جلیل فتح آبادی

زمینه: مدل چند بعدی شکوفایی پرما که توسط مارتین سلیگمن توسعه داده شده است، شامل عوامل مرتبط با هیجانات مثبت و همچنین عملکرد مثبت می باشد. پژوهش ها نشان دهنده رابطه مثبت شکوفایی با شادی، بهره وری، تاب آوری، رضایت از زندگی و رابطه منفی با افکار مرگ، ابتلا به بیماری های جسمی و تجربه استرس می باشد. پرسشنامه شکوفایی (پرما) در محل کار توسط کرن توسعه داده شده است و در کشورهای استرالیا، ژاپن، هنگ کنگ و ایالات متحده امریکا اجرا گردیده و مشخصات روان سنجی آن گزارش شده است. اگرچه شکوفایی در محل کار موضوع مهمی است و توجه به ابعاد مختلف آن حائز اهمیت است، اما این موضوع در ایران و همچنین در میان معلمان مورد بررسی قرار نگرفته است و این پژوهش به بررسی ویژگی های روان سنجی این پرسشنامه پرداخته است. هدف: در این مطالعه به بررسی ویژگی های روان سنجی پرسشنامه شکوفایی پرما در محل کار در ایران و برای معلمان پرداخته شده است. همچنین مدل نظری شکوفایی (پرما) با توجه به اطلاعات جامعه جدید مورد بررسی قرار گرفته است. روش: این پژوهش یک مطالعه توصیفی است. انتخاب نمونه ها به روش نمونه گیری تصادفی انجام شده است و 394 معلم به نسخه ترجمه شده به فارسی پرسشنامه آنلاین شکوفایی پاسخ داده اند. نتایج پژوهش با استفاده از روش های آمار توصیفی و تحلیل عاملی تأییدی تفسیر شده است. یافته ها: با استفاده از روش تحلیل عاملی تأییدی ساختار عاملی مقیاس شکوفایی بررسی گردیده است. و شاخص های برازش مدل نشان دهنده برازش خوب مدل با داده هاست. مربع کای ( χ 2 ) با مقدار 239/17 و درجه آزادی 80، مربع کای نرم شده (2/989 = χ 2 /df )، شاخص برازش مقایسه ها (0/98= CFI )، شاخص نیکویی برازش (0/95= GFI )، شاخص نرم شده نیکویی برازش (0/96= AGFI ) و ریشه دوم میانگین مجذورات خطای تقریب (0/065= RMSEA ) همگی در سطح مطلوب هستند که نشان دهنده برازش با مدل مفهمومی است. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان می دهد که از نسخه فارسی پرسشنامه شکوفایی که دارای انسجام درونی خوبی است و هر پنج عامل، هیجانات مثبت، مشغولیت مثبت، روابط مثبت، معنای مثبت و دست آوردهای مثبت به عنوان عوامل شکوفایی در میان معلمیان تأیید شده اند. به این ترتیب می توان از این پرسشنامه با توجه به اطلاعات این پژوهش برای ارزیابی شکوفایی معلمین ایرانی استفاده کرد.

