علی یوسفی

اگرچه تحقیقات پیشین نشان داده که بیماری های جسمی، روانی و مرگ و میر توسط موقعیت طبقاتی و استانداردهای زندگی مادی، عوامل ژنتیکی و عفونی تحت تأثیر قرار می گیرد، امروزه توجهات به سمت تأثیر زمینه ی اجتماعی کشیده شده است. سرمایه اجتماعی که در این تحقیق ترکیبی از اعتماد، حمایت و روابط اجتماعی است یکی از تعیین کننده های سلامت روانی در نظرگرفته می شود. هدف این تحقیق تبیین رابطه سرمایه اجتماعی و سلامت روانی است. روش تحقیق پیمایش و نمونه مورد نظر 304 دانشجوی دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 87-88 بوده است . نتایج نشان داد که اگرچه متغیرهای مستقل اعتماد، حمایت، روابط اجتماعی، عزت نفس، رفتار پشتیبان سلامت روان هر یک به تنهایی بر اضطراب و افسردگی شدید به طور همزمان اثرمعنادار ندارند، اما اثرمتقابل اعتماد، حمایت و روابط اجتماعی بر این دو متغیر معنادار است. تحلیل های جداگانه نشان داد اثر عزت نفس بر افسردگی منفی و معنادار بوده و درآمد خانوار، اعتماد اجتماعی و رفتار پشتیبان سلامت روان تاثیر منفی معنادار بر اضطراب دا شته است.

با توجه به حدود یک دهه تأکید بر رویکرد توان مندسازی زنان روستایی در برنامه های توسعه، هدف پژوهش حاضر سنجش توان مندی و ارزیابی عوامل تأثیرگذار اجتماعی فرهنگی، اقتصادی و حمایتی در توان مندسازی زنان روستایی شهرستان اصفهان است. جامعة آماری زنان ساکن روستاهای شهرستان اصفهان بوده و حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 222 نفر تعیین و اطلاعات لازم با روش نمونه گیری طبقه ای خوشه ای و پرسش نامة ساخت یافته گردآوری شد. در مرحلة پیش آزمون، 80 پرسش نامه به طور تصادفی میان زنان روستایی توزیع شد و بر اساس روش آلکایر و فوستر، برای ارزیابی عوامل مؤثر در ناتوانی زنان روستایی از رگرسیون لجستیک استفاده شد. نتایج این روش نشان داد که با در نظر گرفتن 30 درصدی سطح آستانة ناتوانی، میزان و شدت ناتوانی در میان زنان روستایی به ترتیب، 28 و 45 درصد است. به عبارتی، 28 درصد زنان جامعة آماری در حداقل 30 درصد معیارها ناتوان و به طور متوسط شدت ناتوانی شان 45 درصد است. نتایج حاصل از مدل رگرسیونی نشان داد که تحصیلات، اشتغال، استفاده از رسانه های جمعی، روابط اجتماعی و شغلی، دریافت درآمد شخصی، سلامتی، حمایت های دولت، استفاده از انواع آموزش ها، باور به برابری جنسیتی و وجود صندوق های اعتباری تأثیر مثبت و معنی داری در توان مندی زنان دارد.

این مقاله با مرور بر تکثر موجود در صورت بندی های دینداری و سفرهای زیارتی و با فرض اینکه زیارت و آداب آن بخشی از دینداری افراد است، از طریق تنقیح و تشریح تیپ های مختلف زائران امام رضا (ع) به این پرسش پاسخ می دهد: کدام صورت بندی (تلفیقی)، بیشترین انطباق و تناسب را با زائران مرقد امام رضا (ع) داراست. جهت پاسخگویی از تیپولوژی بهره برده شده است. اکتشاف مؤلفه ها و فاکتورها، منجر به ساخت ابزارهای تحلیلی یا همان تیپ ها شده است. روش تحقیق، پدیدارشناسی و تکنیک جمع آوری اطلاعات، مبتنی بر مصاحبه های عمیق بوده است. مشارکت کنندگان را می توان در چهار سنخ کلی خوش گذران، در حال گذار، مناسک گرا و وجودی جای داد. هر کدام از رویکردهای مدیریتی فعلی، حاکی از ذهنیتی و دارای بدنه اجتماعی در میان زائران است. فارغ از فراوانی هرکدام و اینکه کدام به لحاظ فرهنگی غلبه دارد، در نظر داشتن گونه های مختلف زائر در سیاست گذاری و برنامه ریزی، غیر قابل انکار به نظر می رسد.

