علوم خبری

روزنامه نگاری جنگ یک روش روزنامه نگاری است که محور اساسی آن ارزش های خبری درگیری، تضاد و حوادثی است که می کوشد بار منفی اخبار را منتقل کند. این نوع روزنامه نگاری با در کانون قراردادن عواطف و احسسات بشری با تحریک حس ترس و واهمه در سالیان گذشته توانسته است با وجود جلب توجه همیشگی اذهان مردم، باعث ترویج نوعی بیمناکی در جوامع شود. این نوع روزنامه نگاری فقط بر اثرات فیزیکی درگیری تأکید دارند و مثلاً اثرات روانشناسی و بار روانی که اخبار در انسان ها شکل می دهد را نادیده می گیرند. روزنامه نگاری جنگ موقعیت هایی را گلچین می کند که پیوسته کارزارهای جنگ، درگیری، جدال، تظاهرات ها، راهپیمایی ها و حتی در دیگر سو خشونت های کلامی، رفتاری و ابنگونه رفتارها را در بطن خود می پروراند. همچنین این روش تمایل به گزارش اختلافات بین گروه ها دارد تا شباهت ها، توافق های قبلی و فرایند موضوعات کنونی و هم چنین دلایل و نتایج را نادیده می گیرند و اینطور نشان می دهند که نیازهای یک طرف تنها با شکست طرف مقابل تأمین می شود. اما در رویکردی نوین، روزنامه نگاری صلح می خواهد این تمایلات را اصلاح کند. تعریف آن این است که: ایجاد فرصت ها برای جامعه بزرگ برای واکنش های غیرخشن در درگیری ها؛ که این کار نیازمند تعریف سیاست های بدون خشونت و قرار دادن آن ها در اختیار همگان است. در این تحقیق که به روش کتابخانه ای انجام شده است محقق کوشیده است با ذکر دلایل اهمیت توجه به روزنامه نگاری صلح و خلا آن در ادبیات ژورنالیستی کشور، در انتها راه کارهایی را برای تغییر زاویه دید اهالی رسانه از روزنامه نگاری جنگ به سوی روزنامه نگاری صلح ارائه دهد. پرسش اصلی این تحقیق این است که ماهیت روزنامه نگاری جنگ چگونه است و چرا زمان آن فرا رسیده  که رویکرد صلح محور جایگزین شود؟ ضرورت و اهمیت توجه به روزنامه نگاری صلح، فرآیند اخلاقی شدن رسانه، نقش روزنامه نگاری صلح جو در ارتقای جامعه ایمن ، نقش منافع سرمایه داری در روزنامه نگاری جنگ، الزام تجدید نظر در ارزش های ژورنالیستی و ارائه راه حل هایی مطرح در زمینه شیوه عمل روزنامه نگاران از مهمترین مطالب مورد بحث در این مقاله است.

یکی از شاخص های مهم در یک نظام مشروع میزان مشارکت مردم در فعالیت های، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... است. با توجه به نقش رسانه در دنیای امروز به عنوان یک اهرم قدرتمند در دست دولت ها و ایفای نقش مؤثر بر تحولات سیاسی و اجتماعی جوامع می باشد و در عصر کنونی رفتار سیاسی شهروندان در جوامع گوناگون تحت تأثیر رسانه ها و فناوری های جدید ارتباطاتی قرار گرفته و تغییر شکل و ماهیت داده است. یکی از مهم ترین رفتارهای سیاسی شهروندان، مشارکت سیاسی رفتار رأی دهی آنان است که بیش از هر چیز دیگری، در محدوده عمل و تأثیر وسایل ارتباط جمعی و به ویژه رسانه های اجتماعی نو پدید قرار گرفته است. با این اوصاف این پژوهش تلاش دارد با روش تحلیل محتوای آنلاین به این سؤال پاسخ دهد که نقش روزنامه نگاری به خصوص روزنامه نگاری آنلاین در افزایش سهم سیاسی مردم چیست؟ فرضیه های حاصله که در جواب این سؤال مطرح می شود بدین شرح است، بین استفاده از شبکه های اجتماعی و مشارکت سیاسی ارتباط معناداری وجود دارد. بین تکیه بر اخبار سیاسی رسانه های موجود و مشارکت سیاسی رابطه معناداری وجود دارد. اثر بخشی سیاسی اخبار در رسانه ها و مشارکت سیاسی رابطه معناداری وجود دارد. بین متغیر محتوا "سطح تحصیلات" و سهم سیاسی رابطه معناداری وجود دارد. بین متغیر محتوا "سن" و سهم سیاسی رابطه معناداری وجود دارد. در آخر پژوهش صورت گرفته با یک مقدمه، مبانی نظری، پیشینه تحقیق، یافته ها و تحلیل آن و با یک نتیجه گیری به پایان می رسد.

یکی ازاساسی ترین چالش های فراروی مدیریت دولتی  مقوله چگونگی حفظ و ارتقای اعتماد سیاسی نسبت به سازمان های دولتی و حکومتی است. شفافیت به عنوان یکی ازشاخص های حکمرانی خوب می تواند یکی ازروش هایی باشد که مسئولان حکومتی در رسیدن به اعتماد سیاسی باید مورد توجه قرار دهند ولی توجه به  نسبت بین این دو مقوله یعنی شفافیت سیاسی و اعتماد سیاسی مورد غفلت مسئولان قرار گرفته است. نظریه زتومکا با رویکرد نهادی خود پنج علت ساختاری برای تولید اعتماد و ظهور فرهنگ اعتماد بیان کرده است که عبارت است از:انسجام هنجاری،پایداری نظم،شفافیت سیاسی، انس و آشنایی،پاسخگویی سازمان ها در قبال مردم. سومین علت ساختاری ازنظر زتومکا یعنی شفافیت سیاسی، که آن را عامل و زمینه ای ساختاری برای ایجاد اعتماد بیان می کند که در این مقاله مورد توجه است. این مقاله با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و روش فراترکیب با استفاده ازکتاب ها و مقالات و قوانین و با استفاده از منابع کتابخانه ای و تجزیه و تحلیل آنها درصدد پی بردن به نسبت شفافیت سیاسی و اعتماد سیاسی می باشد. بنابراین سؤال اصلی این مقاله عبارت است از:بین شفافیت سیاسی و اعتماد سیاسی چه نسبتی وجود دارد؟نتایج حاصل از پژوهش حاضر به رابطه ی مستقیم و تنگاتنگ و متقابل این دو مؤلفه اشاره دارد که به دلیل عدم وجود شفافیت درعرصه ی سیاست و حکمرانی و عدم دسترسی به جریان آزاد اطلاعات از مناصب حکومتی، بهینگی سیستم، حکومت و کارآمدی حاکمیت تضعیف شده و در نتیجه تعامل و مشارکت سیاسی و اعتماد سیاسی مردم نسبت به حکومت ها تنزل می یابد.

توجه به مفهوم سبک زندگی، حاصل چرخش چند دهه اخیر علوم اجتماعی به سمت فرهنگ و نیازهای اساسی فرهنگی است. مصرف رسانه ای به ویژه رسانه های جدید به عنوان عاملی برای قشربندی سبک زندگی می تواند ملاک نظر قرار گیرد. نفوذ فناوری به ویژه رسانه ها در زندگی و میزان، کیفیت و شیوه های بهره مندی از آن می تواند به عنوان عاملی برای تمایز سبک های زندگی باشد. در این مقاله برآنیم تا با بررسی نیازهای اساسی مادی و نیازهای اساسی فرهنگی در قالب سه شاخص آموزش، فراغت و تفریح، و امنیت با محوریت نوع مصرف رسانه ای در هریک از این شاخص ها، به بررسی سبک زندگی مردم در این استان بپردازیم؛ در این مقاله رابطه متقابل نیازهای اساسی مادی و فرهنگی بر یکدیگر و نوع مصرف رسانه ای مردم در تأمین نیازهای اساسی فرهنگی را، به عنوان شاخصی مستقل و اثرگذار برارتقا نیازهای اساسی مادی، بررسی می کنیم. اینجا با بررسی نیازهای اساسی فرهنگی چون آموزش، فراغت و امنیت با بهره گیری از تکنیک مصاحبه با متخصصان، و با هدف بهبود وضعیت این شاخص ها در سیستان و بلوچستان، به رابطه سبک زندگی و مصرف رسانه ای توجه شده است. بررسی رفتارهای مصرفی در دوسطح نیازهای مادی و فرهنگی نشان می دهد که مردم این منطقه از سطح زندگی ضعیفی برخوردارند و گسترش رسانه ها در قالب ابزارهای متنوع منجر به شکل گیری فرصت برای مردم این استان نشده است.