نتایج مطالعات نشان می دهد که مشکلات سلامت روانی در یادگیرندگان از طریق تضعیف سرمایه روان شناختی آنها در تبیین بدکارکردهای شناختی، انگیزشی و هیجانی یادگیرندگان از نقش غیرقابل انکاری برخوردار است. در مطالعه حاضر با هدف تعیین اثربخشی کاربرد مداخله تاب-آوری و شناسایی تعدیل گرهای چندگانه در این قلمرو مطالعاتی از روش فراتحلیل استفاده شد. پس از تصریح ملاک های ورود و خروج، تلاش-های مداخله ای مبتنی بر برنامه تاب آوری از بانک های اطلاعاتی استخراج و از این طریق، ۲۲ پژوهش و ۱۴۷ اندازه اثر برای تحلیل نهایی انتخاب شدند. داده های این پژوهش با نرم افزار CMA2 تحلیل شدند. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که اندازه اثر کلی اثربخشی مداخلات مبتنی بر برنامه ی تاب آوری 562/0 بدست آمد. همچنین، نتایج تحلیل اثرات تعدیل گر مبتنی بر نوع متغیر وابسته، نوع آزمودنی و فرهنگ بر میزان اثربخشی برنامه ی تاب آوری نشان داد که اندازه اثر در پژوهش های شامل شونده متغیر وابسته مثبت در مقایسه با متغیر وابسته منفی، اندازه اثر پژوهش های انجام شده بر روی دانشجویان در مقایسه با دانش آموزان و در نهایت، اندازه اثر پژوهش های انجام شده در جوامع جمع گرا در مقایسه با جوامع فردگرا، بیشتر بود. به طور کلی، نتایج نشان داد اگر چه برنامه تاب آوری پنسیلوانیا اساساً با تاکید بر ظرفیت های تفسیری ارزیابی های شناختی یادگیرندگان و تجهیز منابع مقابله ای آنها مانند خوش بینی، امید، خودکارآمدی و تاب آوری، راهبرد مواجهه فعالانه با مطالبه-گیرهای چالش انگیز را جایگزین رویه های تلاش گریزانه و هیجان محور می کند، اما تمرکز بر نقش تبیینی برخی تعدیل گرها مانند فرهنگ، جامعه هدف و حتی ماهیت مثبت یا منفی پسایندهای مورد انتظار مدل مداخله ای نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی معمولاً نقص در کارکردهای اجرایی دارند. این پژوهش در نظر دارد به بررسی اثر توانبخشی ترمیمی بر کارکردهای اجرایی کودکان دارای نشانه های نارسایی توجه/بیش فعالی پیش از سن مدرسه بپردازد. در مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی حاضر از طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کودکان دارای نشانه های نارسایی توجه/بیش فعالی پیش از سن مدرسه مراجعه کننده به کلینیک های مشاوره شهر تهران در سال 1396-1395 می شد. ابزار سنجش پرسشنامه اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی (گدو و اسپرافکین، 1998) و پرسشنامه رفتاری کارکردهای اجرایی کودکان پیش از سن مدرسه (جیویا، اپسی و اسکوئیت، 2002) بود. پس از اجرای اولیه پرسشنامه اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی، 32 کودک که به طور معناداری نشانه ها را داشتند، با استفاده از نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفره مداخله و 17 نفره کنترل جای گرفتند. گروه مداخله برنامه توانبخشی ترمیمی آرام را در 12 جلسه 20 دقیقه ای دریافت کردند در حالیکه گروه کنترل چنین آموزشی را دریافت نکرد. در پایان هر دو گروه مورد ارزیابی پس آزمون و پیگیری قرار گرفتند. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر بررسی شدند. تحلیل داده های پژوهش نشان داد که توانبخشی ترمیمی به طور معناداری منجر به بهبود کارکردهای اجرایی و نشانه های نارسایی توجه/بیش فعالی شده است (001/0> p). بنابراین می توان نتیجه گرفت که توانبخشی ترمیمی با استفاده از تکالیف کامپیوتری منجر به تقویت توانایی های شناختی و در کاهش نشانه های اختلال شده است.

مطالعات نشان داده اند رفتار جامعه یار خلق را بهبود می بخشد. این مطالعات غالباً بهبود خلق را تنها در موقعیت مشخّصی که همدلی را برانگیخته بررسی نموده اند؛ در حالی که الزاماً رفتار جامعه یار در همان موقعیتی که همدلی برانگیخته شده انجام نمی گردد. بنابراین این پژوهش با هدف مقایسه تأثیر رفتار جامعه یار بر خلق، بین موقعیتی که همدلی را برانگیخته و موقعیتی نامربوط صورت پذیرفت. طرح آزمایشی حاضر با مشارکت 60 دانشجوی دانشگاه های تهران انجام شد. پس از برانگیختن همدلی و سنجش اولیّه خلق، یک گروه مشغول انجام رفتارهای جامعه یار مربوط به موقعیت شده، و دو گروه دیگر رفتار جامعه یار نامربوط به موقعیت یا رفتاری خنثی را انجام دادند. سپس خلق مشارکت کنندگان مجدداً ارزیابی شد. پس از کنترل نمرات پیش -آزمون، اثر رفتار جامعه یار بر خلق در زیرمقیاس عاطفه منفی (47/0P =) معنادار نبود؛ امّا این اثر در زیرمقیاس عاطفه مثبت معنادار بود (011/0P =). در مقایسه های زوجی، افزایش عاطفه مثبت بر اثر رفتار جامعه یار نامربوط، از رفتار خنثی بیشتر بود (0۰۹/0P =). عدم تغییر عاطفه منفی می تواند به وسیله کاهش برآورد فرد از اثربخشی رفتار جامعه یار خویش، ادراک تغییرناپذیری وضعیت نیازمندان، و دیدگاه گیری دوگانه تبیین شود. عدم وجود تفاوت بین دو گروه رفتار جامعه یار مربوط و خنثی، و تفاوت بین دو گروه رفتار جامعه یار نامربوط و خنثی، می تواند به پیش بینی عدم موفقیت کمک رسانی مرتبط باشد. این مشاهده می تواند حاکی از آن باشد که بهبود خلق ناشی از رفتار جامعه یار، بیش از آنکه به بهبود وضعیت نیازمندان موضوع همدلی مرتبط باشد، به تخمین موفقیت رفتار جامعه یار در کمک به هر نیازمندی مرتبط است.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر عملکرد ریاضی و حافظه دانش آموزان انجام شد. روش کار : روش پژوهش نیمه تجربی با طرح گروههای کنترل نابرابر بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان دختر پایه یازدهم رشته انسانی دوره دوم متوسطه شهرستان خدابنده در سال تحصیلی 1397- 1396 به تعداد 167 نفر بودند، که از بین آنها دو کلاس به تعداد 40 نفر با روش تصادفی خوشه ای به عنوان نمونه انتخاب و در گروههای آزمایش و گواه قرار گرفتند. برای سنجش عملکرد ریاضی و حافظه از آزمون فرم های موازی سنجش حافظه کلامی و ریاضی محقق ساخته استفاده شد. گروه آزمایش به مدت 13 جلسه تحت آموزش راهبردهای خود تنظیمی قرار گرفتند ولی گروه گواه هیچ گونه آموزش راهبردهای خودتنظیمی دریافت نکرد. هر دو گروه قبل از آموزش، بلافاصله بعد از آموزش و مرحله پی گیری (4 ماه بعد) مورد آزمون قرار گرفتند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس استفاده گردید. یافته ها: یافته ها نشان داد گروه آزمایش و گواه در پس آزمون و مرحله پی گیری از نظر آزمونهای ریاضی و حافظه تفاوت معنی داری داشتند. گروه آزمایش در عملکرد ریاضی و حافظه بعد از 4 ماه برتری خود را همچنان حفظ کرده بود. نتیجه گیری: راهبردهای خودتنظیمی قابلیت آموزش و یادگیری دارند و اثرات آنها در طول زمان پایدار است.

مقدمه: فعالیت های شناختی انسان متاثر از زمان انجام تکالیف، چرخه های زیستی و تعامل میان آنها است. روش: پژوهش حاضر با هدف تعیین نوسانات الگوی چرخه های روزانه و هفتگی توجه دانش آموزان انجام شد. روش این پژوهش همبستگی بود. جامعه آماری دانش آموزان دختر پایه یازدهم علوم انسانی شهر خدابنده در اواسط سال تحصیلی 1397-1396 بودند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای دو کلاس به تعداد 45 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند، به مدت دو هفته به صورت چرخشی نوبت های صبح (8:00، 9:30 و11:00) و بعد از ظهر (13:00، 14:30 و 16:15) مورد آزمون قرار گرفتند. برای تعیین نوع تیپ زمانی دانش آموزان از پرسش نامه هورن و استبرگ (1976) و برای سنجش توجه از فرم های موازی آزمون D2 استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس آمیخته استفاده شد. یافته ها: بین کارآیی توجه دانش آموزان در ساعات های مختلف روز و هم چنین روزهای مختلف هفته تفاوت معنی دار وجود داشت. تفاوت کارآیی توجه بین تیپ های زمانی صبحگاهی، میانی و عصرگاهی معنی دار نبود. بین کارآیی توجه دانش آموزان بر حسب تیپ های زمانی در ساعات مختلف روز تفاوت معنی دار بود. نتیجه گیری: با توجه به متفاوت بودن کارآیی توجه دانش آموزان از نظر ریتم های شبانه روزی و هفتگی ضروری است که این یافته ها در فرایند یاددهی و یادگیری در محیط های آموزشی مورد توجه قرار گیرد.

مقدمه: کارکردهای اجرایی در کودکان مبتلا به اختلال نق ص توجه و بیش فعالی ( ADHD ) نقص دارد. هدف: هدف از این پژوهش بررسی اثر بسته آموزشی تمشک بر کارکردهای اجرایی کودکان دارای نشانه های ADHD است. روش: روش پژوهش حاضر، آزمایشی است. جامعه آماری متشکل از کلیه کودکان 7-4 سال با علائم ADHD در شهر تهران در سال 96-1395 بود که از بین آن ها 30 نفر تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه اختلال نقص توجه و بیش فعالی و پرسشنامه رفتاری کارکردهای اجرایی بود. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد بسته آموزشی تمشک بر بهبود کارکردهای اجرایی (05/0= P ) و کاهش نشانه های نقص توجه (001/0= P ) کودکان تأثیر معناداری دارد و بهبودها تا پیگیری دوماهه پایدار مانده است. نتیجه گیری: بسته آموزشی تمشک را می توان به عنوان شیوه ای کارآمد برای کاهش نقایص شناختی کودکان دارای نشانه های ADHD به کاربرد.

این پژوهش با هدف تعیین برنامه اثربخشی والدگری ذهنآگاهانه بر کاهش تنیدگی والدگری و افزایش خودکارآمدی والدینی در مادران نوجوانان پرتعارض انجام<br />483 دانشآموز دختر از سه دبیرستان دوره اول متوسطه داوطلب مورد سنجش ،( شد. با استفاده از پرسشنامه تعارض رفتار فرم نوجوان (رابین و فاستر، 1989<br />قرار گرفتند و 157 نوجوان که نمره تعارض آنها در رابطه با مادر یک انحراف استاندارد بالای میانگین ( 50 به بالا) بود، مشخص شدند. پس از اعمال استانداردهای<br />ورود و خروج، 32 مادر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه 16 نفری جایگزین شدند. شرکتکنندگان گروه آزمایش، مداخله والدگری<br />ذهنآگاهانه را بر اساس بسته بوگلس و رستیفو ( 2014 ) دریافت کردند. آزمودنیها در سه مرحله توسط پرسشنامه تنیدگی والدگری (آبیدین، 1995 ) و خودکارآمدی<br />والدینی (دومکا، 1996 ) ارزیابی شدند. نتایج تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر نشان داد که در گروه آزمایش، تنیدگی والدگری به شکل معناداری کاهش و<br />خودکارآمدی والدینی افزایش یافته است. نتایج پژوهش حاکی از این است که رویآورد والدگری ذهنآگاهانه بر متغیرهای مرتبط با والدگری مادران تأثیرگذار<br />است.<br />واژههای کلیدی: تنیدگی والدگری، تعارض، خودکارآمدی والدینی، نوجوان، والدگری ذهنآگاهانه

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین نوسانات الگوی چرخه های روزانه و هفتگی منطق ریاضی دانش آموزان انجام شد. روش: روش پژوهش همبستگی بود. جامعه آماری دانش آموزان دختر پایه یازدهم علوم انسانی شهر خدابنده در سال تحصیلی 1396-1397 به تعداد 167 نفر بودند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای 36 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند، مدت دو هفته به صورت چرخشی در دو نوبت صبح (8، 30/9 و 11) و بعد از ظهر (13، 30/14 و 15/16) مورد آزمون قرار گرفتند. برای سنجش نوع تیپ زمانی از پرسش نامه هورن و استبرگ(1976) و سنجش منطق ریاضی از آزمونهای فرم های موازی منطق ریاضی محقق ساخته استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس آمیخته استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد بین کارآیی منطق ریاضی دانش آموزان در ساعت های مختلف روز تفاوت معنی داری وجود داشت(001/0 = Pو 215/4 = F). ولی بین کارآیی منطق ریاضی در روزهای مختلف هفته تفاوت معنادار نبود. تفاوت کارآیی منطق ریاضی بین تیپ های زمانی صبحگاهی، میانی و عصر گاهی معنی دار بود(004/0 = Pو 71/2 = F). بین کارآیی منطق ریاضی دانش آموزان بر حسب تیپ های زمانی در ساعات مختلف روز تفاوت معنی دار بود(0005/0 > Pو 028/3 = F). نتایج: با توجه به متفاوت بودن کارآیی منطق ریاضی دانش آموزان از نظر ریتم های شبانه روزی و تفاوتهای فردی از نظر تیپ زمانی ضروری است این نتایج در فرایند یاددهی و یادگیری در محیط های آموزشی مورد نظر قرار گیرد.

مطالعه حاضر با هدف آزمون مدل روابط علی پیشایندها و پسایندهای جهت گیری های هدفی انجام شد. 300 دانشجو (150 پسر و 150 دختر) به پرسشنامه هدف پیشرفت ( AGQ-R ) (الیوت و مورایاما، 2008)، مقیاس ارزیابی استرس ( SAM-R ) (رویلی، رویسچ، جاریکا و واگن، 2005)، پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی ( ASEQ ) (زاژاکووا، لینچ و اسپنشادی، 2005)، نسخه کوتاه پرسشنامه هیجان های پیشرفت ( AEQ-R ) (عبدالله پور، 1394) و ادراک از تأکیدات هدف پیشرفت والدین ( PPGE ) (فریدل، کارتینا، ترنر و میدگلی، 2007) پاسخ دادند. نتایج نشان داد که رابطه بین خودکارآمدی تحصیلی و ادراک از تأکیدات هدفی تسلطی والد با اهداف تسلطیِ فراگیران و رابطه بین خودکارآمدی تحصیلی و ادراک از تأکیدات هدفی عملکردیِ والد با اهداف عملکردی فراگیران مثبت و معنادار بود. همچنین، نتایج نشان داد که رابطه جهت گیری هدفی تسلط محور با ارزیابی شناختی انطباقی مثبت و معنادار و با ارزیابی شناختی غیرانطباقی منفی و معنادار و رابطه بین هدف عملکردی با ارزیابی شناختی غیرانطباقی مثبت و معنادار و با ارزیابی شناختی انطباقی منفی و معنادار بود. علاوه بر این، نتایج نشان داد که رابطه بین ارزیابی شناختی انطباقی با هیجان های پیشرفت مثبت، مثبت و معنادار و با هیجان های پیشرفت منفی، منفی و معنادار و رابطه بین ارزیابی شناختی غیرانطباقی با هیجان های پیشرفت منفی، مثبت و معنادار و با هیجان های پیشرفت مثبت، منفی و معنادار بود. درنهایت، از یک سوی، نتایج پژوهش حاضر از نقش تعیین کننده باورهای خودکارآمدی تحصیلی و ادراک از تأکیدات هدفی والدین در پیش بینی جهت گیری های هدفی فراگیران و از دیگر سوی، از نقش تبیینی جهت گیری های هدفی فراگیران در پیش بینی ارزیابی های شناختی و هیجان های پیشرفت آن ها حمایت می کند.

