جعفر ترک زاده

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر انسجام سازمانی بر آمادگی برای تغییر سازمانی در شعب یکی از بانک های دولتی شهر شیراز انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه کارکنان شعب این بانک در شهر شیراز است که با روش نمونه گیری خوشه ای ساده تعداد 221 نفر انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس انسجام سازمانی و مقیاس محقق ساخته آمادگی برای تغییر سازمانی است که پس از محاسبه روایی و پایایی، توزیع و گردآوری گردید. داده های حاصل از پرسشنامه های پژوهش از طریق روش الگویابی معادلات ساختاری (SEM) مورد تحلیل قرار گرفتند. بر اساس یافته های پژوهش انسجام سازمانی 78/0 آمادگی برای تغییر سازمانی را در این بانک تبیین می نماید. بنابراین می توان گفت که انسجام سازمانی پیش بینی کننده معنادار آمادگی برای تغییر سازمانی است. لازم به ذکراست که میزان آمادگی برای تغییر سازمانی و انسجام سازمانی در قلمرو پژوهش نیز بالاتر از حد متوسط و پایین تر از حد مطلوب برآورد گردید.

هدف: این پژوهش در پی تدوین و اعتباریابی چارچوبی برای ارزیابی شایستگی های مدیران دانشگاهی با توجه به آموزه های اسلامی بوده است. روش: روش پژوهش، ترکیبی و از نوع اکتشافی متوالی است. در مرحله کیفی با استفاده از روش همسوسازی منابع چندگانه مشتمل بر سه ضلعِ الف) جمع آوری مبانی نظری، اصول زیربنایی مربوط به متغیر پژوهش، ب) تحقیقات انجام شده در حوزه شایستگی مدیران و ج) پیمایش نظرات آگاهی دهندگان کلیدی، چارچوب نظری اولیه تدوین و اعتباریابی شد. سپس در مرحله کمی، روایی و پایایی چارچوب تدوین شده با استفاده از روشهای آماری تحلیل عامل تأییدی و آلفای کرونباخ بررسی و تأیید شد. یافته ها: در این پژوهش چارچوبی مشتمل بر ابعاد سه گانه ارزشی- منشی، دانشی- بینشی و مهارتی- روشی و مؤلفه های مربوط به هر بعد برای ارزیابی شایستگی های مدیران دانشگاهی با توجه به آموزه های اسلامی، تدوین و اعتباریابی شد. بعد ارزشی- منشی شامل مؤلفه های تقوا، تعهد، کرامت، عدالت و ولایتمداری؛ بعد دانشی- بینشی شامل مؤلفه های آگاهی از احکام و آموزه های دینی، آگاهی از قوانین و مقررات عمومی و حدود وظایف و اختیارات شغلی، برخورداری از دانش تخصصی و حرفه ای مدیریت، شناخت وضعیت درونی و بیرونی سازمان مربوطه و بعد مهارتی- روشی شامل مؤلفه های مهارتهای فنی، انسانی و ادراکی می باشد. نتیجه گیری: ارزیابی شایستگی های مدیران در ابعاد سه گانه ارزشی- منشی، دانشی- بینشی و مهارتی- روشی می تواند باعث ایجاد تحول در جذب و بهسازی نیروی انسانی در نظام آموزش عالی جمهوری اسلامی و انتصاب مدیران آن شود.

هدف این پژوهش، آسیب شناسی بلوغ مدیریت دانش با رویکرد استراتژی محور در شرکت برق منطقه ای خوزستان می باشد. روش این پژوهش، توصیفی– پیمایشی بود. ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری شامل 48 نفر از متخصصان این شرکت مرتبط با فرایند مدیریت دانش بود ، که با توجه به محدودیت جامعه، از کل شماری استفاده شد. ابزار پژوهش، پرسشنامه ارزیابی بلوغ مدیریت دانش استراتژی محور کروگر، بود که پس از محاسبه روایی و پایایی، بین جامعه پژوهش توزیع و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS20 و روش های آمار توصیفی شامل میانه و میانگین و انحراف استاندارد و کمینه و بیشینه استفاده گردید. لازم به ذکر است که برای ارزیابی میزان بلوغ تک تک گویه های مدیریت دانش استراتژی محور از مقایسه میانه با حد متوسط (چارک دوم معادل نقطه 50 درصدی) استفاده شد. نتایج نشان داد این شرکت از مراحل شش گانه بلوغ، در چهار مرحله تصمیم گیری، تدوین سیاست ها، تدوین استراتژی ها و پیاده سازی استراتژی های مدیریت دانش و از 97 شاخص در 34 شاخص امتیازی کمتر از حد متوسط کسب کرده است که به عنوان آسیب های بلوغ مدیریت دانش شرکت گزارش شدند و می بایست استراتژی موجود شرکت بازنگری شود و مدیریت دانش به عنوان یکی از ستون های اصلی استراتژی سازمان قرار گیرد.

