حمیده محمودی

حمیده محمودی

مدرک تحصیلی: دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد
پست الکترونیکی: ha.mahmoodi@stu.um.ac.ir

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۵ مورد.
۱.

Spatial Analysis of Tourism Development Potential of Tourism Destination Villages (Case Study: Mashhad Tourism Sphere of Influence)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Ecological potential Tourism capacity Village Tourism Sphere Influence Mashhad

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 810 تعداد دانلود : 691
Purpose - Today, tourism is mentioned as a suitable approach for socio-economic and physical development in rural areas. Therefore, rural areas have capabilities and potentials in terms of tourist attractions; however, not all areas have the same capabilities for development. The purpose of this study is to evaluate the ecological potential of the study area and to find the relationship and alignment between tourism capacity and ecological potential in rural areas of Mashhad tourism sphere of influence. Design/methodology/approach - The present theoretical study was conducted with applied purposes using the descriptive-analytical method. GIS and SPSS software and CoCoSo multi-criteria decision-making model were used to analyze the data. Findings- According to research findings the most influential indicator was the distance to tourism water resources and the least influential indicator was the distance to fault. Therefore, the highest ecological potential belongs to the foothill villages of the study area. Also, in terms of tourism capacity, the most effective factors have been the natural attractions of the village and its suburbs and the quality of village road. Original/value - On this basis, the highest tourism potentials belong to villages of Pivehzhan, Virani, and Radkan, respectively. According to the results of the study there is a significant positive relationship between ecological potential of the studied villages and their tourism capacity and there is no relationship between the number of tourists and ecological potential of the studied villages.
۲.

ارزیابی و اولویت بندی عوامل موثر بر جریان های جذب گردشگری روستایی (مورد مطالعه: حوزه نفوذ گردشگری شهر مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه گردشگری گردشگری روستایی جریان گردشگری حوزه نفوذ گردشگری شهر مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 122 تعداد دانلود : 544
جریان گردشگری نشان دهنده جابجایی فضایی گردشگران در یک منطقه است در عین حال نیز توزیع فضایی گردشگران در سراسر مقصدهای گردشگری تحت تاثیر عوامل زیادی است. بنابراین شناخت مهمترین این عوامل بر توسعه گردشگری کمک می کند. از این رو در تحقیق حاضر هدف اصلی شناسایی مهمترین عوامل موثر بر جریان های جذب گردشگری روستایی بوده است. پژوهش از نظر روش شناسی توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف، از نوع کاربردی است. افرد نمونه تحقیق شامل 30 متخصص در حوزه گردشگری بوده که به روش گلوله برفی انتخاب شده اند. منطقه مورد مطالعه مقاصد گردشگری روستایی در حوزه نفوذ گردشگری مشهد بوده است. برای تحلیل یافته ها از نرم افزار spss، معادلات ساختاریPLS و مدل تصمیم گیری چند معیاره DFAHP استفاده شده است. در تحقیق حاضر متغیر جریان های جذب گردشگری با استفاده از 7 عامل در قالب 31 مؤلفه مورد مطالعه قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که بیشترین میانگین به شاخص دسترسی پذیری بامیانگین 82/3 تعلق دارد. همچنین بررسی عوامل نشان داد که مولفه های کیفیت دسترسی پذیری، امکانات اقامتی و قابلیت دسترسی پذیری در اولویت اول تا سوم اثرگذاری بر ایجاد و تقویت جریان های جذب گردشگری قرار دارد.
۳.

اثربخشی تدریس تلقین زدایی مبتنی بر دو نیمکره مغز بر نگرش و اضطراب ریاضی دانش آموزان متوسطه اول (مطالعه ای از نوع تک آزمودنی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تلقین زدایی تدریس مبتنی بر دو نیمکره مغز نگرش به ریاضی اضطراب ریاضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 807 تعداد دانلود : 186
هدف: هدف این پژوهش بررسی اثربخشی روش تدریس تلقین زدایی مبتنی بر دو نیمکره مغز بر نگرش و اضطراب ریاضی دانش آموزان دختر متوسطه اول بود. روش: پژوهش از نوع آزمایشی با طرح مطالعات تک موردی بود. از میان دختران پایه هشتم شهر مشهد، دو آزمودنی با روش هدفمند جهت شرکت در پژوهش انتخاب شدند. این دو آزمودنی به ترتیب 4 و 7 جلسه آموزش سنتی را دریافت و بعد از هر جلسه آزمون های نگرش و اضطراب ریاضی را تکمیل کردند. با استفاده از این داده ها،  خط پایه برای هر دانش آموز تعیین شد. پس از مشخص شدن خط پایه هر دانش آموز؛ تنفس ریتمیک همراه با آموزش ریاضی به آزمودنی ها ارائه و از موسیقی و تن آرامی نیز بهره گیری شد. آزمودنی ها به ترتیب 6 و 3 جلسه با استفاده از این شیوه آموزش دیدند. در پایان هر جلسه از آزمونی ها خواسته شد به ابزارهای پژوهش پاسخ بدهند. همچنین برای پیگیری اثرات مداخله، آزمودنی حدود یک ماه پس از اتمام آموزش مجدداً به مقیاس های نگرش ریاضی و اضطراب پاسخ دادند. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که روش آموزش تلقین زدایی مبتنی بر دو نیمکره مغز در افزایش نمرات نگرش به ریاضی (با شاخص های دلتای 68/48 و 11/3 به ترتیب برای دو آزمودنی) و کاهش نمرات اضطراب ریاضی (با شاخص های دلتای 18/2 و 2 به ترتیب برای دو آزمودنی) موثر بوده است. به طور کلی، نتایج این پژوهش بیانگر تأثیر مثبت تدریس تلقین زدایی مبتنی بر دو نیمکره مغز بر نگرش به ریاضی و کاهش اضطراب ریاضی است.
۴.

