داریوش حیاتی

موفقیت اقتصادی یک کشور اغلب با ظرفیت آن برای تولید کارآفرینانی که قادر به تغییر و پیشبرد بافت اقتصادی هستند، مرتبط است. در حال حاضر پدیده کارآفرینی هیبریدی یک اهرم راهبردی برای توسعه اقتصادی به شمار می رود که در حال حاضر به طور فزاینده ای در سازمان ها رایج شده است. وجود کارآفرینان هیبریدی منعکس کننده تغییرات در شرایط بازار است که نشان می دهد افراد تصمیم می گیرند از تجربه خود در راستای توسعه کسب وکار در خارج از سازمان استفاده کنند. بر این اساس این پژوهش با هدف شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر پذیرش کارآفرینی هیبریدی در بین اعضای سازمان های دولتی در استان فارس انجام پذیرفت. این پژوهش از نظر ماهیت کیفی و از نوع مطالعه چندموردی است. داده ها، از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته با خبرگان و مطلعین کلیدی در زمینه کارآفرینی هیبریدی در دانشگاه و سازمان های مختلف استان که به عنوان صاحب نظر شناخته می شوند و با روش نمونه گیری هدفمند و از نوع گلوله برفی انتخاب شدند، جمع آوری گردید. روند جمع آوری داده ها تا دستیابی به اشباع نظری که با مصاحبه پانزدهم حاصل شد، ادامه یافت. برای تحلیل محتوای کیفی و کدگذاری داده های حاصل از مصاحبه ها از نرم افزار MAXQDA2020 استفاده شد. طبق نتایج پژوهش، ویژگی های شخصیتی، ویژگی های اقتصادی، نقش خانواده، ویژگی های سازمانی، شبکه سازی و پیوند بین فناوری های نوین علمی و صنعت از جمله عوامل تأثیرگذار بر پذیرش کارآفرینی هیبریدی از دیدگاه صاحب نظران بودند. مؤلفه های پیوند بین فناوری های نوین علمی و صنعت، مدیریت زمان، توسعه اقتصادی، تجربه کاری و ارتقای کارایی شغلی به ترتیب دارای بیشترین اهمیت از دیدگاه پاسخگویان بودند. بر اساس نتایج پژوهش، داشتن دو نقش یا تبدیل شدن به کارآفرینی هیبریدی از نظر مالی، وضعیت بهتری برای کارکنان به همراه دارد. این پژوهش پیشنهادهای کاربردی را برای سیاست گذاران و برنامه ریزان به همراه دارد.

افزایش جمعیت و بحران انرژی پیش روی جامعه روستایی در آینده، اهمیت کاربرد انرژی های نو مثل بیوگاز در جهت توسعه پایدار روستایی را نمایان می کند. هدف اصلی این تحقیق مستندسازی تجربیات کاربرد فناوری بیوگاز در راستای دستیابی به توسعه پایدار روستایی ایران بود. این تحقیق از نوع کاربردی و به صورت کیفی بود که با استفاده از مطالعه موردی انجام گردید. جامعه آماری تحقیق ، کلیه کاربران فناوری بیوگاز در ایران (11نفر) بودند و با استفاده از سرشماری انتخاب شدند که 5 نفر آن ها موفق و هنوز مشغول به کار هستند و 6 نفر ناموفق بوده و آن را به صورت موقت یا دائم کنار گذاشته اند. برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز تحقیق از روش مشاهده، مصاحبه نیمه ساختارمند و بررسی اسناد و مدارک استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روش کدگذاری و طبقه بندی استفاده گردید. یافته های حاصل از مقایسه افراد موفق و ناموفق در بکارگیری بیوگاز نشان داد که برای موفقیت در بکارگیری فناوری بیوگاز در ایران نیاز به مقدماتی است که در پنج طبقه کلی قرار گرفتند. این پنج طبقه کلی شامل توسعه منابع انسانی، جهت گیری ذهنی، ویژگی های فنی و تکنیکی، اقتصادگرایی و تطابق محیطی بوده است. در نهایت، فرآیندی برای بکارگیری موفق فناوری بیوگاز در ایران ترسیم و پیشنهادات کاربردی ارائه گردید. از جمله پیشنهادات ارائه شده ارائه تسهیلات دولتی و کاهش هزینه های تولید بیوگاز برای دامدارن بود.