هدف این پژوهش ترکیبی، مشکل شناسی دانش آموختگان پردیسهای دانشگاه فرهنگیان استان چهارمحال و بختیاری با رویکرد پاسخگویی به محیط بوده است. این مطالعه در مرحله اول(بخش کیفی) به کشف چالشها و در مرحله دوم (بخش کمّی) به اولویت بندی آنها پرداخته است. مشارکت کنندگان در بخش نخست پژوهش شامل 135نفر در شش گروه و در بخش دوم (مرحله کمی) شامل 125 نفر از دانش آموختگان دانشگاه بودند. ابزار گردآوری اطلاعات بر اساس فرم مقایسات زوجی چالشها تدوین شد. تحلیل انجام گرفته در مرحله نخست پژوهش به این سؤال که «مشکلات دانش آموختگان دانشگاه فرهنگیان کدام اند؟» پاسخ داد. در این مرحله تجزیه و تحلیل مصاحبه ها با روش تحلیل مضمون انجام شد. یافته های بخش کمی به این سؤال که «اولویت هر کدام از شاخصها به چه میزان است؟» پاسخ داده اند. تجزیه و تحلیل داده ها در این مرحله با روش تحلیل سلسله مراتبی صورت گرفت. براساس نتایج حاصل از این مطالعه، مهم ترین چالشهای دانش آموختگان دانشگاه فرهنگیان با رویکرد پاسخگویی به محیط به ترتیب عبارت اند از: حوزه نیروی انسانی، حوزه برنامه/ساختار و حوزه آموزشی/پژوهشی/فرهنگی. برای هر کدام از این سه حوزه، شاخصهایی معین شده که اولویت آنها در مجموعه چالشهای دانش آموختگان به ترتیب، اساتید، راهبران آموزشی، فرهنگ بومی، نیازسنجی، آموزشهای عملیاتی، محتوا، اجرا و مدیران تشخیص داده شده است. نتایج حاصل لزوم تدوین دستورالعمل و نظام نامه هایی را در بخشهایی که دارای بیشترین اولویت در میان مشکلات دانش آموختگان دانشگاه فرهنگیان است نشان می دهد که در صورت انجام این مهم پاسخگویی به محیط می تواند تحقق پذیرد.

ایجاد معنویت در محیط کار با تسهیل واکنش سازمان در برابر تقاضاهای محیطی، پیشرفت و پایداری آن را در محیط پویای عصر حاضر فراهم می آورد. در این پژوهش به مفهوم معنویت محیط کاری از رویکردهای اسلامی و غربی و تبعات عملکردی هریک در رفتار سازمانی پرداخته شده است. لازم به ذکر است که اغلب پژوهش-های داخلی صورت گرفته در حوزه معنویت محیط کاری با رویکرد غربی و مؤلفه های برآمده از مبانی این رویکرد می باشند. این در حالی است که رویکرد غربی از منظری متفاوت به انسان و ارزش های او می نگرد و با اصول و مبانی برآمده از آموزه های دینی و جامعه اسلامی ما تناسبی ندارد. از این رو تلاش ما بر آن بوده است تا با استفاده از روش تحقیق فلسفی با بهره گیری از آیات و روایات، بتوان به درک عمیق تر و روشن تری از این مفهوم و کاربرد عملی آن در سطوح رفتار سازمانی دست یافت و برنامه های معنویت در محیط های کاری را متناسب با فرهنگ ایرانی – اسلامی جامعه خود اجرا و ارزیابی کرد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که دیدگاه اسلامی به معنویت محیط کاری ازآنجایی که بر مبنای فطرت کمال جویی و تعالی انسان و آموزه های دین اسلام می باشد در مقایسه با رویکرد لذت گرا و مادی گرای غربی پیامدهای بسیار ارزنده و همه جانبه نگری در سه حوزه فردی، گروهی و سازمانی برای سازمان به همراه دارد. لذا، با توجه به جامعیت آموزه های دین اسلام از یک سو و اهمیت وجود معنویت کاری از سوی دیگر، پرورش معنویت با رویکرد اسلامی ضرورت می یابد.

