چشم انداز مدیریت دولتی

امروزه انتخابات به عنوان مهم ترین عرصه مشارکت سیاسی، شاخص مردمی بودن هر حاکمیت را به محک می گذارد. در نظام های مردم سالار، کسب بیشترین آرا و پیروزی در انتخابات همواره جزو دغدغه های اصلی جریان های سیاسی بوده است. بازاریابی سیاسی در دهه های اخیر به عنوان ابزار تحقق پیروزی در انتخابات کاربردی دوچندان یافته است؛ به گونه ای که پیروزی جریان های سیاسی در انتخابات تا حد زیادی به استفاده مؤثر این گروه ها از مدل های بازاریابی سیاسی برمی گردد. در این پژوهش کوشیده شد تا الگویی بومی از بازاریابی سیاسی در انتخابات محلی ایران ارائه شود. در این پژوهش از رویکرد ظاهرشونده «نظریه پردازی داده بنیاد» استفاده شد. نتایج مصاحبه عمیق با 13 نفر از خبرگان حوزه انتخابات محلی در تهران نشان داد که 1. ملزومات حضور مؤثر حزب در رقابت سیاسی؛ 2. نیازشناسی بازار رأی؛ 3. طراحی محصول متناسب با مطالبه اصلی بازار رأی؛ 4. بازاریابی و تبلیغات اثربخش محصول سیاسی؛ 5. فروش ایده/کاندیدا و 6. پایش مستمر محیط، ابعاد الگوی بازاریابی سیاسی در انتخابات محلی را رقم می زنند.

هدف پژوهش حاضر، طراحی یک مدل جانشین پروری با توجه به شایستگی های محوری مورد نیاز مدیران کلیدی سازمان است تا شایسته سالاری را در بلند مدت تصمین کند. جانشین پروری به عنوان یک سازوکار راهبردی در تداوم حیات سازمان ها در طول زمان اهمیت زیادی دارد و تربیت مدیران کلیدی متناسب با برنامه های راهبردی سازمان را به گونه ای هدف گذاری می کند که توانمندی مدیران همراستا با تحولات محیطی و بلوغ سازمانی ارتقا یابد. این پژوهش در جامعه آماری مدیران «سازمان اقتصادی کوثر» و در سطح کل جامعه (مدیران عامل و اعضای هیأت مدیره شرکت های سازمان و مدیران عالی ستادی) انجام شد. نوع پژوهش توسعه ای - کاربردی و توصیفی - پیمایشی است. پژوهشگر با استفاده از پرسشنامه خودساخته که پایایی و روایی آن به وسیله ارزیابی آماری با مدل کالموگروف – اسمیرنوف یک و دو گروهی و کروسکال والیس سنجیده شد، اقدام به جمع آوری داده ها کرد. نتایج، فرضیه های طراحی شده را تأیید می کند و در این میان شایستگی محوری، شناسایی شرح شغل بالاترین تأثیر را در جانشین پروری و توانمندی نیروی انسانی بالاترین تأثیرگذاری را در مدل دارد. برنامه ریزی جانشین پروری پیوند معناداری با قابلیت های راهبردی سازمان دارد. بر همین اساس پیشنهاد می شود که در سازمان علاوه بر شرح شغل جاری مدیران کلیدی، یک شرح شغل راهبردی متناسب با اسناد بالادستی سازمان تنظیم شود که مهم ترین پیشنهاد پژوهشگر است؛ همچنین ایجاد جایگاه ساختاری در سازمان برای پیگیری و اجرای برنامه ریزی جانشینی یک ضرورت اساسی برای عملیاتی شدن جانشین پروری در سازمان ها است.