ارزیابی دانش مدیران محلی در کاهش آسیب پذیری سکونتگاه های روستایی در برابر رخداد زلزله مورد مطالعه: دهستان گیلوان- شهرستان طارم(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 454 تعداد دانلود : 814
کشور ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی از مستعدترین مناطق جهان از نظر بروز مخاطرات طبیعی و به ویژه زمین لرزه است، در این میان نواحی روستایی با توجه به نوع مصالح و سازه های ساختاری از آسیب پذیر ترین مناطق کشورهستند، لذا مدیران بهره مند از دانش و آگاهی بیشتر می توانند نقش اساسی تری در مدیریت بحران-های طبیعی مانند زلزله داشته باشند و آسیب های ناشی از آن را به حداقل برسانند. بنابراین هدف از این پژوهش ارزیابی نقش دانش مدیران محلی در پیشگیری و کاهش بحران ها زلزله ، در محدوده مورد مطالعه می باشد. روش تحقیق به شیوه توصیفی- همبستگی مبتنی بر مطالعات میدانی و از نوع تحقیقات کاربردی است. جامعه آماری تحقیق شامل دهستان گیلوان از توابع شهرستان طارم می باشد که دارای11213 جمعیت در سال 1390 است و براساس فرمول اصلاح شده کوکران تعداد 150پرسشنامه به صورت تصادفی بین مردم توزیع و تکمیل پخش شده است تا دانش و آگاهی مدیران مورد مطالعه سنجش قرار گیرد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آماره توصیفی و استنباطی(tتک نمونه ای و همبستگی پیرسون، آزمون توافقی و کای دو پیرسون) و از مدل وایکور برای اولویت بندی روستاهای منطقه براساس سطح دانش مدیران محلی در پیشگیری از وقوع زلزله استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان داد، بین تمامی متغیرها، میانگین پایین تر از حد مطلوبیت (3) بوده است. و سطح دانش مدیران محلی پایین تر از حد متوسط است..
۵.

وندالیسم و حس تعلق مکانی در نواحی روستایی پیراشهر بیرجند(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حس تعلق مکانی وندالیسم امنیت روستاهای پیراشهری نواحی روستا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 41 تعداد دانلود : 209
حس مکانی عاملی است که موجب تبدیل یک فضا به مکانی با خصوصیات حسی و رفتاری ویژه برای افراد می گردد. در این ارتباط، حس تعلق مکان به معنای ادراک ذهنی مردم از محیط و احساسات کم و بیش آگاهانه آنها نسبت به مکان است؛ اما عوامل متعددی در کاهش حس تعلق مکانی تاثیرگذار است که یکی از آنها ناامنی های ناشی از وندالیسم (فعالیت های خرابکارانه) است. هدف این مطالعه بررسی رابطه بین وندالیسم روستایی برکاهش حس تعلق مکانی روستاییان در روستاهای حاشیه شهر بیرجند است. در این مطالعه برای بررسی مسئله از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بهره گرفته شده است. جامعه آماری تحقیق 13 روستای پیراشهری شهر بیرجند بوده اند. نمونه با توجه به فرمول کوکران و با خطای 0/07 درصد معادل 191 نفر تعیین گردید. نتایج نشان داد سه نوع وندالیسم روستایی پیراشهر بیرجند شامل هنجارشکنی فرهنگی، تخریب و سرقت و قانون گریزی بوده است. همچنین اصلی‌ترین عامل اثرگذار بر رخداد وندالیسم، ضعف اجرای قوانین بوده است. در مجموع می­توان گفت محرومیت­‌های سکونتگاه­‌های پیراشهر بیرجند نسبت به مرکز (شهر) در کنار عامل تنوع قومی و فرهنگی منجر به "دلزدگی فضایی" جمعیت و گاهی تقابل با آن شده است. این امر، از یکسو حاکی از کیفیت پایین زندگی و آسایش ساکنان است و از سوی دیگر، توجه ویژه نظام برنامه‌­ریزی برای گذار به سوی "مقبولیت فضا" نزد ساکنین را می‌­طلبد.
۶.

ارزیابی و تحلیل کیفیت خدمات آموزشی ارائه شده به مدیران روستایی (مطالعه موردی: دهیاران روستای بخش نصرآباد تربت جام)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کیفیت خدمات آموزشی توسعه روستایی دهیاران روستایی سروکوال نصرآباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 845 تعداد دانلود : 916
آموزش یکی از راحت ترین، بهترین و سریع ترین شیوه های توان افزایی جامعه به شمار می آید. آموزش مدیران روستایی نیز از این قاعده مستثنی نیست برای رسیدن به توسعه پایدار روستایی، توانمندسازی دهیاران از طریق آموزش و برگزاری دوره های آموزشی مسئله اساسی است. بر این اساس برای بهبود عملکرد دهیاران دوره های آموزشی متعددی توسط سازمان های مختلف مرتبط به امور روستایی در طول خدمت برگزار می شود. لذا سنجش کیفیت خدمات آموزش، پیش شرط اساسی بهبود کیفیت خدمات آموزشی آتی و به دنبال آن عملکرد دهیاران است. در این مطالعه برای بررسی مسئله از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بهره گرفته شده است. جامعه آماری تحقیق کلیه دهیاران بخش نصرآباد تربت جام بوده که به علت محدود بودن جامعه، از شیوه تمام شماری استفاده شده است. مطابق نتایج حاصل از آزمون همبستگی، هر دو بخش انتظارات و ادراکات با ویژگی های فردی دهیاران رابطه ای مثبت و معنادار برقرار ساختند. همچنین نتایج آزمون T تک نمونه ای نشان داد که میانگین نظر پاسخگویان در دو بخش ادراکات و انتظارات از خدمات آموزشی در حد متوسط به بالا است. یافته های حاصل از کاربست مدل سرکوال به منظور انجام فرآیند تحلیل شکاف در تمام ابعاد کیفیت خدمات آموزشی نشان داد که میان انتظارات و ادارکات دهیاران از خدمات آموزشی، نوعی شکاف منفی وجود دارد.
۷.