هدف پژوهش حاضر، طراحی و اعتباریابی چارچوب برنامه درسی آموزش پدافند غیرعامل دوره ی متوسطه ی آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران بود. این پژوهش جزء پژوهش های ترکیبی، از نوع اکتشافی متوالی و مدل ابزارسازی بود که در دو مرحله ی کیفی و کمّی اجرا شد. بخش کیفی با استفاده از روش مطالعه ی موردی کیفی و بخش کمّی با استفاده از روش توصیفی پیمایشی انجام گردید. مشارکت کنندگان در بخش کیفی، خبرگان و جامعه ی آماری در بخش کمّی دبیران آمادگی دفاعی شیراز بود. با استفاده از تکنیک نمونه گیری گلوله برفی و اشباع نظری، با آگاهی دهندگان مصاحبه به عمل آمد. چارچوب برنامه درسی آموزش پدافند غیرعامل در عناصر اهداف، محتوا، نقش مربی، نقش متربی، روش های آموزش، ارزشیابی، مواد آموزشی، مکان و زمان آموزش ارائه و مشخص گردید که از روایی و پایایی قابل قبول برخوردار می باشد.

در عصر حاضر که تغییرات فزاینده و پیچیده محیطی، سیستم های اجتماعی مختلف را در سیطره خود قرار داده است، پایداری و بقای معنادار سیستم های اجتماعی به چالشی قابل توجه تبدیل شده است. پژوهش حاضر با هدف کاوش مضامین اجتماعی پایداری سیستم های اجتماعی بر اساس آموزه های قرآن کریم تدوین شده است. این پژوهش از نوع هدف کاربردی و از لحاظ رویکرد کیفی است که برای دستیابی به اهداف آن از روش های استنتاجی و تحلیل مضمون بهره گرفته شده است. قلمرو پژوهش شامل تمامی سوره های قرآن کریم بود که مضامین پایداری اجتماعی در آن ها مورد کاوش قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل، مضامین اصلی پایداری اجتماعی عبارتند از: وحدت، عدالت، امنیت، اعتماد، تعاون، آداب معاشرت و امداد گروه های کم برخوردار. امید است که اجرایی ساختن مضامین استخراجی از بطن قرآن کریم و نهادینه سازی آن ها در سیستم های اجتماعی مختلف، زمینه تعالی حقیقی و پایداری مستمر جامعه انسانی را در جهت نیل به سعادت دنیا و آخرت فراهم آورد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین شایستگی های رهبری اخلاقی پایدار و پیامدهای توسعه پایدار با نقش واسطه ای کارکردهای رهبری اخلاقی پایدار بود. روش پژوهش آن توصیفی-همبستگی و جامعه آماری شامل رؤسای دانشکده های دانشگاه شیراز و دانشگاه صنعتی شیراز و آزمودنی های پژوهش اعضای هیأت علمی این دانشکده ها بودند. 334 نفر از اعضای هیأت علمی با روش نمونه گیری طبقه ای ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از مقیاس محقق ساخته شایستگی رهبری اخلاقی پایدار مدیران استفاده شد. روایی این ابزار با روش های تحلیل گویه و تحلیل عامل و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ تأیید گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با ضریب همبستگی و مدل معادله ساختاری با استفاده از نرم افزارهای SPSS 23 و Amos 23 انجام شد. نتایج نشان داد که مدل از برازش خوبی برخوردار بود. شایستگی های رهبری اخلاقی پایدار پیش بینی کننده کارکردها بود، اما به طور مستقیم پیامدها را پیش بینی نکرد؛ کارکردهای رهبری اخلاقی پایدار در این رابطه نقش واسطه گری معنی داری را ایفا کرد.

هدف این پژوهش تدوین الگوی تعاملی نقش نهادهای تربیتی مدرسه، خانواده و مسجد در تحقق اهداف تربیتی از منظر تعلیم و تربیت اسلامی بوده است. رویکرد پژوهش کیفی و شیوه مطالعه موردی کیفی می باشد. مشارکت کنندگان بالقوه شامل 37 نفر در سه گروه مدرسه (مدیران مدارس، مسئولان آموزش و پرورش و اعضای هیأت علمی دانشکده علوم تربیتی)، خانواده (مشاوران خانواده، مراکز مشاوره، انجمن اولیاء و مربیان) و مسجد(حوزویان، ائمه جماعات و جمعه) بودند که با روش نمونه گیری هدفمند و تکنیک معیار و براساس اشباع نظری مشارکت کنندگان پژوهش انتخاب شدند. بر اساس یافته های به دست آمده، شبکه مضامینِ الگوی تعاملی مدرسه، خانواده و مسجد به عنوان مضمون فراگیر شامل هفت مضمون سازمان دهنده مبانی اندیشه ای، جهت گیری تعامل، محور تعامل، مخاطبین تعامل، چرایی تعامل، موانع تعامل و چگونگی تعامل که هر کدام نیز دارای مؤلفه های گوناگون(مضامین پایه) بودند. با استفاده از معیارهای اعتبارسنجی کیفی قابل قبول بودن از طریق همسوسازی و قابل اعتماد بودن، اعتبار الگو مورد بررسی قرار گرفت. یافته های این پژوهش در سطح کلان و خرد برای سیاستگذاری و اجرا در هر سه حوزه مدرسه، خانواده و مسجد می تواند مورد توجه متولیان امر قرار گیرد.

با توجه به نقش و اهمیت مدیریت جهادی در شرایط حساس کنونی و دهه پیشرفت و عدالت، تدوین الگوی مدیریت جهادی مبتنی بر بیانات مقام معظم رهبری به عنوان الگوی مدیریتیِ اسلامی- ایرانی پیشرفت، ضروری به نظر می رسد. در پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل مضمون و تشکیل شبکه مضامین، تلاش شد جهت تدوین الگوی مدیریت جهادی (مضمون فراگیر)، به عنوان الگوی اسلامی- ایرانیِ پیشرفت، پس از مطالعه و مبنا قرار دادن بیانات مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) طی سال های 1369 تا 1393، و استناد به آیاتی از قرآن کریم و فرازهایی از نهج البلاغه در کنار بیانات ایشان، مفاهیم استخراجی در سه بُعد ارزشی- نگرشی، رفتاری- عملکردی و ویژگی های مدیریتی (مضامین سازمان دهنده)، با 39 مضمون پایه ، بعدشناسی و تدوین گردید. یافته های پژوهش حاضر نشان داد که برخی از مهم ترین مؤلفه های الگوی مدیریتیِ اسلامی- ایرانی پیشرفت در بُعد ارزشی- نگرشی شامل دوراندیشی، واقع گرایی، عدالت محوری، ولایت مداری، دین محوری، مردم مداری و توجه به آرمان های انقلاب اسلامی؛ در بُعد رفتاری- عملکردی شامل توکل، تواضع و فروتنی، ساده زیستی، سعه صدر، اخلاص و تعظیم شعائر اسلامی؛ و در نهایت در بُعد ویژگی های مدیریتی شامل استفاده از تمام ظرفیت ها، حرکت مبتنی بر علم و درایت، مشارکت گروهی، صبر و استقامت، استفاده از نیروهای متعهد و متخصص، برنامه ریزی، ارتباطات سازنده، قانون مداری، اولویت بندی و توانمندسازی کارکنان است.

رفتارهای سیاسی، یکی از عناصر تشکیل دهنده سازمان ها محسوب می شود. این نوع رفتارها محیط کاری تفرقه افکن و زیان باری ایجاد می کند که پیامدهای منفی فزاینده ای بر سازمان و کارکنان دارد؛ بنابراین، آگاهی از عوامل مؤثر بر رفتار سیاسی در پیشگیری و محدودکردن چنین رفتاری، نقش مهمی دارد؛ بر همین اساس، هدف پژوهش حاضر، بررسی شیوع رفتارهای سیاسی در انواع ساختارهای سازمانی با واسطه گری منابع قدرت؛ مطالعه آموزش وپرورش استان فارس است. در این مطالعه پیمایشی، 203 نفر از کارکنان اداره کل آموزش وپرورش فارس به روش نمونه گیری تصادفی نظام مند انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه های نوع ساختار سازمانی ترک زاده و محترم (1393)، منابع قدرت مدیران ترک زاده و معینی شهرکی (1391) و رفتارهای سیاسی ترک زاده و فریدونی (2015) بود. داده ها با استفاده از نرم افزارهای آماریSPSS24  وAMOS16  و آزمون های آماری t تک متغیره، t زوجی، تحلیل واریانس درون گروهی، تعقیب بنفرونی و تحلیل مسیر تجزیه وتحلیل شد. نتایج نشان داد نوع ساختار سازمانی تواناساز، پیش بینی کننده رفتارهای سیاسی نیست و متغیر منابع قدرت در این رابطه، سهم واسطه گری ندارد؛ ولی در ساختار بازدارنده، منابع قدرت در رابطه نوع ساختار سازمانی بازدارنده با رفتارهای سیاسی، سهم واسطه گری نسبی دارد.

