اسدالله دیوسالار

اسدالله دیوسالار

مدرک تحصیلی: دانشیار جغرافیا وبرنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۳ مورد.
۱.

بررسی عملکرد تأثیر بهسازی بافت های فرسوده ی شهری بر کیفیت زندگی محله ی نارنجباغ شهر نکا استان مازندران

کلید واژه ها: بهسازی بافت فرسوده ی شهری کیفیت زندگی شهری شهر نکا استان مازندران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 231 تعداد دانلود : 22
با توجه به نقاط قوتی که بهسازی بافت های فرسوده در استان مازندارن و به خصوص شهرستان نکا از قبیل رشد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی به وجود می آورد، هنوز با چالش های مهمی در زمینه های تخریب فیزیکی و محیطی، محرومیت اجتماعی، ناامنی، بیکاری، نابرابری های اقتصادی، کمبود مسکن و ترافیک روبرو می باشد که این مشکلات کیفیت زندگی شهری را به شدت در این نقاط کاهش داده است. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر بهسازی بافت فرسوده بر زندگی شهری با رتبه بندی عوامل تأثیر گذار توسط تکنیک های دیمتل فازی و ویکتور فازی پرداخته است. این پژوهش بنابر ماهیت، توصیفی- پیمایشی و از نوع تحقیقات کاربردی است. در بخش جمع آوری اطلاعات وضع موجود در شیوه ی میدانی، از پرسشنامه، جامعه آماری پژوهش جمعیت ساکن در محلات نارنجباغ شهرستان نکا و حجم نمونه برابر با 381 نفر از شهروندان است. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزارهای آماری Excel،SPSS  و جهت کشف و مطلوبیت متغیرها از آزمون آماری معادلات ساختاری، برای اثبات فرضیه ها از آزمون رگرسیون و در ادامه با تکنیک دیمتل فازی به رتبه بندی معیارها و شاخص ها پرداخته شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که بهسازی بافت فرسوده بر کیفیت زندگی شهری شهروندان نارنجباغ اثرگذار است و ارتباط مستقیم دارد به این معنا که هرچه میزان بهسازی و بازسازی بافت فرسوده و یا به تعبیری هرچه بافت سکونتگاها از کیفیت بهتری برخوردار باشد، کیفیت زندگی در این گونه بافت ها از سرزندگی و سلامت بیش تری برخوردار است و ساکنان رضایت بیش تری از زندگی دارند.
۲.

نقش عامل فشردگی شهری در تحقق سرمایه فرهنگی (مطالعه موردی شهر نکا)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فشردگی شهری سرمایه فرهنگی پراکنش تراکم بافت شهری پایداری فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 563 تعداد دانلود : 450
مقدمه: سرمایه فرهنگی را می توان یک دارایی تلقی کرد که مجسم کننده و ذخیره کننده ارزش های فرهنگی است. توسعه فرهنگی و افزایش سطح سرمایه فرهنگی از مهم ترین ابعاد توسعه شهری پایدار است که با تأکید بر مفاهیم کیفی به دنبال تحقق فضاهای شهری پایدار اجتماعی-فرهنگی است. هدف : این تحقیق با هدف ارزیابی نقش عامل فشردگی شهری در تحقق سرمایه فرهنگی در شهر نکا تدوین شده است. روش شناسی: جامعه مورد مطالعه شهروندان ساکن در شهر نکا می باشد. بر اساس فرمول کوکران 381 نفر از افراد ساکن این شهر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. روش نمونه گیری به صورت خوشه ای و تصادفی ساده است. روایی صوری پرسشنامه ها با نظر استاد راهنما مورد تائید قرار گرفت و به منظور بررسی پایایی سوالات پرسشنامه ها، از آزمون آلفای کرونباخ بهره برده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS با نسخه 20 استفاده گردید و داده ها در دو قسمت آمار توصیفی و آمار استنباطی تحلیل شدند. در بخش استنباطی از آزمون K-S، آزمون همبستگی پیرسون، آزمون t تک نمونه ای و آنالیز واریانس یک طرفه استفاده شد. قلمرو جغرافیایی پژوهش: شهرستان نکا در استان مازندران و ما بین شهرستان ساری و بهشهر در عرض جغرافیایی 39 و 36 شمالی و طول جغرافیایی 19 و 53 شرقی نصف النهار گرینویچ قرار دارد. یافته ها: نتایج نشان داد که ساکنین شهر نکا وضعیت پایداری فرهنگی در شهر و سطح سرمایه فرهنگی شهروندان را مطلوب ارزیابی نکردند اما تراکم شهری را عامل موثری بر افزایش سطح سرمایه فرهنگی می دانند. در واقع بین سرمایه فرهنگی و فشردگی شهری رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. از سوی دیگر سطح سرمایه فرهنگی در نواحی با تراکم بالا، متوسط و پایین مقایسه گردید. نتیجه گیری: نتایج بیانگر این بوده است که سطح سرمایه فرهنگی در نواحی با تراکم بالا با نواحی با تراکم پایین اختلاف معنادار دارد به طوری که سطح این سرمایه در نواحی با تراکم بالا بیشتر است. بنابراین سطح سرمایه فرهنگی با میزان فشردگی شهری در ارتباط است و نواحی با تراکم بیشتر دارای سطح سرمایه فرهنگی بالاتری هستند.
۳.