هدف نوشتار حاضر کشف احساسات مهاجر درباره جامعه میزبان و توصیف بار عاطفی آن است. برای این منظور، با تکیه بر منطق تحقیق کیفی، ازمیان مهاجران افغان با یازده مشارکت کننده، که با نمونه گیری نظری و به صورت هدفمند انتخاب شده اند، مصاحبه عمیق انجام شده است. بار عاطفی رابطه در چهارچوبی مفهومی، ملهم از روان شناسی و جامعه شناسی احساسات، و با استفاده از تکنیک های کدگذاری متن، ازخلال روایت های مشارکت کنندگان شناسایی شد. روایی کدگذاری ها با استفاده از زاویه بندی نظری و روشی و نیز توافق داوران حاصل شد. نتایج نشان می دهد: اولاً، احساسات مختلفی، طی حدوداً ۳۸ سال هم زیستی، بر رابطه مهاجر با میزبان بار شده که به جانب سردشدن میل داشته است؛ ثانیاً، در طی این زمان، احساس ِ نداشتن قدرت و منزلت کافی و نیز احساس عدم اطمینان و بدبینیِ ایجادشده، سردی عاطفی پایداری را بر رابطه مهاجر با میزبان بار کرده است. درمقام نتیجه گیری کلی می توان گفت ترکیب احساسات کشف شده از دو واقعیت اجتماعی در رابطه مهاجر با میزبان حاکی است: اول، مهاجر در تأمین انتظارات و تأیید خود ناکام بوده است و دوم، راه تغییر این وضعیت را نیز مسدود ارزیابی می کند. در چنین فضایی، شکنندگی رابطه، تضعیف انسجام و سست شدن تعهدات اجتماعی پیش بینی پذیر است.

مصرف نمایشی یا تظاهری، کنش نمادینی است که هدف عمده آن جلب توجه دیگران نسبت به خود و تمایز خود از دیگران است.فرضیه اساسی نوشتار حاضر این بوده است که مصرف نمایشی پوشاک تحت اثر انفرادی و ترکیبی(تعاملی)پایگاه اجتماعی،جنسیت و دینداری است؛ این اثرگذاری برحسب اینکه مصرف کننده در معرض چه وضعیتی ازلحاظ انتظارات دیگران مهم، تبلیغات مصرفی کالا و شرایط سنی باشد، متفاوت خواهد بود. نتایج وارسی این فرضیه بر روی 272 دانش آموز دبیرستانی درشاهرود نشان می دهد که اولا میل به مصرف نمایشی پوشاک نسبتا بالاست.ثانیا بخش عمده ای از نوسانات میل به مصرف نمایشی پوشاک در بین دانش آموزان،تحت اثر همزمان پایگاه اجتماعی،دینداری،جنسیت،سن،انگیزه پیروی از دیگران مهم،توجه به تبلیغات مصرفی رسانه و برخی ازاشکال ترکیبی(تعاملی)آنهاست.در این میان اثرنسبی سه متغیرانگیزه پیروی ازدیگران مهم ،پایگاه اجتماعی و توجه به تبلیغات مصرفی رسانه ها""بیش ازسایر متغیرهاست وبرمبنای آگاهی ازمقادیر آنها،پیش بینی دقیق تری می توان ازتغییرات مصرف نمایشی پوشاک بعمل آورد.ثالثا ازهشت متغیر منفرد وترکیببی که برمصرف نمایشی پوشاک تاثیرمعنادار دارند، اثرشش متغیرافزاینده واثردو متغیرکاهنده است.دومتغیراخیرشامل""دینداری""ومتغیرترکیبی ""پسر بودن و پایگاه اجتماعی"" است.

تعهد اجتماعی حاکی ازهم ذات پنداری و وابستگی عاطفی فرد با جامعه است. این تعهد متضمن ترجیح نفع جمعی بر نفع فردی (تعهدپذیری) و قبول انتظارجامعه برای گذشتن از نفع فردی (فشارهنجاری) است. تحلیل ثانویه داده های پیمایش انسجام اجتماعی در ایران نشان می دهد که 64.6 درصد از ایرانیان تعهدپذیر اجتماعی اند و در دوراهی نفع جامعه- نفع خود، نفع جامعه را ترجیح می ­ دهند و انتظار جامعه را نیز چنین می دانند. در مقابل 17.3 درصد از آنها نیز تعهدناپذیر اجتماعی ­ اند و در دو راهی مذکور، نفع خود را ترجیح می دهند و انتظار جامعه را از خود نیز چنین می ­ پندارند. 18.1 درصد از ایرانیان نیز از عمل مسؤولانه ­ ، تعریف شخصی داشته، در موقعیت های مذکور، بر مبنای هنجارهای شخصی عمل می کنند. بعلاوه، میانگین فشار هنجاری تعهد اجتماعی (فشار وجدانی برای عمل مسؤولانه) در ایران بر روی یک مقیاس 0 تا100 برابر 62.7 است و فشار وجدانی برای انجام عمل متعهدانه در ایران بیشتر از فشار وجدانی برای ترک آن است.

این مقاله درصدد بررسی دلایل خرید کالاهای غیرروزمره نزد گردشگران مذهبی شهر مشهد است. جهت احصای معنای سوغات و دلایل خرید سوغات از نگاه گردشگران، رویکرد کیفی اتخاذ شده است. فرایند گردآوری اطلاعات شامل مصاحبه های عمیق و گاه چندگانه بوده است. منطبق بر یافته های تحقیق، ادراک مشارکت کنندگان از سوغات، بدین ترتیب است که زائران سنتی و مناسک گرا، تمام امور منسوب به امام رضا (ع) را متبرک دانسته و به مثابه سوغات از آنها استفاده می کنند، در حالی که برای زائرانی که لذت جویی در تمام جنبه های سفر آنان مشاهده می شود، حتی در تبرک کردن کالاهای خریداری شده نیز از لذت حاصل از آن غافل نمی شوند. همچنین در زائرانی که کنش آنها بیشتر معطوف به هدف اقتصادی است، غلبه انگیزه های اقتصادی در سوغات خریداری شده نیز قابل رهگیری است.

هرچند ایران از دیرباز با «مشکل» کم آبی روبه رو بوده، اما این مشکل در سال های اخیر به «بحران» کمبود آب تبدیل شده است. امروزه این نگرش وجود دارد که مشکلات امروز و فردا، بیشتر از کمبود آب، پیامد حکمرانی نامطلوب هستند و راهکار اصلی خروج از بحران آب، بازنگری در نظام مدیریت آب است. دستورکار جدید مطالعات مدیریت آب با تأکید بر ماهیت میان رشته ای، بر چارچوبی مشترک از نظریه های اقتصاد بخش عمومی، اقتصاد نهادگرا، اقتصاد سیاسی و سیاست گذاری و امور عمومی متمرکز است. هدف این مقاله، ارزیابی پایداری نظام های حکمرانی آب در حوزه آبخیز زاینده رود، پیش و پس از ملی شدن آب در کشور است. روش پژوهش مقاله، مبتنی بر تلفیق دو رویکرد کمی و کیفی است و داده های موردنیاز به دو شیوه اسنادپژوهی و پیمایشی از طریق مصاحبه ساخت یافته با 171 کشاورز و 68 کارشناس، گردآوری شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که در نظام حکمرانی فعلی آب، اصول هشت گانه عدالت، اثربخشی و بازدهی، شفافیت، مسئولیت پذیری، پاسخ دهی، انسجام، مشارکت، و حاکمیت قانون در شرایط مطلوبی نیست. همچنین، در این مقاله دلایل پایداری نظام حکمرانی سنتی آب تبیین شده است که می توان از این اصول برای گذار به حکمرانی مؤثر و پایدار آب بهره جست.