هدف از انجاماین پژوهش واکای و تحلیل شبکه مضامین انگیزش سرمایه انسانی مبتنی بر حکمت های نهج البلاغهبود. در این پژوهش از روش مطالعه کیفی استفاده شد. جامعه آماری (قلمرو) پژوهش شامل تمامی حکمت های نهج البلاغه است که مضمون های انگیزشی موجود در آنها مورد کاوش قرار گرفت. در این پژوهش از روش فرایند چرخه ای تحلیل استفاده شده است. یافته های حاصل از مرحله اول در قالب 103 مضمون پایه و 32 مضمون سازمان دهنده و نهایتا 4 مضمون انگیزشی نهایی که حاصل و برآیند چرخه تحلیل است در حکمت ها گردآوری شد و در نهایت در یک طبقه بندی و در چهار مضمون نهایی تشویق و تألیب، ایمان الهی، تزکیه و تهذیب، خوف و رجا مشخص و سازماندهی گردید. نتایج این پژوهش گویای آن است که به واسطه این چارچوب و شبکه مضامین احصائی از حکمت های نهج البلاغه، می توان امکان توسعه چارچوب انگیزشی متناسب با تعالیم دینی و مذهبی با رویکردی اسلامی در کشور را فراهم نمود تا مسئولین و مدیران بتوانند با انگیزش مفهومی و دارای چارچوب کارآمد، سطح و کیفیت رفتار و عملکرد موثرتر سرمایه انسانی سازمان خود در جامعه اسلامی را بهبود بخشند و از این مسیر سازمان های خود را به سمت بهره وری و تعالی بیشتر در زمینه های عملکردی و فرهنگی متناسب با فرهنگ بومی و اسلامی سوق دهند.

این پژوهش به منظور بررسی روابط ساختاری میان سلامت سازمانی دانشگاه فنی و حرفه ای و انواع فرهنگ سازمانی با واسطه گری انواع جوّ سازمانی انجام گرفته است. روش تحقیق همبستگی و جامعه آماری ۶۳۱۷ نفر از کارکنان دانشگاه فنی و حرفه ای بود. نمونه آماری به روش نمونه گیری چندمرحله ای به تعداد ۶۵۵ نفر انتخاب شده است. ابزار پژوهش، پرسشنامه انواع فرهنگ سازمانی کامرون و کوئین (2006)، پرسشنامه انواع جوّ سازمانی ترک زاده و جعفری (1393) و پرسشنامه سلامت سازمانی کلینگل و لایدن (2001) بود. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار SPSS و Amos انجام شده است. نتایج پژوهش نشان داده است که انواع فرهنگ سازمانی قبیله ای، موقتی، بازاری و سلسله مراتبی و جوّ سازمانی توسعه ای با سلامت سازمانی رابطه مثبت و معنادار و جوّ داخلی، منطقی و گروهی با سلامت سازمانی رابطه منفی و معنادار دارد. سلامت سازمانی دانشگاه به وسیله فرهنگ سازمانی قبیله ای، موقتی و بازاری و جوّ سازمانی توسعه ای، داخلی و منطقی به صورت مستقیم پیش بینی شده است و فرهنگ سلسله مراتبی از طریق جوّ داخلی و منطقی و فرهنگ قبیله ای از طریق جوّ توسعه ای و منطقی، به صورت غیرمستقیم، سلامت سازمانی دانشگاه را پیش بینی نموده اند. همچنین همه شاخصهای برازش مطلق و نسبی، برازش مطلوب داده ها را نشان می دهند و مقادیر کای مربع (12/26) در سطح 0/001 معنادار است.