نقش عوامل مکانی- فضایی در توسعه گردشگری مذهبی سکونتگاه های روستایی (مورد مطالعه: حوزه نفوذ گردشگاهی کلان شهر مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عوامل مکانی - فضایی گردشگری مذهبی نواحی روستایی حوزه نفوذ کلان شهر مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 512 تعداد دانلود : 536
بر مبنای اصول علم جغرافیا، بین دو عنصر مهم مکان - فضا و کارکردهای انسانی اثرات متقابل رو به تزایدی حکمفرما است. در واقع، ادراک انسان از شرایط محیطی بر تصمیمات و رفتارهای او اثرگذار می باشد. تحقق رفتارها موجب خلق شرایط جدیدی خواهد بود که تصویری نو از محیط به نسل حاضر و آینده ارائه می کند. وظیفه بسیاری از علوم دخیل در برنامه ریزی توسعه، کمک به ایجاد شرایط مکانی- فضایی مطلوب برآمده از تلاشی منسجم ، هم افزا و مکمل است. در این میان، علم جغرافیا توانسته است به دلیل اشراف نسبی بر شرایط و مسائل محیطی، نقش مفیدی ایفاء نماید، به ویژه در زمینه توسعه گردشگری که در جهان امروز به دلیل ابعاد و اثرات مکانی- فضایی روبه گسترش آن، از اهمیت زیادی برخوردار شده است. تحقیق حاضر به بررسی نقش عوامل مکانی- فضایی بر توسعه گردشگری مذهبی در نواحی روستایی کلان شهر مشهد با هدف کاربردی و در قالب روش توصیفی– تحلیلی پرداخته است. متغیر وابسته تحقیق، (گردشگری مذهبی) متشکل از 9 مؤلفه و متغیر مستقل، (عوامل مکانی- فضایی) شامل 7 مؤلفه به تفکیک عوامل تغییرپذیر و تغییرناپذیر هستند. پس از کاربرد الگوی راپرت برای تعیین حوزه نفوذ گردشگری مشهد 10 روستا به عنوان نمونه انتخاب گردید و حجم نمونه طبق فرمول کوکران 196 نفر تعیین شد. واحد تحلیل پژوهش، "روستا" و اطلاعات به دست آمده از ابزار پرسشنامه با استفاده از روش های تحلیل آماری در نرم افزار SPSS مورد بررسی قرار گرفته اند. یافته ها نشان می دهد که با بهبود عوامل مکانی- فضایی، خصوصاً عوامل تغییرپذیر شاهد توسعه بیشتر گردشگری مذهبی به میزان 0.82 خواهیم بود. با توجه به نتایج تحقیق توسعه عوامل تغییر پذیری مانند کیفیت راههای دسترسی به بقاع متبرکه و خدمات بر توسعه گردشگری مذهبی اثرگذار است.
۸.

تحلیل فضایی زیرساخت های توسعه پایدار در روستاهای شهرستان کوهدشت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل فضایی خدمات رسانی سطح محرومیت شهرستان کوهدشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 682 تعداد دانلود : 950
شناخت و تقویت زیرساخت های اجتماعی و خدماتی موجود در سکونتگا ه های روستایی و مدیریت آگاهانه از امکانات و خدمات، به عنوان یکی از خط مشی های برنامه ریزی توسعه روستایی نه تنها به توزیع بهینه امکانات و منابع در نواحی روستایی یاری می رساند بلکه انسجام عدالت فضایی و ساختار فضایی مناسب سکونتگاهی را نیز در پی خواهد داشت. هدف از این پژوهش تحلیل فضایی سطح برخوداری دهستان ها از نظر توزیع خدمات رسانی در محدوده مورد مطالعه بوده است. نوع تحقیق کاربردی، روش مورد استفاده توصیفی -تحلیلی و برای گردآوری داده ها از مطالعات کتابخانه ای و میدانی بهره گرفته شده است. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک مدلPSI و آزمون مدل خوشه ای در نرم افزار SPSS انجام شده است؛ سپس با استفاده از نرافزار ARC GIS سطوح برخورداری دهستان ها از نظر توزیع فضایی و پراکندگی خدمات رسانی بر روی نقشه گویاسازی گردید. یافته های تحقیق نشان داد که دهستان های کوهدشت شمالی و طرهان شرقی نسبت به دیگر دهستانها در سطح برخوردار قرار گرفته اند، همچنین دهستان رومشگان غربی تا تاحدی از سطح برخوردار واقع شده است و سایر دهستانهای موجود در منطقه مورد مطالعه در سطح  محروم قرار گرفته اند.
۹.

Analysis of the Effects of Housing Quality on Health (Physical and Mental) of Villagers (Case Study: Villages of Shandiz District in Binaloud County)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Rural environment Mental and physical health Housing quality Rural areas Shandiz District

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 735 تعداد دانلود : 92
Purpose - Quality and living conditions of humans are heavily reliant on their housing. A suitable shelter will prevent illness and damage to a large extent and plays a crucial role in promoting people's mental and physical condition. This study seeks to analyze and evaluate the effects of improving the quality of housing on promoting the physical and mental health of villagers. Design/methodology/approach - This is an applied research that adopts a descriptive-analytical method. The main data collection instrument is a questionnaire. The studied area is Shandiz district in Binalud town, Khorasan Razavi Province. The statistical population of this research consists of 11 villages, which according to 2017 Census accommodated 5921 households. The sample size was estimated at n=190 using the Cochran formula with an error of 0.07%. Data gathering tool comprised interview, field questionnaire and observation. The questionnaire items were designed based on a Likert scale. For the analysis of data, descriptive and inferential statistics (Pearson correlation test, single sample t-test and regression) were used in the SPSS software. The villages were ranked by WASPAS analysis (the weighing in WASPAS analysis is based on entropy). Findings - The results of Pearson correlation test showed that the quantitative (0.549), physical (0.513), the socio-cultural (0.505), and the environmental (0.522) dimension were significantly correlated with mental- psychological health. With regard to the physical health, there was only a direct and weak relationship with the physical dimensions (0.149). As for the health variable, the quantitative (0.651), physical (0.623), socio-cultural (0.605) and environmental (0.596) dimensions had a strong direct relationship, meaning that as dimensions of the quality of housing improves, the health of villagers is affected and their physical and mental health is promoted. The results of pathway analysis showed that among independent variables (quantitative, physical, socio-cultural and environmental variables) the quantitative dimension had the highest effect on dependent variable (physical and mental health) with a value of 0.564. Practical implications - According to the results, improving the quality of housing will promote the mental and psychologic health of villagers. Originality/value - Selecting a suitable rural housing model can definitely yield positive outcomes for promotion of health standards both in physical and mental dimensions.
۱۰.

رتبه بندی روستاها براساس شاخص های زیست پذیری (مطالعه موردی: دهستان نظام آباد شهرستان آزادشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اولویت بندی زیست پذیری سطح بندی کیفیت زندگی نواحی روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 679 تعداد دانلود : 833
زیست پذیری مفهومی است که بر قابلیت سکونت پذیری مکان تمرکز دارد. سکونتگاه های روستایی از جمله مکان هایی هستند که توجه به زیست پذیربودن آن ها ضروری است؛ زیرا سبب جلوگیری از مهاجرت های روستایی، خالی شدن روستاها، حفظ روستاها به عنوان لکه های حیات و نبض اقتصاد ملی و... می شوند؛ بنابراین آگاهی از شاخص های زیست پذیری و درک سطح زیست پذیری مکان های روستایی می تواند برنامه ریزان را در دستیابی به اهداف توسعه پایدار سوق دهد. پژوهش حاضر کاربردی و توصیفی-تحلیلی است که اطلاعات آن به صورت کتابخانه ای و میدانی جمع آوری و برای این منظور از پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری آن نیز 94 خانوار روستایی دهستان نظام آباد است. سطح تحلیل این پژوهش «روستا» است. اطلاعات استخراج شده از پرسشنامه به کمک روش های تجزیه و تحلیل آماری در دو نرم افزار SPSS و GIS و مدل ویکور بررسی شد. نتایج نشان می دهد از میان 16 شاخص مورد نظر براساس سطح معناداری آزمون T، تعداد 8 شاخص زیست پذیری از نظر نمونه های مورد مطالعه معنادار هستند و تفاوت معناداری میان زیست پذیری در بین نمونه های فوق را بیان می کنند. همچنین رتبه بندی روستاها براساس مدل ویکور نشان می دهد روستاهای قوری چای و حاجی نبی با توجه به شاخص های زیست پذیری در منطقه مورد مطالعه در پایین ترین رتبه و روستاهای اقچلی علیا و بهرام صوفی در بالاترین رتبه قرار دارند؛ بنابراین در شرایط کنونی، سطح زیست پذیری روستاهای بزرگ تر که جمعیت بیشتری دارند و به شهر و راه ارتباطی اصلی نزدیک هستند، بالاتر است. براین اساس می توان گفت دسترسی به خدمات بیشتر که عمدتاً در روستاهای نزدیک به شهرها و روستاها بزرگ تر فراهم می شود، زیست پذیری بالاتری دارد.
۱۱.

تحلیل نگرش و رفتار زیست محیط گرایانه جوامع عشایری پس از اجرای طرح مدیریت مشارکتی جنگل و مرتع نمونه مطالعه: بخش بازفت استان چهارمحال و بختیاری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نگرش و رفتار زیست محیط گرایانه جامعه عشایری طرح مدیریت مشارکتی جنگل و مرتع (جایکا) بخش بازفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 209 تعداد دانلود : 662
امروزه به دلیل مشکلات و چالش های زیست محیطی، بازشناسی نگرش و رفتار انسان با محیط زیست اهمیت زیادی پیدا کرده است. در این میان، جوامع روستایی و عشایری با توجه به ارتباط و بهره برداری مستقیم از منابع محیطی، بیشتر در مرکز توجه قرار گرفته اند. پژوهش حاضر نیز به دنبال بررسی و تحلیل نگرش و رفتار محیط گرایانه جوامع عشایری بخش بازفت از توابع شهرستان کوهرنگ استان چهارمحال و بختیاری پس از اجرای طرح مدیریت مشارکتی جنگل و مرتع (جایکا) است. این پژوهش از نوع پژوهش های کاربردی و ازنظر ماهیت و روش جزو پژوهش های توصیفی تحلیلی مبتنی بر پیمایش است. به منظور گردآوری اطلاعات از دو روش اسنادی و میدانی و از ابزار پرسش نامه استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل همه عشایر ساکن در 5 روستایی است که طرح جایکا در آنها اجرا شده است. براساس سرشماری سال 1395، تعداد کل عشایر برابر با 2236 نفر و 442 خانوار بوده است که با استفاده از فرمول کوکران 206 خانوار به مثابه نمونه انتخاب شده اند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، T تک متغیره و تحلیل عاملی و چندمعیاره PSI به کار رفته است. نتایج آزمون T تک نمونه ای برای نگرش محیط گرایانه عشایر نشان داد طرح جایکا تأثیر زیاد و معناداری بر تغییر نگرش جامعه عشایری روستاهای درگیر در این طرح داشته و با توجه به میانگین نتایج حاصل شده نیز نگرش خودخواهانه عشایر ساکن در روستاهای مطالعه شده بیشتر از دو نوع نوع دوستانه و زیست کره بوده است. افزون بر این، نتایج به دست آمده از آزمون تحلیل عاملی نشان داد از مجموع 13 عامل، 6 عامل درمجموع 69.98درصد از واریانس را تبیین می کنند و در بین این 6 عامل، مهم ترین آن در رفتار زیست گرایانه، مسئولیت پذیری اجتماعی دربرابر محیط زیست است که با مقدار ویژه 13.60، درمجموع واریانس 36.75 را در کل واریانس ها به دست آورده است. با توجه به نتایج به دست آمده، طرح جایکا سبب تغییر رفتارهای زیست محیط گرایانه عشایر منطقه پژوهش شده است که بهره برداران اصلی محیط زیست منطقه اند.
۱۲.

