روان شناسی فرهنگی زن (زن و فرهنگ سابق)

روان شناسی فرهنگی زن (زن و فرهنگ سابق)

زن و فرهنگ سال هفتم زمستان 1394 شماره 26

مقالات

۱.

بررسی نظریه های ساختاری، قرهنگی و خشونت روانی علیه زنان

کلید واژه ها: نظریه ساختاری جامعه شناسی فرهنگی خشونت روانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 918 تعداد دانلود : 243
پژوهش حاضر، به بررسی خشونت روانی علیه زنان بر اساس نظریه های ساختاری و فرهنگی شامل نظریه های منابع و خرده فرهنگ خشونت پرداخته است. هدف نهایی پی بردن به نقش این دسته از تئوریها در ایجاد خشونت روانی علیه زنان می باشد. روش مورد استفاده در این پژوهش، روش میدانی، تکنیک مورد استفاده تکنیک پیمایش و ابزار پرسشنامه همراه با مصاحبه می باشد. جامعه آماری پژوهش تمامی زنان متاهل شیرازی می باشند که یک سال از زندگی مشترک آنان می گذرد. نمونه آماری بر اساس فرمول های آماری 400 نفر بودند که از طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردیدند. یافته های به دست آمده نشان داد، متغیرهای سطح دینداری، درآمد اقتصادی، میزان تحصیلات و پایگاه اقتصادی اجتماعی رابطه معکوس و متغیر مشاهده مداخله خویشاوندان رابطه مستقیم با خشونت روانی دارد.
۲.

رابطه تصویر بدنی، کیفیت زندگی و استرس ادراک شده با اختلالات خوردن دانش آموزان دختر و پسر

کلید واژه ها: تصویر بدنی روان شناسی کیفیت زندگی استرس ادراک شده اختلالات خوردن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 51 تعداد دانلود : 542
هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه تصویر بدنی، کیفیت زندگی و استرس ادراک شده با اختلالات خوردن در بین دانش آموزان دختر وپسرسال چهارم مقطع متوسطه شهرستان بهبهان بود. تعداد آزمودنی ها200نفر(100پسر و 100دختر) بود که به صورت تصادفی مرحله ای از جامعه مذکور انتخاب شدند. طرح پژوهش از نوع همبستگی بود. ابزارهای مورد استفاده عبارت بودند از: پرسشنامه تصویر بدنی(BICI)، کیفیت زندگی(WhOQOL BERF)، استرس ادراک شده (PSS) و اختلالات خوردن اهواز(AEDI). به منظور تجزیه و تحلیل داده ها ازضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیره استفاده شد، نتایج نشان داد بین تصویر بدنی و اختلالات خوردن در زمینه بی اشتهایی و پر اشتهایی روانی رابطه مثبت معناداری وجود دارد. و بین کیفیت زندگی و اختلالات خوردن رابطه منفی معناداری وجود دارد. بین استرس ادراک شده و اختلالات خوردن رابطه مثبت معناداری وجود دارد. همچنین تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان داد که از بین متغیرهای پیش بین تصویر بدنی و کیفیت زندگی پیش بینی کننده اختلالات خوردن دانش آموزان می باشند.
۳.

رابطه ی باورهای مذهبی، سبکهای هویت و ویژگیهای شخصیتی با افسردگی در دانشجویان دختر

کلید واژه ها: باورهای مذهبی روان شناسی سبکهای هویتی ویژگیهای شخصیتی افسردگی دانشجویان دختر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 100 تعداد دانلود : 113
هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه ی بین باورهای مذهبی، سبک های هویتی و ویژگی های شخصیتی با افسردگی در میان دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان (خوراسگان) بود. بدین منظور، از بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان (خوراسگان)، با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چندمرحله ای، تعداد 370 نفر انتخاب شدند. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. برای جمع آوری اطلاعات، از پرسشنامه های سنجش نگرش های مذهبی مسلمانان سراج زاده (1377)، سبک هویت برزونسکی (1989)، پرسشنامه پنج عاملی شخصیت نئو NEO-FFI (کوستا و مک کری،1985) و پرسشنامه افسردگی بک فرم 21 سؤالی (1961) استفاده گردید. برای تجزیه وتحلیل داده ها از همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیره استفاده گردید. نتایج نشان داد که نمره کل باورهای مذهبی و ابعاد آن شامل اعتقادی، عواطف دینی، پیامدی و مناسکی با افسردگی رابطه ی منفی معنادار و سبک هویتی اطلاعاتی، هنجاری و تعهد با افسردگی رابطه ی منفی معنادار، و سبک هویتی اجتنابی با افسردگی رابطه ی مثبت معنادار وجوددارد. همچنین، روان نژندی با افسردگی رابطه ی مثبت معنادار و برون گرایی، انعطاف پذیری، توافق و مسئولیت پذیری با افسردگی رابطه ی منفی معنادار نشان داد. علاوه بر این، نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان داد که ازمجموعه متغیر های پیش بین، برون گرایی، تعهد، انعطاف پذیری، اجتنابی، اطلاعاتی، و روان نژندی توانستند تا 91% از وایانس افسردگی را تبیین نمایند.
۴.

