نگرش های نو در جغرافیای انسانی (جعرافیای انسانی سابق)

نگرش های نو در جغرافیای انسانی (جعرافیای انسانی سابق)

نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال دهم تابستان 1397 شماره 3 (پیاپی 39) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

ریشه های بسط و نضج بنیادگرائی افراطی در پاکستان در راستای ایجاد امنیت ملی و منطقه ای با تاکید بر مرزهای مشترک ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: افراط گرایی تروریسم فرقه گرائی پاکستان اسلام امنیت مرزهای ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 989 تعداد دانلود : 416
کشور پاکستان در سال 1947 م.به عنوان کشوری مسلمان، شامل دو قسمت پاکستان و بنگلادش، از هند اعلام استقلال کرد؛ پس از استقلال نیز این کشور نخستین کشوری بود که عنوان جمهوری اسلامی را برای ساختار سیاسی خود برگزید. بدین ترتیب، اسلام نه تنها در استقلال این کشور نقش داشت بلکه پس از آن نیز به عنوان نیروی اثرگذار در صحنه ی سیاسی پاکستان باقی ماند که دولت مردان این کشور را ناگزیر از توجه به این موضوع در سیاست های داخلی و خارجی خود کرد. اهمیت این کشور از یک طرف، به دلیل نقش اسلام و گروه های اسلام گرا در تحولات سیاسی پاکستان و از سوی دیگر، به دلیل فراهم ساختن بستر مناسب برای شکل گیری و رشد تفکرات بنیادگرایی از نوع بنیادگرایی افراطی و صدور آن به کشورهای همسایه است. به نظر می رسد محیط اجتماعی پاکستان، نقش اسلام در تحولات سیاسی این کشور، وجود مدارس مذهبی و نقش قدرت های خارجی به ویژه عربستان از عمده ترین دلایل رشد اسلام سیاسی رادیکال در پاکستان است.
۲.

نقش عوامل محیطی بر تخریب محوطه های باستانی (مطالعه موردی محوطه های باستانی دهستان سر فیروزآباد استان کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: محوطه باستانی عوامل محیطی سرفیروزآباد کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 476 تعداد دانلود : 519
تأثیر عوامل محیطی بر محوطه های باستانی، به شرایط جغرافیایی آنها بستگی دارد. در تحقیق حاضر سرفیروزآباد در شهرستان کرمانشاه به عنوان محدوده جغرافیایی در نظر گرفته شد و تأثیر عوامل محیطی بر تخریب محوطه های باستانی این دهستان مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق از نرم افزار GIS جهت تلفیق لایه های اطلاعاتی استفاده گردید. تعداد 9 عامل محیطی شامل ارتفاع، جهات جغرافیایی، شیب، بارندگی، کلاس فرسایش، فاصله از رودخانه، فاصله از گسل، نوع کاربری اراضی و نوع سازندهای زمین شناسی به عنوان عوامل تأثیر گذار بر این محوطه ها انتخاب گردیدند. یافته های تحقیق ناشی از عوامل محیطی حاکی از آن است که دو دسته از عوامل می توانند در تخریب محوطه های باستانی در دهستان سرفیروزآباد نقش داشته باشند. دسته اول در کوتاه مدت که فرسایش را در بر می گیرند. دسته دوم در دراز مدت که فعالیت های تکتونیکی را شامل می گردند. نتایج نشان می دهند که تمامی 9 عامل در تخریب محوطه های باستانی به هم وابسته بوده و هیچ یک به تنهایی نمی توانند در تخریب محوطه های باستانی مؤثر باشند. 
۳.

ارزیابی شاخص های کیفیت محیط شهری در مجتمع های مسکونی بناب و عوامل فردی مؤثر بر آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رضایت مندی سکونتی عوامل فردی مسکن مهر شهربناب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 179 تعداد دانلود : 972
پروژه مسکن مهربزرگترین طرح ملی مسکن در ایران می باشد که به علت گستردگی طرح و نو بودن آن نیاز به بررسی نتایج حاصل از این تجربه احساس می شود. از این رو هدف اصلی این تحقیق سنجش میزان رضایت مندی ساکنان از طرح های مسکن مهر و عوامل فردی مؤثر بر آن می باشد. جامعه آماری این پژوهش ساکنان مسکن مهر شهر بناب و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 114 خانوار برآورد شده است.. این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی بوده وابزار جمع آوری اطلاعات شامل مطالعات اسنادی و پیمایشی از طریق توزیع پرسش نامه و مصاحبه با ساکنان می باشد. در جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات به وسیله نرم افزار spss و از آزمون های آماری تی تک نمونه ای (T-test) برای ارزیابی معنی داری رضایت مندی و ابعاد آن وهمچنین از آزمون کولموگروف- اسمیرنف (K-S test) برای برازندگی توزیع نرمال بودن شاخص ها و ضریب همبستگی پیرسون برای سنجش همبستگی بین ویژگی های فردی ورضایت مندی وروش رگرسیون خطی برای بررسی همبستگی ها وتعیین وزن و سهم هریک از شاخص ها در رضایتمندی کل استفاده شد، که یافته های تحقیق عدم رضایت ساکنین از بخش های (واحد مسکونی، مشاع، مجتمع ومحله) و همچنین نتایج حاصل از ضریب پیرسون نشان می دهد که همبستگی مثبت و معنی دار بین عوامل فردی با رضایت مندی را وجود دارد .
۴.

بررسی اقلیم، معماری و فرهنگ ماسوله با رویکرد معماری بومی از منظر انسان شناسی شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: فرهنگ اقلیم معماری بومی ماسوله انسان شناسی شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 773 تعداد دانلود : 221
معماری بومی هر منطقه بیان کننده بخشی از ویژگی های فرهنگ، موقعیت جغرافیای و اقلیم آن منطقه است. زیرا فرهنگ، محیط زیست و معماری بر یکدیگر اثر گذارند این موضوع در مورد معماری بومی شهر ماسوله نیز صادق است معماری ماسوله منحصر بفرد است در این منطقه حیاط و پشت بام بناهایی که در دل کوه ساخته شده اند محل عبور و تردد ساکنین منطقه است شهر تاریخی ماسوله مدل خوبی برای یک معماری بومی و پایدار محسوب می شود معماری که به فرهنگ، طبیعت و سبک زندگی مردم احترام می گذارد. هدف اصلی این تحقیق بررسی ابعاد فرهنگی، زیست محیطی و معماری بومی شهر ماسوله است. این پژوهش از نظر ماهیت از نوع کیفی است که در مرحله ی گردآوری اطلاعات از اسناد و روش های میدانی بویژه مشاهده ی مشارکتی و مصاحبه عمیق استفاده نموده؛ ضمن آنکه برای تحلیل داده ها نیز از چارچوب نظری محیط شناسی فرهنگی جولیان استیوارد سود جسته است.
۵.

اولویت بندی راهبردهای مورد تأکید و منتخب پیاده مداری شهر نهاوند با استفاده از ابزار QSPM در تجزیه و تحلیل SWOT(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: SWOT QSPM برنامه ریزی استراتژیک پیاده مداری شهر نهاوند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 630 تعداد دانلود : 842
امروزه یکی از رموز موفقیت هر سازمانی، قدرت تجزیه و تحلیل آن سازمان و تعامل صحیح مدیریت آن با محیط خارجی و داخلی اش است. تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها (Swot) یک ابزار و تگنیک خوب برای تجزیه و تحلیل عوامل داخلی و خارجی سازمان است. ولی در مراحل اندازه گیری و ارزیابی دارای نواقصی است زیرا عمدتاً Swot بر اساس تجزیه و تحلیل کیفی در فرایند برنامه ریزی عمل می کند. بنابراین یک رویه کارآمد برای برنامه ریزی استراتژیک این است که بعد از بررسی عوامل داخلی و خارجی، ماتریس Swot مانریس برنامه ریزی استراتژیک کمی (QSPM) را ایجاد نماییم. Swot به عنوان یک ابزار تجزیه و تحلیل، می تواند برای ارزیابی در QSPM مورد استفاده قرارگیرد. QSPM برای مقایسه و اولویت بندی عوامل کلیدی داخلی و خارجی مورد استفاده قرار می گیرد و این احتمال را کاهش می دهد که این عوامل نادیده گرفته شوند یا به طور نامناسب وزن داده شوند. این مقاله گزارشی از تحلیل عوامل داخلی و خارجی، Swot و در نهایت به کارگیری QSPM در پیاده مداری شهر نهاوند است که به صورت مطالعه موردی در حوزه توسعه پیاده مداری شهر نهاوند انجام شده است.
۶.

تأثیر همکاری های نظامی ایران و روسیه بر تحولات ژئوپلیتیک منطقه ای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ایران روسیه همکاری نظامی ژئوپلیتیک منطقه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 710 تعداد دانلود : 212
روابط و همکاری های نظامی ایران و روسیه تحت تأثیر عوامل ژئوپلیتیکی مختلفی اعم از تحولات داخلی و پیرامونی طرفین, مسیری پر فراز و نشیب داشته است. دیپلماسی دفاعی و روابط نظامی دو کشور در نیم قرن گذشته در چارچوب خرید و فروش سلاح و تجهیزات و یا تبادل اطلاعات انجام می گرفت اما در دهه حاضر به علت تقارن منافع متفاوت ایران و روسیه بصورت تصادفی، آن ها را به نوعی همکاری استراتژیک وا داشته به گونه ای که نیروهای مسلح آنها در کشور دیگری که مرز مشترکی با آن ندارند اقدام به عملیات نظامی مشترک نموده اند. هدف این مقاله تبیین تحولات ژئوپلیتیکی ناشی از همکاری های نظامی دو کشور و تاثیرگذاری این نوع از همکاری ها بر استراتژی و یا به عبارتی کد ژئوپلیتیکی منطقه ای ایران می باشد. سئوال مسئله اصلی تحقیق این است که همکاری های نظامی ایران و روسیه چه تاثیری در تحولات ژئوپلیتیکی و بویژه کد ژئوپلیتیکی منطقه ای ایران در ارتباط با کشورهای سوریه، عراق، یمن و تحرک نظامی در این منطقه را دارد؟  این پژوهش از نوع کاربردی بوده و روش آن از نوع توصیفی– با رویکرد تحلیل کیفی داده ها و تجزیه و تحلیل آمار توصیفی می باشد. نتایج تحقیق حکایت از آن دارد که نگاه مبتنی بر عقلانیت و ایدئولوژیک ایران در روابط با روسیه و برتری نگاه ژئوپلیتیک نسبت به ژئواکونومیک و همچنین تحولات ژئوپلیتیکی اثرگذار بر سیاست خارجی روسیه در منطقه و فرامنطقه موجب بسط بیشتر همکاری های نظامی ایران و روسیه شده است. این همکاری ها کد ژئوپلیتیکی ایران را بعنوان یک قدرت منطقه ای وسعت و استحکام بخشیده و توانسته است بر تقویت نقش ایران در پیشبرد سیاست منطقه ای و تحرک نظامی در جنوب غرب آسیا (سوریه, عراق و یمن) بیافزاید.
۷.

سنجش میزان رضایت از خدمات رفاه عمومی درنظام کاربری اراضی شهر بندر دیر استان بوشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عدالت فضایی خدمات رفاه عمومی کاربری اراضی مدل ویکور شهردیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 730 تعداد دانلود : 296
عدالت فضایی یکی از شاخه های عدالت اجتماعی است. کیفیت وکمیت خدمات رفاه عمومی یکی از یکی از مهم ترین شاخص های سنجش برخورداری یاعدم برخورداری یک منطقه از امکانات وتسهیلات خصوصاً در ارتباط با کاربری اراضی است. در پژوهش حاضر وضعیت عدالت فضایی در توزیع خدمات رفاه عمومی شهری در سطح محلات شهر دیر بررسی می گردد. روش انجام پژوهش به صورت توصیفی – تحلیلی می باشد، بدین صورت که ابتدا به منظور سنجش میزان رضایت ساکنان محلات مختلف شهر پرسشنامه هایی در این خصوص تهیه گردید و سپس جهت تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های آماری در نرم افزار spss استفاده گردید. در ادامه نیز جهت رتبه بندی محلات بر اساس میزان برخورداری از سرانه کاربری ها از روش ویکور (vikor) استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون ها نشان می دهد که میزان رضایت از میزان کاربری ها وخدمات رفاه عمومی در سطح مطلوبی نمی باشد و هم چنین مشخص گردید که درتوزیع کاربری اراضی شهر دیر عدالت فضایی رعایت نگردیده است. در خصوص بررسی سرانه کاربری های مختلف در محلات شهر دیر میزان تطابق سرانه های موجود با مقادیر استاندارد در برخی موارد بالاتر از سطح استاندارد ولی در اکثر موارد پایین تر از سطح استاندارد بوده است. در نهایت امر نیز با استفاده از مدل ویکور فازی اقدام به رتبه بندی محلات بر اساس میزان دسترسی به هرکدام از کاربری کردیم. نتایج بدست آمده از عملیات ویکور نیز تأیید کننده نظرات مردم و میزان سرانه های اختصاص داده شده به محلات در طرح تفصیلی می باشد.
۸.

بررسی عوامل موثربررضایت شهروندان ازامنیت فضاهای گردشگری کلانشهرتهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری رضایت شهروندان امنیت اجتماعی فضاهای گردشگری تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 88 تعداد دانلود : 667
فضاهای گردشگری به عنوان زیر مجموعه ای از شهر، جمعیت وابسته ای را به دنبال خود دارند که در برابر بحران های انسانی و طبیعی بسیار آسیب پذیر هستند. برنامه ریزی برای خدمات و تسهیلات فضاهای گذران اوقات فراغت وگردشگری و مدیریت آنها در میزان اثر بخشی آنها تأثیر به سزایی دارد. توجه به توزیع میزان آسیب پذیری و خطرات انسانی و طبیعی در فضاهای گردشگری شهری، یکی از راهکارهای بسیار مهمی است که می تواند به تأمین امنیت بهینه گردشگران کمک نماید. چراکه امنیت و گردشگری، پارامترهای یک معادله هستند که نسبت مستقیم با هم دارند. در واقع همان طور که یکی از عوامل مهم توسعه گردشگری وجود امنیت است، اصولاً تا امنیت برقرار نباشد سفری شکل نخواهد گرفت و سخن گفتن از گردشگری بیهوده خواهد بود. بااین وجوددراین تحقیق عواملی که بررضایت شهروندان ازامنیت فضاهای گردشگری شهرتهران موثراست راموردبررسی قرارمی دهد. پژوهش مذکور در مقطع زمانی سال 1395 انجام شده است. نوع پژوهش کاربردی و روش آن توصیفی، پیمایشی می باشد. اطلاعات جمع آوری شده از طریق روش گردآوری اطلاعات میدانی، کتابخانه ای و توصیفی بدست آمده است. حجم نمونه با استفاده از جدول مدل تصمیم گیری "کرجسی ومورگان"، 384 نفر تعیین گردیده است. اعضای نمونه به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه و استفاده از بانک های اطلاعاتی سایت های اینترنتی می باشد. پرسشنامه ها بین گردشگران کلان شهرتهران که درفضاهای تفریحی وگردشگری درحال گشت وگذاربوده اند، توزیع و تکمیل شده است. اطلاعات و داده های پژوهش با استفاده از پ رسشنامه ای که پایایی آن توسط ضریب آلف ای کرونباخ 70/0 و روایی آن توسط اعتبار محتوی تأیید شده، جمع آوری گردیده است. برای بررسی فرضیه ها ازآزمون ناپارامتری دوجمله ای استفاده شده است. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده از طریق نرم افزار spss می باشد.
۹.

کاربرد مدل "تحلیل شکاف" در بررسی نقاط قوت و ضعف مؤلفه های سرمایه اجتماعی در محلات شهری در راستای برنامه ریزی سیستمی در فضاهای شهری (نمونه موردی محلات کیانپارس و لشکرآباد اهواز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: محله لشکر آباد محله کیانپارس سرمایه اجتماعی مدل تحلیل شکاف برنامه ریز سیستمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 155 تعداد دانلود : 104
 کمبود تعاملات و کم رنگ شدن ارتباطات، کاهش اعتماد شهروندان و کاهش تعلق خاطر به محلاتی که هویت خاصی ندارند، از ویژگی های شهرهای امروزی است. بنابراین برنامه ریزی و توسعه بدون سرمایه اجتماعی در محلات عملاً امکان پذیر نیست. تحقیق حاضر بر آن است که میزان وابستگی توسعه پایدار محلات لشکر آباد و کیانپارس شهر اهواز را به سرمایه اجتماعی و تعلق خاطر را مورد بررسی قرار دهد. هدف اصلی، بررسی توسعه پایدار محله شهری با رویکرد اجتماعی و ارائه الگوی مناسب رسیدن به توسعه همه جانبه انسانی و فضایی می باشد. این مطالعه از نوع کاربردی توسعه ای است به منظور تجزیه و تحلیل فرضیات تحقیق با توجه به سطح سنجش و نوع متغیر از آزمون های مربوط به هر کدام استفاده شده است. پس از جمع آوری پرسش نامه ها، داده ها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نقاط ضعف و قوت هر کدام از محلات در محک شاخص های سرمایه اجتماعی و توسعه پایدار با تاکید بر نقاط قوت متغیر مستقل (سرمایه اجتماعی) الگوی پیشنهادی با به کار گیری مدل "تحلیل شکاف" ارائه شده است. نتایج نشان می دهد در محله لشکرآباد بر اساس رتبه بندی صورت گرفته، از بهترین وضعیت (نقطه قوت) تا بدترین وضعیت (نقطه ضعف)، رتبه ها به ترتیب تعلق اجتماعی، اعتماد اجتماعی، ارتباط اجتماعی، آگاهی اجتماعی، و مشارکت اجتماعی صورت بندی شده اند. درمحله کبانپارس نیز از بهترین وضعیت (نقطه قوت) تا بدترین وضعیت (نقطه ضعف)، رتبه ها به صورت آگاهی اجتماعی، تعلق اجتماعی، مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی و ارتباط اجتماعی می باشد.
۱۰.

سنجش تمایل به پرداخت خانوارها به منظور بهره مندی فرزندانشان از پارک طبیعت پردیسان بعنوان مدرسه طبیعت با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط (CVM) (مطالعه موردی: پارک پردیسان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزش حفاظتی ارزش گذاری مشروط مدل رگرسیونی لاجیت مدرسه طبیعت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 219 تعداد دانلود : 134
افزایش خطر ابتلا به بیماری ها، مشاجرات عمومی درباره تنزل امنیت غذایی و بالا رفتن سطوح آلودگی و انحطاط محیط زیست، چالش های فراروی جوامع است. آن چه در این زمینه قابل تأمل است نقش و اثری است که نظام های آموزشی در آموزش رفتارهای زیست محیطی در کاهش این بحران ها دارند. این مهم در قالب مدارس طبیعت قابل اجرا است. در این تحقیق سعی برآن است تا از افراد سؤال شود تا چه اندازه برای بهره مندی از یک مدرسه طبیعت برای فرزندان خود ارزش قائلند. لذا از طریق طراحی و توزیع 163 پرسشنامه دوگانه-دوبعدی در بهمن ماه 1395 و با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط و مدل رگرسیونی لوجیت به منظور سنجش میزان تمایل به پرداخت افراد جامعه و بر اساس روش حداکثر درست نمائی، پارامترهای مدل برآورد گردید. نتایج نشان داد تمایل به پرداخت افراد به منظور بهره مندی از پارک طبیعت پردیسان بعنوان مدرسه طبیعت با متغیرهای درآمد، تحصیلات، نگرانی از تخریب پارک طبیعت پردیسان، رابطه مستقیم و با متغیر پیشنهاد ارتباط منفی و معنی داری داشته است، و افراد ارزش خود جهت این بهره مندی را حدود 10000 تومان اعلام کردند و برای این کار حداکثر تمایل به پرداخت خود را نشان دادند. طبقه بندی JEL: Q27،Q51،Q57
۱۱.