مقدمه: نارسایی مزمن کلیه یکی از بیماری های جسمانی رایج جوامع بشری است که می تواند سلامت و بهداشت روانی افراد را دچار مشکل  سازد. هدف از مطالعه حاضر بررسی نقش تاب آوری و حمایت اجتماعی در کیفیت زندگی نوجوانان مبتلابه اختلال مزمن کلیوی بود. روش: طرح تحقیق مطالعه حاضر از نوع همبستگی و جزء طرح های رگرسیونی است. در این پژوهش 140 نفر از نوجوانان 19-13 سال مراجعه کننده به مراکز دیالیز شهر تهران به شیوه نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه های این پژوهش انتخاب شدند. پرسش نامه های تاب آوری کانر و دیویدسون  (۲۰۰۳)، مقیاس چندبعدی حمایت اجتماعی ادراک شده و کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت بر روی آن ها اجرا شد. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد بین تاب آوری و حمایت اجتماعی با کیفیت زندگی نوجوان مبتلابه بیماری کلیوی رابطه وجود دارد و متغیرهای تاب آوری و حمایت اجتماعی می توانند به طور معنا داری کیفیت زندگی را پیش بینی کنند، نتیجه گیری: می توان گفت افزایش تاب آوری و حمایت اجتماعی در افراد بیمار باعث بهبود وضعیت سلامت و کیفیت زندگی این بیماران می شود. بنابراین لازم است در درمان این بیماران علاوه بر جنبه های جسمانی به جنبه های روان شناختی آنان نیز توجه ویژه داشت.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی برنامه بازآموزی اسنادی بر هیجانات پیشرفت مثبت و منفی و مشغولیت تحصیلی دانشجویان انجام شد. در این پژوهش شبه تجربی با طرح پیش آزمون - پس آزمون همراه با پی گیری، 41 دانشجوی کارشناسی دانشگاه شهید بهشتی در دو گروه آزمایش و کنترل قبل و بعد از آموزش به نسخة کوتاه پرسش نامة هیجانات پیشرفت (AEQ-R، عبدلله پور، 1394) و سیاهة مشغولیت تحصیلی (AEI، سالملا آرو و آپادایا، 2012) پاسخ دادند. از طریق هفت جلسه دو ساعته، آموزش برنامه بازآموزی اسنادی به شیوه گروهی برای گروه آزمایش اجرا شد. نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیری نشان داد که در کوتاه مدت و بلندمدت برنامه آموزشی در افزایش میزان هیجانات پیشرفت مثبت مربوط به موقعیت های یادگیری، کلاس درس و آزمون و همچنین مؤلفه های مختلف مشغولیت تحصیلی شامل انرژی، احساس تعهد و شیفتگی/ فریفتگی دانشجویان و در کاهش میزان هیجانات پیشرفت منفی مربوط به موقعیت های یادگیری، کلاس درس و آزمون آنها مؤثر بود. نتایج مطالعة حاضر از نقش تعیین کنندة برنامة بازآموزی اسنادی به کمک تقویت تفاسیر خودتوانمندساز، بهبود مدیریت تجارب هیجانی و همچنین غنی سازی مهارت های رابطة بین فردی، برای کمک به تامین مصونیت روانی فراگیران در مواجهه با مطالبات زندگی تحصیلی به طور تجربی حمایت کرد.

  مطالعه ی حاضر با هدف بررسی نقش میانجی گر کنترل تحصیلی آگاهانه در رابطه ی بین خوش بینی و آشفتگی روان شناختی و آزمون نقش تعدیل کننده ی جنسیت در روابط ساختاری بین خوش بینی، کنترل تحصیلی آگاهانه و آشفتگی روان شناختی در دانشجویان انجام شد. در مطالعه ی همبستگی حاضر، از بین دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شهید بهشتی تهران، 360 دانشجو (241 دختر و 119 پسر)  به نسخه ی تجدیدنظر شده ی آزمون جهت گیری زندگی (LOT- R)، مقیاس کنترل تحصیلی آگاهانه و مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS) پاسخ دادند. در این مطالعه به منظور آزمون نقش میانجی گر کنترل تحصیلی آگاهانه در رابطه ی بین خوش بینی و آشفتگی روان شناختی از روش مدل یابی معادلات ساختاری و به منظور آزمون هم ارزی جنسی روابط ساختاری بین خوش بینی، کنترل تحصیلی آگاهانه و آشفتگی روان شناختی از روش مدل یابی معادلات ساختاری گروهی چندگانه استفاده شد. نتایج نشان داد که بین خوش بینی و آشفتگی روا ن شناختی رابطه ی منفی و معنادار ، بین خوش بینی و کنترل تحصیلی آگاهانه رابطه ی مثبت و معنادار و نیز بین کنترل تحصیلی آگاهانه و آشفتگی روان شناختی رابطه ی منفی و معنادار وجود دارد. مجموع یافته ها نشان از نقش میانجی گری کنترل تحصیلی آگاهانه در رابطه ی بین خوش بینی و آشفتگی روان شناختی داشت. نتایج آزمون هم ارزی جنسی برای مدل مفروض ، با تأکید بر تساوی مدل بامحدودیت و بدون محدودیت در دو قسمت وزن های اندازه گیری و کواریانس های ساختاری، از تشابه جنسی مدل مفروض بر اساس وزن های اندازه گیری و کواریانس های ساختاری به طور تجربی حمایت کرد. در نهایت، عدم تساوی مدل با محدودیت و بدون محدودیت بر اساس گزینه ی وزن های ساختاری نشان داد  در بین دانشجویان دختر در مقایسه با دانشجویان پسر، رابطه ی بین خوش بینی با کنترل تحصیلی آگاهانه (مسؤولیت پذیری تحصیلی و کنترل پذیری تحصیلی) از لحاظ آماری از توان بیش تری برخوردار است. بر اساس نتایج به دست آمده  اثر غیرمستقیم خوش بینی گرایشی بر آشفتگی روان شناختی از طریق کنترل تحصیلی آگاهانه (مسؤولیت پذیری تحصیلی و کنترل پذیری تحصیلی) قابل پیش بینی است و در دانشجویان دختر نسبت به دانشجویان پسر عامل خوش بینی، توان بیش تری برای پیش بینی کنترل تحصیلی آگاهانه دارد.

هدف: پژوهش حاضر به منظور مقایسه سیستم فعال سازی/ بازداری رفتاری و ویژگی های سرشت و منش در افراد وابسته به مواد و افراد غیروابسته صورت گرفت. روش: طرح پژوهش توصیفی و روش آن علی-مقایسه ای بود. جامعه پژوهش شامل تمامی مردان وابسته به مواد و غیر وابسته ساکن در جزیره کیش بودند که تعداد 200 نفر از آنان به روش در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه سرشت و منش کلونینجر و مقیاس سیستم فعال سازی/سیستم بازداری رفتاری استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس چندمتغیره انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین دو گروه از نظر میانگین های سیستم فعال سازی رفتاری، جستجوی سرگرمی و پاداش وابستگی، تفاوت وجود ندارد و فقط در ویژگی سائق و سیستم بازداری رفتاری تفاوت وجود دارد (05/0>P). همچنین بین دو گروه از نظر آسیب پرهیزی و خودراهبری تفاوت معناداری وجود داشت (01/0>P). به علاوه، نتایج تفاوت معناداری را در ویژگی های نوجویی، پشتکار، همکاری و تعالی بخشی خود بین دو گروه نشان نداد. نتیجه گیری: افراد وابسته به مواد نسبت به افراد غیروابسته سیستم بازداری رفتاری ضعیف تری دارند. اما برخلاف تحقیقات قبلی، حساسیت سائق در افراد غیروابسته بیشتر از افراد وابسته به مواد است. آسیب پرهیزی بالا و خودراهبری پایین شدت اعتیاد را در افراد وابسته به مواد تحت تأثیر قرار می دهد. با توجه به حجم نمونه بالا نسبت به تحقیقات قبلی و تک جنسیتی بودن نمونه تحقیق، انجام تحقیقات مشابه در جهت نیل به نتایج روشن تر ضروری است.

مرور مبانی نظری و شواهد تجربی پیرامون آخرین تحرکات فکری در محدوده تلاش محققان علاقه مند به قلمرو مطالعاتی انگیزش پیشرفت، ضرورت واکاوی بیش ازپیش دلایل تمایزدهنده مدل های رفتاری منتخب به وسیله فراگیران در محیط های پیشرفت را به وضوح مورد تأکید قرار می دهد. مطالعه مدل های رفتاری مزبور از طریق تلاشی سیستماتیک با هدف تمرکز بر اَشکال ارجح این مدل های رفتاری، هرگونه تمایزیافتگی در سبک زندگی تحصیلی فراگیران را مستدل می سازد. ظرفیت تفسیری نظریه های معاصر انگیزش پیشرفت، بستر اطلاعاتی توانمندی را پیرامون ظهور و بروز مدل های رفتاری تسهیل کننده و یا بازدارنده سلامت تحصیلی فراگیران فراهم می آورد. بی شک، با تکیه بر آموزه های مفهومی برآمده از رویکرد روانشناسی سلامت تحصیلی، هرگونه تلاش در جهت تأکید بر بنیان های تئوریک رفتارهای سبک زندگی تحصیلی، علاوه بر ضرورت پروراندن مرزهای دانش نظری، فرصت آفرینی برای شناسایی ظرفیت های کاربردی این قلمرو مطالعاتی نوظهور را موجب می شود. مطالعه حاضر علاوه بر جهت دهی به فعالیت های علمی محققان تربیتی، از نقش انکارناپذیر در بهسازی نشانگرهای ذهنی اثربخشی محیط های پیشرفت برخوردار است. محققان در این مطالعه، ضمن تلاش برای ارائه ایده ای نوظهور در قلمرو روانشناسی سلامت تحصیلی با عنوان سبک زندگی تحصیلی سلامت محور، می کوشند با تأکیدی بجا بر توان تفسیری رویکردهای نظری معاصر در قلمرو مطالعاتی انگیزش پیشرفت، در جهت کمک به مفهوم سازی و متعاقب آن، عملیاتی سازی مفهوم نوپای «رفتارهای سبک زندگی تحصیلی سلامت محور» گام های استوار بردارند. بدین ترتیب، پژوهش تحلیلی حاضر، با تکیه بر نظریه های معاصر انگیزش پیشرفت، به ارائه مدلی مفهومی از رفتارهای فراگیران در محیط های پیشرفت می پردازد که هریک به میزانی و بسته به ماهیتشان، سلامت تحصیلی فراگیران را تسهیل و یا آن را بازداری می کنند. هدف از طراحی این مدل، که با عنوان «رفتارهای سبک زندگی تحصیلی سلامت محور» نام گذاری شده است، مطالعه ابعاد انگیزشی فراگیران در مبادرت به انتخاب الگوهای رفتاری مختلف در موقعیت های تحصیلی، با تکیه بر اجتماع نشان گرهای نهفته در رویکردهای معاصر انگیزش پیشرفت است به گونه ای که امکان پیش بینی و ترسیم نیمرخ انگیزشی فراگیران میسر گردد.

مقدمه: ضرورت سرمایه گذاری هرچه بیشتر فکری/اطلاعاتی پیرامون تحلیل روشمند نشانگرهای ذهنی اثربخشی زندگی تحصیلی و اهمیت اجتماع اَشکال متفاوت رفتارهای منتخب برای پاسخ دهی به مطالبات زندگی تحصیلی و تبعات مختلف انتخاب گزینه های رفتاری چندگانه در شکل دهی به نیمرخ شناختی، انگیزشی و رفتاری یادگیرندگان، ضرورت توسعه ابزاری با هدف سنجش مدل های رفتاری تسهیل گر و بازدارنده سلامت تحصیلی را موجب شده است. هدف: مطالعه حاضر با هدف توسعه پرسشنامه رفتارهای سبک زندگی تحصیلی سلامت محور و تعیین ویژگی های روان سنجی آن در بین گروهی از دانشجویان ایرانی انجام شد. روش: این تحقیق در دو مرحله انجام شد. در مرحله نخست، محقق کوشید تا با استناد به ظرفیت فکری نظریه های معاصر انگیزش پیشرفت تحصیلی متعارف ترین مدل های رفتاری منتخب فراگیران را شناسایی کند. سپس، در همین مرحله محقق با همفکری دو عضو متخصص در حوزه روان شناسی تربیتی و روانسنجی، نسخه اولیه بانک سوالات مشتمل بر اشکال مختلف مدل های رفتاری را تشکیل داد. در ادامه، محقق با اخذ رویکردی استقرایی و به کمک فنون تحلیل جزء نگر، از میان بانک اولیه سوالات، مناسب ترین ماده های مربوط به هر مدل رفتاری را برگزید. در مرحله دوم تحقیق، محقق با اخذ رویکردی قیاسی ضمن تحلیل ساختار عاملی ابزار توسعه داده شده، به شواهدی در دفاع از ویژگی های فنی روایی و پایایی ابزار دست یافت. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی تاییدی بر پایه نرم افزار AMOS نشان داد که ساختار چندبُعدی رفتارهای تسهیل گر سلامت تحصیلی و همچنین، ساختار چندبُعدی رفتارهای بازدارنده سلامت تحصیلی با داده ها برازش مطلوبی نشان دادند. علاوه بر این، نتایج مربوط به پراکندگی مشترک بین اشکال چندگانه رفتارهای تسهیل گر و بازدارنده سلامت تحصیلی با هیجان های پیشرفت تحصیلی، خودکارآمدی تحصیلی و تنیدگی تحصیلی ادراک شده نشان داد که پرسشنامه سبک زندگی تحصیلی سلامت محور از روایی سازه برخوردار است.. نتیجه گیری: در مجموع، نتایج این تحقیق از یک سوی، شواهدی در دفاع از منطق نظری زیربنایی پرسشنامه سبک زندگی تحصیلی سلامت محور فراهم کرد و از دیگر سوی، نشان داد که این ابزار برای اندازه گیری مفهوم رفتارهای سبک زندگی تحصیلی در بین دانشجویان ایرانی ابزاری روا و پایا تلقی می شود.

