علوم خبری

روزنامه نگاری موسیقی رویه ای است که به ارزیابی و قضاوت درباره موسیقی و تحولات آن می پردازد. این بُعد از ژورنالیسم بر نقادی ماهیّت، اثرات و شیوه های موسیقایی به عنوان یک وجه از فعالیت های فکری-فرهنگی متمرکز می شود. بر این اساس هم نقش موسیقی بر تغییرات فرهنگی جامعه و البته فرهنگ شنیداری مخاطب، افکار عمومی و نیز پساگرد آن را به واسطه تحولات زیست جمعی در این نوع روزنامه نگاری می توان به عینه دید و به تحلیل نشست. نقد، کلیدواژه عرصه روزنامه نگاری است بنابراین ژورنالیسم موسیقی نیز می تواند اطلاعات و داده های مفیدی را برای مطالعه فرآیندهای فرهنگی و شاید اجتماعی در اختیار بگذارد. بالتبع موسیقی نیز رسانه ای است عام پذیر و عام الشمول که قابلیت تأثیرگذاری بر فرهنگ عامه را دارد و بر همین اساس می توان حوزه مطالعه آن را در میدان مطالعات فرهنگی به تحلیل نشست. بنابراین محقق در این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و نگاهی انتقادی، به بررسی نقش موسیقی و جایگاه ژورنالیسم آن بر تغییرات فرهنگی و ارتباطی مخاطب می پردازد. بررسی داده های حاصل از این رویکرد نشان می دهد که موسیقی به شرط رعایت حقوق مخاطب می تواند راهی برای درک وسیع از فرهنگ ارتباطی کشورها، مکان ها و فرهنگ ها باشد و این عناصر اجتماعی را به هم پیوند دهد. مضاعفاً اینکه موسیقی دست به تغییر مرزهای هنر و فرهنگ عامه می زند و در عین حال بسته به بازروایت ژورنالیسم محصور در آن قادر است ابزاری درجهت تحولات خرده فرهنگ های اجتماعی شود.

شکل گیری هویت در همه جوامع اتفاق می افتد، اما در اواخر قرن بیستم، عواملی که هویت ها را شکل می دهند، به طور فزاینده ای از مرزهای محلی فراتر می روند به طوری که در عصر حاضر با ورود چشمگیر جوانان به فضای مجازی و شبکه های اجتماعی این شبکه ها تأثیرات فراوانی بر آنها گذاشته اند. یکی از جنبه های مهمی که از شبکه های اجتماعی مجازی تأثیر می پذیرد هویت شخصی است. به همین دلیل پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین هویت جوانان با گرایش آنها به موضوعات در رسانه اجتماعی تلگرام پرداخته است. سؤال اصلی پژوهش این است که استفاده از شبکه های اجتماعی تلگرام چه نقشی در هویت شخصی آنها برای انتخاب موضوعات در این رسانه در میان جوانان شهر تهران دارد؟ روش پژوهش از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را تمامی جوانان شهر تهران تشکیل می دهد که از بین آنها تعداد 326 نفر به شیوه خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و بررسی شدند. یافته های پژوهش نشان داد : کاربران شبکه اجتماعی تلگرام بیشتر به موضوعاتی می پردازند که حول محور مسائل اجتماعی باشد و همچنین آنان در محیط شبکه اجتماعی تلگرام به موضوعات اقتصادی علاقه پایین تری نشان می دهند. به طوری که نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندگانه، سبک های هویتی به مقدار 50 درصد از واریانس مضامین فرهنگی کاربران، به مقدار 71 درصد از واریانس مضامین اجتماعی، به مقدار 64 درصد از واریانس مضامین سیاسی، به مقدار 61 درصد از واریانس مضامین اقتصادی کاربران جوان شبکه اجتماعی  تلگرام را تاثیر پذیر بوده است.