جنسیت در شعر پروین اعتصامی

کلید واژه ها: پروین اعتصامی ادبیات فارسی جنسیت شعر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 482 تعداد دانلود : 420
«پروین اعتصامی» در میان اهل ادبیات به «زنی که مردانه شعر می گوید» شهرت دارد، شاعری که سروده هایش بیش از هر چیز صبغه ی اخلاقی دارد. شعر پروین به دلیل وجود واژه ها و عباراتی که به طور کلی در ارتباط با زن معنای بیشتری دارند و نشان دهنده ی مهارتهای زندگی زنانه در شعر یک زن می باشد نمی تواند مردانه تلقی شود از سوی دیگر خالی بودن اشعار این شاعر از واژه هایی مانند: عشق، معشوق، یار، بوسه و ... که می تواند حاصل زبان و رفتار طبیعی زنی جوان باشد نشان دهنده ی تفاوت های فکری و رفتاری او با دیگر زنان شاعر می باشد. بدیهی است که پروین چونان زنان دیگر از احساسات زنانه برخوردار بوده اما به دلیل پای بندی به آیین های قومی و خانوادگی از ابراز احساسات خود خودداری کرده است. بنابراین می توان شعر پروین را غیرجنسی نامید که آن چه در شعر او به شدت احساس می شود تنهایی زنی است که احساسات و بخصوص جنسیت خود را سرکوب می کند و در پشت اشعارش پنهان می شود.
۵.

بررسی میزان مشارکت زنان در مدیریت پسماند

کلید واژه ها: مشارکت زنان محیط زیست و کشاورزی مدیریت پسماند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 869 تعداد دانلود : 97
هدف از این پژوهش بررسی تفکیک از مبدا پسماند و تعیین میزان مشارکت زنان شهر شیراز بود. جهت دستیابی به اهداف تحقیق، پرسشنامه ای مبتنی بر 23 سوال به طور تصادفی بین 380 نفر از زنان مناطق 6 و 7 شیراز توزیع شد و داده های بدست آمده با استفاده از داده های توصیقی مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که میزان مشارکت زنان در منطقه 6 (بالا شهری) بیشتر از منطقه 7 (پایین شهری) بود. میزان درآمد، سطح تحصیلات، سن، آموزش و اطلاع رسانی از طرح تفکیک از مبدا، در میزان مشارکت زنان در تفکیک و جمع آوری زباله تاثیر بسزایی داشت و همچنین موثرترین روش برای افزایش مشارکت در طرح تفکیک از مبدا را، افزایش سطح آگاهی در زمینه تفکیک از مبدا از طریق آموزش می دانستند.
۶.

اثر بخشی آموزش کاهش تنیدگی مبتنی بر ذهن آگاهی بر سلامت روان و استرس ادراک شده در مادران دارای کودک مبتلا به اختلال کمبود توجه/ بیش فعالی

کلید واژه ها: کاهش تنیدگی مبتنی بر ذهن آگاهی روان شناسی سلامت روان استرس ادراک شده مادران دارای کودک مبتلا به اختلال کمبود توجه/ بیش فعالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 261 تعداد دانلود : 655
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش مداخله کاهش تنیدگی مبتنی بر ذهن آگاهی بر سلامت روان و استرس ادراک شده در مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال کمبود توجه/ بیش فعالی در شهر اهواز بود. پژوهش از نوع نیمه تجربی و طرح پژوهش از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود.نمونه پژوهش شامل 32 مادر دارای فرزند مبتلا به اختلال بود که به شیوه در دسترس انتخاب و به طور تصاوفی به دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 16 نفر) تقسیم شدند. قبل از مداخله متغیر مستقل یعنی آموزش مداخله کاهش تنیدگی مبتنی بر ذهن آگاهی، از هر دو گروه آزمایش و کنترل با استفاده از پرسشنامه سلامت روان گلدبرگ و هیلر (1972) و پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن (1983)، پیش آزمون به عمل آمد. سپس، تنها گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 150 دقیقه ای آموزش های کاهش تنیدگی مبتنی بر ذهن آگاهی را طی 2 ماه دریافت نمود. پس از اتمام مداخله، مجدداً از آزمودنی ها در هر دو گروه آزمایش و کنترل پس آزمون به عمل آمد. نتایج حاصل از یافته ها، با استفاده ار تحلیل کوواریانس نشان داد که تفاوت دو گروه آزمایش و کنترل در سطح 001/0>P معنادار است. این مطلب بیانگر آن است که آموزش مداخله کاهش تنیدگی مبتنی بر ذهن آگاهی منجر به افزایش سلامت روان و کاهش استرس ادراک شده در مادران دارای کودک مبتلا به اختلال کمبود توجه/ بیش فعالی شده است.
۷.

رویکردی روانشناختی به شخصیّت زن در شاهنامه فردوسی

کلید واژه ها: شاهنامه ادبیات فارسی تهمینه گردآفرید زن روان شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 364 تعداد دانلود : 618
به طور کلی در شاهنامه حدود بیست زن نقش آفرینی می کنند که اکثر آنان در دوره پهلوانی می زیند. از جمله این زنان می توان از تهمینه و گردآفرید نام برد که هر دو در روند داستان رستم و سهراب مؤثّر بوده اند. در این پژوهش با رویکردی روان شناختی و از دیدگاه کارن هورنای و زیگموند فروید شخصیت تهمینه و گردآفرید بررسی شده است. یافته های اساسی پژوهش بیانگر این است که تهمینه بر اساس نظریه هورنای تلاشی شدید به کار می گیرد تا با تصاحب رستم در قالب شریک زندگی مقتدر بر اضطراب اساسی و نیاز به ایمنی فایق آید و در فراق رستم با جایگزینی سهراب به دنبال برآورده سازی این نیاز است، اما با مرگ سهراب نه تنها از این وضعیت رهایی نمی یابد، بلکه سبب عدم توفیق وی در گذر از مراحل سوگ شده و در نهایت منجر به مرگ زودهنگامش می شود. گردآفرید نیز به نظر می رسد با توجه به نظریه فروید، عقده الکترا در وجود او سبب شکل گیری فراخود ناقص شده، در نتیجه با توسل به مکانیسم دفاعی شبیه سازی مردانه و با روش های انتقامی زنان علیه مردان سعی می کند با اعتراض به جنس مذکر برتری خود را بر نوع مرد به اثبات برساند. مهم تر از آن با فرار از نگاه دون مردانه علیه زن، می خواهد از زنانگی خود بگریزد، اگرچه حتی به قیمت نفی ویژگی های اصلی زنانه اش باشد. این در حالی است که در پایان با بازگشت به شخصیت واقعی خود (استفاده از ویژگی های زنانه) در نبرد توفیق بیش تری می یابد.
۸.

اثر بخشی درمان بیوفیدبک GME برکاهش درد زنان مبتلا به دیسمنوره اولیه

کلید واژه ها: دیسمنوره روان شناسی قاعدگی دردناک بیوفیدبک درد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 744 تعداد دانلود : 161
دیسمنوره یا قاعدگی دردناک یکی از مشکلات زنان در سنین باروری است که بر سلامتی آنان از لحاظ فردی و اجتماعی اثرات نامطلوب می گذارد. یکی از عمده ترین علل مراجعه ی زنان به پزشک بوده و به طور کلّی کیفیت زندگی زنان را در سنین باروری تحت تاثیر قرار می دهد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی بیوفیدبکEMG در درمان بیماران مبتلا به دیسمنوره ی اولیه بود. این مطالعه از نوع طرح پژوهشی نیمه آزمایشی می باشد. جامعه ی آماری تمام بیماران مبتلا به دیسمنوره ی اولیه بودند که در سه ماه اول سال 1394 به بیمارستان های حکیم و قمربنی هاشم(ع) شهر نیشابور مراجعه کردند. نمونه های آماری به صورت در دسترس و با اجرای مقیاس چند بعدی کلامی انتخاب شدند. بیماران طی 6 جلسه در سه روز اول شروع قاعدگی، هر روز دو جلسه بیوفیدبکEMG را همراه با آموزش های آرام سازی عضلانی پیش رونده دریافت نمودند. ابزار اندازه گیری داده های خروجی دستگاه بیوفیدبک و داده های پرسشنامه چند وجهی درد می باشد. داده ها با استفاده از آزمون کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند بیوفیدبکEMG در کاهش درد بیماران دیسمنوره اوّلیّه موثر است(05/0 p-value <).

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۱