نتایج این مطالعه که ماحصل تحقیقات پیشین است می تواند به عنوان راهنمایی جامع برای محققان در این حوزه عمل کند.
۹۹.

گونه شناسی سبک زندگی با تأکید بر نقش رسانه در میان زنان شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۴ 155 - 189

کلیدواژه‌ها: رسانه های مجازی رسانه های غیرمجازی گونه شناسی سبک زندگی شیراز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳ تعداد دانلود : ۲۰۲
با ظهور رسانه های متعدد در عصری که به تعبیری عصر دوم رسانه ها نام گرفته، اگرچه پیشرفت ها و فرصت های انکارناپذیری به وجود آمده است، اما ناگزیر چالش ها و تغییرات شگرفی نیز در ارکان زندگی انسان ها ایجاد شده است. در این راستا به نظر می رسد هر مطالعه ای در متن زندگی انسان ها،  ناگزیر باید نگاهی به نقش و تأثیرات رسانه ها داشته باشد؛ ازاین روی هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی نقش رسانه ها در بروز و ظهور گونه های متفاوت سبک زندگی در بین زنان شهر شیراز است.     این مطالعه، پژوهشی کمی با استفاده از تکنیک پیمایش بوده است. جامعه آماری پژوهش، زنان 15 تا 60 ساله در شهر شیراز بوده که پرسشنامه توسط 392 نفر از آن به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای تکمیل گردیده است. جهت استخراج و تشخیص گونه های متفاوت سبک زندگی، تحلیل عاملی بر روی مجموع گویه های مربوط به سبک زندگی (با ابعاد اوقات فراغت، مدیریت بدن، خوراک و مصرف) انجام شده است و در نهایت ده گونه ی متفاوت سبک زندگی از قبیل مدگرا، ورزشی، مذهبی، فضای مجازی، علمی  هنری، موسیقیایی، سبک فراغتی مدرن، سبک فراغتی ناسالم، سبک فراغتی معمول روزانه و سلامت محور معرفی شده است، به طوری که منطبق با یافته های به دست آمده، رسانه های مختلف، تأثیرات متفاوتی بر آن گونه های سبک زندگی داشته اند.
۱۰۰.

واکاوی رفتار قانون گریزانه مهاجران در ایران با تأکید بر متغیّر های روان شناختی هوش معنوی و سبک هویت (مورد مطالعه: دانشجویان افغان شهرستان کاشان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ در دانشگاه اسلامی سال نهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۳۲) 381 - 402
تعداد بازدید : ۶۹۹ تعداد دانلود : ۵۵۹
هدف: پژوهش حاضر با هدف واکاوی رفتار قانون گریزانه دانشجویان افغان در شهرستان کاشان و بررسی تأثیر متغیّرهای جمعیت شناختی و روان شناختی هوش معنوی و سبک هویت بر قانون گریزی این دانشجویان انجام شده است. روش: این تحقیق از نظر هدف، کاربردی؛ از نظر رویکرد کمّی؛ راهبرد آن، پیمایشی و روش تحقیق آن، توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری تحقیق، دانشجویان مهاجر افغان شهرستان کاشان است. یافته ها: نتایج این بررسی حاکی از تأثیر متغیّرهای جمعیت شناختی جنسیت، سن، وضعیت تأهل، دلیل اقامت، دوره تحصیلی و مدت اقامت بر قانون گریزی دانشجویان افغان شهرستان کاشان است. همچنین بین هوش معنوی و قانون گریزی رابطه منفی و معناداری وجود دارد. از سوی دیگر، نتایج نشان دهنده آن است که افراد با سبک هویت اطلاعاتی و سردرگم، تمایل بیشتری به قانون گریزی و دانشجویان با سبک هویت هنجاری و تعهد، تمایل کمتری به قانون گریزی دارند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده و به منظور افزایش قانون گرایی دانشجویان مهاجر، تلاش برای تقویت هوش معنوی و تسریع در جامعه پذیری آنان، به خصوص در سالهای اول مهاجرت پیشنهاد می شود.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان