روان شناسی فرهنگی زن (زن و فرهنگ سابق)

روان شناسی فرهنگی زن (زن و فرهنگ سابق)

زن و فرهنگ سال دوازدهم تابستان 1400 شماره 48

مقالات

۱.

واکاوی روایت زنان از آثار فردی، اجتماعی و بین المللی اجتماعِ زنان در اربعین حسینی

کلید واژه ها: آثار فردی آثار اجتماعی آثار بین المللی اجتماع زنان در اربعین اربعین حسینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۹ تعداد دانلود : ۳۵۹
هدف این پژوهش واکاوی روایت زنان از آثار فردی، اجتماعی و بین المللی اجتماع اربعین حسینی است. جامعه پژوهش، زنان شرکت کننده در راه پیمایی اربعین حسینی بود و نمونه شامل 12 نفر از زنانی بود که دست کم یک بار تجربه حضور در پیاده روی اربعین را کسب کرده بودند که به صورت گلوله برفی انتخاب شدند. طرح پژوهش توصیفی-تحلیلی بود که بر اساس رویکرد نظریه پردازی داده بنیاد و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته صورت پذیرفته است و به منظور تکوین و تعمیق نظریه، در هرمرحله از انجام مصاحبه که به نظر می رسید ارتباط نظری میان مفاهیم جدید و نظریه برقرار است از روش نمونه گیری نظری استفاده شد. تحلیل داده ها و کدگزاری آن ها نیز از طریق نرم افزار Maxqdaصورت پذیرفت، در مجموع از میان داده ها، 137 کد باز، 33 مفهوم، 14مقوله و 2 مفهوم عمده استخراج گردید. نتایج پژوهش حاکی از وجود آثار مهم و متعدد حضور زنان در مراسم اربعین حسینی به عنوان یک کنگره بین المللی و میعادگاه شیعیان است که تأثیر بسزایی بر ارتقای دیدگاه بین المللی نسبت به جایگاه زنان در مذهب تشیع دارد تا جایی که می تواند دال بر ضرورت مشارکت زنان در مراسم فرهنگی اجتماعی اسلامی همچون اربعین حسینی باشد.
۲.

شهرزاد، هزارویک شب و زن بودن: با تاکید بر مولفه های اجتماعی- فرهنگی زنانگی

کلید واژه ها: مولفه های اجتماعی - فرهنگی زنانگی داستان های هزار و یک شب شهرزاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۳۲۵
هدف پژوهش حاضر بررسی مولفه های اجتماعی- فرهنگی زنانگی در داستان های هزارویک شب شهرزاد می باشد. جامعه پژوهش داستان های هزار و یک شب بود. نمونه مورد بررسی داستان هایی بود که خوانش جنسیتی داشتند. طرح پژوهش کیفی، که با روش تحلیل تماتیک صورت پذیرفت. مفاهیم زنانگی بر مبنای محتوای زنانه ویا قهرمان داستان در داستان های عاشقانه، داستان های خیالی، داستان های سفری، داستان های جن و پری و داستان های آموزشی، حکمت و پرهیزکاری مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از تحلیل محتوا بدست آمد. یا فته ها نشان داد که زن، محوری ترین موضوع داستان های هزار ویک شب است و در تمامی داستان ها نقش دارد . و مهم تر این که هزارویک شب اثری است که خلق آن به یک زن (شهرزاد) منسوب شده است. شهرزاد با قصه گویی توانست روایت جدیدی از زنانگی را بیان کند که نه تنها خود را از مرگ برهاند بلکه سرزمینش را با زنانگی آشتی دهد. در واقع زنانگی را از حاشیه به متن آورد تا صدایش شنیده شود.
۳.

راهکارهای زنان شاغل در مواجهه با فشار نقش

کلید واژه ها: راهکارها فشار نقش زنان شاغل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۲ تعداد دانلود : ۳۷۶
هدف پژوهش حاضر بررسی راهکارهای زنان شاغل در مواجهه با فشار نقش می باشد. جامع ه پژوهش شامل کلیه زنان متاهل شاغل شهر بابل بودند. روش نمونه گیری هدفمند بود که با توجه به کیفی بودن روش پژوهش از روش اشباع نظری برای تعداد آزمودنی ها استفاده شد. در این پژوهش تعداد 18 شرکت کننده برای تحلیل کیفی انتخاب شدند. طرح پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتوا بود. گردآوری اطلاعات با استفاده از روش کتابخانه ای و میدانی انجام گرفت. سپس اطلاعات از طریق مصاحبه های نیمه ساختار یافته با زنان شاغل جمع آوری و به روش کدگذاری نظری و با استفاده از نرم افزار MAXQDA 10و بر اساس نظریه های نقش اجتماعی و تعارض کار و خانواده تحلیل شدند. مفاهیم و مقولات از شرکت کنندگان و عبارت های معنا دار آنان پدیدار شد، به بیان دیگر ؛ تحلیل محتوا از نوع قیاسی استقرایی انجام گرفت؛ بدین صورت که در برخی قسمت ها، با توجه به حساسیت نظری، مفاهیمِ مهم استخراج و نام گذاری شدند. سپس با استفاده از تکنیک تلخیص، برحسب وجوه اشتراک مفاهیم، مقولات اساسی مشخص شدند. یافته ها نشان داد که زنان راهکارهایی چون؛ انکار یا کتمان فشار نقش، سازگاری، توانمندسازی جسمی و روحی، برنامه ریزی کردن، استفاده از مراکز خدماتی، کاهش نقش های سنتی و اجتماعی را در مواجهه با فشار نقش برمی گزینند.
۴.

حقوق زنان در حوزه حقوق شهری در پرتو اسناد بین المللی حقوق بشر

کلید واژه ها: حقوق زنان حقوق شهری اسناد بین المللی حقوق بشر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۹ تعداد دانلود : ۲۵۹
هدف پژوهش حاضر بررسی حقوق زنان در حوزه حقوق شهری در پرتو اسناد بین المللی حقوق بشر می باشد. جامعه پژوهش حقوق زنان می باشد. نمونه مورد بررسی حوزه حقوق شهری زنان بود. طرح پژوهش توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات از طریق اسنادی و کتابخانه ای با بررسی حقوق زنان در اسناد بین المللی حقوق بشر و تطبیق آن ها با قانون اساسی و قوانین حوزه شهری (حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) انجام شد. با استفاده از تحلیل توصیفی نتایج نشان داد که زنان در بسیاری از کشورهای در حال توسعه از حقوق اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی بهره کمتری نسبت به مردان می برند. هم چنین حقوقی هم چون حق اشتغال، حق بهره مندی از حداقل امکانات مالی برای داشتن زندگی شرافتمندانه، حق حضور و مشارکت در فضاهای مختلف اجتماعی و فرهنگی، حق برخورداری از تسهیلات مناسب جابجایی در شهر، حق امنیت اجتماعی و شهری، حق مشارکت در کلیه برنامه ریزی ها و تصمیم گیری های اجتماعی و شهری، حق سلامت و حق آموزش از مهم ترین حقوق زنان در حوزه حقوق شهری می باشند.
۵.

مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت و درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر دشواری تنظیم هیجان در دانش آموزان دختر دارای اختلال نافرمانی مقابله ای

کلید واژه ها: درمان مبتنی بر شفقت درمان مبتنی برپذیرش وتعهد دشواری تنظیم هیجان اختلال نافرمانی مقابله ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۳ تعداد دانلود : ۵۱۴
هدف پژوهش حاضر مقایسه اثر بخشی روش درمانی مبتنی برشفقت و درمان مبتنی برتعهد و پذیرش بر دشواری تنظیم هیجان در دانش آموزان دختران دارای اختلال نافرمانی مقابله ای بود. جامعه آماری  شامل تمام دختران دبیرستانی شهرستان رامهرمز در سال تحصیلی 98-1397 بود. روش نمونه گیری بدین صورت بود که از بین کلیه مدارس دخترانه  جامعه مذکور، دانش آموزان دختری که طبق نظر متخصصین مراکز مشاوره آموزش و پرورش  تشخیص اختلال نافرمانی مقابله ای گرفته بودند، تعداد 60 نفر به  صورت تصادفی انتخاب و به دوگروه آزمایشی و کنترل تقسیم شدند. هر گروه شامل 20 نفر بود. طرح پژوهش تجربی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. ابزار مورد استفاده مقیاس دشواری در تنظیم هیجان گرتز و روئمر (2004) بود.  روش های مداخله برای گروه اول آزمایشی درمان مبتنی بر شفقت  گیلبرت (2014) و گروه دوم آزمایشی درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش هیز و همکاران (2012) بود که هر کدام از درمان ها در 8 جلسه 90 دقیقه ای و به صورت هفته ای یک بار اجرا شدند.  برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس یک متغیره و آزمون تعقیبی بنفرونی استفاده شد. نتایج نشان داد که درمان مبتنی بر شفقت و درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر متغیر دشواری تنظیم هیجان در دختران دارای اختلال نافرمانی مقابله ای تاثیر داشت و نتایج حاکی از برتری روش درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش برکنترل بهتر هیجان بود.
۶.