ساماندهی شهرهای جلگه ای با تأکید بر رویکرد توسعه میان افزا، مطالعه موردی: شهر بهشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه درون افزا ساماندهی شهر جلگه ای شهر بهشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 966 تعداد دانلود : 790
  در دهه های اخیر با بروز مشکلاتی ناشی از رشد کالبدی فضایی وسیع شهرها مانند کاهش کیفیت زندگی و شاخص های توسعه انسانی، عدم برخورداری کامل شهروندان از خدمات و مسکن، وجود فضاهای رها شده شهری و متروکه و بافت های فرسوده در نواحی شهر سبب شده به رویکرد توسعه میان افزا با احیای ظرفیت های موجود درون شهرها در جهت جلوگیری از تخریب محیط زیست و منابع طبیعی، ساماندهی فضایی و کالبدی شهر و استفاده بهینه از اراضی شهری توجه شود. هدف اصلی این پژوهش نقش رویکرد توسعه میان افزا در ساماندهی شهر جلگه ای بهشهر می باشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی –تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش، مدیران و کارشناسان دستگاه های اجرایی و شهروندان می باشند. با توجه به معیارهای توسعه میان افزای، اثرگذاری این رویکرد در ساماندهی و هدایت اصولی برنامه های توسعه شهری و عملکرد نهادهای مدیریت شهری در بهبود فضایی – عملکردی و ساماندهی شهری 29 شاخص به عنوان چارچوب تحلیلی پژوهش در نظر گرفته شده است. نتایج حاصل نشان می دهد در بهره برداری از ظرفیت ها و عرصه های توسعه درونی شهر بهشهر، تنها به معیارهای زیست محیطی( با میانگین2.91 و آماره تی 1.21-) در برنامه های توسعه شهری توجه شده و نهادهای مدیریت شهری بادید تک بعدی به بهبود شاخص های زیرساختی(با میانگین 3.09 و آماره تی 2.54) از میان ابعاد پنج گانه توجه نموده اند. همچنین در حوزه  بهبود فضایی – عملکردی و ساماندهی شهری بهشهر، نهادهای مدیریت شهری تنها در توسعه تراکم خالص شهری، استفاده بهینه از زیرساخت ها و تسهیلات موجود، توسعه شبکه معابر و شناسایی و بهره گیری از ظرفیت های موجود جهت توسعه درونی دارای عملکرد نسبتاً مطلوب بوده و به وضعیت سرانه ها در نواحی شهری و  کاهش فشار توسعه در پهنه های فضای سبز توجه چندانی نداشته اند. در نهایت بر اساس نظرات متخصصان شهری، توجه به پهنه بندی عملکردی، هزینه ها و نیازهای مالی، تراکم در نواحی شهری، مشکلات از نگاه ساکنین و شهروندان و بهبود زیرساخت ها به عنوان مهم ترین عوامل مؤثر بر توسعه میان افزای شهر بهشهر تعیین شده است.
۴.

Role of tourism in rehabilitation of urban old texture (Case study: Sari)

کلید واژه ها: Tourism réhabilitation old texture Sari

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 833 تعداد دانلود : 29
The old textures of cities are going down the path of stagnation and backwardness. On the other hand, urban areas, especially cities with a long historical background, often house many historical attractions that attract tourist into those cities. In this regard, the purpose of this study is to evaluate the role of tourism in restoring the distressed urban texture on the old texture of Sari. In this study, data collection and analysis methods were used through field studies and surveys, texture inhabitant questionnaires (144), statistical tests in form of SPSS software (T-test) and AHP model. And finally, the results of this study are the significant effect of adding applications related to tourism in the texture, beautification within the texture, and converting texture to pedestrian zone.
۵.

تحلیل تطبیقی و سنجش ساخت و شکل شهری (مطالعه موردی: شهر بابل)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بلوک شهری شکل شهری فشردگی نسبت فضای باز شهر بابل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 248 تعداد دانلود : 895
شکل شهری بیانگر نحوه توزیع فضایی فعالیت ها در مناطق شهری می باشد. با توجه به تأثیرپذیری شکل شهری از مسائل مدیریتی و خصوصیات محیطی ، اقتصادی و اجتماعی جوامع ، سنجش ساخت و شکل شهر بابل می تواند یکی از عوامل تأثیرگذار در موفقیت برنامه ریزان شهری در مازندران و شهر بابل محسوب شود. رویکرد پژوهش به لحاظ هدف پژوهش توسعه ای می باشد. داده های پایه اغلب از طرح های توسعه شهری بابل استخراج شدند. تحلیل داده ها با استفاده از شاخص های مختلف، شکل شهری در شش منطقه شهر بابل انجام شد. تحلیل ها نشان داد که در مناطق با الگوی کاربری منظم تر (مناطق شمال و غرب) فشردگی و تراکم ناخالص شهری بیشتر است و اختلاف بارزی از حیث شاخصهای سنجش شکل شهری بخصوص فشردگی و پیچیدگی بین مناطق شهری بابل مشاهده نشد. تحلیل های همبستگی نیز را بطه قوی را میان بیشتر شاخص های فضایی نشان می دهد. در مجموع عواملی نظیر نقش غالب شهری ( تجاری و دانشگاهی و بخصوص بازار )، ترکیب کاربریها، مالکیت ، عدم اجرای دقیق ضوابط و آئین نامه های شهرسازی ، ناکارآمدی طرح های توسعه شهری در حوزه کالبدی سبب ایجاد نوعی آشفتگی در بخش اعظم بافت شهری بابل شده شده اند و با توجه به روند پرشتابی که توسط ساخت و سازهای بی رویه ی عمودی و تقاضای روزافزون تراکم مازاد در پیش گرفته شد ، نشانه ای هایی از انحراف در ماهیت اصلی فرم جدید آنها دیده می شود.
۶.