هدف کلی از این پژوهش امکان سنجی کاربرد مدیریت عملکرد در گروههای آموزشی دانشگاه شیراز از دیدگاه مدیران آموزشی دانشگاه بوده است. روش پژوهش از نوع توصیفی پیمایشی بوده است. جامعه آماری پژوهش، شامل مدیران حوزه آموزشی دانشگاه، رؤسا و معاونین آموزشی دانشکده ها و گروههای آموزشی ( 84 نفر) و روش نمون هگیری از نوع نمون هگیری در دسترس بوده است. ابزار جمع آوری دادهها، پرسش نامه محقق ساخته مشتمل بر دو بعد فایده و قابلیت اجرای مدیریت عملکرد در دانشگاه بود، که پس از محاسبه روایی و پایایی، بین افراد نمونه توزیع و جمع آوری گردید. 58 پرسش نامه قابل استفاده عودت داده شد. داده ها با استفاده از روشهای آمار استنباطی تحلیل شد. نتایج نشان داد که: مدیران فایده مدیریت عملکرد در دانشگاه شیراز را ارزیابی نموده اند. آنان (Q ولی در سطح کفایت قابل قبول ( 2 ،(Q پایین تر از سطح کفایت مطلوب ( 3 (Q قابلیت اجرای مدیریت عملکرد در دانشگاه شیراز را نیز پایی نتر از سطح کفایت قابل قبول ( 2 ارزیابی نموده اند. با این حال فایده کاربست مدیریت عملکرد و ابعاد آن برای دانشگاه، بالاتر از میانگین قابلیت اجرای مدیریت عملکرد و ابعاد آن در دانشگاه ارزیابی شده است. تعامل مرتبه علمی و گروه آموزشی نیز تأثیر معناداری بر نظر مدیران درباره فایده کاربست و قابلیت اجرای مدیریت عملکرد در دانشگاه نداشته است.

هدف کلی از انجام این پژوهش، تحلیل ساختار عاملی مقیاس توان پاسخگویی به محیط در مدارس دولتی شیرازبود. ابزار پژوهش مقیاس توان پاسخگویی به محیط ترک زاده و نکومند (2015) و مشتمل بر 19 گویه با طیف لیکرت است و شامل سه زیرمقیاس مفهومی، ساختاری و عملکردی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه معلمان مدارس ابتدایی و متوسطه دولتی شیراز بود که با روش نمونه گیری تصادفی- طبقه ای (برحسب دوره تحصیلی) و براساس فرمول کوکران تعداد 369 نفر انتخاب گردیدند. به منظور سنجش روایی پرسشنامه از دو روش تحلیل گویه و تحلیل عامل تاییدی مرتبه اول و دوم و جهت سنجش پایایی آن نیز از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل گویه حاکی از همبستگی معنادار هر یک از گویه ها با زیر مقیاس بعد مربوطه بود. نتیجه تحلیل عامل تاییدی مرتبه اول و دوم نیز نشان داد که هر یک از گویه ها از روایی بالایی برای تبیین بعد مربوطه و برای تبیین توان پاسخگویی به محیط برخوردار می باشند. همچنین براساس مقادیر آلفای کرونباخ، پایایی مقیاس و زیرمقیاس های مربوطه، مطلوب ارزیابی شده است. براین اساس از این مقیاس می توان برای سنجش توان پاسخگویی مدارس به محیط بهره گرفت. واژگان کلیدی: تحلیل ساختار عاملی، مقیاس، توان پاسخگویی به محیط، مدارس دولتی