مقایسه ی تطبیقی دموکراسی لیبرال و دموکراسی گفتگویی (رویکرد کشورهای غربی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دموکراسی لیبرال دموکراسی گفتگویی برابری و آزادی شهروندی جامعه مدنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 390 تعداد دانلود : 485
انگاره ی دموکراسی مقوله ای بنیادی در سپهر اندیشه سیاسی است که همواره دغدغه ی متفکران و فیلسوفان سیاسی بوده است. از این حیث، در مقایسه و نسبت سنجی با انواع حکومت های دیگر، می توان مدعی شد که گفتمان دموکراسی و مدل های معتنابه آن، کم و بیش با استقبال چشم گیری مواجه بوده و به آرمانی جهانی تبدیل شده است. به نحوی که اکثر کشورها در جهان نظام سیاسی خود را دموکراتیک می دانند. از میان این اشکال مختلف دموکراسی، دو نمونه ی مهم، یعنی دموکراسی لیبرال و دموکراسی گفتگویی، از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. اما این دو با وجود شباهت ها، وجوه تفارقی نیز دارند که درک و دریافت و مداقه در آن می تواند ما را در جهت فهم بهتر و شکل متعالی تر این آرمان حیات بشری یاری رساند. بدینسان، سؤال اصلی این مقاله می تواند اینگونه طرح شود که مبانی نظری و توان تبیینی دو جریان نظریه های دموکراسی لیبرال و نظریه های دموکراسی گفتگویی را در فلسفه سیاسی معاصر چگونه می توان مقایسه کرد؟ مطابق یافته های تطبیقی این پژوهش در مباحثی همچون آزادی، شهروندی، برابری و عدالت دموکراسی لیبرال بر شکاف بنیادین بین دولت و جامعه مبتنی است و فقط از طریق فرایند دموکراتیک، این رابطه برقرار می شود و از درک ماهیت بین الاذهانی سیاست غافل است و عقلانیت ابزاری را به جای عقلانیت مفاهمه ای یا ارتباطی جایگزین کرده است به همین جهت نظریه دموکراسی گفتگویی (مشورتی) از حیث تبیین مطلوبیت دموکراسی تواناتر است
۱۲.

برنامه ریزی منطقه ای بکارگیری انرژی خورشیدی در مزارع تولید مرغ گوشتی در استان سمنان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انرژی های تجدیدپذیر انرژی خورشیدی سوخت فسیلی مرغداری استان سمنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 26 تعداد دانلود : 142
بخش کشاورزی در کنار دیگر فعالیتهای خدماتی و تولیدی وابسته به انواع مختلف انرژی است که تأمین آن از منابع در دسترس و ارزان ضروری است. معضلات ناشی از سوخت های فسیلی همچون مخاطرات زیست محیطی و پایداری در توازن بین اجزا محیط زیست، محدودیت در منابع و نوسانات قیمتی و همچنین وابستگی فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی انسان به تأمین انرژی مورد نیاز سبب شده است تا انسان به فکر جایگزینی منابع دیگری همچون انرژی های تجدیدپذیر مانند خورشید، اقیانوس ها، گرمای داخل زمین، باد و ... باشد. واحدهای مختلف کشاورزی مانند پرورش طیور نیز نیازمند تأمین انرژی مورد نیاز خود به شکل برق، گاز، نفت، گازوئیل و دیکر اشکال آن است. این تحقیق بدنبال بررسی مشخصات جغرافیایی استان سمنان جهت شناسایی ظرفیت های منابع انرژی های تجدیدپذیر به منظور تأمین انرژی مزارع مرغ گوشتی استان بود. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی بوده و از طریق پیمایش میدانی صورت پذیرفته است. پس از مطالعه اسناد کتابخانه ای، اینترنت و مصاحبه با کارشناسان و اساتید دانشگاه، از پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. بر اساس نتایج حاصله استان سمنان دارای ظرفیت بسیار مناسب در بهره برداری از انرژی خورشیدی بوده و مرغداران نیز در صورت مهیا بودن بستر مناسب تمایل به بهره گیری از آن می باشند.
۱۳.

بررسی نقش سرمایه گذاری و طرح های عمرانی در توسعه صنعت گردشگری مازندران (مطالعه موردی: شهرستان سوادکوه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری زیرساخت ها سرمایه گذاری امنیت رضایتمندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 839 تعداد دانلود : 271
حجم انبوه تجارب کشورهای پیشرو در صنعت گردشگری و نیز تحقیقات علمی پژوهشگران و اندیشمندان هر دو گویای این مسئله است که صنعت گردشگری نیازمند نگرش سیستمی است؛ یعنی این که این صنعت نیازمند یکسری درون دادها مثل زیرساخت ها و تأمین منابع مالی است و برون دادهای آن نیز درامدهای ارزی و اشتغال و شکوفایی اقتصادی هستند. هدف اصلی این پژوهش بررسی نقش زیرساخت ها و منابع مالی (درون دادها) در توسعه صنعت گردشگری مازندران به ویژه شهرستان سوادکوه است. سؤال اصلی مقاله این است که با فرض برخورداری استان مازندران و شهرستان سوادکوه از جاذبه های گردشگری، زیرساخت ها و منابع مالی چگونه می توانند به توسعه صنعت گردشگری در استان مازندران و سوادکوه شتاب بخشند؟ برای پاسخگویی به این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح می شوند از جمله این که زیرساخت های گردشگری کدام اند؟ و این که ضرورت سرمایه گذاری در صنعت گردشگری چیست؟ فرضیه مقاله مدعی است که به نظر می رسد بین درون دادهای سیستم صنعت گردشگری مازندران و توسعه برون دادهای آن رابطه معناداری وجود دارد. روش انجام مقاله توصیفی - پیمایشی است. جامعه آماری مقاله شامل مدیران و کارکنان سازمان های فرمانداری، محیط زیست، شهرداری، منابع طبیعی و ارشاد سوادکوه و نیز معاونت سرمایه گذاری اداره کل میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری استان مازندران و سرمایه گذاران در حوزه گردشگری استان هستند و حجم نمونه نیز تعداد 180 نفر است که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه است. روایی ابزار سنجش از نوع صوری محتوایی انجام شد. برای تعیین پایایی نیز از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که در این تحقیق پایائی 86/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تی تک نمونه ای و نرم افزار آماری SPSS16 استفاده شده است. نتایج مقاله نشان می دهد که سرمایه گذاری در زمینه زیرساخت ها، ایجاد جاذبه های مناسب (مناطق نمونه گردشگری)، ایجاد امنیت اقتصادی و اجتماعی برای سرمایه گذاران و در نظر گرفتن تسهیلات در حوزه گردشگری باعث توسعه صنعت گردشگری استان مازندران خواهد شد.
۱۴.