شاخص های استراتژی توسعه شهری و پهنه های فرسوده شهرهای میانی استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: استراتژی توسعه شهری بافت فرسوده شهرهای میانی استان مازندران آنتروپی و ساو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 717 تعداد دانلود : 312
یکی از ارکان مهم و تعیین کننده درروند توسعه، پویایی و پایایی هر جامعه شهری، سیاست گذاری و برنامه ریزی جامع در زمینه ساماندهی بافت قدیمی و فرسوده شهری است. برنامه ریزی و مدیریت ساماندهی بافت های فرسوده شهر می تواند ضمن ارتقاء سطح کیفی استانداردهای زندگی ساکنین محلات فرسوده، سبب پایداری توسعه در تمامی ابعاد زندگی شهری شود. در چند دهه ی گذشته عدم کفایت سیاست های توسعه شهری متداول در زمینه ساماندهی بافت های فرسوده، ضرورت بکارگیری رویکرد نوینی چون استراتژی توسعه شهری را جهت احیا و بازآفرینی می طلبد. در این راستا هدف این پژوهش، ارزیابی و تحلیل شاخص های استراتژی توسعه شهری در پهنه فرسوده مرکزی شهرهای میانی استان مازندران می باشد. روش مورد استفاده در این تحقیق از نوع توصیفی– تحلیلی و به لحاظ هدف کاربردی و توسعه ای است. روش گردآوری اطلاعات بصورت کتابخانه ای و میدانی بوده که برای جمع آوری اطلاعات میدانی از پرسشنامه استفاده شده است. اطلاعات جمع آوری شده وارد نرم افزار spss شده و سپس با استفاده از آمارهای استنباطی و مدل های آنتروپی و ساو مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته است. نتایج پژوهش حاکی ازآن است که پهنه مرکزی شهرهای مورد مطالعه در برخورداری از شاخص های استراتژی توسعه شهری از وضعیت مطلوبی برخوردار نمی باشند. از میان شاخص های استراتژی توسعه شهری بیشترین میزان تحقق مربوط به شاخص قابل زندگی بودن با میانگین 2.39 و مقدار توزیع 10.89- و کمترین میزان تحقق مربوط به شاخص بانکی بودن با میانگین 2.24 و مقدار توزیع 12.26- می باشد. براساس مدلSaw به لحاظ برخورداری از شاخص های استراتژی توسعه شهری، شهر قائمشهر در مقایسه با دیگر شهرها از وضعیت بهتری برخوردار بوده و شهر بابل در رتبه آخر قرار گرفته است.
۷.

سنجش کیفیت زندگی درشهرهای ساحلی با استفاده از مدل DEMATEL نمونه موردی: شهر ساحلی نور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کیفیت زندگی شهرهای ساحلی DEMATEL شهر ساحلی نور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 450 تعداد دانلود : 433
رشد شهری در قرن حاضر سهم جمعیت شهرنشین را به شدت افزایش داده و شهرنشینی را به شیوه غالب زندگی تبد یل کرده است.اگرچه شهر و شهرنشینی خودیکی از مهم ترین شاخص های رفاه و توسعه اجتماعی و اقتصادی محسوب می شوند، رشد شتابان آن می تواند سرانه برخورداری از بسیاری امکانات اجتماعی واقتصادی را کاهش دهد و از این طریق پیامد های آن به صورت کاهش سطح کیفیت زند گی در عرصه های مختلف شهری نمایان شود ؛ لذا مقوله کیفیت زند گی شهری از جمله نخستین محورهای مطالعاتی بوده که همراه با رشد شهری، به تد ریج ازسال1930 میلای موردتوجه متخصصان مسائل شهری قرار گرفته است. در این بین شهرهای ساحلی با توجه به موقعیت و جایگاه شان و دسترسی آسان به منابع دریایی ونقش های کلیدی و واکنشهای متقابل اجتماعی اقتصادی و سیاسی بر کیفیت زندگی ساکنان شهری اثرگذار بوده اند.هدف از این تحقیق سنجش کیفیت زندگی در شهرهای ساحلی می باشد. روش تحقیق بصورت توصیفی- تحلیلی است.بدین منظور از مدل تصمیم گیری براساس مقیاسات زوجی(DEMATEL) استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان داد با توجه به حد متوسط گویه ها در تمامی شاخص ها صرفنظر از حمل ونقل وترافیک گویه های تبیین کننده سطح معناداری بالاتر از 01/0 را نشان می دهد. این بدان معناست که اثربخشی کیفیت زندگی درشهرهای ساحلی نور بر سطح خانوارهای نمونه بیش از حد متوسط ارزیابی شده است. همچنین نتایج بدست آمده ازتکنیک (DEMATEL) نشان دادکه؛ شاخص های اشتغال(14.87)،سلامت روح وروان(13.20) و امنیت و آسایش(4.13) و بهداشت و مسکن(0.33) بطور قطع تاثیرگذار ترین شاخص های در سنجش کیفیت زندگی شهرساحلی نور بوده اند.
۸.

بررسی اثرات طرح های عملیاتی (طرح های موضوعی و موضعی) بر روی کیفیت زندگی شهروندان در بافت قدیم (مطالعه موردی: شهر ساری)