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی چالش های اسلامی شدن سیستم های آموزشی انجام گردیده است. جامعه ی آماری پژوهش، شامل کلیه ی مدیران (173 نفر) و اعضای هیات علمی (2021 نفر ) دانشگاههای استان فارس بودند. نمونه گیری به روش طبقه ای و با استفاده از فرمول کوکران شامل تعداد 118 نفر از مدیران و 325 نفر از اعضای هیات علمی بود. در این پژوهش به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. روایی این پرسشنامه با استفاده از تحلیل گویه و پایایی آن به وسیله آلفای کرونباخ محاسبه و مطلوب ارزیابی گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تی تک نمونه ای و آزمون فریدمن و تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر استفاده شده است. نتایج حاصل نشان داد که بر اساس میانگین های به دست آمده از دیدگاه مدیران از بین چالش های توسعه دانشگاه اسلامی، تفکر سیستمی، نگرش راهبردی، رویکرد توسعه ای، بعد عملکردی و جهت گیری عملی و از دید اعضای هیات علمی تفکر سیستمی، رویکرد توسعه ای و بعد عملکردی، تشخیص-<em> جهت گیری، ارزشیابی، یادگیری و رهبری راهبردی به عنوان چالش اساسی و جدی توسعه دانشگاه اسلامی شناسایی شدند. همچنین نتایج نشان داد که از بین سطوح چالش های توسعه دانشگاه اسلامی، بالاترین میانگین متعلق به سطح نهادی و پایین ترین میانگین مربوط به سطح فنی می باشد.

هدف: این پژوهش با هدف توسعه چارچوب مفهومی پاسخگویی مبتنی بر قرآن کریم و از طریق یک طرح ترکیبی چندمطالعه ای انجام شده است. روش: در فاز اول پژوهش، با روش فرایند چرخه ای تحلیل که مشتمل بر چهار مرحله گردآوری داده ها و اطلاعات، تقلیل داده ها، سازماندهی داده ها و تفسیر بود، چارچوب مفهومی اولیه به دست آمد. جامعه آماری پژوهش در این مرحله، کلیه آیات قرآن کریم بود و پیامها و مفاهیم مرتبط با مفهوم پاسخگویی در آیات قرآن کریم بررسی شد. در فاز دوم، چارچوب مفهومی به دست آمده برای اعتباریابی در اختیار اساتید دانشگاهی قرار گرفت. جامعه آماری شامل 20 نفر از صاحب نظران متخصص و مجرّب در حوزه آموزش عالی بود که با توجه به مشخص شدن حجم مشارکت کنندگان بالقوه، با استفاده از روش رویکرد نمونه گیری هدفمند از نوع معیار و با در نظر گرفتن ملاک اشباع یافته ها، از میان اعضای هیئت علمی انتخاب شدند. در بخش کمّی، 616 نفر از اعضای هیئت علمی برای اعتباریابی چارچوب مفهومی به دست آمده انتخاب شدند و چارچوب مد نظر طی یک فرایند تحقیق کمّی و کیفی همزمان و از طریق همسوسازی، اعتباریابی شد. یافته ها: حاصل این بررسی، گردآوری و احصای 306 مفهوم فراگیر و سپس دسته بندی و مفهوم سازی این کدها و مفاهیم، ذیل 92 کد محوری بر اساس قرابت محتوایی و در نهایت شکل گیری طبقه بندی نهایی مبانی، موانع و عوامل زمینه ساز با 21 گویه پاسخگویی در سه حوزه شناختی(ادراکی ذهنی)، عاطفی(بینشی نگرشی) و رفتاری(عملی) به عنوان چارچوب مفهومی پاسخگویی در سیستم های اجتماعی مبتنی بر قرآن کریم شد. نتیجه گیری: این پژوهش چارچوب مفهومی جدیدی را پیش روی سازمانها و سیستم های اجتماعی مختلف ترسیم کرد که با توجه به دلایل عقلی و شواهد مرتبط با لزوم توسعه علوم انسانی اسلامی بومی و نیز تجربه حاصل از این پژوهش و چارچوب حاصل شده و قابلیتهای ساختاری و کارکردی آن می تواند برای پاسخگویی در سیستم های اجتماعی در طیف وسیعی از سازمانها، به خصوص دانشگاهها به کار گرفته شود.