آمایش فضایی- جغرافیایی مکان یابی شهر مطلوب برای انتقال پایتخت: مطالعه موردی مؤلفه های جغرافیای طبیعی و نظام مطلوب برنامه ریزی شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آمایش شهری انتقال پایتخت جغرافیای طبیعی نظام مطلوب برنامه ریزی شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 764 تعداد دانلود : 360
به دنبال مشکلات عدیده ی شهری و جغرافیایی تهران مبحث انتقال پایتخت به عنوان راه حل سروصدای زیادی در محافل آکادمیک و نهادهای دولتی به راه انداخت و در این میان یکی از بحث ها یافتن مکان مناسب برای نقل مکان پایتخت و سنجش و اندازه گیری مؤلفه های مورد نیاز برای این مکان جدید بوده است. هدف این مقاله آمایش فضایی جغرافیایی مکان یابی شهر مطلوب برای انتقال پایتخت با تأکید بر مؤلفه های جغرافیای طبیعی و نظام مطلوب برنامه ریزی شهری است. سؤال اصلی مقاله این است که در آمایش فضایی جغرافیایی مکان یابی شهر مطلوب برای انتقال پایتخت از لحاظ مؤلفه های جغرافیای طبیعی و نظام مطلوب برنامه ریزی شهری چگونه بایستی انجام گیرد؟ علاوه بر این سؤال اصلی، سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح می شود از جمله این که آمایش شهری چیست و این که از نظر جغرافیایی و علم برنامه ریزی شهر دلایل مطرح شدن طرح انتقال پایتخت چیست؟ نتایج این مقاله نشان می دهد که آمایش فضایی فضای جغرافیایی و شهری با تأکید بر مؤلفه های جغرافیای طبیعی و نیز ویژگی های نظام مطلوب برنامه ریزی شهری مهم ترین و پر چالشت رین بخش های طرح انتقالی پایتخت در آینده به شما می روند. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه ای و نیز مقالات علمی و پژوهشی به تبیین و تحلیل آمایش فضایی جغرافیایی مکان یابی شهر مطلوب برای انتقال پایتخت با تأکید بر مؤلفه های جغرافیای طبیعی و نظام مطلوب برنامه ریزی شهری پرداخته شود.
۱۵.

عملکرد مدیریت مشارکتی در برنامه ریزی جهت توسعه شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت مشارکتی برنامه ریزی الگو متمرکز توسعه شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 606 تعداد دانلود : 243
بررسی سازو کارهای برنامه ریزی و مدیریت شهری در کشورهای در حال توسعه الزامات ملی ناشی از این نظام را در بکارگیری الگوی حکمروایی شهری آشکار می سازد. در بیشتر کشورهای در حال توسعه، نظام برنامه ریزی و مدیریت شهری به صورت متمرکز است و نظارت و توسعه ی شهرها از طریق سازمانهای دولتی و عمومی در سطح محلی و ملی انجام می پذیرد. با وجود مشکلات و موانع متعدد، تقویت حکومتهای محلی و جذب مشارکت بخش های خصوصی و عمومی عنصری حیاتی و موازی با روند تحولات اقتصادی تلقی می شوند. با ناتوانی دولت در کلان شهر تهران در پاسخگویی به نیازهای متفاوت شهری و عدم انطباق نیازها و اولویتهای شهروندان با برنامه های ارائه شده و ضرورت مسئولیت پذیری بیشتر در اداره ی امور شهری، امروزه الگویی از اداره ی شهرها بر پایه ی نگرش نوینی از حاکمیت و حکمروایی شهری برای این کشورها پیشنهاد شده که نه تنها دولت بلکه جامعه ی مدنی و بخش خصوصی را به مشارکت در اداره ی شهر فرا می خواند. هدف از این پژوهش تحلیلی بر عملکرد مدیریت مشارکتی در برنامه ریزی جهت توسعه شهر تهران می باشد. روش تحقیق از نوع کاربردی، توصیفی- تحلیلی می باشد و با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه ای به جمع آوری اطلاعات پرداخته شده است جامعه آماری این پژوهش شامل مدیران عالی سازمان های وابسته به شهرداری تهران می باشد و با توجه به گستردگی جامعه آماری و میسر نبودن امکان اجرای تحقیق بر روی کل جامعه، از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده است و اطلاعات یدست آمده با استفاده از روش دلفی و تکنیک روش های تصمیم گیری چند معیاره تحلیل شده است که نتیجه حاصل از آن منعکس کننده این است که تمرکز زدایی مدیریت شهری تهران توانسته است با ادغام مدل ها رتبه اول را بین معیارها مورد ارزیابی بدست آورد از معیارها دیگر که در رتبه دوم قرار دارد تقسیم وظایف برنامه ریزی میان سطوح مختلف مدیریت و تصمیم گیری می باشد و تحقق برنامه ریزی از پایین به بالا، تقویت سازمان های غیر دولتی و مشارکت بخش خصوصی و مردمی و ...در رتبه های آخر قرارد
۱۶.