تسلط رویکرد درآمد محوری بر جنبه های مختلف توسعه، یکی از دلایل ﻋﺪم موفقیت بسیاری از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی کاهش ﻓﻘﺮ و ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮی در کشورهای در حال توسعه عنوان شده است. بر همین اساس، علت اصلی فقر، کمبود یا نبود درآمد نمی باشد، بلکه فقدان قابلیت لازم برای خروج از وضعیت فقر برای افراد فقیر است. هدف این پژوهش، پهنه بندی میزان و شدت فقر چند بعدی در مناطق شهری و روستایی کشور و مقایسه نتایج آن با معیار درآمد سرانه می باشد. نتایج نشان داد که توزیع و شدت فقر در کشور به ترتیب 12/3 و 30/6 درصد است. همچنین فقر در مناطق روستایی در مقایسه با مناطق شهری شایع تر است، به طوری که 21/4 درصد خانوارهای روستایی و 5/86 درصد خانوارهای شهری فقیرند. سیستان و بلوچستان فقیرترین استان کشور می باشد و خانوارهای استان های جنوب شرقی فقر بیشتری دارند. نتایج مقایسه شاخص فقر چند بعدی و شاخص تولید سرانه بدون نفت نشان داد که همپوشانی اندکی بین این دو شاخص وجود دارد. با توجه اهمیت شناسایی آسیب پذیرترین خانوارها در کشور، به نظر می رسد که روش فقر چند بعدی می-تواند فارغ از مشکلات سنجش درآمد و ثروت خانوارها، اطلاعات مفید و همچنین متفاوت از درآمد خانوارها در اختیار سیاست گذاران قرار دهد.

فضاهای بی دفاع از جمله فضاهایی با ضریب آسیب پذیری بالا هستند که امروزه در شهرها به دلیل رشد و گسترش فیزیکی و جمعیتی از یک سو و فرسودگی و تخریب مناطق قدیمی، بسیار افزایش یافته اند. هدف نوشتار حاضر تصریح ابعاد مفهومی فضاهای بی دفاع شهری و تحلیل معنایی تجارب حضور در فضاهای بی دفاع شهر مشهد و آشکار ساختن حسّ ترس و ناامنی موجود در این تجارب است که حول سه محور فضاهای بی دفاع، فضاهای قابل دفاع، اثر بی دفاعی فضا بر حسّ ترس و ناامنی بررسی شده است. تحلیل پدیدارشناختی تجربه عبور 12 مشارکت کننده از سه پل زیرگذر شهر مشهد که دارای حداکثر نوسان از لحاظ خصوصیات بی دفاعی بوده اند نشان داد که اولاً در این تجارب 12 واحد معنایی شامل ترس از خشونت، ترس از مزاحمت، احساس خلأ، احساس ناامنی و... نهفته است که آن ها را می توان در ذیل یک مقوله معنایی کلی تر با عنوان حس ترس و ناامنی دسته بندی نمود؛ ثانیاً در این تجارب، خصوصیات وقوع مزاحمت، وحشت و تاریکی جزء وجوه تعمیمی در زیرگذرهایی که مشخصات فضاهای بی دفاع را داشتند و وجود نور مناسب- وجود نگهبانی- شلوغی و تردد زیاد جزء وجوه تعمیمی زیرگذر منتخب که فاقد ویژگی های فضای بی دفاع بود، می باشند و میزان استفاده از زیرگذرها و شدت ترس نیز جزء وجوه تفریدی محسوب می شود. ثالثاً ضعف نظارت، رؤیت پذیری، خلوتی و تاریکی، آشفتگی و فرسودگی از مهم ترین عناصر بی دفاعی فضاهای شهری (پل های زیرگذر) هستند.

مصرف کالا در انواع و اقسام آن، دارای دلالت ها و نشانه های عدیده فرهنگی اجتماعی است و موضع مصرفی افراد نیز بر همین مبنا، توجیه می گردد. هدف نوشتار حاضر این است که توضیح دهد مصارف تظاهری و خودنمایانه که غالباً با استفاده از کالا های دارای نام و نشان (برند) با نوشوندگی بالا ، همراه است چگونه توسط مصرف کنندگان توجیه می شود . برای یافتن پاسخ و پی بردن به معانی نهفته مصرف تظاهری با 38 مشارکت کننده زن در مشهد که کم یا بیش مصرف شان، این گونه بوده و به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند، در خصوص مصرف کالاها و خدمات مدیریت بدن، مصاحبه عمیق به عمل آمده است. نتایج کدگذاری و تحلیل متن مصاحبه ها نشان می دهد برای مصرف تظاهری کالاها و خدمات مدیریت بدن، پنج توجیه عمده وجود دارد: موجه سازی هویتی مصرف که نشان تشخص و معرف موقعیت اجتماعی مصرف کننده تلقی می شود؛ موجه سازی روان شناختی که در آن فرد به نیاز های روانی خود، نوع انسان یا زنان ارجاع می دهد؛ موجه سازی اقتصادی (عقلانی)، انتخاب های مصرفی را پس از مقایسه ارزش مصرفی ارزش مبادله یا محاسبه هزینه فایده اقتصادی و اجتماعی، معقول ارزیابی می کند؛ موجه سازی نظارتی (الزامی) که در آن فرد خود را تحت نظارت خواسته ها و پیشنهاد های دیگران مهم یا دیگران تعمیم یافته یا آموزه های اخلاقی و مذهبی می بیند؛ و موجه سازی عادت واره که به «مسبوق به سابقه بودن الگوی مصرفی تظاهری یا تمایل به آن در تاریخچه زندگی فرد» ارجاع دارد.

تحرک مسکونی یک نوع تحرک مهم بوم شناختی است که علاوه بر تاثیرات کالبدی، سهم عمده ای در شکل گیری و یا تغییر شکل مجدد محیط های اجتماعی شهر دارد. نتایج تحلیل تحرک مسکونی بر روی نمونه ای متشکل از 17510 خانوار ساکن در 40 ناحیه شهری مشهد نشان می دهد که:«9/46 درصد از خانوارهای ساکن مشهد در طی یک دوره ده ساله جابجایی مسکونی داشته اند؛ بیشترین جابجایی مسکونی(8/62درصد) درمشهد، بین ناحیه ای است؛ درحدود نیمی از نواحی شهر مشهد میزان فرستندگی مهاجر مسکونی بیش از گیرندگی است؛ 8/61 درصد از جابجایی های مسکونی درمشهد، جابجایی افقی، 4/16 درصد جابجایی ها عمودی روبه پائین و 8/21 درصد جابجایی ها نیز عمودی رو به بالاست؛ 9/64 درصد از تغییرات تحرک مسکونی در نواحی چهل گانه شهرمشهد تحت تاثیر هم زمان پنج خصوصیت ساختاری شامل اندازه منابع منزلتی، نابرابری منزلتی، جدائی گزینی منزلتی، تنوع اجتماعی و تراکم (سرانه) مسکونی و اشکال ترکیبی (تعاملی) آن ها است. در این میان اثر نسبی حاصل از تعامل متغیرهای «اندازه منابع، نابرابری منزلتی، جدائی گزینی منزلتی و تنوع اجتماعی» وهم چنین اثرتعاملی «نابرابری منزلتی و جدائی گزینی منزلتی» بر تحرک مسکونی بیش از سایر متغیرها است؛ دو متغیر مذکور به ترتیب 23/9 و 14% از تغییرات تحرک مسکونی در نواحی شهری را تبیین می کنند.

یکی از مهم ترین مشکلات برنامه های فقرزدایی که مانع از موفقیت آنها در سطوح ملی و بین المللی شده، نگاه تک بعدی مبتنی بر درآمد به این پدیده است. هدف پژوهش حاضر، سنجش شاخص فقر چندبعدی در مناطق روستایی ایران و شناسایی عوامل تعیین کنندة آن در سه گروه ویژگی های منطقه ای و ارتباطی، جمعیتی (اجتماعی) خانوار و اقتصادی است. جامعة آماری این پژوهش را کلیة خانوارهای ساکن مناطق روستایی کشور تشکیل می دهند. داده های مورد نیاز پژوهش حاضر مبتنی بر داده های خام سرشماری عمومی نفوس و مسکن مرکز آمار سال 1385 است. نتایج این بررسی نشان دادند که 4/21 درصد خانوارهای روستایی فقیرند و میانگین محرومیت خانوارهای فقیر 5/31 درصد است. بررسی عوامل مؤثر بر فقر خانوارها با استفاده از رگرسیون لجستیک نشان داد که سواد، جنسیت، تحصیلات، وضع زناشویی، شغل و سن سرپرست خانوار، منبع تأمین آب آشامیدنی، نحوة دفع فاضلاب توالت، تملک واحد مسکونی، تعداد فرزندان، بار تکفل، تعداد افراد باسواد خانوار، موقعیت جغرافیایی، و نوع تابعیت خانوار تأثیر معناداری بر فقر خانوارهای روستایی دارند.

با گذار از کشاورزی سنتی و افزایش تولید محصولات کشاورزی موضوع بازاریابی اهمیت فزاینده ای یافته است. هزینه های بازاریابی در قیمت پرداختی مصرف کننده و قیمت دریافتی تولیدکننده تأثیر می گذارد و کاهش آن موجب بالارفتن رفاه کل جامعه می شود. هدف این مطالعه ارزیابی شبکه بازاریابی محصول انگوردر دو حالت تازه خوری و خشکبار در سال زراعی 1389 -90 در شهرستان ملایر استان همدان است. نمونه مورد بررسی متشکل از 379 نفر کشاورز انگورکار، 14 عمده فروش و 60 خرده فروش است. در این راستا، مقادیر حاشیه بازاریابی، سهم عوامل بازاریابی درحاشیه بازاریابی، ضریب هزینه بازاریابی و کارایی بازاریابی محاسبه شد. یافته ها نشان داد که مسیر عمده بازاررسانی انگور تازه خوری و خشکبار آن به-ت رتی ب متش کل از «ت ولی دکنن ده- خ ری دارمحل ی- خ رده ف روش» و «ت ولیدکننده- عمده فروش- خرده فروش» است. همچنین سود خالص کشاورز به ازای هر کیلوگرم خشکبار بیشتر از هر کیلوگرم انگور است. از طرفی، حاشیه بازاریابی در منطقه مورد بررسی بالاست و حاشیه خرده فروشی بیش از حاشیه عمده فروشی می باشد. نتایج محاسبه کارایی نیز نشان داد که مسیرهای عمده بازاررسانی کارایی مناسبی ندارند. طبقه بندی JEL : Q13, L11, L66

تضاد مرگ با زندگی، انکار مرگ و ضرورت تداوم زندگی، انسان ها را ناگزیر از پذیرش مرگ ساخته است. این وضعیت سبب شده انسان ها همواره در مرز پذیرش و انکار مرگ حرکت کنند. به علاوه آنچه مرگ را پذیرفتنی یا قابل انکار می سازد، معانی ساخته شده اجتماعی مرگ است که از طریق فرایند های متعدد یادگیری به جامعه منتقل می شود. نتایج تحلیل پدیدارشناختی تجربی واکنش به مرگ بین 8 مشارکت کننده زن در مشهد که با حداکثر نوسان از لحاظ دین داری برگزیده شده اند نشان داده اولاً واحد های معنایی واکنش به مرگ را می توان در ذیل سه موضوع اصلی شامل «آمادگی برای مرگ»، «دانستن زمان مرگ» و «اراده مرگ» قرارداد که هر سه بر معنای کلی تر مفهوم «پذیرش یا انکار مرگ» دلالت دارند. ثانیاً فهم های مذهبی تأثیر عمیقی بر تجربه های واکنش به مرگ دارند. افراد مذهبی میل به پذیرش و افراد غیرمذهبی میل به انکار مرگ دارند؛ فکر مداوم درباره مرگ، میل به دانستن بیشتر درباره مرگ و تمهید برای مرگ از جمله دلالت های پذیرش مرگ بین مشارکت کنندگان مذهبی و جایگزینی فکر مرگ، عدم تمایل به دانستن درباره مرگ و تمهید ننمودن برای مرگ بین مشارکت کنندگان غیرمذهبی دلالت روشنی بر به حاشیه راندن و انکار مرگ دارد.

هدف این بررسی، سنجش و مقایسه فقر چند بعدی در ایل های عشایر کشور، با استفاده از روش الکایر و فوستر می باشد. در این بررسی، با استفاده از دو حد آستانه محرومیت درون و بین ابعاد، توزیع و شدت فقر محاسبه می شود. شاخص فقر بنا بر شاخص فقر چند بعدی برنامه عمران ملل متحد شامل سه بعد آموزش (چهار معیار)، سلامت و بهداشت (پنج معیار) و استاندارد زندگی (هشت معیار) می باشد. داده های مورد نیاز این بررسی را نتایج سرشماری اجتماعی اقتصادی عشایر کوچنده سال 1387 مرکز آمار ایران تشکیل می دهد. نتایج نشان داد که 42 درصد ایل ها در دست کم 30 درصد معیارها محروم و به طور میانگین شدت فقر آنها 46 درصد می باشد. همچنین، محرومیت ایل ها در معیارها و ابعاد متفاوت بوده است. از سویی، ارتقاء وضعیت آموزش و بهداشت عشایر به ویژه دختران و زنان، بیشترین تاثیر را در کاهش فقر دارد که در هدف های توسعه هزاره نیز بر آن تاکید شده است.

هدف: صنعت مرغداری که از زیربخش های کشاورزی است، توانسته با جذب سرمایه و به کار گیری فناوری های روز جهان، جایگاه ویژه ای در تولید و اشتغال کشور کسب کند. این مهم نیازمند پیروی از روش های مدیریتی نوین و منطبق با اصول اقتصادی است. با توجه به اهمیت این صنعت، هدف اصلی از انجام پژوهش حاضر بررسی اثر مهارت های مدیریتی بر بهره وری مرغداری های تخم گذار استان اصفهان است. روش: تحقیق حاضر مطالعه ای کاربردی است که اطلاعات موردنیاز آن از روش میدانی به دست آمده است. مهارت های مدیریتی در سه حیطة ادراکی، انسانی و فنی موردارزیابی قرار گرفت که برای این منظور اقدام به شاخص سازی با استفاده از تحلیل عاملی شد و متغیر وابستة بهره وری نیز با استفاده از شاخص عددی فیشر برای هر واحد محاسبه گردید. جامعة آماری 70 واحد مرغداری تخم گذار استان بود که با استفاده از پرسشنامه ای محقق ساخته سرشماری شدند. روایی و پایایی ابزار اندازه گیری با استفاده از آلفای کرونباخ و آمارة K.M.O برابربا 712/0 و 803/0 محاسبه گردید. یافته ها: نتایج نشان داد بهره وری مرغداری ها با استفاده از شاخص فیشر درمجموع بین 0721/1 تا 9642/0 و میانگین آن 993417/0 است. نتایج حاصل از آزمون همبستگی پیرسون مبین وجود رابطة معنا دار بین مهارت های ادراکی، انسانی و فنی مدیران با بهره وری مرغداری ها در سطح 99% اطمینان است. نتایج آزمون تحلیل رگرسیون چندمتغیره نیز نشان داد که درمجموع مهارت های مدیریتی، تصمیم گیری اقتصادی، سن پولت، ظرفیت پولت و ویژگی های جغرافیایی مرغداری، به طور مستقیم بر بهره وری اثر می گذارند. محدودیت ها/ راهبردها: با توجه به یافته های تحقیق که مؤید مؤثربودن بعد ادراکی و انسانی مدیران بر بهره وری مرغداری ها می باشند، پیشنهاد می گردد در تحقیقات آینده عوامل مؤثر بر بهبود مهارت های انسانی و ادراکی بررسی شود. راهکارهای عملی: با توجه به نقش مؤثر مهارت های انسانی، ادراکی و فنی مدیریتی در بهبود بهره وری در بخش طیور، ضروری است که علاوه بر مهارت فنی گام های اثربخشی درجهت بهبود مهارت های انسانی و ادراکی برداشته شود. اصالت و ارزش: پژوهش حاضر از این نظر دارای اهمیت است که تاکنون اثر ابعاد ادراکی و انسانی مهارت های مدیریتی بر ارتقای بهره وری بخش کشاورزی سنجیده نشده است.