ابراز نظر و ایده جز جدانشدنی و ضروری تصمیم هایی است که افراد در محیط های کاری می گیرند. وجود جوّ سازمانی مناسب برای ابراز نظر نیز حیاتی است؛ از این رو باید شرایطی در سازمان فراهم باشد که کارکنان بتوانند به راحتی به ابراز نظر بپردازند و ایده های مفید خود را برای حل مشکلات سازمان ابراز کنند. برای فراهم کردن چنین جوّ و شرایطی سبک رهبری مدیران سازمان و نحوه برخورد آن ها بسیار تأثیرگذار است؛ ازاین رو در این پژوهش به بررسی تأثیرات رهبری اخلاقی بر سکوت و آوای سازمانی و عملکرد کارکنان پرداخته می شود. ابتدا متغیرهای یادشده تشریح و در ادامه با توجه به مرور مبانی نظری موضوع، فرضیه های مناسب مطرح می شوند. داده های موردنیاز برای بررسی فرضیه ها از میان کارکنان «دانشگاه گیلان» جمع آوری شد و برای تحلیل داده ها، روش های تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی به کار رفت. با توجه به تحلیل های اکتشافی انجام گرفته ابعاد آوای نوع دوستانه، آوای تدافعی و آوای مطیع به عنوان ابعاد آوای سازمانی و ابعاد سکوت مطیع، سکوت دفاعی، سکوت نوع دوستانه و سکوت فرصت طلبانه به عنوان ابعاد سکوت سازمانی شناخته شد؛ سپس فرضیه های اصلی و فرعی موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان دهنده تأثیرگذاری رهبری اخلاقی بر سکوت و آوای سازمانی است؛ همچنین با توجه به فرضیه های پژوهش به بررسی تأثیرات سکوت و آوای سازمانی بر عملکرد پرداخته شد که تأثیرگذاری سکوت و آوای سازمانی نیز بر عملکرد کارکنان نیز به اثبات رسید

این پژوهش با هدف بررسی عوامل اثرگذار بر رفاه ذهنی کارکنان بخش عمومی انجام شده است. نیروی انسانی یک سازمان، منبع کلیدی برای کسب مزیت رقابتی پایدار و یکی از عوامل اصلی موفقیت در سازمان ها به حساب می آید؛ ازاین رو مدیریت اثربخش منابع انسانی به یکی از مهم ترین مسائل پیش روی سازمان ها برای نیل به اهداف سازمانی تبدیل شده است. ازآنجای که انجام کار در قالب شغل، شکل می گیرد، لازم است ویژگی هایی که شغل در ارتباط با خصوصیات شاغل، سنجیده و ملحوظ شود. باید شغل و مراحل انجام آن را به خوبی شناخت و به تجزیه وتحلیل شغل توجه کرد؛ در گام بعدی شغل را طراحی کرد و افراد متناسب با هر شغل را در جایگاه شغلی لازم به کار گمارد. در این راستا متغیر رفاه ذهنی کارکنان به عنوان متغیر وابسته و فعالیت های مدیریت منابع انسانی و طراحی شغل به عنوان متغیرهای مستقل و عوامل اثرگذار بر رفاه ذهنی کارکنان انتخاب شده اند. جامعه آماری این پژوهش کارکنان بخش آزمایشگاه مرکزی «بیمارستان امام خمینی» به تعداد 200 نفر هستند که پرسشنامه استاندارد پژوهش در میان 133 نفر از اعضای این جامعه به روش نمونه گیری ساده و در دسترس توزیع و جمع آوری شد. نتایج حلیل داده ها حاکی از این است که طراحی شغل و فعالیت های مدیریت منابع انسانی بر رفاه ذهنی کارکنان تأثیر زیادی می گذارد؛ همچنین نتایج نشان دادند که تأثیر طراحی شغل به میزان زیادی بیشتر از تأثیر فعالیت های مدیریت منابع انسانی است.