کلید واژه ها: طرح موضوعی طرح موضعی کیفیت زندگی بافت قدیم شهر ساری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 23 تعداد دانلود : 207
با توجه به مسائل و مشکلات روش شناسی در طرح های جامع، توجه و شیوه تهیه و تصویب طرح های جامع و روش های مطالعاتی آنها که معمولاً به صورت خطی انجام می شود و پیوستگی لازم میان اهداف و پیشنهادات وجود ندارد و فرآیند تهیه طرح جدا از فرآیند اجرا و شرایط تحقیق پیشنهادات انجام می پذیرد، تهیه «طرح هاى ساختارى- راهبردى شهر» به جاى طرح هاى جامع شهرى به صورت سنتى و تهیه طرح هاى «موضعى» و «موضوعى» به جاى طرح هاى تفصیلى ارائه گردید. در طرح جامع شهر ساری مصوب 1394 طرح های موضوعی و موضعی تعریف شده است که مؤلفه هایی چون رفاه، ارتقا کیفیت زندگی، ایمنی، سرزندگی و آرامش را در بر می گیرد. این پژوهش بدنبال پاسخ به این سوال است که امروز پس از گذشت چند سال از تصویب طرح آیا طرح های موضوعی و موضعی پیشنهاد شده بر روی کیفیت زندگی شهروندان ساری بخصوص در بافت قدیم شهر تأثیرگذار بوده است؟. بر این اساس پژوهش بر مبنای هدف، کاربردی و از لحاظ روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه شهروندان بافت قدیم شهر ساری به تعداد 12245بوده که بر اساس فرمول کوکران، 380 نفر به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و 76 نفر از کارشناسان و متخصصان شهری را شامل می شود. داده های گردآوری شده به محیط نرم افزار SPSS انتقال و سپس با استفاده از آزمون های یومن ویتنی، تحلیل واریانس یکطرفه و رگرسیون گام به گام مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان می دهد، که تفاوت معناداری بین دیدگاه شهروندان و کارشناسان در زمینه تأثیرگذاری طرح های موضوعی و موضعی بر روی کیفیت زندگی شهروندان ساری وجود نداشت و معتقد بودند که طرح های موضوعی و موضعی بر روی کیفیت زندگی شهروندان بافت قدیم ساری نقش بسزایی دارد.
۹.

بررسی نقش رشد هوشمند در توسعه پایدار شهرهای ساحلی. مطالعه موردی: شهر بابلسر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رشد هوشمند توسعه پایدار شهر ساحلی بابلسر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 927 تعداد دانلود : 224
مناطق ساحلی تحت تأثیر عوامل اجتماعی و اقتصادی، روند رو به رشدی جمعیتی را شاهد هستند، به گونه ای که به بستر مناسبی برای رشد شهرنشینی و افزایش جمعیت شهری تبدیل شده اند. متعاقب آن، بهره برداری از منابع طبیعی و اقتصادی، زمین های مولد و اکوسیستم های حساس ساحلی موجبات گسترش افقی شهرهای ساحلی و نزول کیفیت زیست محیطی این شهرها را فراهم آورده که منجر به تهدید توسعه پایدار شهرهای ساحلی شده است. در نتیجه رویکردهای گوناگون از جمله رویکرد رشد هوشمند شهری به دنبال ارائه راهبردها و سیاست هایی به منظور منطبق نمودن آثار منفی ناشی از گسترش فعالیت های انسانی در این مناطق با خصوصیات منحصر به فرد شهرهای ساحلی می باشند. در پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان تاثیرگذاری رویکرد رشد هوشمند در توسعه پایدار شهر ساحلی بابلسر شاخص های توسعه پایدار شهری و رشد هوشمند در سطح محلات شهر سنجش می شوند. بدین منظور نمونه آماری متشکل از 384 نفر از شهروندان شهر ساحلی بابلسر مورد مطالعه قرار گرفته و شاخص های توسعه پایدار و رشد هوشمندانه به وسیله روش های ویکور و اوینگ تعدیل یافته مورد محاسبه قرار گرفته اند. نتایج پژوهش مبین آن است که میزان پایداری شهری در محلات غرب بابلرود و مرکزی شهر نسبت به محلات پیرامونی بیشتر است. ضمناًً بین پایداری شهری و رشد هوشمند شهری همبستگی معنی دار و نسبتاًً قوی با ضریب همبستگی 788/0 وجود دارد. افزایش دسترسی و مجاورت با ضریب همبستگی 822/0 بیشترین تأثیر را در افزایش شاخص توسعه پایدار شهری دارد. درضمن، پایداری اقتصادی با ضریب همبستگی 657/0 و پایداری زیست محیطی با ضریب همبستگی 536/0 بیشترین ارتباط را با رشد هوشمند نشان می دهند، ولی بین پایداری اجتماعی و رشد هوشمند با ضریب همبستگی 191/0- رابطه عکس وجود دارد. از این رو، توزیع مناسب خدمات شهری به منظور بهبود دسترسی و کاهش سفرهای شهری با خودرو شخصی، سهولت دسترسی به شیوه های جایگزین حمل ونقل با اولویت دادن به عابرین پیاده بالاخص در محلات ساحلی و ایجاد شبکه ارتباطی مناسب بین ساحل و سایر فضاهای شهری به منظور توسعه پایدار شهر ساحلی بابلسر پیشنهاد می شود.
۱۰.

تحلیل عوامل و فرایندهای محلی در تحولات فضایی شهر بجنورد طی سال های 1345 تا 1395(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عوامل و فرایندها زمینه های محلی تحولات شهری فضایی شهر بجنورد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 778 تعداد دانلود : 946
شهر بجنورد از سال های اوایل دهه پنجاه، رشد شتابان خود را آغاز نموده و دگرگونی های همه جانبه های را از سرگذرانده است که شناخت ماهیت، ابعاد و آثار آن واجد اهمیت است. درباره منشأ، روند و پیامدهای این تحولات و توضیح عوامل خاص و عام مؤثر بر آن، بررسی هایی انجام شده است. ماهیت عوامل و فرآیندهای مؤثر در دگرگونی های شهر بجنورد ایجاب می کند که گسترش آن در فاصله سال های مورد بحث(1345 تا 1395) شناسایی شوند. تحقیق حاضر بر پایه این ایده انجام شده که "با اینکه نقش عوامل و فرایندهای «عام» مؤثر در تحولات شهری در ایران انکاناپذیر است، لیکن تحولات فضایی شهرها به طور «خاص» عمدتاً بازتاب نیروها و مقتضیات «محلی» بوده است".  با توجه به ماهیت مسئله و اینکه قلمرو تحقیق کل شهر بجنورد بوده، تحقیق از نوع پس کاوی و به شیوه فراتحلیل و براساس داده های رسمی و ثانویه انجام شده است. نتایج تحقیق حاکی از این است که عوامل محلی «خاص» بجنورد از جمله: انتخاب شهر به عنوان مرکز سیاسی- اداری استان خراسان شمالی، مهاجرپذیری و رشد سریع جمعیت، افزایش محدوده طرح جامع مصوب، واگذاری اراضی دولتی، تفاوت قیمت اراضی در بخش های مختلف شهر، سیاست ایجاد مسکن مهر، ادغام کانون های روستایی و سکونتگاه های حاشیه نشین (غیررسمی) در پیکره شهر، فرسودگی هسته درونی شهر و کاهش جمعیت بخش مرکزی به نفع بافت های پیرامونی و...، تحولات این شهر را رقم زده است.
۱۱.