تحلیل اثر وام های کمیته امداد امام خمینی بر اشتغال پایدار روستاییان مورد: شهرستان مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اعتبارات خرد کمیته امداد اشتغال پایدار تثبیت جمعیت شهرستان مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 118 تعداد دانلود : 420
کمیته امداد یکی از نهادهای عمومی غیردولتی است که توانسته نقش مؤثری در ایجاد تحرک، حمایت، شکل گیری و کمک مالی برای فعالیتهای تجاری کارآفرینانه سودمند برای فقرا داشته و در شکل گیری اشتغال زایی افراد اجتماعی تأثیر گذار باشد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش انجام آن اسنادی- پیمایشی است. برای عملیاتی سازی مطالعه، شهرستان مشهد به عنوان منطقه موردمطالعه انتخاب گردید. حجم نمونه با خطای 07/0 درصد معادل 126 نفر تعیین گردید. بر اساس چارچوب نظری، اشتغال پایدار در 6 سطح بهبود وضعیت اقتصادی و درآمد، توانمند سازی، کیفیت اشتغال، کیفیت محیطی اشتغال، سرمایه گذاری و تثبیت جمعیت با 35 گویه و مدیریت پروژه با 16 گویه در قالب طیف لیکرت و وام کمیته امداد با 3 گویه با مقیاس فاصله ای کمی گردید. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون همبستگی پیرسون، تی دو نمونه مستقل و تحلیل عاملی تأییدی) در نرم افزار SPSS و برای رتبه بندی روستاها از لحاظ اشتغال پایدار و مدیریت پروژه از مدل waspas استفاده شده است (وزن دهی مورد استفاده در مدل آنتروپی است) و برای نمایش رتبه به دست آمده از مدل waspas از نرم افزار Arc GIS استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که بین مدیریت پروژه و اشتغال پایدار رابطه ای مستقیم با شدتی قوی وجود دارد و بر اساس الویت بندی انجام شده توسط تحلیل waspas روستاهای نزدیک شهر و نزدیک راه ارتباطی در اولویت قرار می گیرند همچنین نتایج همبستگی نشان داد که بین رتبه مدیریت پروژه و رتبه اشتغال پایدار رابطه ای مستقیم با شدتی قوی وجود دارد. بنابراین پیشنهاد می گردد که کمیته امداد نظارتی همیشگی و درست در انواع مدیریت پروژه وام و اعتبارات خرد داشته باشد.
۱۳.

تحلیل احساس امنیت مردم محلی در روستاهای گردشگری شهرستان نیشابور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: احساس امنیت گردشگری مردم محلی امنیت روستاییان توسعه روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 39 تعداد دانلود : 771
امنیت مسئله بسیار مهمی در توسعه می باشد. بر این اساس وجود احساس امنیت بستر مناسبی برای تحولات جدید خواهد بود. زیرا احساس امنیت حالتی است که آحاد جامعه هراس و بیمی نسبت به حقوق و آزادی های مشروع نداشته و به هیچ وجه حقوق آنان به مخاطره نیفتد. اما در برخی شرایط ممکن است امنیت یک مکان تحت تأثیر عواملی دستخوش دگرگونی گردد. در شرایط امروزی کاهش همگونی اجتماعی به واسطه ورود افراد خارج از اجتماع مانند گردشگران می تواند یکی از دلایل کاهش امنیت به ویژه در مکان های کوچک مانند روستاها باشد. به همین دلیل در این مطالعه سعی شده احساس امنیت روستاییان در روستاهایی که هدف گردشگری هستند بررسی شود. بر این اساس روش شناسی این پژوهش از نوع پژوهش های توصیفی– تحلیلی است و از نظر هدف پژوهشی، کاربردی است. جامعه آماری پژوهش شامل 10 روستای هدف گردشگری شهرستان نیشابور می باشند. برای تعیین حجم نمونه از کل روستا های نمونه، با استفاده از فرمول کوکران 117 نفر انتخاب گردید. روایی شاخص ها از طریق پانل کارشناسان و پایایی نیز با آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و برای رتبه بندی روستاها از مدل waspas و نرم افزار GIS استفاده شده است با توجه به نتایج به دست آمده از مقایسه میانگین احساس امنیت در دو گروه زنان و مردان می توان بیان کرد که زنان نسبت به مردان احساس امنیت بیشتری دارند؛ اما درمجموع در هر دو گروه احساس امنیت پایین تر از حد متوسط 3 می باشد. همچنین با توجه به نتایج تحلیل عاملی گویه های برخورد با افراد مزاحم، امنیت خالی گذاشتن منزل در طول شبانه روز و رعایت موازین اخلاقی توسط گردشگر بیشترین بار عاملی را به دست آوردند. نتایج تحلیل فضایی تفاوت احساس امنیت در روستاهای نمونه نشان می دهد که روستای بوژآباد با امتیاز 0.371 دارای بیشترین و روستای غار با امتیاز 0.291 دارای کمترین سطح اطمینان امنیت هستند.
۱۴.

تحلیل فضایی سطح تاب آوری سکونتگاه های روستایی در برابر مخاطرات محیطی (مورد مطالعه: بخش مرکزی شهرستان فاروج)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تاب آوری مخاطرات محیطی بعد سازمانی - نهادی مدل ارزیابی مجموع نسبت ها بخش مرکزی فاروج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 355 تعداد دانلود : 35
مفهوم تاب آوری ارمغان تحول مدیریت مخاطرات دهه ی حاضر است. امروزه دیدگاه ها و نظریه های مدیریت سوانح و توسعه ی پایدار به دنبال ایجاد جوامع تاب آور در برابر مخاطرات طبیعی هستند. سوانح طبیعی مثل زلزله، خشک سالی، سیل و... به عنوان پدیده های اجتناب ناپذیری به حساب می آیند که همیشه خطری جدی برای توسعه به خصوص توسعه روستایی به شمار می روند. جهت کاهش آسیب های ناشی از سوانح طبیعی باید ظرفیت و توان روستاها را برای مقابله با این حوادث بالا برد. هدف این پژوهش تحلیل فضایی عوامل مؤثر بر ارتقای تاب آوری محیطی روستاییان در هنگام مواجهه با مخاطرات طبیعی در روستاهای بخش مرکزی شهرستان فاروج می باشد. در این راستا از روش تحقیق پیمایشی با به کارگیری پرسشنامه استفاده شده است. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات متخصصان و پایایی آن با استفاده از محاسبه آلفاء کرونباخ برای ابعاد مختلف تأمین شد. جامعه آماری، 4591 خانوار از روستاهای مناسب برای اسکان موقت بوده است که بر پایه فرمول کوکران، شمار نمونه ها 252 نمونه به دست آمد، این افراد با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. یافته های تحقیق نشان داد که عوامل بُعد زیرساختی با میانگین 2.92 بیشترین و عوامل بُعد اقتصادی با میانگین 2.58 کمترین تأثیر را در تاب آوری روستاها داشته است. بر اساس آزمون T میانگین واقعی نظر کل پاسخگویان از 3 کوچک تر و در حد متوسط به پایین است. همچنین به منظور ارزیابی میزان اثرگذاری هر یک از شاخص های تحقیق بر میزان تاب آوری در روستاهای موردمطالعه، از آزمون آماری تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد که مشخص گردید از بین شاخص های موردمطالعه «میزان رضایت روستائیان از عملکرد شورا و دهیاری»، «نقش نهادها در آموزش مردم در مورد حوادث مختلف» و «استفاده از مصالح جدید و بادوام برای پیشگیری از اثرات مخرب حوادث» بیشترین اثر را در تاب آوری روستاهای موردمطالعه دارند. همچنین برای تعیین بهترین روستا ازنظر تاب آوری برای استقرار پایگاه اسکان موقت در مدیریت بحران از سه تکنیک ارزیابی مجموع نسبت ها، ویکور و تحلیل خاکستری استفاده شد و بر اساس روش میانگین رتبه ها، اولویت بندی روستاهای موردمطالعه انجام شد، که روستاهای مفرنقاه، استاد و پیرعلی با توجه به شاخص های تاب آوری موردبررسی در مناطق روستایی بالاترین رتبه را دارا بودند و روستای ریزه و رشوانلو پایین ترین رتبه را داشته است.
۱۵.

تحلیل فضایی رضایتمندی روستاییان از کیفیت خدمات آبرسانی شرکت آب و فاضلاب روستایی مطالعه موردی: دهستان فضل شهرستان نیشابور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خدمات آبرسانی تحلیل فضایی رضایتمندی دهستان فضل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 777 تعداد دانلود : 973
افزایش کیفیت خدمات ارائه شده در نواحی روستایی نیازمند بازخورد و دریافت دیدگاه روستاییان و مشارکت دادن ساکنان روستایی در فرایند توسعه است. خدمات آبرسانی به عنوان یکی از اساسی ترین خدمات ارائه شده در مناطق روستایی می باشد. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی میزان رضایتمندی ساکنان روستایی از کیفیت خدمات ارائه شده از سوی شرکت آب و فاضلاب روستایی انجام شد. این تحقیق به روش توصیفی – تحلیلی به صورت تصادفی در مورد 132 خانوار در سطح سکونتگاه روستایی بخش مرکزی شهرستان نیشابور با پایایی قابل قبول انجام شده است. بررسی رابطه ابعاد پنج گانه تحقیق با ویژگی های فردی نشان دهنده این است که بین سن، جنسیت و سطح تحصیلات رابطه معنادار با میزان رضایتمندی از کیفیت خدمات در روستاهای نمونه وجود دارد. درعین حال ارزیابی میزان رضایتمندی از کیفیت خدمات رسانی آب در روستاهای نمونه نشان از این دارد که کیفیت خدمات رسانی آب در روستاهای نمونه در وضعیت قابل قبولی قرار دارد. نتایج تحلیلی عاملی تاییدی شاخص های تحقیق نشان داد که بیشترین درصد واریانس ابعاد تحقیق مربوط به بعد همدلی با 91/30 درصد و کمترین درصد واریانس هم متعلق به بعد محسوسات با 28/21 درصد می باشد. همچنین تحلیل فضایی میزان رضایتمندی از کیفیت خدمات رسانی آب آشامیدنی در روستاهای نمونه نشان داد که روستای شیخلان با میزان Qi 103/0 دارای بیشترین میزان رضایت و روستای تورانی با میزان Qi 097/0 دارای کمترین میزان رضایت از کیفیت خدمات می باشند. در مجموع می توان با ارزیابی مستمر طرح های شرکت آب و فاضلاب روستایی، توجه بیشتر به نظر و نیاز روستاییان و استفاده از نیروهای بومی و توانهای بالقوه روستاها در امر آبرسانی میزان رضایت روستاییان را از خدمات آبرسانی افزایش داد.
۱۶.

تحلیل تأثیر رسانه های جمعی بر کاهش اعتماد اجتماعی روستاییان (مورد مطالعه: روستاهای دهستان کنویست شهرستان مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رسانه های جمعی اعتماد اجتماعی شبکه های اجتماعی توسعه روستایی مدل ARAS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 881 تعداد دانلود : 85
وسایل ارتباط جمعی، از طریق معانی و ارزش هایی که در زندگی روزمره رواج می دهند، در ساخت واقعیت اجتماعی روستاها تأثیر به سزایی دارند. آن ها تمامی عرصه های فردی و اجتماعی را تحت تأثیر قرار داده و نقش تعیین کننده و معناداری بر باورها، ایستارها و نگرش های اعضای جامعه دارند. رسانه های جمعی همچنین منبع مهمی برای تبلیغ و ترویج و یا تغییر ارزش های جامعه روستایی از جمله اعتماد اجتماعی به شمار می روند. لذا تحقیق حاضر به بررسی میزان تأثیر رسانه های جمعی در میزان اعتماد اجتماعی اجتماعات روستایی می پردازد. پژوهش از نوع کاربردی و روش انجام تحقیق توصیفی- تحلیلی است. جهت عملیاتی سازی مطالعه، دهستان کنویست به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب گردید. برای تعیین تعداد روستاهای نمونه از تعداد 23 روستایی که بیشتر از 200 نفر جمعیت داشته اند 11 روستا که دارای بیشترین جمعیت را دارا بودند به عنوان روستاهای نمونه انتخاب گردید و حجم نمونه موردبررسی با استفاده از فرمول کوکران 196 نفر تعیین شد. اطلاعات استخراج شده از پرسشنامه با استفاده از روش های تجزیه وتحلیل آماری در دو نرم افزار SPSS و GIS و تحلیل رابطه ARAS موردبررسی قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد ابزار ماهواره بیشترین اثر را در کاهش میزان اعتماد اجتماعی روستاییان داشته است. بر اساس نتایج حاصل از رتبه بندی (ARAS) روستای شترک در رتبه اول و روستای کنار گوشه در رتبه آخر قرار گرفت که نشان دهنده آن است در روستای شترک رسانه های جمعی بیشترین تأثیر را در کاهش اعتماد اجتماعی روستاییان داشته است و کمترین تأثیر مربوط به روستای کنار گوشه است.
۱۷.

بررسی نقش گردشگری در توسعه و بازسازی مناطق روستایی در ناحیه خرقان شهرستان اوج(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری بازسازی مناطق توسعۀ روستایی ناحیۀ خرقان شهرستان اوج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 276 تعداد دانلود : 987
اهداف: هدف پژوهش، بررسی نقش گردشگری در توسعه و بازسازی مناطق روستایی در ناحیه خرقان شهرستان اوج می باشد و به دنبال پاسخ گویی به این سؤال کلیدی می باشد که آیا توسعه گردشگری و فعالیت های مرتبط با آن توانسته است منجر به بهبود توسعه و بازسازی مناطق روستایی در محدوده مورد مطالعه شود. روش: نوع تحقیق کاربردی و روش مورد استفاده توصیفی- علی می باشد. برای گردآوری داده ها از روش های کتابخانه ای و میدانی (پرسش نامه، مشاهده) استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق ناحیه خرقان از توابع شهرستان اوج است که تعداد خانوار ساکن در آن بالغ بر 2177 مورد می باشد که با استفاده از فرمول اصلاح شده کوکران تعداد 249 مورد به عنوان نمونه انتخاب شده است. جهت ارزیابی پایایی داده ها از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد که با توجه به ضریب 76/0 و 78/0 نشان دهنده مناسب بودن داده ها و روابط آن ها می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری از قبیل آزمون رتبه ای فریدمن، رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر و نرم ابزار EQS بهره گرفته شده است. یافته ها/نتایج: یافته های آزمون های استفاده شده نشان می د هد که تفاوت میانگین ها از دیدگاه پاسخگویان در نقاط روستایی نمونه با توجه به سطح آلفای 01/0کاملا معنادار گزارش شده است. برازش مدل رگرسیونی نشان دهنده تأثیر مثبت گردشگری در توسعه و بازسازی روستایی محل سکونت به میزان 64/0 می باشد. آزمون تحلیل مسیر نشان می دهد که بیشترین اثر کلی مربوط به بعد ابعاد اقتصادی با میزان (448/0) است و بعد زیست محیطی با میزان (301/0) کمترین اثر کلی در توسعه و بازسازی روستایی در منطقه مورد مطالعه را داشته است. همچنین، برازش مدل تحلیل مسیر هم بر اساس خروجی که از نرم افزار EQS گرفته شده است، برازش مناسبی را نشان داد. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که گردشگری روستایی در توسعه و بازسازی مناطق روستایی با توجه به اثراتی که در ابعاد (اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی، زیست محیطی و کالبدی) ، در روستاهای محدوده مورد مطالعه به دنبال داشته است به عنوان راهبردی برای توسعه و بازسازی روستاهای همجوار که توجه کمتری به آن ها شده است قلمداد می شود.
۱۸.

تحلیل مهارت های کارآفرینی زنان در مناطق روستایی (مورد مطالعه: روستاهای بخش مرکزی شهرستان فریمان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خلاقیت زنان روستایی کارآفرینی روستایی مهارت های کارآفرینانه تحلیل خاکستری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 200 تعداد دانلود : 953
یکی از موضوعات مهم در فرایند توسعه کارآفرینی، داشتن مهارت و خلاقیت است؛ این امر به ویژه در جامعه زنان روستایی می تواند مفیدتر باشد، به طوری که مهارت های کارآفرینانه زنان در بازار کار و مشارکت در فعالیت های اقتصادی اجتماعی، به یکی از شناسه های مهم توسعه انسانی تبدیل شده است. بر این اساس تحقیق حاضر به بررسی مهارت های کارآفرینی زنان در نواحی روستایی می پردازد. این پژوهش از نوع کاربردی است که با روش توصیفی پیمایشی انجام شده است. با توجه به مطالعات صورت گرفته در بخش مرکزی شهرستان فریمان، حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، 209 نفر تعیین شد. اطلاعات به دست آمده در نرم افزارهای SPSS و GIS و تحلیل خاکستری در قالب پرسش نامه بررسی شد. آلفای کرونباخ پرسش نامه 96/0 محاسبه شد که نشان دهنده پایایی و قابل اعتماد بودن آن است. یافته ها نشان داد در روستاهای بررسی شده، در هفت مهارت مطالعه شده از لحاظ مقایسه میانگین مهارت مدیریتی، قوی و از لحاظ مهارت تکنیکی و فنی، ضعیف هستند. همچنین بین متغیرهای فردی و مهارت کارآفرینی همبستگی مثبت و معنادار با شدت متوسط تا قوی وجود دارد. بر اساس نتایج حاصل از رتبه بندی تحلیل خاکستری، سه روستای قلعه نو فریمان با ضریب 87/2، سنگ بست با ضریب 83/2 و عشق آباد با ضریب 82/2 بیشترین درجه خاکستری را در مقایسه با دیگر روستاهای نمونه به دست آورده اند و از نظر مهارت کارآفرنی زنان در وضعیت مطلوب تری قرار دارند.
۱۹.

Analysis of the Role of Border Villages in Border Security; Case Study: Zaam and Golbanoo Rural Districts of Torbat-e Jam(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مرز روستاهای مرزی امنیت مرزی توسعه روستایی دهستان زام و گل بانو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 838 تعداد دانلود : 550
Border security is a major influence on internal sustainability and stability of countries; thus, countries take various military and non-military measures to control their borders and secure them. Residents of border villages and the support they can provide could play a key role in securing borders and bringing profit to them as the main beneficiaries. Therefore, the present study intends to investigate and analyze the roles residents of border villages could play on border security. In order to do so, descriptive-analytical research method is used in both field and library levels and the data are collected and analyzed from 63 local experts in different levels. Findings revealed that, from the point of view of state experts, villagers could be of more significance in economic, social- cultural, political, physical- environmental and defensive- military security. Confirmatory factor analysis on the other hand demonstrated that villagers’ maximum impact on border security could be their political collaboration. Economic, social and physical-environmental factors are in the next level and the defensive-military dimension has the lowest impact for border guards give military aids and the need for military tools and other special conditions makes it impossible for local people. <br />  <br /> 
۲۰.

تحلیل توزیع فضایی هزینه و درآمد خانوارهای روستایی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خانوار روستایی توزیع فضایی هزینه و درآمد خوراکی و غیرخوراکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 304 تعداد دانلود : 828
هدف: هدف مقاله، بررسی نحوة توزیع هزینه و درآمد خانوارهای روستایی در استان های کشور و تحلیل توزیع فضایی است. روش: روش تحقیق حاضر برحسب هدف از نوع مطالعات کاربردی و برحسب روش گردآوری اطلاعات از نوع اسنادی است که از داده های مرکز آمار ایران استفاده شده است. به منظور بررسی توزیع فضایی هزینه و درآمد خانوار روستایی از نرم افزار ArcGis۱۰.۲ استفاده شد. در مطالعة حاضر با استفاده از روش فراتحلیلی و بهره گیری از داده های آماری مرکز آمار ایران به بررسی نابرابری های درآمدی خانوارهای روستایی در دورة زمانی ۱۳۹۱-۱۳۷۵ در سطح استان های کشور پرداخته شده است. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که مقدار هزینة خانوار روستایی از ۱/۵۶ درصد در سال ۱۳۶۵ به ۱/۴۱ درصد در سال ۱۳۸۰ و ۲/۳۱ درصد در سال ۱۳۹۰ در جهت مثبت کاهش یافته است و از طرفی روستاییان با تغییر در الگوی مصرف خود (از هزینة خوراکی به غیرخوراکی و دخانی) از سطح زندگی بهتر و مطلوب تری برخوردار شده اند؛ به طوری که رشد هزینة غیرخوراکی و دخانی به خوراکی و دخانی در سال ۹۱ نسبت به سال ۹۰ حدود ۳۹ درصد بوده است، در حالی که در همین بازة زمانی هزینة خوراکی و دخانی تنها ۳/۲۲ افزایش رشد داشته است. همچنین، طی این دورة زمانی از سهم مشاغل کشاورزی در تأمین منابع درآمدی خانوارهای روستایی کاسته شده و بیشتر به سهم مشاغل غیرکشاورزی و متفرقه افزوده شده است. راهبردها: براساس یافته های تحقیق می توان گفت بهترین راهبرد برای توزیع فضایی مناسب درآمدها نگرش فضایی به ساختار سکونت گاه های روستایی در حدود و ثغور منطقه ای و یا ناحیه ای، توان مندسازی روستاها و روستاییان، تغییر در نقش دولت (دولت برنامه ریز به دولت تسهیلگر)، ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی و برنامه ریزی یک پارچه با توجه به توان های مناطق مذکور است. راهکارهای عملی: می توان به صورت خلاصه به برخی از مهم ترین عوامل مؤثر در بهبود وضع اقتصادی روستاییان اشاره کرد. درگیرکردن روستاییان در بهبودبخشیدن به اوضاع اقتصادی با کمک ها و تسهیلگری های حکومت مرکزی، ایجاد نواحی صنعتی در روستاها با توجه به توان و سطح دانش بومیان، ایجاد مناطق آزاد تجاری در نواحی روستایی مرزی کشور و دادن تعرفه هایی برای تجارت روستاییان مرزنشین و غیره. اصالت و ارزش:. یافته های این تحقیق با توجه به عوامل دارای اولویت می تواند مورد استفاده و توجه دست اندرکاران و کنشگران این عرصه قرار گیرد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان