علوم خبری

حقوق به معنای «مجموعه اصول، قواعد، قوانین، مقررات و رویه قضایی حاکم بر دولتی معین در زمانی مشخص» با هنر، رابطه ای سه گانه دارد که یکی از آن ها، «حقوقِ هنر یا حقوق هنری» است. اینکه هنر نیز مانند سایر پدیده ها در ظرف حقوق قرار گرفته و موازین حقوقی برآن حاکم می شود.لذا گام نخست در مطالعه حقوق هنر یا آثار هنری، شناخت موضوع یا مظروف است. امری که در صورت عدم فهم درست، مسیر انتخاب الگوی حقوق هنر را منحرف ساخته و به دلیل همسان پنداری هنر و آثار هنری با دیگر موضوعات حقوق، سبب تسری چارچوب های حقوقی نامطلوب به مشاغل هنری شده و این حرفه را با مخاطراتی مواجه می سازد. شناخت هنر و آثار هنری در این مقاله، مورد نظر قرار گرفته و به اختصار، مفهوم و معنای فرهنگ، هنر،آثار هنری، مؤلفه های آثار هنری (موضوع، فرم و محتوا)، تقسیم بندی ها در هنر من جمله هنرهای زیبا و مکانیکی مطالعه شده و این مهم از دریچه رابطه دوسویه هنر با فرد و جامعه، تبیین گردیده است.

ارتباطات کلامی یکی از شیوه های بسیار مهم و اصلی در ایجاد ارتباط انسان ها با یکدیگر می باشد که بخش عمده ای از زندگی و روابط اجتماعی انسان را در بر می گیرد. قرآن به عنوان کامل ترین کتاب هدایتی وتربیتی برای اصلاح و هرچه بهتر کردن این بخش مهم از زندگی انسان ها، دستورها و سفارشاتی را بیان کرده است که آنها را می توان در چند اصل جمع کرده و در قالب منظومه و چهارچوبی ارائه داد که قابل تفریع بر مصادیق متعدد باشد این اصول در دو بخش اصول سلبی واصول ایجابی دسته بندی شده است که اصول سلبی عبارتند از : اصل اجتناب از گفتار باطل، اصل اجتناب از زشتگویی، اصل اجتناب از تبدیل کلام دیگران، اصل اجتنباب از کاربرد واژگان شبهه آفرین و بهانه ساز و اصول ایجابی عبارتند از اصل استماع اقوال، اصل گفتگوی نیکو با همه مردم، اصل استحکام در سخن، اصل استعمال قول معروف. این تحقیق بر اساس روش کتابخانه ای و تحلیل متن و محتوا انجام شده است .

هدف این مقاله، بررسی تأثیر شبکه های اجتماعی مجازی - به طور اخص فیسبوک - بر بالا بردن سرمایه اجتماعی در جامعه است.مسأله مورد بررسی، مطالعه کنش های کاربران ایرانی در سایت فیس بوک و شناسایی شاخص های نشان دهنده سرمایه اجتماعی در این سایت است. سؤال اصلی تحقیق عبارت است از: آیا افراد با سرمایه اجتماعی بالاتر در شبکه اجتماعی مجازی فیسبوک، از سرمایه اجتماعی بالاتری در جامعه نیز برخوردارند؟ فرضیه اصلی این پژوهش عبارت است از: بین سرمایه اجتماعی افراد در شبکه اجتماعی مجازی فیس بوک و سرمایه اجتماعی آن ها در جامعه رابطه وجود دارد. چارچوب نظری مورد استفاده شامل نظریه سرمایه اجتماعی پاتنام که شبکه ها و هنجارها را، مؤلفه های اصلی تشکیل دهنده سرمایه اجتماعی می داند و نظریه پیر بوردیو و نظریه فرانسیس فوکویاما و جامعه شبکه ای کاستلز است. روش این تحقیق پیمایش و ابزار مورد استفاده در آن دو پرسشنامه است. نمونه مورد مطالعه شامل 80 نفر است که به روش تصادفی هدفمند و تصادفی گلوله برفی از میان دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته ارتباطات دانشگاه سراسری علامه طباطبائی و دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات که در شبکه اجتماعی فیسبوک عضویت دارند، انتخاب شده است. داده های جمع آوری شده از طریق پرسشنامه ها، با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و براساس نتایج نهایی به دست آمده، فرضیه اصلی تحقیق پذیرفته شد.

مطالعات تاریخ رسانه نشان داده است، رسانه ها صرف نظر از نوع و شکل آنها و مدرن یا سنتی بودن، این قابلیت را دارند که در هرگونه حرکت و تحول اجتماعی از جمله پیشران ها باشند. این مقاله به بررسی الزامات ساختاری و محتوایی رسانه هم در زمینه سازی و هم در چشم انداز تمدن نوین اسلامی می پردازد. مقاله تلاش می کند به این پرسش اصلی پاسخ دهد که اگر قرار است رسانه ها در زمینه سازی تحقق تمدن نوین اسلامی پیشران و یاریگر باشند از نظر ساختاری و محتوایی از کدام ویژگی ها باید برخوردار باشند؟ از آنجا که نوع و عملکرد رسانه در مقیاس محلی با نوع و عملکرد آن در مقیاس ملی و در اینجا تمدنی متفاوت است؛ انتظار می رود نوع و عملکرد رسانه در مقیاس تمدن نوین اسلامی نیز در تراز چنین تمدنی عمل کند. طرح مفهوم"رسانه های تمدنی"از یک سو و تبیین ویژگی های آن نظیر برخوردار بودن از رویکرد تمدنی، حرکت در مسیر وحدت آفرینی در عین کثرت، توحیدگرایی، عدالت محوری، پیشرفت گرایی، نفی سلطه و....به لحاظ محتوایی؛ و نیز طرح مفهوم«عصبیت رسانه ای» از سوی دیگر؛ بر مبنای خصلت هایی همچون همگرایی، یاریگری و نیز تعلق خاطر رسانه ای فراگیر و....بر پایه اصول و مبانی اعتقادی به جای منافع رسانه ای، گروهی، ملی، منطقه ای، نَسَبی، طایفه ای و قومیتی،مهم ترین یافته های این مقاله است. مقاله برای گردآوری داده های پژوهش از روش اسنادی و نیز برای تحلیل داده از رویکرد توصیفی – تحلیلی بهره گرفته است.