اقتصاد مقاومتی به عنوان راهکاری برای برون رفت از محاصره اقتصادی دشمن، توسط رهبر معظم انقلاب ارائه گردید. آموزش وپرورش به عنوان یکی از بزرگ ترین نهادهای حکومتی می تواند نقش مؤثر و فزاینده ای در تحقق این راهکار داشته باشد. هدف از انجام این پژوهش کیفی از نوع مطالعه موردی، کشف چارچوبی برای تحقق اقتصاد مقاومتی در آموزش وپرورش است. مشارکت کنندگان بالقوه پژوهش شامل متخصصان اقتصاد مقاومتی و مدیران آموزش وپرورش آشنا با اقتصاد مقاومتی در کشور بودند که با استفاده از نمونه گیری هدفمند از نوع معیار و بحث اشباع داده ها انتخاب شدند. روش جمع آوری داده ها شامل مصاحبه نیم ساختمند و نیز مطالعه اسناد بالادستی مرتبط بود. با استفاده از روش تحلیل مضمون، کدها، استخراج و شبکه مضامین ترسیم شد. شبکه کشف شده نشان داد که تحقق اقتصاد مقاومتی در آموزش وپرورش مشتمل بر 12 مضمون سازمان دهنده و 61 مضمون پایه است. اعتبار نتایج با استفاده از روش همسوسازی داده ها، تأیید شد. یافته ها نشان دادند که اقدامات نهادی، مدیریت سرمایه های انسانی، مدیریت کارآمد منابع مالی، پرورش روحیه کار در دانش آموزان، الگوسازی و اصلاح سبک زندگی، مردم محوری را می توان به عنوان برخی از اصلی ترین ابعاد تحقق اقتصاد مقاومتی در آموزش و پرورش محسوب کرد.

هدف: پژوهش حاضر باهدف بافت نگاری سازوکارهای رهبری به منظور توسعه فرهنگ در دانشگاه اسلامی انجام شده است. روش: در این پژوهش با استفاده از روش سنتزپژوهی، به بررسی و مداقه در پیشینه پژوهشی و سازوکارهای شناسایی شده رهبران برای شکل دهی یا توسعه فرهنگ پرداخته شد؛ پس از آن با ارائه دسته بندی مجددی از سازوکارهای مذکور در قالب مدل توسعه نظامهای رفتاری مبتنی بر ابعاد مفهومی، ساختاری و عملکردی، روندهای لازم برای توسعه فرهنگ در دانشگاهها مشخص شد. یافته ها: بر مبنای راهکارهای سه گانه: در بعد مفهومی، تبیین و شفاف سازی مأموریت و ارزشهای سازمان؛ در بعد ساختاری، تطبیق ساختارهای فیزیکی و سیستم های سازمانی با ارزشهای جدید و در بعد عملکردی، ایفای فرایندهای عملیاتی در سازمان به منظور بروز و نهادینه سازی ارزشهای جدید، سرفصلهای توسعه در فرهنگ دانشگاه اسلامی شناخته شده اند. نتیجه گیری: اگر از زوایه مدل توسعه نظامهای رفتاری به مقوله فرهنگ در دانشگاه اسلامی توجه شود، سازوکارهای مفهومی، ساختاری و عملکردی مذکور در دو بعد محیط درونی و بیرونی نمود خواهند داشت. به عبارت دیگر برخی از این سازوکارها درون محیط دانشگاه و برخی دیگر به منظور مرزگستری دانشگاه در محیط بیرونی اتفاق می افتند.

در این تحقیق تلاش شده است تا به بررسی پتانسیل انگیزش شغلی در انواع ساختارهای سازمانی توانا ساز و بازدارنده در بروز پدیده بی تفاوتی سازمانی اعضای هیأت علمی و کارکنان دانشگاه های آزاد اسلامی استان کهگیلویه و بویراحمد پرداخته شود. روش تحقیق، توصیفی- پیمایشی و ابزار پژوهش، مصاحبه و مشاهدات میدانی و کتابخانه ای می باشد. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه اعضای هیأت علمی (334 نفر) و کارکنان (452 نفر) دانشگاه های آزاد اسلامی استان کهگیلویه و بویراحمد، در سال تحصیلی 94-1393بوده که از بین آن ها 400 نفر به عنوان نمونه مورد تحقیق به طور تصادفی با استفاده از شیوه نمونه گیری طبقه ای نسبی انتخاب شده اند. برای تحلیل پرسش نامه و داده های آماری، از نرم افزارهای SPSS و AMOS  و نیز از مدل معادله ساختاری «بارون و کنی» استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان      می دهد که پتانسیل انگیزشی در دانشگاه آزاد اسلامی می تواند باعث ایجاد  فضایی با نشاط و شاد، کاهش سطح غیبت ، افزایش رضایت مندی، محترم شمردن مقررات و ضوابط محیط کار شده و همچنین باعث شود افراد برای عملی شدن اهداف و استراتژی های سازمان تلاشی چشمگیر از خود نشان دهند.