نقش خوشه های صنعتی کشاورزی در توسعه کسب وکار روستایی استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مناطق روستایی خوشه صنعتی کشاورزی توسعه کسب وکار استان مازندران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 516 تعداد دانلود : 813
هدف این تحقیق بررسی عوامل مؤثر بر توسعه کسب وکار خوشه های صنعتی کشاورزی در مناطق روستایی استان مازندران است. داده های مورد نیاز از طریق یک پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شد. جامعه آماری این تحقیق شامل 675 نفر از کارشناسان و مدیران واحدهای کسب وکار فعال در خوشه ها بوده است. بر مبنای جدول کرجسی و مورگان 250 نفر به شیوه نمونه گیری طبقه ای انتخاب شده است. روایی محتوای پرسشنامه توسط کمیته تحقیق و گروهی از کارشناسان مورد بررسی قرار گرفت. پایایی ابزار پژوهش نیز با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (78/0-80/0) مورد تأیید قرار گرفت. از تحلیل عاملی اکتشافی برای استخراج یک الگوی مفهومی مبتنی بر رویکرد زیست بوم کارآفرینی استفاده شده است. نتایج تحلیل عاملی کارکرد خوشه در توسعه کسب وکارها به استخراج هفت عامل (با تبیین واریانس کل 19/73 درصد) منجر شد: (1) ارایه اثربخش خدمات کسب وکار، (2) هماهنگ سازی کسب وکارها، (3) تسهیل کارکردهای کسب وکار، (4) توانمندسازی نهادی محیط کسب وکار، (5) آموزش نیروی کار، (6) مدیریت کیفیت و (7) تسهیل سرمایه گذاری مشترک. نتایج تحلیل عاملی عوامل تأثیرگذار بر کارکرد خوشه ها در توسعه واحدهای کسب وکار به استخراج شش عامل (با تبیین واریانس کل 56/68 درصد) منجر شد: (1) ظرفیت مدیریتی کسب وکارها، (2) توسعه یافتگی اکوسیستم کسب وکار خوشه، (3) تسهیلات نهادی، (4) عملکرد کسب وکارهای خوشه، (5) دسترسی به نهاده و خدمات کسب وکار و (6) جهت گیری راهبردی کسب وکارها. نتایج تحلیل عاملی پیامدهای تشکیل خوشه های کسب وکار به استخراج شش عامل (با تبیین واریانس کل 16/64 درصد) منجر شد: (1) پیشبرد توسعه اقتصادی کشاورزی، (2) پیشبرد توسعه اجتماعی، (3) افزایش ظرفیت های تولید در بخش کشاورزی، (4) ترویج و توسعه کارآفرینی کشاورزی، (5) توسعه بازار محصولات کشاورزی، و(6) توسعه سرمایه انسانی در بخش کشاورزی. طبق مولفه های حاصل از تحلیل عاملی، الگوی مفهومی از کارکرد خوشه های صنعتی در توسعه فضای کسب وکار ارایه شده است.
۱۲.

تحلیل اثر بخشی صنایع دستی در توسعه اقتصادی مناطق روستایی با استفاده از مدلهای تصمیم گیری غیر جبرانی(لکسیکوگراف) مطالعه موردی: (دهستان عشرستاق شهرستان بهشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 446 تعداد دانلود : 144
راهبرد ورود صنایع به نواحی روستایی در حکم راهکاری برای توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور های در حال توسعه تلقی می شود. صنایع روستایی به عنوان یکی از راهکارهای ایجاد تحول در نظام فضایی روستا ها محسوب شده که در ایجاد اشتغال ،پیوند تنگاتنگ با بخش کشاورزی و خدمات دارد. دراین بین صنایع دستی به عنوان دومین عامل رشد و توسعه ی تولید ناخالص ملی به عنوان مهمترین منبع رشد و توسعه اقتصاد مناطق روستایی به حساب می آید. چنانچه این صنعت را در کنار گردشگری قرار دهیم جایگاه آن افزایش چشمگیری خواهد یافت.هدف این پژوهش اولویت بندی اثر بخشی صنایع دستی در توسعه اقتصادی مناطق روستایی با استفاده از مدلهای تصمیم گیری غیر جبرانی(لکسیکوگراف) است.محدوده ی مورد مطالعه 11روستا از دهستان عشرستاق شهرستان بهشهر و روش تحقیق بصورت پیمایشی ، توصیفی- تحلیلی است . روش گردآوری اطلاعات نیز بصورت اسنادی و میدانی از طریق پرسشنامه در قالب طیف لیکرت طراحی شده و سئوالات تحقیق از طریق نرم افزار(SPSS) مورد ارزیابی قرار گرفته شده است، نتایج تحقیق نشان می دهد با توجه به مقایسه حد متوسط گویه های مورد ارزیابی در هر یک از شاخص ها می توان استنباط کردکه کلیه شاخص ها بالاتر از حد متوسط بوده و این تغییرات به لحاظ آماری معنادار برآورد شده و همچنین با توجه به نتایج بدست آمده از روش لکسیکوگراف(ترتیبی) روستاهای،بخکش، جوربند و متکازین بیشترین تاثیر را از صنایع دستی و خرد برخوردارشده اند.
۱۳.

بررسی میزان رضایتمندی شهروندان از کیفیت محیط زندگی مورد شناسی: قائم شهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کیفیت زندگی رضایتمندی محیط شهری قائم شهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 633 تعداد دانلود : 966
قائم شهر از لحاظ کیفیت محیط دچار مشکلاتی در زمینه های دسترسی، تراکم و ترافیک، بهداشت، زیبایی، سرزندگی و غیره است. دراین مقاله، به بررسی میزان رضایتمندی شهروندان قائم شهر از کیفیت محیط زندگی پرداخته شده است. در این راستا، روش ها و شاخص های مرتبط با کیفیت محیط مورد بررسی قرار گرفت و نهایتاً شاخص های اثر محور مبتنی بر رضایتمندی شهروندان و روش HMR در جهت رسیدن به اهداف تعریف شده انتخاب شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آماری همچون تحلیل عاملی، آزمون T تک نمونه ای، رگرسیون خطی چند متغیره انجام شده است. جامعه نمونه از جمعیت 172000 نفری شهر مورد مطالعه، 323 نفر انتخاب شد و پرسشنامه بین آنان توزیع گردید. نتایج به دست آمده نشان می دهد که رابطه معناداری بین برخی از متغیرهای اقتصادی، اجتماعی نظیر میزان تحصیلات، سن و درآمد با رضایتمندی از کیفیت محیط وجود داشته و بین عوامل تأهل، جنسیت و شغل با رضایتمندی از کیفیت محیط رابطه معنی داری وجود ندارد. همچنین بررسی میزان همبستگی بین متغیرهای کالبدی و محیطی با رضایتمندی از کیفیت محیط نشان داد که متغیرهای کالبدی (مدت زمان اقامت در محله) با رضایتمندی، رابطه معنی داری وجود داشته و بین متغیرهای محیطی (صدا، بو، آلودگی و زباله) با رضایتمندی، رابطه معنی داری وجود ندارد.
۱۴.

مکان یابی جایگاه های سوخت CNG با استفاده از تکنیک های تلفیقی عملگرهای فازی و تحلیل های فضایی GIS، پژوهش موردی: منطقه 7 شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: منطق فازی مکان یابی جایگاه سوخت CNG منطقه 7 مشهد

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی سنجش از راه دور GIS
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  3. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری فضا و محیط شهری
تعداد بازدید : 137 تعداد دانلود : 915
دستیابی به تعادل در توزیع فضایی منابع و خدمات رسانی در سطح شهرها یکی از اهداف اصلی دولت ها می باشد. منطقه 7 شهرداری مشهد با جمعیتی حدود 220000 نفر و با مساحت محدوده 5200 هکتار یکی از پرترددترین مناطق شهری مشهد است. شبکه جایگاه های سوخت CNG از اجزای اصلی شبکه خدمات شهری است که به عنوان تامین کننده سوخت بخش حمل و نقل درون شهری عمل نموده است که از لحاظ ملاحظات ترافیکی، شهرسازی و ایمنی و محیط زیست دارای اهمیت می باشد. هدف از این تحقیق مکان یابی جایگاه های سوخت CNG منطقه 7 شهر مشهد می باشد. در این تحقیق از روش ها و قابلیت های مبتنی بر سیستم اطلاعات جغرافیایی، و منطق فازی استفاده شده است. برای پیاده سازی عملگر فازی در محیط GIS، ابتدا معیارهای تاثیرگذار در مکان یابی استخراج و وارد محیط GIS شد، این شاخص ها عبارتند از: دسترسی به معابر اصلی درجه یک، مراکز با تراکم جمعیتی بالا، فضای سبز، کاربری های تجاری و فاصله از کاربری مسکونی، کاربری آموزشی و فاصله از ایستگاه های موجود. در مرحله بعد مقدار عضویت فازی برای هر یک از پارامترها (فازی سازی) مشخص شد. سپس لایه های وزن دار شده روی هم گذاشته شد و در نهایت مناسب ترین پهنه در نقشه نهایی نشان داده شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که محدوده جنوبی و جنوب شرقی منطقه فاقد جایگاه سوخت می باشد و برای احداث جایگاه های جدید این مناطق در اولویت قرار دارند.
۱۵.