پژوهش حاضر، با هدف مقایسه ویژگی های پذیرندگان و نپذیرندگان بیمه محصول انار، از طریق روش پیمایشی و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده در مناطق روستایی شهرستان نطنز انجام گرفت. حجم نمونه با استفاده از آماره کوکران 250 نفر برآورد شد. اطلاعات مورد نیاز به کمک ابزار پرسشنامه جمع آوری شد. روایی صوری ابزار سنجش از طریق پانل متخصصان و پایایی آن با اجرای یک مطالعه راهنما و محاسبه آزمون آلفای کرونباخ مورد ارزیابی و تأیید قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که بین دو گروه بیمه گزار و غیربیمه گزار از نظر سازه های فردی، اجتماعی و اقتصادی، تفاوت های معنی دار وجود دارد. با توجه به نتایج تحلیل تشخیصی و توان تفکیک دو گروه بیمه گزار و غیر بیمه گزار توسط شش متغیر مستقل، متغیر «سابقه مبادرت به بیمه » مهم ترین متغیر متمایزکننده این دو گروه بود. در پایان، با توجه به یافته های پژوهش، پیشنهادهایی در راستای افزایش پذیرش بیمه از سوی کشاورزان ارائه شد.

در مقاله حاضر، سعی بر آن است تا ضمن معرفی خلاصه ای از اهمیت اسطوره و تبیین مفهوم آن، به رابطه آن با حماسه پرداخته شود و سپس دو حماسه بزرگ جهان، «شاهنامه» و «بیوولف»(Beowulf) که پس از «ایلیاد و ادیسه»، سومین حماسه بزرگ غرب باستان و تنها حماسه انگلیسی مربوط به انگلوساکسون ها است، از نظرکهن الگوی سفر، ویژگی های قهرمان حماسی، دین و نگاه به زن با یکدیگر مطابقت داده شوند؛ هرچند که دو اثر فوق هر کدام مربوط به یک قوم با هویت، فرهنگ، تاریخ و تمدنی متفاوت هستند و طبعاً باید تفاوت های آن ها نسبت به شباهت های آن ها چشمگیرتر باشد؛ اما بررسی این دو، به خصوص در زمینه ویژگی های قهرمان حماسی، کهن الگوی سفر و دیدگاه های دینی، نشانگر شباهت های بسیار زیاد است؛ با این وجود علاوه بر شباهت با یکدیگر در نگاه به زن، تفاوت های اندکی نیز دارند.

. پژوهش حاضر با هدف شناسایی سازه های مؤثر بر پایگاه طبقاتی زنان روستایی خانوارهای کشاورز در شهرستان روانسر استان کرمانشاه با استفاده از فن پیمایش و ابزار پرسشنامه انجام شد. جمعیت مورد مطالعه زنان روستایی بالای بیست سال بودند که در خانوارهای کشاورز زندگی می کردند. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی 324 زن به عنوان نمونه برگزیده شدند. یافته ها نشان داد زنان عضو طبقات اجتماعی مختلف از نظر سازه هایی همچون «مشارکت در فعالیت های دامی و زراعی»، «مدت زمان کار روزانه زن در هر کدام از بخش های اقتصادی» «درآمد زن»، «دارایی زن»، «میزان شرکت زن در دوره های آموزشی»، « سطح تحصیلات همسر/سرپرست»، «سن همسر/سرپرست»، «تعداد نفرات ساکن در شهر خانوار»، « تعداد نفرات شاغل خانوار»، «مشارکت اجتماعی زن»، «قدرت تصمیم گیری زن»، «استقلال زن» و «وضعیت تأهل» با هم تفاوت داشتند. نتایج حاصل از کاربرد آزمون تحلیل تشخیصی گام به گام نشان داد که هفت متغیر مشارکت در فعالیت های دامی، درآمد زن، شرکت در دوره های آموزشی، دارایی زن، سن همسر/سرپرست، مشارکت در فعالیت های زراعی و مدت زمان کار روزانه زن بیش ترین اهمیت را در تفکیک پایگاه طبقاتی زنان روستایی داشته اند. در کل یافته های پژوهش مبین این امر بود که زنان روستایی پایگاه مطلوبی نداشتند و این نتیجه بیان کننده کافی نبودن توجه به زن روستایی و جایگاه او بوده است. این مطلب نشان می دهد تلاش شایسته ای برای بهبود وضعیت زنان انجام نشده است یا اگر اقدامی شده مؤثر نبوده است.