نقشه راه اصلاح نظام اداری کشور که در 8 برنامه تدوین شده است، مبتنی بر رئوس سیاست های کلی نظام اداری ابلاغی مقام معظم رهبری است و ثمره غایی آن محقق شدن نظام اداری بهره ور بر پایه ارزش های اسلامی است. در این پژوهش ابتدا با توجه به نقشه استراتژی که شالوده ای برای کارت امتیازی متوازن (BSC) تلقی می شود، به چیدن اهداف استراتژیک مبتنی بر 8 برنامه نقشه راه اصلاح نظام اداری در ابعاد کارت امتیازی متوازن پرداخته می شود؛ سپس برای تعیین ارتباطات علّی و معلولی هر یک از این اهداف در نقشه استراتژی از تکنیک دیمتل فازی (FDEMATEL) استفاده می شود و تأثیرگذارترین و تأثیرپذیرترین اهداف تعیین و بر اساس آن وزن اهداف محاسبه می شوند. در مرحله بعد، شاخص های عمومی ارزیابی عملکرد دستگاه های اجرایی که ذیل هریک از اهداف تعریف می شوند بر اساس تکنیک تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) با به کارگیری نرم افزار Super Decisions امتیازدهی می شوند؛ بنابراین نظامی برای ارزیابی عملکرد دستگاه های اجرایی تدوین می شود که در آن امتیازدهی شاخص های ارزیابی عملکرد مبتنی بر اهداف استراتژیک نقشه راه اصلاح نظام اداری صورت می گیرد.

در سال های اخیر سازمان های دولتی، به ویژه دانشگاه ها، به واسطه قوانین و بخشنامه های صادرشده از سوی مراجع ذی ربط، برون سپاری فعالیت های خود را در دستور کار قرار داده اند. پژوهش حاضربا هدف ارائه مدلی برای شناسایی فعالیت های قابل برون سپاری در دانشگاه ها و به طور خاص در «دانشگاه شیراز» و با استفاده از روش پژوهش آمیخته (استفاده از روش کیفی فراترکیب برای استخراج معیارهای مؤثر بر تصمیم برون سپاری و روش دلفی برای نهایی سازی آن ها و سپس استفاده از روش های کمّی برای تعیین درجه اهمیت معیارها) انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش همه استادان آشنا با موضوع برون سپاری و کارشناسان و متصدیان این حوزه در «دانشگاه شیراز» هستند که 17 نفر از آن ها با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. مدل ارائه شده در این پژوهش دارای 3 بُعد، 7 مؤلفه و 39 معیار است که بر اساس نتایج، معیارهای اهمیت راهبردی فعالیت در جایگاه کلی سازمان، اهمیت نسبی فعالیت، میزان وابستگی فعالیت با سایر فعالیت ها، فراگیری فعالیت در بخش های مختلف، درآمد فعالیت و هزینه فعالیت به ترتیب مهم ترین معیارهای مؤثر در شناسایی فعالیت های قابل برون سپاری در «دانشگاه شیراز» هستند.

امروزه سازمان ها دریافته اند که دانش یکی از مهم ترین و بارزترین شاخص های ماندگاری در دنیای رقابتی است. بُعد رقابتی اصلی هر بنگاه اقتصادی، ایجاد و انتقال مؤثر دانش درون سازمان است. اجرای موفق مدیریت دانش به هماهنگى بین عواملى از قبیل فرهنگ سازمانی، فناورى اطلاعات، ساختار سازمانى، رهبری و منابع انسانی بستگی زیادى دارد. این پژوهش با استفاده از ارزیابى عوامل کلیدى موفقیت، به دنبال تعیین وضعیت آمادگى اجرای مدیریت دانش در سازمان صداوسیما - رادیو اینترنتى است. براى هر یک از شاخص هاى بالا، مؤلفه های مختلفى بر اساس راهبردهاى اساسى مدل نوناکو و تاکوشى در تهیه پرسشنامه استفاده شد. تحلیل داده هاى به دست آمده از پرسشنامه نیز با استفاده از آزمون فریدمن (بالاترین میانگین) اولویت بندی شدند. بر اساس یافته های آزمون ها، این سازمان با وضعیت مطلوب اجرای مدیریت دانش فاصله دارد. در میان زیرساخت هاى مدیریت دانش، فرهنگ سازمانی وضعیت نامساعدترى نسبت به سایر عوامل دارد؛ همچنین زیرساخت فناورى اطلاعات از بهترین وضعیت برخوردار است. در انتها با توجه به مدل پایه ساختمان دانش، پیشنهادهایی براى استقرار مدیریت دانش در این سازمان ارائه شده است.