پیامدهای اسلام هراسی برای زنان مسلمان بریتانیا بر اساس نظریه هراس اخلاقی

کلید واژه ها: اسلام هراسی زنان مسلمان نظریه هراس اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۴ تعداد دانلود : ۴۰۱
هدف پژوهش حاضر بررسی پیامدهای اسلام هراسی برای زنان مسلمان بریتانیا بر اساس نظریه هراس اخلاقی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه زنان مسلمان بریتانیا و نمونه مورد بررسی زنان مهاجرمسلمان بود. طرح پژوهش توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از روش کتابخانه ای (فیش برداری) اطلاعات مربوط به مفاهیم اساسی اسلام هراسی، اسلام ستیزی و دشمنی با اسلام بر اساس نظریه هراس اخلاقی مشخص، جمع آوری و تحلیل شد. نتایج نشان داد که، تحول اسلام هراسی به اسلام ستیزی که درواقع نتیجه مباحث فرهنگی و هویتی بر اساس نظریه هراس اخلاقی بود. و بیشترین واکنش های خشونت آمیز علیه مسلمانان در بریتانیا، در مورد زنان محجبه و مسلمان رخ می دهد که از روبنده و چادر استفاده می کنند. این نشانه ها درواقع شاخصه قطعی مسلمان بودن در بریتانیا و حتی سراسر اروپاست. زنان مسلمان تقربیا نقشی در اقدامات تروریستی و افراطی مسلمانان تندرو در اروپا و تحول اسلام هراسی به اسلام ستیزی در ادامه آن را نداشته اند و در هیچ کدام از این اقدامات سهیم نبوده اند. اگرچه زنان مسلمان دارای نقشی مهم در افزایش جمعیت مسلمانان دارند اما حوادث خشونت آمیزی که گهگاه توسط مسلمانان در اروپا و به طور مشخص تر در بریتانیا انجام شده توسط مردان مسلمان بوده و زنان مسلمان دخالتی در آن نداشته اند. هم چنین در بحران مالی که از عوامل تحول اسلام هراسی به اسلام ستیزی است و با افزایش مهاجران در اروپا رابطه مستقیم دارد. مردان هم مانند زنان مسلمان به طور تقریباً یکسان نقش دارند اما واکنش غیرمسلمانان به این موضوع، بیشتر به زنان محجبه آسیب زده است.
۷.

اثربخشی درمان مبتنی بر رابطه والد-کودک بر استرس والدگری و رابطه والد-کودک مادران دارای کودک مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش فعالی

کلید واژه ها: درمان مبتنی بر رابطه والد-کودک استرس والدگری رابطه والد-کودک اختلال نقص توجه/ بیش فعالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۳ تعداد دانلود : ۲۶۸
پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر رابطه والد-کودک بر استرس والدگری و رابطه والد-کودک مادران دارای کودک مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش فعالی انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش کلیه مادران دارای کودک با اختلال نقص توجه/ بیش فعالی که به مراکز روان شناختی شهر اردبیل مراجعه کرده بود ند. از جامعه مذکور 30 نفر از مادران دارای کودک بیش فعال به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. طرح پژوهش تجربی از نوع پیش آزمون –پس آزموزن و پیگیری بود. به منظور جمع-آوری داده ها از شاخص استرس والدگری- فرم کوتاه آبیدین (1983) و پرسشنامه رابطه والد-کودک پیانتا (1994) استفاده شد. گروه آزمایش درمان مبتنی بر رابطه والد-کودک را10 در جلسه 60 دقیقه ای، هفته ای دوبار دریافت کردند؛ اما گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. پس از یک ماه ونیم مرحله پیگیری انجام شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چند متغیری و تک متغیری تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین نمرات گروه های آزمایش و کنترل در استرس والدگری و رابطه والد- کودک تفاوت معنی داری وجود دارد و درمان مبتنی بر رابطه والد-کودک بر کاهش استرس والدگری و ارتقاء رابطه والد-کودک مادران کودکان با اختلال نقص توجه/ بیش فعالی اثربخش بود. این نتیجه در مرحله پیگیری نیز تداوم داشت.
۸.

زنان قصه های دیار آذربایجان و نام هایشان

نویسنده:

کلید واژه ها: قصه های آذربایجان نام های زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۲ تعداد دانلود : ۲۲۸
هدف پژوهش حاضر بررسی زنان قصه های دیار آذربایجان و نام هایشان بود. جامعه مورد بررسی زنان قصه های دیار آذربایجان می باشد. نمونه پژوهش زنان35 قصه ی آذربایجان بود که مورد بررسی قرار گرفتند. طرح پژوهش توصیفی- تحلیلی بود. به روش کتابخانه ای و با استفاده از شیوه ی تحلیل محتوا ، موقعیت اجتماعی و کنش زنان آذربایجان در تاریخ و قصه های آذربایجان، مرور گردید. اسم های زنان داستان های حماسی-غنایی و داستان های غنایی دیار آذربایجان تحلیل شد و عوامل موثر بر نام گذاری آنان کاویده شد و به روش توصیفی و تحلیلی بررسی شدند. یافته-ها حاکی از آن ا ست که معنای اغلب نام های زنان داستان ها، با فرهنگ، کنش، شخصیت و توصیف آنان پیوند دارد. نام-های ترکیبی در میان زنان فرودست، بیشتر نمود دارد. اغلب اسامی ترکیبی زنان، غیراز تعریف طبقه و توصیف جسمی، در خدمت معرفی فرهنگ، هویت و شخصیت این زنان بود. از نظر آوایی نیز میان اسامی مرتبط با برخی زنان و مردان تناسباتی وجود داشت.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۲