هدف این تحقیق نقش تبلیغات ماهواره ای کالاهای ایرانی در سبک زندگی ایرانیان از نگاه دانشجویان رسانه و مطالعات فرهنگی است. روش انجام این تحقیق، توصیفی از نوع پیمایشی است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- پیمایشی است و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه می باشد. نمونه آماری شامل 384  نفر از دانشجویان رشته رسانه و مطالعات فرهنگی دانشگاه های تهران، علامه طباطبایی و آزاد اسلامی می باشند. روش نمونه گیری به صورت تصادفی ساده بوده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS فرضیه ها آزمون گردید. برای آزمون فرضیه ها از آزمون رگرسیون گام به گام استفاده شده است. در این پژوهش از نظریه های وساطت، وابستگی، کاشت و گلوله جادویی بهره جسته ایم. حجم نمونه، طبق فرمول کوکران معادل 384 نفر محاسبه شده است. نتایج نشان می دهد بین تبلیغات ماهواره ای کالاهای ایرانی و سبک زندگی ایرانیان ارتباطی معنادار و مثبت وجود دارد. به گونه ای که مشاهده تبلیغات ماهواره ای کالاهای ایرانی در آموزه های دینی، مسئولیت پذیری، پایبندی به ارزش های اخلاقی، سطح توقعات و ارتباطات روزمره میان افراد خانواده نقش دارد و می تواند در مخاطب تغییر ایجاد کند.

انسان شناسیِ مولانا جلال الدین محمد بلخی رومی، از برترین و غنی ترین کوشش های حوزه «انسان شناسی دینی» است؛ چنانکه اساسِ پهنه ی ناپیدا کرانه ی مثنوی وی، انسان شناسی دانسته شده است؛ برای بسط و انتشارِ این حوزه مطالعاتی مهم، به خوانش پرویز شهبازی از انسان شناسی مولانا، مستندات قرآنی و استدلال های آن بر اساس مطالعه ای اسنادی و بنیادین توجه شد تا با تمرکز در بحث های او، عناصر اصلی خوانش وی از «انسان شناسی مولانا» به دست داده شود. آنچه که خوانش انسان شناختی شهبازی را قابل توجه می کند، استدلال پیوسته او بر استوار دانستن درس های زندگی آموزِ مولانا بر آن انسان شناسی و مهم تر، ابتنای برنامه عرفانی و سلوک معنوی مولانا بدان است. انسانی که شهبازی از زبانِ مولانا به تصویر می کشد، انسانِ خداگونه ای است که با شناختِ «افسانه منِ ذهنی» که پیوسته در حال «هم هویت ساختن او با آفلین» و مشغول کننده او به «قضاوت» و «مقاومت» است، از آن فاصله گرفته و می گذرد و با «واهمانش» و بازگشت به حضور و جریانِ «صبر» و «شکر»، مرکزِ خود را با فضاگشایی، «عدم» و آن را مهبط الهی می کند، «تقوی القلوب» از آن حقیقتِ وجودی و خداگونگی و حرم خدایی او، پاسبانی می کند و او را تا بی نهایتِ کوثری می پروراند، بالا می کشاند و به ابدیتِ خدا زنده و او را جاودانه می سازد. 

