تشبیهات و تمثیلات قرآن در فرهنگ زمانه
منبع:
سفینه ۱۳۸۸ شماره ۲۴
فتحیه فتاحی زاده
| مدرک تحصیلی: استاد علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا (س) |
| پست الکترونیکی: f_fattahizadeh@alzahra.ac.ir |
مطالب
فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۰۱ تا ۱۱۲ مورد از کل ۱۱۲ مورد.
حدیث پژوهی علامه موسوی سبزواری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
عبد الاعلی موسوی سبزواری (1328/1329ـ1414) از محدثان و عالمان برجسته عصر حاضر و دارای آثار گران سنگی در زمینه دانش های مختلف دینی است. در این میان، کتاب مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن از جایگاه ویژه ای برخوردار است زیرا اندیشه های حدیثی علامه موسوی سبزواری را می توان در این اثر به خوبی مشاهده کرد. علامه روایات را شارح قرآن می داند و به همین دلیل در بیان معانی و یا تعیین مصادیق آیات به روایات استناد می کند. برای رفع ابهام از روایات یا حل تعارض میان آن ها، شیوه هایی از قبیل توجه به دلالت الفاظ، پرداختن به معانی مجازی و کنایی و نیز تاویل احادیث در کلمات علامه قابل بررسی است. جایگاه نقد در حوزه حدیث پژوهی علامه بیانگر آن است که وی به روایات معارض قرآن، سنت و عقل اعتماد نمی کند و در بررسی روایات، صحت سند را ملاک پذیرش حدیث نمی داند و با دقت در محتوای حدیث، نظر قطعی خود را در این باره می دهد و گاه به رد حدیث و طرح آن حکم می کند.
نگرش علامه طباطبایی به روایات ترتیب نزول
حوزه‌های تخصصی:
علامه طباطبایی(رحمة ا... علیه) از مفسران بزرگ شیعه، روایات ترتیب نزول را غیرقابل اعتماد می داند و معتقد است که باید از طریق اجتهاد و توجه به سیاق به ترتیب نزول آیات و سور قرآن دست یافت. ولی آیا در مقام عمل، مطابق با تئوری خود عمل کرده است؟ البته روایات ترتیب نزول از منابع قابل توجه در تعیین ترتیب نزول آیات و سور قرآن اند. برخی از مفسران برای تعیین ترتیب صرفاً به این روایات توجه دارند؛ ولی عده ای آنها را غیرقابل اعتنا می دانند و معتقدند از سیاق آیات و سور می توان به ترتیب نزول آنها پی برد.
علامه رویکردی تأییدی و تکمیلی نسبت به روایات دارند، ولی در مورد روایات ترتیب نزول اذعان می دارد که این روایات به هیچ وجه قابل اعتماد نیست و دلایلی را نیز اقامه می کند که البته این دلایل جای نقد و بررسی دارد. از طرفی ایشان در تفسیر المیزان در همة موارد مطابق با تئوری خود عمل نکرده است و عملکردهایی متفاوت در مواضع مختلف دارد که در بعضی موارد اصلاً به روایت اشاره نمی کند و به اجتهاد اعتماد می کند، در مواردی از روایات به عنوان تأیید بر اجتهاد خود استفاده می کند و در مواردی به نقد روایت می پردازد که این گونه عملکرد دال بر این است که صرفاً به یک روش نمی توان تکیه کرد و باید روش تلفیقی اجتهادی - روایی را در پیش گرفت
بررسی منشأ پیدایش شیعه و تفاوت آن با مذاهب دیگر
منبع:
شیعه شناسی ۱۳۸۶شماره ۲۰
حوزه‌های تخصصی:
"تحقیق حاضر به بررسی منشا پیدایش شیعه و تفاوت آن با مذاهب دیگر می پردازد که مشتمل بر این عناوین است: معنای شیعه از نظر لغت و اصطلاح و احادیث نبوی (صلی اله علیه و آله)، آغاز پیدایش شیعه- که عده ای گفته اند در زمان حیات رسول خدا (صلی اله علیه و آله) بوده است و عده ای برعکس ابراز کرده اند که بعد از حیات پیامبر (صلی اله علیه و آله) شیعه به وجود آمده است- و نیز درباره علل پیدایش مذاهب اسلامی و عوامل آن عبارتند از: تعصبات قبیله ای و گرایش های غربی، کج اندیشی در فهم معارف کتاب و سنت، جلوگیری از تدوین احادیث پیامبر (صلی اله علیه و آله)، احبار یهود و راهبان مسیحی، برخورد با فرهنگ های بیگانه و اجتهاد در برابر نص و نیز در مورد عقاید کلامی- از نظر لغت و اصطلاح و زمان پیدایش کلام امامیه آمده است؛ و در آخر نتیجه و در ادامه، منابع و ماخذ به کار رفته در این نوشتار آمده است.
"
شهید فهیمه سیاری در قامت یک دوست
منبع:
شاهد یاران ۱۳۸۶ شماره ۲۷
حوزه‌های تخصصی:
مبانی شخصیت زن از دیدگاه اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
شناخت شخصیت زن از دیدگاه اسلام در عصر حاضر، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این راستا می توان با جامع نگری و با تکیه بر شریعت به معرفی شخصیت زن دست یازید.
در بررسی مبانی شخصیت زن از منظر اسلام به این نتایج دست یافته ایم: زن و مرد از هویت واحد برخوردارند و زنان به سان مردان قابلیت رشد و استکمال دارند. شریعت اسلام در روابط انسان ها، بر بعد انسانی تکیه دارد و ذکورات و انوثت را ضامن بقای نسل آدمی می داند. در فرهنگ قرآن، دستیابی به ارزش های معنوی برای زن و مرد میسّر است. در این ارزش ها صنف گرایی دیده نمی شود. قرآن کریم، تفاوتی در شخصیت زن و مرد قائل نیست و هر دو را در جوهرة انسانی یکسان می داند. اصل و ریشه زنان همچون مردان، طهارت و پاکی است و آیات کریمه، شیطان را دشمن انسان می داند نه دشمن مردان.
مقایسه تفسیر قمی با روایات تفسیری علی بن ابراهیم در کافی
حوزه‌های تخصصی:
آچکیده
در این نوشتار ضمن ارجنهادن به شخصیت برجسته و وثاقت و مقام علمی علیبن ابراهیم قمی، اعتبار تفسیر منسوب به او مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
با توجه به این که تفسیر قمیِ موجود، تلفیقی از روایات ابوالفضلالعباس از علیبن ابراهیم و ابوالجارود و روایات سایر مشایخ میباشد؛ و از طرف دیگر مرحوم کلینی در کتاب شریف کافی روایات تفسیری متعددی از قول استاد خود علیبن ابراهیم آورده است؛ نویسنده به منظور بررسی میزان اعتبار تفسیر قمیِ موجود، روایات تفسیری علیبن ابراهیم در کتاب کافی را استخراج نموده و ضمن تطبیق تکتک آنها با روایات تفسیر قمی، فقط به یک موردِ انطباق برخورد نموده است. لذا در این مقاله به این نتیجه دست مییابد که تفسیری که در اختیار شیخ کلینی بوده، متفاوت از تفسیری است که هماکنون در دسترس ماست.