علیرغم وجود سابقه چند هزار ساله کتابت در میان ایرانیان، اما مطبوعات در تاریخ ایران سابقه چندانی ندارد که آن نیز برگرفته از جوامع غربی و به نوعی وارداتی بوده است. همین امر یعنی نفوذ غرب در فرهنگ و سیاست دوره قاجاریه و در کنار آن ظهور برخی اندیشه ها و تفکرات مذهبی جدید در داخل ایران نظیر بابیه و بهائیه، زنگ خطری به سنت های اسلامی و تشیع بوده و موجب حضور پر رنگ روحانیت جهت مقابله با تفکرات تازه و اندیشه های وارداتی گردیده که راه مواجهه با آن ها را، فعالیت های فرهنگی و در بطن آن ، انتشار نشریات مذهبی و درج مقالات در سایر مجلات می دانستند. لذا همین موضوع، زمینه ساز ظهور مطبوعات دینی و رشد آن ها به عنوان نخستین مطبوعات تخصصی در ایران گردید. در این راستا پژوهش حاضر در تلاش است تا با نگاهی به ظهور نخستین مطبوعات دینی در ایران، به معرفی برخی مؤلفه ها نظیر: نظام آموزشی نوین، تجدَد و نو اندیشی دینی که به نوعی در رشد مطبوعات دینی نقش داشته اند، پرداخته و ضمن یک رویکرد توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای، روند رشد مطبوعات دینی را بررسی نماید. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که رشد مطبوعات دینی در ایران، کاملاً در یک جریان مقابله ای با اندیشه های نوین وارداتی از غرب و نیز برخی اندیشه های داخلی که عمدتاً در ایام مشروطه و پس از آن در ایران رواج یافته، صورت گرفته است.

هدف: بررسی مسائل حقوقی حفاظت و آرشیو دیجیتالی روزنامه ها در کتابخانه های ملی ایران، استرالیا و کنگره آمریکا هدف پژوهش کنونی است. روش پژوهش: پژوهش پیش رو با رویکرد کیفی و تطبیقی و روش تحلیل اسنادی به مطالعه و تحلیل اسناد و قوانین مرتبط و کتابخانه های ملی منتخب از باب حقوقی و کپی رایت پیرامون حفاظت و آرشیو دیجیتالی روزنامه ها پرداخت. یافته ها: قانون حمایت حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان ایران 1348، پیش نویس لایحه مالکیت ادبی و هنری ایران، قانون کپی رایت استرالیا، قانون کپی رایت ایالات متحده و رهنمودهای یونسکو در خصوص حفاظت و آرشیو دیجیتالی بررسی و سپس پورتال کتابخانه های ملی منتخب ایران، استرالیا و کنگره آمریکا به همین منظور مطالعه و با استفاده از کدگذاری باز (کدگذاری اولیه، ثانویه و مقوله بندی) تحلیل نهایی ارائه شد. 46 مقوله در 13 طبقه مشترک با محوریت حفاظت و آرشیو دیجیتالی با تحلیل قوانین و تعداد 35 مقوله در 8 طبقه نیز با تحلیل پورتال کتابخانه های ملی منتخب در همین موضوع به دست آمد. نتیجه گیری: حفاظت از منابع مهم تاریخی در مراکز آرشیوی و کتابخانه ها، تعیین چارچوب قانونی کپی رایت، آرشیوسازی محتوای دیجیتالی تحت قانون، ذخیره سازی موقت و دائم، تهیه نسخه پشتیبان از منابع دیجیتال، انتشار مقالات روزنامه (در اثر استخدام)، تکثیر مقالات روزنامه ها با اهداف انتفاعی و غیرانتفاعی، حمایت قانون کپی رایت از مقالات روزنامه ها، مالکیت عمومی روزنامه ها و تکثیر روزنامه ها در ارتباط با حفاظت و آرشیوسازی دیجیتال با توجه به چارچوب های قانونی و کپی رایت می توانند در قوانین و در کتابخانه ملی ایران جهت حفاظت دیجیتالی از روزنامه ها بهره برداری شود. همچنین اجرای برنامه های حفاظت و آرشیو دیجیتالی در کتابخانه ها و مراکز آرشیوی نیازمند بهره گیری از استانداردها و مدل هایی مانند OAIS و توجه به فراداده های حقوقی است که بتواند حفاظت بلندمدت از محتوای دیجیتالی را ارائه کند.

