رباعیات صرفی کشمیری در دیوان خاقانی
آرشیو
چکیده
دیوان خاقانی برای نخستین بار در سال 1293 و 1295 ق در دو جلد در شهر لکهنوی هند به چاپ رسید. این چاپ با شرح اشعار خاقانی به قلم سید محمد صادق علی رضوی لکهنوی متخلّص به «غالب» همراه است و طبق یادداشتی که او در انتهای بخش رباعیات نوشته، تحشیه و حلّ مشکلات کلیات خاقانی از جانب منشی نول کشور به او محول شده است. متأسفانه اشعار خاقانی در این چاپ درآمیخته با اشعار دیگران است و این مسئله، در بخش رباعیات نمودِ بیشتری دارد. پیشتر در مقاله «رباعیات اسیر در دیوان خاقانی» که در همین نشریه به چاپ رسید، موفق به شناسایی و معرفی 22 رباعی اسیر شهرستانی در این چاپ شدم. برخی از رباعیات الحاقیِ چاپ لکهنو، به سایر چاپ های دیوان خاقانی نیز رسوخ کرده است. در مقاله حاضر به معرفی 39 رباعی دیگرِ این چاپ که سروده صرفی کشمیری شاعر قرن دهم هجری است، پرداخته ام. در برخی از این رباعیات، تخلّص «صرفی» به خاقانی و خاقان تبدیل شده است.The Quatrains of Ṣarfī Kashmīrī in the Dīvān of Khāqānī
The Dīvān of Khāqānī was first published in two volumes in Lucknow, India, in 1293 and 1295 AH. This edition included a commentary on Khāqānī’s poetry by Sayyed Muḥammad Ṣādiq ‛Alī Riḍwī Lucknawī, who used the pen name "Ghālib." According to a note he wrote at the end of the Rubā‛iyāt section, the task of annotation and resolving the difficulties of Kulliyāt-e Khāqānī was assigned to him by Munshi Nawal Kishore. Unfortunately, this edition of Khāqānī’s poetry became interwoven with the works of other poets, a phenomenon most evident in the rubāʿiyyāt section. Previously, in my article “The Asīr’s Quatrains in Khāqānī’s Dīvān”, published in this same journal, I identified and introduced 22 Quatrains belonging to Asīr Shahristānī that were mistakenly included in this edition. Moreover, some of these spurious Quatrains from the Lucknow edition have also found their way into later printings of the Dīvān of Khāqānī. In the present study, I introduce 39 additional Quatrains from this edition, which were in fact composed by Ṣarfī Kashmīrī, a 10th-century poet. In some of these Quatrains, Ṣarfī’s pen name has been altered to "Khāqānī" or "Khāqān," further complicating the textual attribution.
تبلیغات