بررسی الگوی فضایی آسیب پذیری شهرها از زلزله و پیشنهاد الگوی بهینه (نمونه موردی: شهر کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: الگوی فضایی آسیب پذیری زلزله مدل سازی کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 908 تعداد دانلود : 386
حوادث طبیعی بیش از پیش سکونتگاه های انسانی به ویژه شهرهای بزرگ را با خطر بحران روبرو ساخته است. از یک سو، رشد شتابان شهرنشینی سبب بارگذاری و تراکم بیش از اندازه جمعیت، دارایی ها، تأسیسات زیربنایی، منابع تولیدی و خدماتی در شهرها شده و از سوی دیگر، عدم رعایت ظرفیت ها و استانداردها در ساخت و سازها و در برنامه ریزی و طراحی شهری باعث آسیب پذیر شدن شهرها شده است. از این رو، این پژوهش به مطالعه الگوی فضایی آسیب پذیری شهرها در زمان زلزله و ارائه الگوی بهینه در شهر کرمانشاه پرداخته است. روش پژوهش ترکیبی از روش های توصیفی و تحلیلی و نوع آن کاربردی است. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش از طریق نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن، طرح های جامع و تفصیلی شهر کرمانشاه و همچنین استفاده از اسناد، مجله ها و کتاب های مرتبط با موضوع به دست آمده است. جهت تحلیل داده ها از نرم افزارهای AutoCAD، ArcGIS، Super Decisions و از مدل ANP که مدلی مناسب جهت پهنه بندی آسیب پذیری در مناطق شهری می باشد، استفاده شده است. نتایج این پژوهش معلوم کرد که مناطق مختلف شهر کرمانشاه به ویژه بخش های شمالی و جنوبی آن از لحاظ آسیب پذیری وضعیت مناسبی ندارند. بنابراین، نتایج این مطالعه می تواند به مدیریت بحران به ویژه جهت خدمات امداد و نجات و برنامه ریزان و طراحان شهری برای درک و اولویت بندی مسائل شهری و به ویژه ساماندهی بافت های فرسوده شهر و یافتن راه حل هایی برای رفع مشکلات کمک نماید.
۱۷.

نقش مدیریت شهری در توسعه فرهنگ شهر و شهرنشینی (مطالعه موردی: شهر ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت شهری فرهنگ شهر و شهرنشینی خدمات شهری حقوق شهروندی و مشارکت شهروندان شهر ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 214 تعداد دانلود : 50
تمرکز روزافزون افراد در نواحی شهری و رشد سریع شهرنشینی ناشی از مهاجرت و همچنین افزایش طبیعی جمعیت شهر، مشکلاتی را در ارائه خدمات مناسب با میزان افزایش جمعیت شهری به وجود می آورد. در این رابطه نقش مدیران شهری کاردان در قالب یک نهاد مدیریتی فراگیر و کارآمد در رفع مشکلات و نیازهای روزافزون شهروندان ضرورت پیدا می کند تا نهایتاً دستیابی به توسعه انسانی پایدار در شهر میسر گردد. اهداف این پژوهش شامل: شناسایی عوامل مؤثر در بهبود مدیریت شهری ایلام و تأثیر آن در توسعه فرهنگ شهر و شهرنشینی است. در این راستا با این فرض که مدیریت شهری ایلام با توجه به سطح تحصیلات و جنسیت شهروندان، تشکیلات مدیریت منسجم و کارآمد، مشارکت بیشتر شهروندان، حفظ حقوق شهروندی و ارائه خدمات مناسب به شهروندان می تواند در اداره امور شهر و توسعه فرهنگ شهر و شهرنشینی موفق باشد: به نقش و عملکرد مدیریت شهری ایلام پرداخته است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی، کاربردی و مبتنی بر پیمایش یا زمینه یابی هست. جامعه موردمطالعه شهر ایلام و حجم نمونه 381 نفر می باشد. در نتیجه باید گفت که مدیریت شهری از انسجام، انعطاف پذیری، کارآمدی و مشارکت لازم برخوردار نیست؛ و نیاز است جهت ارتقای فرهنگ شهر و شهرنشینی شهروندان توجه بیشتر و برنامه ریزی دقیق تری داشته باشد. آگاه سازی، آموزش و توانمندسازی شهروندان جهت ارتقای مهارت ها و کسب عادت های صحیح زندگی اجتماعی پیش شرط لازم در اداره امور شهر هست؛ و این امر نیاز به برنامه ریزی و سیاست گذاری اجتماعی دارد که مدیریت و حاکمیت شهری ایلام می تواند تنها از این طریق به توسعه فرهنگ شهر و شهرنشینی نزدیک تر شود.
۱۸.

ارائه مدل مفهومی جغرافیای کاربردی در آموزش علوم به کودکان استثنائی (تیزهوشان) با رویکرد نانو تکنولوژی (مطالعه موردی: مدارس منطقه 2 تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جغرافیای کاربردی مدل های مفهومی ن‍ان‍و ت‍ک‍ن‍ول‍وژی منطقه 2 تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 758 تعداد دانلود : 938
جغرافیای کاربردی از زمان حیات انسان پا به عرصه وجود نهاد و پای به پای انسان و در تمام ابعاد زندگی او رخنه کرد و تکامل یافت. یکی ازین تکاملات ظهور فناوری نانو به عنوان موج چهارم انقلاب صنعتی بود که علاوه بر انقلابی که در جهان به پا کرد، هیاهویی در نظام های آموزش کشورهای دنیا به وجود آورد تا افراد متخصص را در این زمینه تربیت کند. برنامه های متنوع آموزشی برای رده های مختلف سنی نشان از توجه همه جانبه به سرمایه گذاری در این فناوری دارد. فناوری نانو، پدیده ای عظیم است که در تمامی گرایش های علمی راه یافته و از فناوری های نوینی است که با سرعت هرچه تمام تر درحال توسعه می باشد. لذا هدف پژوهش حاضر ارزیابی معیارهای استاندارد آموزشی، معایب و مزایای خدمات آموزشی و ارائه راهکارها و پیشنهاد الگوهای مناسب انتقال دانش و افزایش آگاهی دانش آموزان در ارتباط با مدل های مفهومی و هنرهای تجسمی آموزش دانش جدید نانو به زبان ساده و قابل فهم برای دانش آموزان می باشد. پژوهش حاضر ازنظر هدف از نوع کاربردی و توسعه ای و به لحاظ روش انجام تحقیق، توصیفی و تحلیلی می باشد . برای دستیابی به ادبیات نظری پژوهش از روش های توصیفی و اسنادی با مرور ادبیات مربوط به مفاهیم فناوری نانو و همچنین روش های تحلیلی برای پاسخ سؤالات و شاخص های تأثیرگذار بر یادگیری نانو در مدارس محدوده موردمطالعه از نرم افزار spss استفاده شده است. با توجه به یافته های تحقیق و نتایج به دست آمده از آزمون T test در تحلیل حاصل از نرم افزار spss نشان داد که مؤلفه هنرهای تجسمی که شامل گویه آموزش با استفاده از ابزارهای آموزشی (کتاب، عکس و...) با ضریب معناداری 68/3، آموزش با استفاده از انیمیشن های کمک آموزشی با ضریب 62/3 و گویه ها مدل های مفهومی که شامل تجهیز آزمایشگاه های دانش آموزی به فناوری نانو با ضریب 66/3 به ترتیب اهمیت بالاترین ضریب را به خود اختصاص داده اند. نتایج کلی تحلیل بیانگر این است که هنرهای تجسمی بیشترین ضریب و بیشترین تأثیر را در یادگیری و آموزش فناوری نانو تکنولوژی در مدارس خواهند داشت. همچنین برای نشان دادن تأثیر هر مؤلفه از تحلیل سلسله مراتبی AHP از طریق نرم افزار EXPERT CHOICE استفاده شد که محاسبه نشان داد که هنرهای تجسمی (A) با امتیاز 188/0 و مدل های مفهومی (B) با امتیاز 081/0 به ترتیب دارای بیشترین اهمیت در آموزش کودکان تیزهوش با فناوری نانو تکنولوژی می باشند
۱۹.

راهبرد عوامل ساختار قدرت های برتر جنوب غرب آسیا چرایی قدرت های فرامنطقه ای بر علل برتر جلوه دادن رژیم اشغالگر قدس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: صهیونیزم فلسطین خاورمیانه - رژیم اشغالگر قدس قدرت های منطقه وفرامنطقه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 652 تعداد دانلود : 988
بررسی ساختار نظام برتر منطقه ای جنوب غرب آسیا و شاخص قدرت های آن و اعمال سیاست قدرت های فرامنطقه ای در این ساختار، چرائی برتری جلوه دادن رژیم اشغالگر قدس عدم استرجاع آن در محافل جهانی، سازمان های بین المللی برای کسب مشروعیت، نداشتن عمق استراتژیک، وزن ژئوپلیتیکی، خروج از شروط سازمان ملل، جمعیت ناموزون، متفرق، مهاجر، مذهب ناهمگن، مرز شناور، ناسازگاری همجواری، منطقه ای، فرامرزی، نداشتن منزلت ژئوپلیتیکی که از سنجش قدرت ملی آن در ارزیابی و محاسبه عوامل مادی و غیرمادی قدرت ساز آن، که باید در داخل وزن شود،! این وزن ها با نگاه به بیرون دنبال می شود. هزینه کردن قدرت های برتر منطقه، ترکیه، ایران «قبل انقلاب»، مصر، عربستان برای بالا آوردن قدرت وابسته رژیم اشغالگر قدس در نظام قدرت منطقه ای و چرائی آن در شفاف سازی سیاست های بازدارندگی و راهبردی دنبال می شود و محاسبه مؤلفه ها و عوامل مختلف مادی و غیر مادی برای ساختار قدرت آن، موضوع، تصمیم سازان قدرت های فرامنطقه ای با بهانه های تاریخی و مذهب سازی و برتری طلبی یک قوم و راه اندازی دو کارناوال بین المللی تحت عنوان جنگ اول جهانی برای متلاشی کردن دولت اسلامی عثمانی و جنگ دوم هویت دادن به رژیم جعلی اسرائیل را در برداشت. وابستگی و ناتوانی آن را در مؤلفه های اقتصادی، اجتماع، زبانی، محیط ارضی و مرزی و.... می توان دید. اسرائیل بدون پشتیبانی ایالات متحده آمریکا، حتی لحظه ای به حیات سیاسی خود نمی تواند ادامه دهد.
۲۰.

نقش مدیریت کاهش حوادث غیر مترقبه (زلزله) در مناطق روستایی مطالعه موردی: شهر کرد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه ظرفیتی مدیریت سانحه سکونتگاه های روستایی حوادث غیر مترقبه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 698 تعداد دانلود : 257
کشور ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی از مستعدترین مناطق جهان از نظر بروز مخاطرات طبیعی و به ویژه زمین لرزه است، به طوری که در آسیا جایگاه هفتم و در جهان جایگاه سیزدهم را به خود اختصاص داده است. با نگاه اجمالی به نقشه های پهنه بندی زمین لرزه، می توان دریافت که بیشتر سکونتگاه های پرجمعیت روستایی و شهری کشور در دامنه های البرز و زاگرس واقع اندکه از لحاظ تهدید مخاطرات طبیعی و به ویژه زلزله آسیب پذیری نسبتاً بالایی دارند. به همین خاطر تأکید این پژوهش، بررسی ظرفیت ها و آسیب پذیری سکونتگاه های روستایی در برابر خطر زمین لرزه می باشد. پژوهش حاضر درصدد اندازه گیری میزان ظرفیت های (اجتماعی، اقتصادی، نهادی، کالبدی و طبیعی) به منظور مقابله با تأثیرات مخاطره زلزله و تبیین عملی نقش توسعه ظرفیتی و یا تقویت ظرفیت های موجود با هدف کاهش تأثیرات زمین لرزه در مناطق روستایی مورد مطالعه است.  نتایج تحقیق، از کافی بودن ظرفیت های موجود در منطقه روستایی مورد مطالعه برای کاستن از تأثیرات و آسیب پذیری خطر زمین لرزه حکایت دارد. نقش مدیریت کاهش حوادث غیر مترقبه (زلزله) در مناطق روستایی در نواحی روستایی شهرستان شهرکرد پرداخته شده است. نو ع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. برای جمع آوری اطالعات مورد نیاز از بررسی های کتابخانه ای و میدانی استفاده شد.نتایج حاصل از آزمون T نشان داد: نتایج نشان داد:عوامل اجتماعی ،اقتصادی،طبیعی،کالبدی ونهادی بر مدیریت مقابله با حوادث غیر مترقبه  تاثیر دارد
۲۱.

تحلیل عوامل و فرایندهای محلی در تحولات فضایی شهر بجنورد طی سال های 1345 تا 1395(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عوامل و فرایندها زمینه های محلی تحولات شهری فضایی شهر بجنورد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 437 تعداد دانلود : 649
شهر بجنورد از سال های اوایل دهه پنجاه، رشد شتابان خود را آغاز نموده و دگرگونی های همه جانبه های را از سرگذرانده است که شناخت ماهیت، ابعاد و آثار آن واجد اهمیت است. درباره منشأ، روند و پیامدهای این تحولات و توضیح عوامل خاص و عام مؤثر بر آن، بررسی هایی انجام شده است. ماهیت عوامل و فرآیندهای مؤثر در دگرگونی های شهر بجنورد ایجاب می کند که گسترش آن در فاصله سال های مورد بحث(1345 تا 1395) شناسایی شوند. تحقیق حاضر بر پایه این ایده انجام شده که "با اینکه نقش عوامل و فرایندهای «عام» مؤثر در تحولات شهری در ایران انکاناپذیر است، لیکن تحولات فضایی شهرها به طور «خاص» عمدتاً بازتاب نیروها و مقتضیات «محلی» بوده است".  با توجه به ماهیت مسئله و اینکه قلمرو تحقیق کل شهر بجنورد بوده، تحقیق از نوع پس کاوی و به شیوه فراتحلیل و براساس داده های رسمی و ثانویه انجام شده است. نتایج تحقیق حاکی از این است که عوامل محلی «خاص» بجنورد از جمله: انتخاب شهر به عنوان مرکز سیاسی- اداری استان خراسان شمالی، مهاجرپذیری و رشد سریع جمعیت، افزایش محدوده طرح جامع مصوب، واگذاری اراضی دولتی، تفاوت قیمت اراضی در بخش های مختلف شهر، سیاست ایجاد مسکن مهر، ادغام کانون های روستایی و سکونتگاه های حاشیه نشین (غیررسمی) در پیکره شهر، فرسودگی هسته درونی شهر و کاهش جمعیت بخش مرکزی به نفع بافت های پیرامونی و...، تحولات این شهر را رقم زده است.
۲۲.

الگویی راهبردی از محله پایدار شهر اسلامی – ایرانی (محله بنیاد شهر قم )(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهر اسلامی - ایرانی الگوی محله شهر پایدار اسلامی پایداری اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 928 تعداد دانلود : 821
در شهرهای اسلامی فضای اجتماعی – کالبدی بر اساس قوانین و احکام اسلامی شکل گرفته و ساحت عینی و رفتاری آن معرف میزان اسلامی بودن آنهاست. با ورود اسلام به ایران و تغییر فضای فکری و رفتاری شهرها به نفع دین اسلام فضای کالبدی شهرها، به صورت تدریجی متحول شده و متناسب با اصول و فروع دین اسلام تغییر کردند. با ورود مهاجرین به مدینه و تقسیم زمین به وسیله پیامبر (ص) بین قبایل در مدینه محله هایی شکل گرفتند و با ورود سپاهیان اسلام در شهرهای ایران و فروریختن نظام طبقاتی و دیوارشارستان نیز محله هایی بر مبنای قوم و قبیله و مذهب در اطراف شهرهای ایران به وجود آمدند که طی قرن ها روبه تکامل نهاده و در عصر صفوی به اوج رسیدند؛ و تا دوران قاجار از پویایی و رونق برخوردار بودند؛ تا اینکه دریک صدسال اخیر محلات سنتی شهرهای اسلامی-ایرانی با تغییرات اساسی روبرو شده و در حال از دست دادن هویت، مفهوم و یا از بین رفتن کامل، و در وضعیت بهتر با جایگزینی واحدهای همسایگی در بافت های جدید و آپارتمانی هستند. با شناخت  مجدد اصول حاکم بر محله های سنتی می توان بر بسیاری از مشکلات اجتماعی و فضایی شهرها همچون، کاهش تعاملات اجتماعی و روابط همسایگی ، کاهش احساس تعلق، آشفتگی و بی مرزی در نظم فضایی شهرها، به علت نبود سلسله مراتب و مرکزیت فرهنگی در بافت های جدید غلبه کرد. این پژوهش با روش پیمایشی و توصیفی – تحلیلی و با انتخاب یکی از محله های قم به بررسی  پایداری آن و رسیدن به الگویی نظری و عینی از محله  ، در این زمینه گردیده است.
۲۳.

آمایش بازارچه های مرزی غرب ایران الگوی اقتصادی_کالبدی در پایداری شهرهای کوچک نمونه موردی: (بازارچه مرزی سیرانبند بانه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پایداری شهرکوچک توسعه کالبدی_ اقتصادی آمایش بازارچه مرزی سیرانبند ب‍ان‍ه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 216 تعداد دانلود : 639
با بروز تحولات اقتصادی _ اجتماعی در غرب کشور و دسترسی به قابلیت های بالقوه و بالفعل نواحی مرزی از سوی دیگر، دستیابی به الگوی آمایشی در این نواحی را ضروری ساخته است. با این پیش فرض پژوهش حاضر نقش آفرینی بازارچه مرزی سیرانبند در شهر کوچک بانه را در ابعاد اقتصادی و کالبدی مورد بررسی قرار می دهد. تحقیق از نوع کاربردی و ابزارهای آن تلفیقی از روش های کمی (نظرسنجی و اثر بخشی پرسشنامه) و کیفی (روش گلوله برفی از مدیران اجرایی) است. یافته ها، نشانگر آن است که توسعه بازارچه مرزی سیرانبند بارونق نسبی در کسب و کار افزایش منابع مالی را از طریق شاخص های اقتصادی (اشتغال شهروندان، افزایش درآمد و رونق اقتصادی) در پی داشته است. همچنین منابع درآمدی قابل توجه شهروندان، موجبات تحولات کالبدی از طریق تغییر کاربری اراضی، بهبود زیرساخت های زیربنایی و بهبود ابنیه شهری را باعث شده است.
۲۴.

تحلیل فضایی اماکن ورزشی و ارزیابی نحوه دسترسی به این مراکز با توجه به الگوی توزیع فضایی آنها در سطح شبکه های ارتباطی (نمونه موردی: شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل فضایی اماکن ورزشی دسترسی به کاربری ها تحلیل شبکه شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 753 تعداد دانلود : 401
ایجاد مکانهای مناسب برای ورزش و تفریح، در جهت سالم نگه داشتن افراد و همچنین در دسترس بودن این فضاها برای تمامی ساکنان شهر ودر نتیجه به وجود آوردن محیط های آرام می تواند به عنوان عاملی مهم در سلامت روانی و اجتماعی شهروندان ایفای نقش کند. بر این اساس هدف از این تحقیق تحلیل فضایی اماکن ورزشی و ارزیابی نحوه دسترسی به مراکز ورزشی با توجه به الگوی توزیع فضایی آنها در سطح شبکه های ارتباطی شهر اصفهان می باشد. روش انجام تحقیق تحلیلی-کاربردی است. جهت تحلیل داده ها از مدل های تحلیل شبکه، مدل ویلیامسون، شاخص میانگین نزدیکترن همسایه، شاخص موران و مدل تراکمی کرنل استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش مشخص ساخت که سرانه مراکز ورزشی شهر اصفهان با کمبود حدود 1.63 متر مربعی نسبت به حداقل سرانه پیشنهادی وزارت مسکن و شهر سازی روبه رو می باشد، همچنین توزیع فضایی خوشه این کاربری ها باعث عدم دسترسی مناسب شهروندان به این کاربری ها شده است و در بهترین حالت یعنی شعاع خدمات رسانی 8 دقیقه فقط حدود 7 درصد مساحت شهر را پوشش می دهند و در محدوده خدماتی 25 دقیقه ای از این کاربری ها حدود 65 درصد محدوده شهر را خدمات رسانی می کنند. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند به برنامه ریزان شهری و مدیران ورزشی در جهت درک و اولویت بندی مسائل شهری و یافتن راه حل هایی برای رفع این مشکلات کمک شایانی نماید.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۱