پژوهش در حوزه ی علوم انسانی، با معرفت نمودهای آثار انسانی سروکار دارد و از آنجا که آدمیان در هویت بشری مشترک هستند از این رو مطالعه ی پدیده های انسانی- اجتماعی پیچیده و نیازمند دقت بیشتر و تحول لازم به لحاظ متدلوژی و کاربست روش های مختلف آن است. پژوهشگران به منظور دستیابی و شناخت پدیده های اجتماعی- انسانی جهان پیرامون خود، به روش های پژوهشی مناسب و ابزارهایی کارآمد نیازمندند. از این منظر روش های مختلف کمی و کیفی نظیر پیمایشی، تحلیل گفتمان، آزمایش، گراندد تئوری، تحلیل محتوا و... با رویکردهای توصیفی، ثبینی، و ترکیبی با ملاحظات جدیدی در روش شناسی روبه رو شده اند که به زعم پاره ای از اندیشمندان اجتماعی قبل از هر چیز به تغییرات پارادیمی این حوزه علمی مربوط می شود. پارادایم یا سرمشق به تمامی یک نظام فکری اطلاق می شود که در برگیرنده ی مجموعه ای از بینش ها، نظریه ها، روش های تحقیق و تکنیک هاست. هر پارادایم مکاتب و نظریه های متعددی را شامل می شود. محققان ارتباطی- اجتماعی مجموعه ای از اصول فلسفی و روشی را در چگونگی انجام تحقیق برمی گزیند که از میان پارادایم های متعدد انتخاب شده است این فرآیند باید پاسخگوی نیاز زمان در گسترده تر کردن جهان شناخت انسانی صورت گیرد. در این گفتار به مسأله پیچیدگی های سوژه و چرخش های روش های نوین تحقیق متأثر از روش شناسی در ارتباطات پرداخته می شود و به ملاحظات مورد توجه آن می پردازند.

قانون جرایم رایانه ای سرانجام پس از فراز و نشیب های فراوان در سال 1388 تصویب  و به ترتیب  اجرا نهاده شد و دست به جرم انگاری رفتارهای مجرمانه که به تاسی از کنوانسیون جرایم رایانه ای اتخاذ شده بود پرداخت.  این قانون به عنوان یک قانون نوین و نوپا تحلیل و بررسی حقوقی از جنبه ها و صور مختلف را می طلبید از این رو بررسی های کیفری از جنبه ها و منظرهای مختلف در خصوص جرایم رایانه ای از زمان تصویب تا حال حاضر صورت گرفته است اما آن چه مورد کنکاش و پژوهش قرار نگرفت و از منظر پژوهشگران مغفول مانده بررسی علت شناسانه جرایم رایانه ای است. نگاه علت شناسانه به پدیده ی جنایی، بر شناخت ما از سبب های پدیدآورنده ی آن می افزاید. به ویژه، عرصه های ناشناخته یا نوشناخته ی اجتماعی که هنجارهای نوینی را نیز به همراه آورده اند. نمونه ی بارز قابل اشاره در دنیای امروز، جهان فناوری اطلاعات و ارتباطات است که همانند جهان خاکی، از بزه و بزهکاری در امان نمانده است. این مباحث به جرم شناسان کمک می کند تا با توجه به شرایط و ویژگی های فضای سایبر، راهکارهای مناسبی را برای سالم سازی آن پیشنهاد دهند. عوامل فردی و محیطی، چه در دنیای فیزیکی و چه در دنیای سایبر، نقش تعیین کننده ای در پیشبرد فرایند جنایی و بزهکاری ایفا می کنند. برخی ویژگی های فردی بزهکاران رایانه ای به آن ها در پیشبرد اهداف شومشان کمک می کند. همچنین خود فضای سایبر نیز ویژگی ها و بسترهای جرم خیزی دارد که انگیزه های جنایی مرتکبان بالقوه را تحقق می بخشد.