در سال های اخیر ضرورت توجه به زوجین دارای کودکان مبتلا به انواع اختلالات رشدی مورد توجه خانواده درمانگران قرار گرفته است. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان اثربخشی "برنامه درمانی اتیسم یکپارچه با خانواده" بر رضایت زناشویی زوجین دارای کودک مبتلا به اتیسم و مقایسه آن با "برنامه پرنده کوچولو" انجام شده است. در این پژوهش 42 زوج دارای کودک مبتلا به اتیسم از مرکز تهران اتیسم و آوا به صورت در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری این پژوهش پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ است. نتایج با استفاده از تحلیل کوواریانس و تحلیل واریانس یک راهه نشان داد که تفاوت گروه اف.سی.تی.ای.دی با دو گروه دیگر در مرحله پس آزمون در زیر مقیاس های فرزندان، حل تعارض، دوستان، اوقات فراغت (متغیرهای بین فردی) و نمره کل مقیاس رضایت زناشویی معنی دار بود و تفاوت حاصل تا پیگیری (یک ماه پس از اجرای دوره) حفظ شد. یافته ها نشان داد که برنامه درمانی اتیسم یکپارچه با خانواده، برنامه ای منعطف است که با ویژگی های خاص هر خانواده هماهنگ می باشد و در نتیجه برای افزایش رضایت زناشویی والدین کودکان اتیستیک کاربردی است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر آزمون سراسری بر تدریس و ارزشیابی از دیدگاه معلمان و روش پژوهش، توصیفی از نوع علّی- مقایسه ای بود. جامعه آماری شامل معلمان تمامی مدرسه های متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی 94-1393 بود که از بین آنها با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای 193 معلم به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه تأثیر کنکور از دیدگاه معلمان (فتح آبادی، 1393) بود. داده های پژوهش با استفاده از آزمون تی (t) تک نمونه ای، تی (t) مستقل و تحلیل واریانس چندمتغیره و با استفاده از نرم افزار SPSS24 تحلیل شدند. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که آزمون سراسری بر ترجیحات و آموزش و تدریس معلمان (001/0>p)، انگیزه دانش آموزان برای یادگیری (001/0>p)، هدف گذاری و نگرش معلمان (001/0>p)، نحوه ارزشیابی آنان (001/0>p) و نگرش آنان به کلاس های کنکوری (001/0>p) تأثیرات معنی داری دارد. همچنین این یافته ها نشان داد که بین میزان تأثیرات آزمون سراسری بر معلمان زن و مرد رشته های ریاضی و فیزیک، علوم تجربی و علوم انسانی مدرسه های دولتی و غیر دولتی مناطق مختلف آموزش و پرورش تهران تفاوت معنی داری وجود ندارد (05/0<p).

شیوع چاقی از معضلات تهدید کننده سلامتی در سراسر جهان است که متغیرهای بسیاری امکان ابتلا به آن را افزایش می دهند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش باورهای غیرمنطقی سلامت، سبک زندگی سلامت محور و مکان کنترل سلامت در پیش بینی ابتلا به چاقی انجام شد. پژوهش حاضر یک پژوهش از نوع علی مقایسه ای (موردشاهدی) و جامعه آماری آن شامل اعضای کانون چاقی خانه سلامت سرای محله ایرانشهر است که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 100 نفر مبتلا به چاقی و 100 نفر از افراد سالم به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مقیاس باورهای غیرمنطقی سلامت، مقیاس چندبعدی مکان کنترل سلامت و نیمرخ سبک زندگی ارتقا دهنده سلامت جمع آوری و با استفاده از روش تحلیل رگرسیون لوجستیک و تحلیل واریانس یک راهه به وسیله نرم افزار 24SPSS تجزیه و تحلیل شدند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که با پیش بینی درست 5/74 درصد افراد با وزن طبیعی و 69 درصد افراد مبتلا به چاقی به طبقات آن ها، مدل کامل به طور معنی داری پایا بود (001/0 P>و 10=df و 69/65 (x2= و در کل 72 درصد از پیش بینی ها درست بودند. باورهای غیرمنطقی سلامت، مکان کنترل سلامت و سبک زندگی سلامت محور توان پیش بینی کنندگی ابتلای به اضافه وزن را دارا هستند و می توان گفت که با تغییر باورهای غیرمنطقی، ایجاد تغییر در سبک زندگی و تعدیل منبع کنترل سلامت افراد می توان احتمال ابتلا به چاقی را در آن ها کاهش داد.