این مقاله به بررسی چگونگی تقابل هویت شرقی و غربی در رمان«بنیاد گرای ناراضی» اثر محسن حمید، رمان نویس پاکستانی- آمریکایی، می پردازد که در آن شخصیت اصلی هویتی جهان-بومی که واژه ای جدید است که بوسیله ی محققین پسا استعماری به منظور نشان دادن تضادمداوم و تقابل بین هویت جهانی و بومی موجود در مهاجرین ابداع شده است. این مقاله بر اساس نظریه های پسا استعماری ادوارد سعید، فانون و هومی بها بها به بررسی هویت در رمان فوق می پردازد. هدف مطرح کردن سوالی است که به نظر ساده و تمسخر آمیز می رسد و آن اینکه قیمت انسان در ساختن یک امپراطوری چقدر است؟ به علاوه در این مقاله به بررسی این نکته می پردازد که هویت انسان ها در یک محیط فرهنگی کاملا بیگانه ( با فرهنگ اصیل خود) با چه چالش ها و مشکلات غامض و خطر های فرهنگی روبرو می شود. هویت باید ثابت باشد، حال آنکه بر اساس این رمان هویت افراد هویتی جهان- بومی و درمعرض خطر است که البتهدلیل آنتضادفرهنگیموجود است که در آن هویت و فرهنگ افراد به سود هژمونی(سلطه و فرهنگ برتر) در معرض تغییر قرار می گیرد. این رمان هم صدا با جمله معروف ادوارد سعید که :«شرق باز می نویسد» ، واکنشی به گفتمان و استیلای استعماری از سوی پاکستان (به عنوان نماد شرق) است که مشوق استعمار زدایی یا استعمار ستیزی است. به علاوه این رمان انعکاسی از تاسف و نگرانینویسنده به برچسب تروریست نسبت داده شده به مسلمانان است که البته دلیل اصلی آن تفسیر جبر موجود درراه رسیدن به هژمونی یا به عبارت دیگر سلطه برتر است که تحت عنوان جهانی شدن به افراد معرفی می شود.

هدف این مطالعه بررسی و ارزیابی صرفه های اقتصادی حاصل از مشارکت بهره برداران در پروژه توسعه شبکه های آبیاری و زهکشی واحد عمرانی شماره چهار بند امیر به مساحت ٣٩٥٠ هکتار بوده است. در این پژوهش که به روش مطالعه موردی به اجرا در آمده است تلاش گردیده تا صرفه های اقتصادی حاصل از جلب مشارکت بهره برداران در فرآیند توسعه شبکه ها در منطقه، مورد مطالعه و کنکاش قرار گیرد. کشاورزان بهره بردار مشارکت کننده در پروژه و همچنین کارشناسان و مجریان مسئول پروژه، جامعه آماری این مطالعه بوده اند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در فرآیند مذکور تاکنون بهره وری های اقتصادی قابل ملاحظه ای حاصل گردیده است که علت اصلی آن توجیه بهره برداران و جلب همکاری بی شائبه آنان در فرآیند اجرا بوده است. صرفه های ناشی از عدم نیاز به تامین زمین معوض توسط کارفرما، صرفه جویی در تامین خاک مورد نیاز اجرای پروژه، جلوگیری از ایجاد وقفه بواسطه پیشگیری از تحمیل هزینه های تعدیل ناشی از تاخیر در اجرای پروژه، از اهم موارد مورد محاسبه در این مطالعه بوده است. یافته های پژوهش نشان داد که در حدود ٦٥ هزار میلیارد ریال در روند اجرای پروژه در سایه جلب مشارکتهای مردمی، صرفه جویی اقتصادی حاصل گردیده است. همچنین، فرآیند مذکور در آینده نیز صرفه های اقتصادی قابل توجهی را در روند بهره برداری بدلیل تطابق اجرای شبکه با نظرات و نیازهای بهره برداران بدنبال خواهد داشت.