انقلاب مشروطه یکی از مهمترین رویدادهای تاریخ معاصر ایران است که به دنبال آن شاهد دگرگونی بزرگی در شیوه اعمال حاکمیت هستیم. چرا که شاه دیگر سایه خدا به حساب نیامده و مظابق قانون اساسی مشروطه قدرت موهبتی بود که از جانب ملت به وی تفویض می شد. این مقاله به بررسی وقوع این رویداد و زمینه ها و علل وقوع آن بر مبنای نظریه چالمرز جانسون پرداخته است. نظریه جانسون به رویکرد کارکردگرا تعلق دارد. مطابق این رویکرد جامعه به صورت یک سیستم در نظر گرفته می شود که هر یک از اجزای مختلف آن با ایفای یک نقش خاص در حفظ تعادل کل سهیم است. از نظر جانسون آنچه باعث وقوع انقلاب است به هم خوردن تعادل سیستم بر اثر ناهماهنگی پیش آمده ناشی از تغییرات ارزشی و محیطی صورت گرفته می باشد. در این نوشته تلاش شده است تا روند تحولات و تغییرات محیطی و ارزشی جامعه (که عدم تطابق این دو باعث وضع انقلابی است) بر اساس نظریه جانسون و با استفاده از شاخصها و معرفهای برگرفته از این نظریه مورد بررسی قرار گیرند. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که تغییرات ارزشی و محیطی صورت گرفته در طول حکومت قاجار باعث برهم خوردن تعادل پیشین و در نهایت وقوع انقلاب مشروطه شده اند.

تحولات اخیر درعرصه فناوری های نوین ارتباطی، وشتاب در تغییر و در قابلیت های رو به رشد این فناوری ها، چه به لحاظ سهولت بهره برداری و جاذبه های فرمی، و چه به لحاظ محتوایی، شیوه های ارزیابی و روش شناسی خاص پژوهش را نیز به همراه آورده است. جاذبه های شبکه های اجتماعی روی خط نیز بر انحصاری نمودن این نوع از پژوهش، صحه گذاشته است. فرایندهای ارزیابی پایگاه های داده ها و سایت های شبکه های اجتماعی روی خط، مارابا یکی از حوزه های جدید داده ها، یعنی کلان داده ها (BIG DATA) مواجه نموده است، که این امر در حوزه روش شناسی نیز باعث ظهور کلان روش های تحقیق با تکنیک های مقتضی آن نیز شده است. در مقاله حاضر با استفاده از روش اسناد و مدارک علمی و فاحلیل به مطالعه روش شناسی وب کاوی برای تحلیل شبکه های اجتماعی، پرداخته ایم. تجزیه و تحلیل شبکه های اجتماعی مربوط به ارتباط بین کاربران با استفاده از خود ایشان، به عنوان گره های یک شبکه (گراف) و روابط آنها است که به عنوان لبه های شبکه در نظر گرفته می شود. برای ارزیابی روابط بین نسلی و ارزش های خانوادگی نیز از روش داده کاوی وب و الگوریتم های به دست آمده، در این پژوهش استفاده شده است. مطالعه چنین نوع ساختارهایی در زمینه های مختلف تحقیق و به عنوان زمینه ای بین بخشی قراردارد مانند نظریه گراف، جامعه شناسی، و داده کاوی. در داده کاوی روابط بین نسلی در شبکه های اجتماعی نیز نتایج به دست آم ده نش ان داد ک ه مه م ت رین ویژگ ی ها درت وجه به روابط بین نسلی میزان تعلق به والدین، سن، ارزش های خانوادگی و میراث های برگرفته از آن است