طراحی ، ساخت و مقایسه آزمایشگاهی دو سیستم تأمین دایمی آب یک مخزن از قرن سوم هجری
آرشیو
چکیده
احمد بن موسی یکی از سه فرزند موسی بن شاکر خراسانی است و از زمره دانشمندان برجسته ایرانی پس از اسلام به شمار می رود که در قرن سوم هجری می زیسته است؛ از وی اختراعات و ابداعات زیادی در زمینه علم مکانیک به خصوص مکانیک سیالات در کتابی با عنوان الحیل بر جای مانده است که برخی از آنها در قالب طرحی پژوهشی با عنوان "طراحی و ساخت فناوریهای دانشمندان قدیم ایران" در پژوهشکده مکانیک سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران باز سازی و آزمایش و بهینه سازی شده اند. در این مقاله به بررسی مقایسه ای دستگاههایی از این کتاب پرداخته می شود که به طور خودکار مایع درون یک مخزن را به طور مستمر در هنگام مصرف از محل منبع دیگری تأمین می کنند. در این دستگاهها حجم مایع موجود در ظرف مصرف همواره ثابت و مقدار مشخصی است، هر چند که به هر مقدار از مایع موجود در آنها استفاده شود. پس از رسیدن مایع به سطحی معین شیر مخصوصی فعال می شود که بدین ترتیب، مایع مصرف شده جایگزین و شیر مجدداً به صورت خودکار بسته می شود. چگونگی صدور فرمان عملکرد به شیر ها در این دو دستگاه کاملاً متفاوت است و طراحی شیرها نیز با یکدیگر مغایر هستند. نتایج به دست آمده از آزمونها بیانگر این واقعیت اند که عملکرد دستگاهها با انچه در کتاب الحیل قید شده است، در توافق کامل قرار دارندAn Experimental Appraisal of Ttwo Automatic Water Transferring Reservoirs From the 9th Century
Ahmad ibn Musa ibn Shakir Khurasani is one of the greatest Iranian scientists, of the ninth century A.C. He worked on mechanical, hydraulic and pneumatic designs and devices. He presented his works in a book titled "Kitab Al-hiyal" .The book was originally written in Arabic in the city of Baghdad, around 850 A.C. To revitalize the old Iranian culture in its scientific and technological sense, the Iranian research organization for science and technology (IROST) in conjunction with the Museum of Iranian science and technologies decided to undertake a research project to establish an understanding these works along with manufacturing their working samples. The project was proposed and carried out by the mechanical engineering research center at IROST. A part of this work covered mechanisms and systems of transferring water from one supply reservoir to other consumption reservoirs. In this comparative appraisal of the two systems; in which different mechanisms are used, details of design and application of each have been studied and compared, proving that both designs are perfect and work according to the book "Al-hiyal". This paper provides an introductory and technically comparative view of these historical technological masterpieces.