تحلیل و سنخ شناسی تفکر سیاسی در تاریخ معاصر ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
تفکر سیاسی در ایران معاصر با پیوند خوردن با شرایط سیاسی و اجتماعی خاص دوران خود در چند بستر پیش رفت و جریان هایی متمایز را به وجود آورد. در پژوهش های آکادمیک در ایران از آراء متفکرین مختلفی که در مقوله سیاست اظهار نظر کرده اند، تحت عنوان اندیشه سیاسی یاد می شود. بنابراین لازم می نماید به این سوال مهم پاسخ داده شود که؛ تفکر سیاسی در ایران بیشتر با کدام یک از مفاهیم فکری سیاسی تطابق دارد؛ فلسفه سیاسی، اندیشه سیاسی، نظریه سیاسی، کلام سیاسی یا ایدئولوژی؟ در این نوشتار سعی شده است تا این فرض مورد آزمون قرار گیرد که غالباً تفکر سیاسی در ایران سویه ای ایدئولوژیک داشته و خصلتی عملگرا پیدا کرده است و هر چه بیشتر از خروجی اندیشه سیاسی در تعریف آکادمیک آن دور شده است. در این پژوهش سه جریان عمده ی فکری سیاسی در ایران یعنی، روشنفکری دینی، گرایش های لیبرالی و گرایش های چپ مورد بررسی قرار گرفته تا از منظر ماهیت، سنخیت هر کدام مشخص شود. مهمترین یافته در این پژوهش، عدم تولید معرفت سیاسی در ایران معاصر و بنابراین بیشتر ایدئولوژیک بودن تفکرات سیاسی است.