پگاه مریدسادات

اتخاذ سیاست های رشد محور در بخش کشاورزی، شکست این سیاست ها و شکست بازار، موجب بروز ناپایداری های اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی در این بخش و در نتیجه تأکید بر توسعه پایدار کشاورزی گردید. مبتنی بر ادبیات کارآفرینی، این شکست، منبع ایجاد فرصت های سودآوری و خلق ارزش های محیط زیستی و اجتماعی برای کارآفرینان پایدار  است. در این چارچوب توسعه پایدار کارآفرینی در بخش کشاورزی دستیابی به اهداف توسعه پایدار کشاورزی به ویژه ثروت و رفاه انسان و اکوسیستم را تسهیل می نماید. دستیابی به این هدف، مستلزم شناخت راهبردهای اثر بخش بر اساس قوت ها، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدهای هر منطقه است. هدف مقاله حاضر بر پایه تحلیل راهبردی توسعه پایدار کشاورزی با رویکرد کارآفرینانه در استان خوزستان استوار است. پژوهش حاضر پیمایشی و کاربردی است. ابزار گردآوری داده ها شامل واکاوی اسنادی، مشاهده و پرسشنامه بودند. اعتبار پرسشنامه ها توسط خبرگان دانشگاهی و کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان و ادارات آن در سطح شهرستان تأیید شد. پایایی آنها با آزمون آلفای کرونباخ تأیید (بالاتر از 0.7) شد. جامعه آماری پژوهش حاضر خبرگان و بهره برداران زراعی استان (116656نفر) بودند. نمونه گیری خبرگان هدفمند و با روش گلوله برفی (39 نفر) انجام شد. تعداد نمونه کشاورزان با فرمول کوکران تعیین (495 نفر) و انتخاب نمونه ها در سطح روستاها به روش طبقه ای تصادفی با انتساب متناسب انجام شد. طبق نتایج تحلیل سوات، راهبرد تدافعی (عوامل درونی 2.25 ؛ عوامل بیرونی 2.22) برای گذار از شرایط کنونی و رفتن به سمت شرایط مطلوب تعیین شد. در این راستا 9 راهبرد معرفی و اولویت بندی شدند. در این میان سه راهبرد اول شامل ارتقا حمایت ها و تسهیلات مالی، ارتقا ثبات اقتصادی و کاهش نااطمینانی و توسعه زیرساخت ها، بر بهبود وضعیت اقتصادی تأکید داشتند. لذا پیشنهاد می شود برای تسریع توسعه پایدار کشاورزی با رویکرد کارآفرینانه در استان خوزستان، تمرکز بر بهبود وضعیت اقتصاد کشور در اولویت قرار گیرند.

کارآفرینی راه حل کلیدی برای پاسخگویی به چالش های نوسازی و توسعه کشاورزی پایدار است. لازمه این امر سیاست گذاری اثربخش برای ایجاد یک نظام کشاورزی پایدار کارآفرینانه می باشد. لذا ارزیابی وضعیت موجود پایدار کارآفرینانه بودن کشاورزی برای تعیین فاصله آن از وضع مطلوب و تعیین نقشه راه سیاست گذاری های بخش ضروری است؛ بنابراین هدف مطالعه حاضر بر پایه بررسی وضعیت توسعه کشاورزی پایدار با رویکرد کارآفرینانه در استان خوزستان، به عنوان یکی از استان های پراهمیت در کشاورزی کشور به ویژه در بخش زراعت، استوار گردید. پژوهش حاضر پیمایشی، کاربردی و ابزار گردآوری اطلاعات واکاوی اسنادی و دو نوع پرسشنامه بود. پرسشنامه اول برای تعیین شاخص های سنجنده مناسب، توسط 13 نفر از خبرگان که هدفمند و با روش گلوله برفی انتخاب شدند، تکمیل شد. پرسشنامه دوم برای تعیین وضعیت موجود، توسط 495 نفر از بهره برداران زراعی استان که به روش چندمرحله ای با انتساب متناسب به صورت تصادفی انتخاب شدند، تکمیل گردید. برای تحلیل داده ها از آماره های توصیفی فراوانی، درصد، میانگین، روش بهنجارسازی خطی و آزمونه ای ANOVA و توکی، تکنیک درون یابی Spline و نرم افزارهای SPSS ، Excel و GIS استفاده شد. طبق نتایج وضع موجود کشاورزی پایدار با رویکردی کارآفرینانه در خوزستان نامساعد بوده و بعد محیط زیستی و منطقه مدیترانه ای در شرایط نامساعدتری قرار دارند.

در حال حاضر با توجه به چالش های مختلف توسعه پایدار کشاورزی، مانند رقابتی شدن بازار، توسعه فناوری های جدید و حفظ محیط زیست، توسعه پایدار کارآفرینی در بخش کشاورزی، به عنوان راهبردی اثربخش برای دستیابی به توسعه پایدار کشاورزی مطرح شده است. بدین منظور، اتخاذ سیاست های مناسب در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی ضروری است. هدف مقاله حاضر واکاوی وضعیت ابعاد و مؤلفه های پشتیبان کارآفرینی پایدار در سیاست های کلان و بخشی کشاورزی جمهوری اسلامی ایران است. واکاوی سیاست ها با روش تحلیل محتوا و اولویت بندی برنامه های توسعه با مدل تصمیم گیری مجموع وزنی سلسله مراتبی (HAW) و روش وزن دهی آنتروپی شانون انجام شد. نتایج نشان می دهد اصطلاح کارآفرینی، از برنامه دوم توسعه در اسناد سیاستی کشور استفاده شده است؛ ولی اصطلاح کارآفرینی پایدار هنوز به کار نرفته است و یک رویکرد جامع و یکپارچه در راستای کارآفرینی پایدار در اسناد وجود ندارد؛ چنانکه بعد زیست محیطی در بیشتر اسناد اهمیت بسیار کمی داشته است. لذا شایسته است در راستای وارد نمودن اندیشه کارآفرینی پایدار به نظام سیاستگذاری کشور اقدام شود. به لحاظ امکان ورود اندیشه پایداری و کارآفرینی در اسناد سیاستی کشور و همچنین وجود واحدهای ثبت مبین کارآفرینی پایدار متأثر از این امر، سیاست های کلان ملی شامل قانون اساسی، سند چشم انداز و سیاست های آن و سیاست های برنامه های توسعه، ممانعتی برای ورود اندیشه کارآفرینی پایدار ندارند. از نظر اهمیت مقوله های عام مبین کارآفرینی پایدار و وزن آنها در سیاست های کشاورزی برنامه های توسعه پنج ساله، برنامه دوم در اولویت و سپس برنامه های اول، پنجم، چهارم و سوم قرار در اولویت داشتند.

با توجه به این که نیمی از جمعیت جهان زنان هستند برای دستیابی به توسعه ضروری است که زنان مانند مردان در فرایند توسعه و مدیریت روستایی مشارکت داشته باشند. این واقعیت بر هیچ کس پوشیده نیست که بدون در نظر گرفتن زنان، دستیابی به توسعه واقعی میسر نخواهد شد و باید به جایگاه و نقش زنان در مدیریت روستایی توجه شود. همانطور که می دانیم مدیریتروستاییبهعنوانیکیازمؤلفه هایاساسیبراینیلبهتوسعه یروستایی است که متأثر ازراهبردهایکلانملی و نیز رهیافت هایموجوددرزمینهمدیریت محلیمی باشد. چرا که در این بین زنان روستایی بسیاری از نقش های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خارج خانه را به خوبی این نقش ها در داخل خانه ایفا می کنند، اما از برنامه های توسعه ی روستایی دور مانده اند و این مسأله سبب گردیده تا برنامه ریزان از پتانسیل مدیریتی زنان در توسعه روستایی غافل شوند. هدف این پژوهش واکاوی جایگاه زنان در مدیریت روستایی است. محدوده ی مورد مطالعه 10 روستا از روستاهای دهستان میانکاله شهرستان بهشهر می باشد، روش تحقیق بصورت پیمایشی و توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات نیز به صورت اسنادی و میدانی از طریق پرسش نامه در قالب طیف لیکرت طراحی شده و سؤال تحقیق از طریق نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفته شده است، نتایج تحقیق در روستاهای مورد مطالعه نشان می دهد باتوجه بهمقایسهحدمتوسطگویه های موردارزیابیدرهریک از شاخص های جامعه نمونه می تواناستنباطنمود که کلیه مؤلفه های پایین تر از حد متوسط بوده و این تغییرات به لحاظ آماری معنادار نبوده و به نظر می رسد زنان در مدیریت روستایی در سطح جامعه نمونه جایگاه مشخصی ندارند.

امروزه بیشتر بازی ها،سرگرمی ها و ورزش ها در دنیای صنعتی و مدرن رنگ و جلوه ای تازه یافته و بسیاری از این رشته های اصیل و با هویت ریشه در فرهنگ،بارورها و تاریخ نیاکان مان دارد. نیاز به بازی و فعالیت، عمومی و جهانی است و مرزهای سن،جنس،موقعیت اجتماعی،پایگاه اقتصادی و جغرافیایی و شهر وروستا را در هم می شکند. هر ملتی برای خود بازی و سرگرمی دارد و همه انسان ها دوست دارند درکنار فعالیتهای معیشتی و موظف خود به فعالیتهای بپردازند که ریشه در درخواست ها و تمایلات انها داشته باشد بی انکه ناگزیر باشند خود را گرفتار نتیجه بدست آمده بکنند.نقش و جایگاه روستاها در فرایندهای توسعه اقتصادی،اجتماعی و سیاسی در مقیاس محلی منطقه ای،ملی،بین المللی و پیامدهای توسعه نیافتگی مناطق روستایی چون فقر گسترده نابرابری فرایند رشد سر یع جمعیت، بیکاری،مهاجرت، حاشیه نشینی شهری و غیره موجب توجه به توسعه روستایی و حتی تقدم آن بر توسعه شهری گردیده است. در این بین ورزش و بازی های بومی محلی نقش بسیارمهمی در ساختار مناطق روستایی دارند و این رویکرد می تواند بر سلامت جسمانی،شناخت هویتها و فرصتهای تعامل اجتماعی ساکنان روستایی نقش تعیین کننده ای داشته باشد

این پژوهش با هدف واکاوی سازه‌های تاثیرگذار بر توسعه حرفه‌ای اعضای هیات علمی دانشکده‌های کشاورزی به انجام رسیده است. به لحاظ روش‌شناسی، این تحقیق با رویکرد اکتشافی بر پایه راهبرد پیمایش به انجام رسیده است. جامعه آماری این تحقیق را اعضای هیات علمی دانشکده‌های کشاورزی دانشگاه‌های دولتی ایران تشکیل داده‌اند (1190=N) و برای جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی استفاده شده است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 120 نفر برآورد گردیده است. ابزار این تحقیق یک پرسشنامه محقق ساخته بوده است. جهت تامین روایی پرسشنامه به نظرات گروهی از اعضای هیات علمی و محققان مراجعه شده است و پایایی پرسشنامه بر اساس محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (95/0) مطلوب تشخیص داده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری شده از نرم‌افزار SPSS و تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی بهره گرفته شده است. تحلیل عاملی انجام شده به استخراج پنج مولفه زیربنایی منجر گریده است که روی همرفته 4/74 درصد از واریانس کل را تبیین نموده‌اند. این عوامل عبارتند از: (1) عامل روانشناختی (48/18%)، (2) عامل مدیریتی (72/17%)، (3) عامل فرهنگی- اجتماعی (19/14%)، (4) عامل نهادی (71/12%) و (5) عامل نظام حمایتی (26/11%).

این تحقیق با هدف بررسی نگرش دانشجویان رشته‌های کشاورزی نسبت به دوره کارآموزی صورت گرفته است. به لحاظ روش‌شناختی این تحقیق به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق آن دسته از دانشجویان دانشکده‌ کشاورزی دانشگاه تهران را شامل شده که دوره کارآموزی خود را در سال تحصیلی84-1383 گذرانده بودند (N=150). برای گردآوری داده‌ها از روش سرشماری و یک پرسشنامه محقق ساخته بهره گرفته شده است. روایی محتوایی پرسشنامه از سوی گروهی از اعضای هیات علمی ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تهران مورد تایید قرار گرفته است. پایایی پرسشنامه نیز با توجه به ضریب آلفای کرونباخ بدست آمده (برابر با 82/0)، مناسب تشخیص داده شد. تحلیل داده‌های گردآوری شده از طریق نرم افزار SPSS10.5 صورت گرفت. یافته‌های تحقیق حاکی از این است که تفاوت معنی‌داری بین دانشجویان مورد مطالعه در ارتباط با نگرش نسبت به دستاورد‌های دوره کارآموزی بر حسب متغیرهای گروه‌بندی جنسیت، ارتباط استاد درس در طول دوره، برگزاری جلسه توجیهی، شیوه انتخاب محل کارآموزی و رشته تحصیلی، وجود دارد. همچنین یافته‌های تحقیق نشان داده‌اند که بین متغیرهای میزان اهمیت دوره کارآموزی نزد پرسنل و مدیریت محل کارآموزی، استفاده از ایده‌ها و آموزه‌های کارآموزان، پرداختن به فعالیت‌های حرفه‌ای و عملی، میزان ارتباط فعالیت‌های انجام داده در طول دوره با آموخته‌های دانشگاهی، میزان رضایت از دوره کارآموزی، میزان حضور در محل کارآموزی، تناسب محل کارآموزی با رشته تحصیلی، امکان انتخاب داوطلبانه فعالیت‌های متنوع از سوی کارآموز، امکان استفاده از امکانات و تجهیزات محل کارآموزی با نگرش دانشجویان به دستاورد‌های دوره کارآموزی رابطه مثبت معنی‌داری وجود دارد.