تبیین سازمان فضایی شهرستان بابل با استفاده از شاخص های کمی و کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بابل سازمان فضایی شاخص مرکزیت شاخص نخست شهر سلسله مراتب سکونتگاه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 398 تعداد دانلود : 649
ساختار فضایی یک ناحیه نیز همچون یک سیستم، محصول یک فرایند دائمی سازمان یابی فضاست. ساختار فضایی شهرستان بابل نیز همچون یک سیستم، محصول فرایند دائمی سازمان یابی فضاست. در این خصوص برای بررسی علمی سازمان فضایی شهرستان بابل نقش نیروهای درونی ( اقلیم، توپوگرافی، حاصلخیزی زمین و. .. ) و بیرونی (عوامل اداری و سیاسی، دسترسی و .. ) در شکل گیری و تکوین سازمان یابی فضایی شهرستان بابل تحلیل و ارزیابی شد. این تحقیق در دو قالب شکلی و محتوایی صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق سکونتگاه های روستایی و مراکز شهری شهرستان بابل طی دوره 1365 تا 1390 می باشند. شاخص های های تحقیق نخست شهر (تمرکز هرفیندال، دو شهر، چهارشهر، شهر مهتا، مومار و الوصایی و شاخص مرکزیت پرستون می باشد. نتایج نشان می دهند طی چهار دهه گذشته شهرستان بابل از شکل مرکز پیرامون به صورت شبکه شهری منطقه ای (11 شهر ) تغییر ساختار داده است، اما از بعد محتوایی هنوز بخش اعظم فعالیت و خدمات و جمعیت در شهر بابل (بیش از 80 درصد جمعیت شهری) واقع شده اند. همچنین مشخص شد شهرهای نوپا برای توزیع بهتر خدمات و امکانات، کاهش تمرکزگرایی و ایجاد نظام توزیع فضایی جمعیت و خدمات همگن، بنا به صلاحدید نهادهای ذیربط شکل گرفته اند و با توجه به اختلاف زیاد مراکز شهری این ناحیه فاقد نظام سلسله مراتبی است.
۱۶.

نقش صنایع دستی در اقتصاد گردشگری روستایی مورد: روستاهای کوهپایه ای شهرستان بهشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری روستایی توسعه گردشگری صنایع دستی شهرستان بهشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 157 تعداد دانلود : 995
تحولات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جهان طی سده های اخیر به ویژه در زمینه ی افزایش جمعیت، گسترش شهرنشینی، توسعه راه های ارتباطی، افزایش اوقات فراغت و بهبود رفاه اجتماعی، منجر به توسعه ی گردشگری شده است. در این میان، گردشگری روستایی جزئی از صنعت گردشگری است که می توان نقش عمده ای در توانمندسازی مردم محلی و تنوع بخشی به اقتصاد از طریق رونق صنایع دستی و صنایع بومی - محلی با سایر بخش های اقتصادی ایفا نماید. هدف از این تحقیق بررسی و تحلیل نقش صنایع دستی در رشد اقتصاد گردشگری روستایی است. روش تحقیق به صورت پیمایشی و توصیفی- تحلیلی بوده است، گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی و میدانی از طریق پرسشنامه در قالب طیف لیکرت انجام شده است. نتایج تحقیق نشان داد که اقتصاد گردشگری در نواحی روستایی شهرستان بهشهر بر درآمدزایی، اشتغال زایی توسعه صنایع بومی - محلی اثرگذار بوده است. همچنین رشد و گسترش صنایع دستی نقش مؤثری در اقتصاد گردشگری روستایی برجای نهاده و در بین روستاها، کیاسر بیشترین تأثیرپذیری از رشد اقتصادی صنایع دستی درجذب گردشگر را به خود اختصاص داده است.
۱۷.

برنامه ریزی مقاصد گردشگری با تأکید بر توسعه پایدار اقتصادی شهر کیاسر(شهرستان ساری، مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 956 تعداد دانلود : 103
گردشگری یکی از منابع اصلی درآمد ملی کشورهای توسعه یافته و برخی کشورهای در حال توسعه را تشکیل می دهد. بسیاری از کشورهای پیشرفته و درحال توسعه با درک جایگاه جهانگردی در چرخه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، ارتباطات و مسائل سیاسی این فعالیت انسانی و پویا و صنعت بدون آلودگی را سرلوحه فعالیت های پیشرو در کشورشان قرار داده اند. هدف از پژوهش حاضر مطالعه و تدوین برنامه راهبردی و اجرایی توسعه صنعت گردشگری در راستای رشد و توسعه اقتصادی در شهر کیاسر می باشد. ادبیات تحقیق از منابع اسنادی- کتابخانه ای و همچنین روش پیمایشی گرداوری شده است. روش تحقیق از نوع هدف توصیفی- تحلیلی می باشد و با استفاده از مدل برنامه ریزی استراتژیک SWOT ، نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید  توسعه گردشگری شهر شناسایی و راهبردهای مناسب در راستای توسعه گردشگری در منطقه ارائه شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد، باوجود جاذبه های فراوان اکو توریستی، شهر کیاسر نتوانسته از فرصت های پیش رو استفاده لازم را درزمینه اقتصادی به عمل بیاورد. از مهم ترین نقاط ضعف آن نیز نبود برنامه ریزی های جامع توسعه گردشگری، ضعف مدیریتی و نبود سرمایه لازم در این زمینه می باشد. راهبردهای تهاجمی تدوین شده توسعه گردشگری شهر کیاسر به ایجاد یک نظام برنامه ریزی مناسب، فراهم آوردن امنیت در شهر،  دسترسی آسان و توجه به فرهنگ و آداب ورسوم بومی مردم می پردازد .
۱۸.

نقش شبکه شهری در توسعه پایدار شهری(مطالعه موردی: استان مازندران)