یکی از شیوه های رایج برای هویت یابی و بازنمایی خویشتن، به ویژه در دوران معاصر، مصرف فرهنگی است. افراد در مصرف فرهنگی، انواع کالاها و نمادهای ارزشمند را، نه به خاطر ارزش مادی شان بلکه به دلیل ارزش فرهنگی آن ها و به منظور ایجاد تصاویری مطلوب از خویش در ذهن دیگران مصرف می کنند. تحقیق حاضر در همین راستا و به بررسی جامعه شناختی میزان استفاده از شبکه های اجتماعی تلفن همراه و تأثیر آن بر میزان مطالعه متون کاغذی(کتاب، مجله، روزنامه) در بین کارمندان شهرداری تهران پرداخته است. تحقیق به روش پیمایش و با استفاده از تکنیک پرسشنامه انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق تمامی افراد بزرگسال در بازه سنی20 تا 50 سال شهرداری تهران بوده اند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 370 نفر انتخاب و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی اطلاعات جمع آوری شده اند. یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی تلگرام و اینستاگرام و میزان مطالعه متون کاغذی و سبک مطالعه پاسخگویان رابطه معنادار منفی و معکوسی وجود دارد. همچنین بین سابقه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و میزان مطالعه متون کاغذی هم رابطه معناداری وجود دارد. ولی بین نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با میزان مطالعه متون کاغذی و سبک مطالعه پاسخگویان رابطه معناداری وجود ندارد.

این پژوهش با هدف دستیابی به میزان و نحوه بازتاب اخبار مفاسد اقتصادی در وب سایت خبرگزاری صداوسیما، ایرنا و وب سایت بی بی سی فارسی است. محقق اخبار رسانه های مذکور را در شش ماهه اول سال 1395 به صورت تمام شماری و درمجموع 372 خبر(158 خبر از خبرگزاری صداوسیما، 140 خبراز خبرگزاری ایرنا و 74 خبر از وب سایت بی بی سی فارسی) را به روش تحلیل محتوای کمی مورد بررسی و تحلیل قرارداد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که بیشترین موضوعی که رسانه ها به آن پرداخته اند موضوع حقوق های نجومی بوده است و در موضوعات جزئی هرکدام از رسانه ها موضوعی را که در راستای سیاست های خبری رسانه بوده برجسته کرده اند و همچنین در نوع خبر رسانه های مذکور بیشتر از اخبار فرایند مدار استفاده شده و بیشترین قالب مورد استفاده رسانه ها گزارش بوده است. از لحاظ ارزش خبری و عناصر خبری، ارزش خبری شهرت و عناصر خبری (که و چه) بیشترین فراوانی را در رسانه های مذکور داشته است. همچنین در مقوله دستگاه مرتبط با مفاسد اقتصادی، خبرگزاری صداوسیما، ایرنا و وب سایت بی بی سی فارسی بیشترین فراوانی را به بانک و مؤسسه مالی اختصاص داده اند. طبق یافته های این پژوهش دلایل مفاسد اقتصادی مطرح شده در خبر، در خبرگزاری ایرنا، دولتی بودن اقتصاد، در خبرگزاری صداوسیما، خلأ قانونی و در وب سایت بی بی سی فارسی، خلأ قانونی و ضعف دستگاه های نظارتی بیشترین فراوانی را داشتند.

در مقاله حاضر رده بندی و مشخصه های محتوای ادبی مطبوعات معاصر کودک و نوجوان ایران و بلاروس مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. مجلات برگزیده شده جهت تحقیق، از لحاظ عملکرد تربیتی نسل کودک و نوجوان به منظور شکل گیری درک وشناخت آنها، از جایگاه خاصی در فضای رسانه ای کشور خود برخوردار هستند. در این تحقیق سعی شده است، خصوصیات کارکردی مجلات کودک و نوجوان معاصر ایران و بلاروس نشان داده شود و همچنین میزان انعکاس مؤلفه های ملی، فرهنگی و تاریخی در محتوای آنها مشخص شود. علاوه بر این، توازن لازم ما بین مطالب آموزشی و سرگرمی دراین نوع مجلات، از لحاظ جهت گیری اخلاقی و معنوی بخشی از مندرجات، وفاداری به سنن ملی و همچنین متدها و روشهای جدید برای دیالوگ بین روزنامه نگار و مخاطب، سنجش شده است. نتایج حاصله می توانند به منظور پیشرفت فعالیت های ژورنالیستی درحوزه کودک و نوجوان، بررسی مسائل عملکردی مطبوعات کودک و نوجوان درکشورهای ایران و بلاروس، مورد استفاده قرار گیرند.