"نابرابری اجتماعی-اقتصادی، علیرغم پنج دهه فعالیت در زمینه توسعه روستایی در کشور ایران، در حد بالایی است و درصد فقرا در مناطق روستایی حدود دو برابر این میزان در بخش شهری است. این نشانگر تمرکز فقر در مناطق روستایی است. این مطالعه درصدد بررسی پیامدهای مداخله های توسعه روستایی بر فقر روستایی، درآمد خانوار، نابرابری مالکیت زمین و خدمات ترویج کشاورزی در دو گروه از روستاهای توسعه یافته و کمتر توسعه یافته در استان فارس بوده است. یافته ها حاکی از آن است که کیفیت زندگی روستایی در روستاهای توسعه یافته و هم در روستاهای کمتر توسعه یافته در حد مطلوبی نبوده است. توزیع درآمد و مالکیت زمین در دو گروه روستاهای مذکور تفاوت معنی داری نداشته است. همچنین خدمات متداول ترویج در کاهش شکاف و نابرابری بین خانوارهای فقیر و غنی در روستاهای مذکور نه تنها ناموفق بوده است بلکه حتی بیشتر به سمت خانوارهای غنی تر سوگیری داشته است. این یافته ها موید این واقعیت است که همچون برنامه های توسعه مبتنی بر پارادیم کلاسیک توسعه که به افزایش نابرابری در سطح بین المللی (بین کشورها) و در سطح ملی (بین مناطق شهری و روستایی) منجر شده است، برنامه های مداخله توسعه روستایی اجرا شده به افزایش نابرابری و افزایش شکاف بین قشرهای فقیر و غنی در منطقه مورد مطالعه منجر گردیده است. بر اساس یافته های حاصل از این مطالعه، پیشنهاداتی در رابطه با یک رهیافت مناسب به منظور مداخله های توسعه روستایی در آینده ارایه شده است. "

"مقوله اسکان جامعه عشایری، امروزه شاید مهم ترین بحثی است که در مورد این جامعه در سطح کشور مطرح می باشد. عشایر ایران در اوایل سده اخیر، یک بار طعم تلخ اسکان اجباری را که توسط حکومت پهلوی اول بر آنان تحمیل گردید، تجربه نمودند. اما امروزه مقوله اسکان در قالب جدیدی جدای از اسکان اجباری و بر اساس دیدگاه گروهی از متولیان امور عشایر کشور مطرح شده است. ایشان بر این اعتقاد می باشند که دیگر دوره زندگی کوچ نشینی گذشته و وقت آن رسیده که کوچ نشینان به زندگی یکجا نشینی روی آوردند. دشت بکان فارس محل اجرای یکی از مهم ترین طرح های اسکان عشایر در کشور بوده است که در اجرای این طرح حدود پانصد خانوار عشایری از چهار تیره یکی از طوایف ایل قشقایی، دراین دشت، اسکان داده شده اند. هدف این مطالعه در ابتدا بررسی مشکلات ناشی از اجرای این طرح و مطالعه پیامدهای آن می باشد و سپس به منظور رفع مشکلات موجود و اجرای هر چه موفق تر طرح های اسکان آتی، به ارایه راهکارها و خط مش هایی مبادرت شده است. روش پژوهش به کار گرفته شده در این مطالعه از نوع کیفی بوده است. در مطالعات میدانی از سه شیوه مشاهدات میدانی، مصاحبه در قالب گروه های متمرکز و مطالعه مورد عمیق، بهره گرفته شد. مطالعات اسنادی و مصاحبه های انفرادی با برنامه ریزان و مجریان طرح از دیگر شیوه های پژوهشی مورد استفاده در این مطالعه بوده است. یافته ها نشان می دهد که توزیع امکانات واگذاری به خانوارهای اسکان داده شده، بدون توجه به ویژگی های جمعیتی و سایر شرایط خانوارهای عشایری بوده است. با توجه به اینکه هدف اجرای طرح اسکان تغییر ساختار تولیدی و معیشتی خانوارهای مشمول طرح از زندگی دامپروری به زندگی کشاورزی بوده است، در بعد کشاورزی، ساکنان منطقه با مشکلات عدیده ای مواجه هستند که کمبود منابع آبی، پایین بودن کیفیت زمین های زراعی واگذار شده به دلیل پستی و بلندی و شرایط اقلیمی منطقه و ناکافی بودن میزان دانش فنی و مهارتی خانوارها در مورد فعالیت های کشاورزی از اهم آنها بوده است. دامداری منطقه نیز به دلیل فشار زیاد دام های موجود بر مراتع دشت، عدم امکان کشت علوفه در حد مورد نیاز دامداران و طولانی بودن دوره سرما در این دشت از وضعیت مطلوبی برخوردار نمی باشد. تخریب و فرسایش شدید پوشش گیاهی و منابع آب دشت بکان از هم اکنون مقوله پایداری اکولوژیکی منطقه را به زیر سوال برده است. در پایان بر اساس یافته های این مطالعه، به ارایه راهکارهایی مبادرت شده است که به طور خلاصه عبارتند از: تاکید توامان بر بعد نرم افزاری و سخت افرازی طرح های اسکان؛ ضرورت اتخاذ روش های برنامه ریزی، اجرا و ارزشیابی طرح های اسکان عشایر بر اساس بینش بین رشته ای؛ اتخاذ سیاست های تشویق و حمایت از کانون های اسکان خود جوش؛ لزوم داشتن بینشی بلند مدت و آینده نگر در اجرای طرح های توسعه ای و اسکان به دلیل توجه به وضعیت جوانان؛ و در نهایت اهمیت توجه به جنبه های اکولوژیکی به دلیل ویژگی های جامعه عشایری و الزام مطالعه و پیش بینی پیامدهای زیست محیطی قبل از تصویب و اجرای هر گونه طرحی در رابطه با امور عشایر. "

کشور ایران از نظر موقعیت جغرافیایی در اقلیم نیمه خشک قرار دارد و متوسط میزان بارندگی سالانه آن کمتر از یک سوم حد متوسط سالانه کره زمین است. بنابراین، به کارگیری و توسعه فناوری های آب اندوز در کشور، یک ضرورت است. از سوی دیگر هشدارهای متخصصان در مورد مصرف بی رویه آب و پیش بینی بحران آب در آینده، سبب شده است که دولت توسعه فناوری آبیاری تحت فشار را به عنوان یکی از سیاست های مهم وزارت کشاورزی برگزیند.بسیاری از کشاورزان پس از اینکه فناوری را پذیرفتند و به دلایل مختلفی در به کارگیری آن با مشکلاتی روبه رو شدند، ممکن است آن را رها کنند و از ادامه به کارگیریش منصرف شوند. هدف این مطالعه بررسی و شناخت سازه هایی است که در کاربری و استفاده مناسب از فناوری آبیاری بارانی از سوی پذیرندگان آن، مشکلاتی را پدید آورده است. روش پژوهشی مورد استفاده در این مطالعه، از نوع پیمایش است. از میان شش شهرستان منتخب استان فارس، 42 روستا برگزیده شد و از این روستاها، 115 کشاورز پذیرنده فناوری آبیاری بارانی به صورت تصادفی به عنوان نمونه های این مطالعه برای مصاحبه و بررسی سیستمهای آبیاری، انتخاب شدند. یافته ها نشان می دهد که پذیرندگان و کاربران این فناوری، گروه ویژه و به نسبت همگنی از کشاورزانند که واحدهای زراعی به نسبت وسیع، تجربه کاری به نسبت طولانی و سطح تحصیلات بالایی نسبت به عموم کشاورزان دارند و همچنین در زمره کشاورزان برجسته، پیشرو و عمده منطقه خودشان قرار می گیرند. متغیرهای میزان افزایش عملکرد محصول، که به طور عموم برخاسته از افزایش سطح زیرکشت فاریاب بوده است، و افزایش سود و اقتصادی و پیشینه به کارگیری سیستمهای آبیاری، مهم ترین سازه های موثر بر رضامندی و یا نارضایی کاربران این فناوری بوده است. همچنین یافته های این واقعیت را نشان می دهد که بسیاری از مشکلاتی که هم اکنون کاربران فناوری یاد شده با آن روبه رو هستند، راهبردهای اتخاذ شده در روند اجرای سیاست توسعه این فناوری است. در این روند به نکاتی همچون آموزش و توجیه کشاورزان در نصب و کاربرد اینگونه سیستمها بی توجهی شده است. همچنین بر کیفیت تجهیزات ساخته شده و حدود مسوولیتها و وظایف شرکت های فروشنده و نصب کننده تجهیزات سیستمهای آبیاری بارانی نیز نظارت موثری انجام نگرفته است. در پایان این مقاله، در راستای برطرف کردن مشکلات و موانع تشخیص داده شده در این پژوهش، پیشنهادهای اجرایی ارایه شده است.