تعداد بازدید : 601 تعداد دانلود : 481
امروزه مقوله توسعه دغدغه ی خاطر بسیاری از کشورهاست، و توسعه نیز چیزی جز رضایت بخش تر کردن وضعیت زندگی مردم نیست. مطالعه شبکه شهری به انسانها این آگاهی را می دهد که چگونه در فضای جغرافیایی معین بر موانع ارتباطی و مبادلاتی خود فائق آمده و ماشین اقتصادی نواحی و مناطق خود را چگونه و  به اتکا کدام داده ها بکار بیاندازند و با توجه به تعدد نقش شهرهای موجود در شبکه ،روابط پیچیده بین آنها در سطح ناحیه را چگونه برقرار کرده و نظم دهند ، تا این سیستم موجب رضایت بخش شدن زندگی شان شود. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیلی است ، بنابراین از مدل نقطه جدایی برای تعیین شکل شبکه شهری استان مازندران براساس آستانه های اقتصادی یا مرز های تجاری شهرهای اصلی نواحی استان استفاده شده است و سپس با استفاده از شاخص ترکیبی توسعه، توسعه پایدار شهری استان در نواحی ( شهرستان های) استان تحت حاکمیت شهرهای اصلی شبکه تعیین شده است .  در این پژوهش از روشهای کتابخانه ایی  وکارتوگرافی برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است . جامعه آماری این تحقیق 51 شهر استان مازندران و بویژه 21 شهر مرکز نواحی این استان بوده است. برخی از نتایج بدست آمده در این پژوهش عبارت است از ؛ استان مازندران دارای شبکه شهری واحدی نیست( در شرق شبکه ایی قطاعی و در غرب شبکه ایی خطی ) ، نابرابری در میزان توسعه پایدار شهری در استان مازندران حکمفرما است ، تقریبا" شهرهای شبکه شهری خطی در سطح توسعه یافتگی بالا و شهرهای موجود در شبکه شهری قطاعی در طبقه فرو توسعه یافته و محروم قرار گرفتند ، نواحی (شهرستان های) محروم و فرو توسعه یافته استان دارای درصد شهرنشینی بالایی هستند ، با توجه به نقاط جدایی شهرهای مراکز نواحی( شهرستان) از شهر ساری  ، شبکه شهری استان  از طریق انتقال بموقع و عادلانه جریان ( در شبکه خطی) موجب توسعه و با مکش بی موقع و استعمارگونه جریان ( در شبکه قطاعی) موجب عدم توسعه و محرومیت شهرها شده است و ... 
۱۹.

روش شناسی انتخاب شاخص های سنجش پایداری در شهرهای کوچک با تأکید بر استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: استان مازندران پایداری شهرهای کوچک شاخص های پایداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 961 تعداد دانلود : 683
بررسی شناخت وضعیت و تنگناهای توسعه نواحی به لحاظ پایداری و توسعه پایدار در شهرها از مسائلی است که اخیراً در فرهنگ برنامه ریزی شهری مطرح شده است. استفاده از شاخص های توسعه پایدار در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی می تواند معیاری مناسب هم برای تعیین جایگاه شهرها و هم در جهت حل مشکلات و نارسایی هایی آنها برای نیل به رفاه اقتصادی و سلامت اجتماعی- فرهنگی ساکنین جهت رسیدن به توسعه ی پایدار شهری باشد. در این راستا هدف از تحقیق حاضر شناسایی و تبیین شاخص ها و معیارهای مناسب برای سنجش پایداری و عملیاتی کردن این شاخص ها در سطح شهرهای کوچک کشور، با تأکید بر شهرهای کوچک استان مازندران و ارائه یک چارچوب روش شناختی نوین با استفاده از نظرسنجی از نخبگان علمی به روش دلفی می باشد. روش انجام این تحقیق مبتنی بر روش های تحلیلی - توصیفی و پیمایشی است. بر اساس یافته های این پژوهش، تعداد 68 شاخص کلیدی (از بین تعداد 159 شاخص) شامل 24 شاخص برای ارزیابی پایداری زیست محیطی، تعداد 15 شاخص برای ارزیابی پایداری اجتماعی- فرهنگی، تعداد 14 شاخص برای ارزیابی پایداری اقتصادی و تعداد 14 شاخص برای ارزیابی کالبدی- زیرساختی که متناسب با ساختار شهرهای کوچک کشور و بویژه استان مازندران و محیط این شهرها بوده استخراج گردید. نتایج این پژوهش همچنین نشان می دهد که در ارتباط با تحلیل متوسط ارزش شاخص های انتخاب شده شاخص های اجتماعی- فرهنگی با 7.62 امتیاز در مقایسه با سایر شاخص ها از اعتبار بیشتری در تحلیل پایداری برخوردارند. شاخص های اقتصادی با 7.69 امتیاز در رتبه ی دوم قرار دارند و شاخص های کالبدی- زیرساختی و طبیعی به ترتیب با 7.6 و 7.47 در رتبه های سوم و چهارم جای دارند.
۲۰.

برنامه ریزی پیشگیری از صدمات سانحه زلزله در شهر سراب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زلزله GIS برنامه ریزی شهری سراب پیشگیری سوانح طبیعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 864 تعداد دانلود : 474
ایران سرزمینی بزرگ و پهناور است که بر روی کمربند زلزله ای آلپ هیمالیا قرار گرفته است. ناحیه ی آذربایجان و شهر سراب نیز از مناطق لرزه خیز ایران است. هدف اصلی این مقاله برنامه ریزی برای کاهش صدمات ناشی از زلزله در شهر سراب است. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات توصیفی تحلیلی است. در این زمینه، با توجه به هدف تحقیق نُه معیار شناسایی و ارزیابی شد، بدین صورت که برای هر کدام از شاخص ها و یا معیارها یک لایه نقشه با فرمت shp تهیه شد و، سپس، طی فرایند تحلیل سلسله مراتبی و وزن دهی به متغیرها عملیات روی هم گذاری لایه ها با استفاده از توابع تحلیلی موجود در نرم افزار Arc gis صورت گرفت. با توجه به یافته های حاصل از تحقیق می توان گفت که شهر سراب از نظر آسیب پذیری در مقابل خطر زمین لرزه وضع مطلوبی ندارد، به طوری که همه ی نقاط شهر سراب به هنگام بروز زلزله آسیب پذیر است. با وجود این، برخی از محلات آن به دلیل کیفیت نامناسب ساختمان ها و آسیب پذیری شبکه ی معابر و فشردگی بیش از حد و دسترسی نداشتن به فضای باز دارای آسیب پذیری بیشتری هستند

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان