نبی الله طاهری

هدف: امروزه هوشمندسازی روستاها در سطح بین المللی به عنوان یک برنامه توسعه روستایی برای بهینه سازی توانایی های روستایی و افزایش استفاده از فن آوری اطلاعات و ارتباطات در جهت دستیابی به رفاه بهتر جامعه روستای ظاهر شده است. از این رو این هدف پژوهش حاضر به بررسی اثرات هوشمندسازی روستاها بر تاب آوری اقتصادی خانوارهای روستایی در مواجهه با تغیرات اقلیمی می پردازد. روش و داده: پژوهش حاضر از نوع کمی بوده و به روش توصیفی - تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق خانوارهای روستاهای سه شهرستان (فردوس، بشرویه و سرایان) است که دارای ۵۶۸۳ خانوار هست. برای محاسبه حجم نمونه در بین خانوارها با استفاده از فرمول کوکران تعداد ۳۰۱ نمونه انتخاب گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها در این پژوهش از آزمون همبستگی و رگرسیون گام به گام در نرم افزار SPSS انجام شده است. علاوه بر این، از مدل معادلات ساختاری (SEM)  با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی از نرم افزار ( SMART PLS 4 ) برای بررسی اثرگذاری متغیرها استفاده شد. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که هوشمندسازی روستاها با مقدار T (۱۸/۹۵۸) و مقدار ضریب مسیر (۰/۷۴۱) بر تاب آوری اقتصادی خانوارهای روستایی در مواجهه بر تغییرات اقلیمی تأثیر مثبتی دارند. همچنین نتایج حاصل از رگرسیون خطی چند متغیره به صورت گام به گام نشان داد که متغیر محیط هوشمند با (۰/۳۷۳) بیشترین تأثیر و اتصال هوشمند با (۰/۱۲۵) کمترین تأثیر را بر تاب آوری اقتصادی روستاها در مواجهه با تغییرات اقلیمی داشته است. نتیجه گیری: با ارتقاء فناوری های هوشمند روستاها قادر به بهره برداری بهتر از منابع موجود و افزایش بهره وری در فعالیت های اقتصادی خواهند بود. این شامل بهبود سیستم های آبیاری، کنترل هوشمند انرژی، مدیریت کشاورزی و پایش زمین های کشاورزی است. نوآوری، کاربرد نتایج: نوآوری پژوهش حاضر این است که این پژوهش تمامی متغیرهای مرتبط با هوشمندسازی و تاب آوری اقتصادی در مواجهه با تغییرات اقلیمی را به صورت یک جا مورد بررسی قرار داده است در حالی که مطالعات پیشین به طور معمول بر روی جنبه های محدودتری از این موضوع تمرکز داشته اند.

روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است که به روش پیمایشی انجام گرفته است. جامعه آماری این تحقیق گردشگران منطقه موردمطالعه می باشند. جهت تعیین تعداد نمونه تحقیق با توجه به نامعلوم بودن تعداد جامعه آماری، تعداد نمونه لازم 385 پرسشنامه به دست آمد. همچنین به منظور تحلیل داده ها از آزمون آماری تحلیل عاملی، T تک نمونه ای و از معادلات ساختاری در محیط نرم افزار Amos Graphics استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد که با استفاده از آزمون تحلیل عاملی به منظور ارزیابی کیفیت محیطی مقصدهای گردشگری هفت عوامل عملکردی ساختاری، پویایی محیط، جاذبه های گردشگری، پویایی بصری، محیط اجتماعی بافت و شبکه ارتباطی و زیست محیطی به عنوان عوامل مؤثر کیفیت محیطی مقصدهای گردشگری روستایی موردمطالعه شناسایی شدند؛ همچنین نتایج آزمونT تک نمونه ای، برای محاسبه نمره نهایی میزان رضایتمندی از کیفیت محیطی مقصدهای گردشگری، با مقدار (28/2) در وضعیت نامطلوب و غیرقابل قبول بوده است. همچنین نتایج تحلیل معادلات ساختاری مرتبه دوم نشان داد که عامل عملکردی – ساختاری با 80 درصد دارای بیشترین بار عاملی هست و نتایج نهایی مدل معادلات ساختاری نشان می دهد که کیفیت محیطی مقصدهای گردشگری تأثیر ناچیزی با ضریب 14/0 بر رضایتمندی گردشگران دارند و در بین عامل های پنهان کیفیت محیطی عامل جاذبه های گردشگری با 83/0 بیشترین نقش را داشته است.