چشم انداز مدیریت دولتی

چشم انداز مدیریت دولتی

چشم انداز مدیریت دولتی سال ششم تابستان 1394 شماره 22 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

ادراک از فضیلت سازمانی: حلقه مفقوده پارادایم مثبت گرایی در عرصه مطالعات سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادراک از فضیلت سازمانی رفتار شهروندی سرمایه روان شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 820 تعداد دانلود : 541
جوامع، فضیلت را عنصر جدایی ناپذیر شهروندی خوب می دانند، با این تصور که می تواند زمینه ساز شکوفایی روابط متقابل اثربخش میان افراد و برقراری ثبات اجتماعی در سازمان باشد. ویژگی های شخصیتی اخلاق مدار که از ادراک جمعی حاصل از رفتار برتر و متعالی سازمان در طول حیات یک کسب وکار فراگرفته می شوند، باعنوان «فضیلت سازمانی» مفهوم سازی شده است. توجه به پدیده فضیلت سازمانی وامدار ظهور پارادایم مثبت گرایی در عرصه پژوهش های سازمانی است؛ ازاین رو پژوهش حاضر با در نظر گرفتن چنین رویکردی در پی تبیین نقش میانجی گری ادراک از فضیلت سازمانی بر رابطه میان سرمایه روان شناختی مثبت و رفتار شهروندی خواهد بود. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، از میان 1853 نفر از کارکنان 23 دستگاه اجرایی مشمول بودجه جاری استان یزد، تعداد 324 نفر انتخاب شده و به منظور گرداوری داده ها از پرسش نامه ای مشتمل بر پنج متغیر در مقیاس پنج نمره ای لیکرت استفاده شد. روایی پرسش نامه به روش صوری- محتوایی و پایایی آن با محاسبه ضرایب آلفای کرونباخ برای هر متغیر محاسبه و بااستفاده از مدل معادلات ساختاری و تحلیل مسیر از طریق نرم افزار لیزرل، تجزیه و تحلیل داده های پژوهش انجام شد. یافته های پژوهش، ضمن تأیید رابطه میان سرمایه روان شناختی مثبت و رفتار شهروندی، نقش واسط ادراک از فضیلت سازمانی را تصدیق می کند.
۲.

بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرهنگ سازمانی رضایت شغلی تعهد سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 983 تعداد دانلود : 524
در شرایط محیطی درحال تغییر و به شدت رقابتی امروز، سازمان ها به منظور حفظ بقای خود باید بیش از پیش توجه خود را بر کارایی و اثربخشی متمرکز سازند. بر اساس پژوهش های پیشین، «فرهنگ سازمانی» یکی از عوامل تأثیرگذار بر کارایی و اثربخشی سازمان ها است. اهمیت این موضوع تا جایی است که فرهنگ سازمانیِ قوی و متمایز، یکی از عوامل کلیدی موفقیت سازمان ها به شمار می رود. فرهنگ سازمانی، قوی ترین نیروی داخلی است که یک سازمان را تحت تأثیر قرار می دهد و تأثیر زیادی بر متغیرهای سازمانی از جمله: تعهد سازمانی و رضایت شغلی دارد.  هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان در «بانک ملت» است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه مدیران و کارکنان «بانک ملت» در سطح شهرستان تهران است. با توجه به فرمول کوکران در تعیین حجم جوامع آماری محدود تعداد نمونه آماری، 278 نفر تعیین و اقدام به جمع آوری آراء این افراد شده است. داده های لازم به وسیله پرسشنامه جمع آوری و با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری در نرم افزار لیزرل تجزیه و تحلیل شد. نتایج، تمام فرضیه ها به جز «انطباق پذیری بر تعهد سازمانی» را تأیید کرد؛ همچنین با توجه به نتایج، «رسالت بر تعهد سازمانی»، بیش ترین تأثیر و «درگیر شدن در کار»، کمترین تأثیر را بر رضایت شغلی داشته است.
۳.

الگوی تحلیل مسیر بین سلسله مراتب نیازها، عدالت توزیعی، نگرش نسبت به کار، ویژگی های کار با تعهد به تغییر و آمادگی برای تغییر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سلسله مراتب نیازها عدالت توزیعی نگرش نسبت به کار ویژگی های کار تعهد به تغییر آمادگی برای تغییر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 561 تعداد دانلود : 304
تغییرات سازمان ها، به سرعت در حال وقوع هستند و آنچه یک تغییر را موفق می سازد، آمادگی سازمان برای تغییر است. اگر آمادگی اولیه برای تغییر وجود نداشته باشد، تغییر در مراحل بعدی نیز با شکست مواجه می شود. آمادگی برای تغییر درجه ای است که اعضای یک سازمان تغییر را ارزشمند می دانند و به اثربخشی آن اطمینان دارند؛ این آمادگی تحت تأثیر عوامل روان شناختی و سازمانی است. در پژوهش حاضر اثر عوامل روان شناختی سلسله مراتب نیازها و نگرش نسبت به کار و عوامل سازمانی عدالت توزیعی و ویژگی های کار بر تعهد به تغییر و آمادگی برای تغییر موردبررسی قرار گرفته است. نمونه پژوهش شامل ۵۰۴ نفر از کارکنان «پالایشگاه نفت اصفهان» است که به طور تصادفی طبقه ای انتخاب شدند و به ابزارهای پژوهش پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از «تحلیل مسیر» و «آزمون بوت استراب» استفاده شد. نتایج نشان داد در الگوی تحلیل مسیر متغیرهای خودشکوفایی، عدالت، نگرش نسبت به کار و ویژگی های کار متغیرهای واسطه ای هستند. تغییرات باید با توجه به سطح نیاز کارکنان و نوع نگرش آنان اعمال شوند. عدالت  توزیعی برای موفقیت تغییر توصیه می شود.
۴.

راهبردهای مدیریت اثربخش برای مدیران تازه کار در سازمان های دولتی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیران تازه کار مدیریت اثربخش سازمان های دولتی ایران شایستگی های مدیریتی مدیریت در ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 958 تعداد دانلود : 703
با توجه به نرخ بالای تغییرات در سطح مدیران دولتی که منجر به ظهور تعداد قابل ملاحظه ای از مدیران تازه کار در این بخش شده است، جای خالی الگویی که بتواند راهنمای این مدیران در عرصه پیچیده مدیریت دولتی باشد، به شدت احساس می شود؛ از طرفی به دلیل فقدان مطالعات بومی در این زمینه، پژوهشگران بر آن شدند تا با بهره گیری از تجربه های مدیران دولتی اثربخش، الگویی را تدوین کنند که نخست، بر مبنای داده های واقعی بنا شده باشد و دوم از فضای مدیریت دولتی ایران برخاسته باشد؛ بدین منظور و با علم به اینکه روش های کیفی به ویژه روش نظریه پردازی داده بنیاد می توانند چنین دستاوردهایی را در اختیار قرار دهند، مقرر شد تا بر اساس این شیوه با مدیران دولتی اثربخش (درمجموع 25 نفر) مصاحبه های نیمه ساختاریافته انجام شود تا به این پرسش کلیدی پاسخ دهند که «به نظر شما اگر مدیران تازه کار، بخواهند به مدیرانی اثربخش (با عملکرد برتر) تبدیل شوند، باید چگونه عمل کنند؟» پس از تحلیل داده ها و با استفاده از نرم افزار 8 Nvivo مشخص شد که مدیران تازه کار برای تبدیل شدن به مدیرانی اثربخش باید چهار راهبرد را در دستور کار خود قرار دهند که به ترتیب اهمیت عبارت اند از: راهبردهای مدیریت بر خود، راهبردهای مدیریت بر کار، راهبردهای مدیریت بر دیگران و راهبردهای مرتبط با محیط.
۵.

بررسی تأثیر تسهیم دانش بر یادگیری، نوآوری و عملکرد سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تسهیم دانش یادگیری سازمانی نوآوری سازمانی عملکرد سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 309 تعداد دانلود : 105
سازمان های امروزی برای آمادگی در برابر تغییرات گسترده در آینده و دست یابی به عملکرد بهتر سازمانی و کسب مزیت رقابتی به مدیریت اثربخش دانش سازمانی نیاز دارند. تسهیم دانش یکی از مهم ترین اقدامات در راستای مدیریت اثربخش دانش در سازمان ها است. این پژوهش، تأثیر تسهیم دانش بر یادگیری، نوآوری و عملکرد سازمانی را بررسی کرده است. بر مبنای مرور مبانی نظری موضوع، مدلی استفاده شده است که فرض می کند تسهیم دانش به طور مستقیم بر عملکرد سازمانی تأثیر مثبت دارد و به طور غیرمستقیم از طریق یادگیری و نوآوری سازمانی باعث بهبود عملکرد سازمان می شود. این مدل با داده هایی که با استفاده از پرسشنامه از جامعه آماری مرکب از 400 نفر مدیران، مهندسان و کارشناسان «شرکت آب و فاضلاب مشهد» و نمونه آماری 320 نفری جمع آوری شد، آزمون گردید. برای تجزیه وتحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها، از روش مدل سازی معادله ساختاری استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که تسهیم دانش بر یادگیری، نوآوری و عملکرد سازمانی تأثیر مثبت دارد؛ همچنین تسهیم دانش آشکار تأثیر بیشتری بر عملکرد مالی و تسهیم دانش نهان تأثیر قوی تری بر عملکرد عملیاتی دارد.
۶.

سبک رهبری و فراموشی سازمانی: مطالعه تأثیر رهبری خدمتگزار بر فراموشی سازمانی هدفمند و ناآگاهانه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رهبری خدمتگزار یادگیری سازمانی فراموشی سازمانی فراموشی هدفمند فراموشی تصادفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 379 تعداد دانلود : 748
امروزه سازمان ها با محیط هایی مواجه هستند که تغییر یکی از ویژگی های جدایی ناپذیر آن ها است؛ از این رو یادگیری سازمانی از ضرورت های لازم برای بقا و کسب مزیت رقابتی به شمار می رود. پژوهش ها نشان می دهد که فراموشی سازمانی در فرآیند یادگیری سازمانی نقش قابل توجهی دارد. فراموشی سازمانی، توانایی حذف دانش منسوخ و ناکارآمد است و بخش مهمی از پویایی دانش در سازمان ها محسوب می شود. با توجه به این امر، شناسایی عوامل اثرگذار بر فراموشی سازمانی اهمیت دوچندان می یابد. بنابراین پژوهش حاضر به بررسی تأثیر سبک رهبری خدمتگزار بر فراموشی سازمانی هدفمند و ناآگاهانه می پردازد. فرضیه ها در میان تمامی کارکنان شهرداری ناحیه شش منطقه یک تهران، مورد آزمون قرار گرفت. ابزار اصلی جمع آوری داده، پرسشنامه بود و داده ها بر مبنای مدل سازی معادلات ساختاری تحلیل شد. نتایج حاکی از آن است که رهبری خدمتگزار فرآیند فراموشی هدفمند را تسهیل می کند و بر فراموشی سازمانی ناآگاهانه اثر منفی دارد.
۷.

ارزیابی کیفیت خدمات دانشگاهی با استفاده از ابزار سروکوال(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کیفیت خدمات رضایت مشتری خدمات آموزشی خدمات دانشگاهی سروکوال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 564 تعداد دانلود : 983
یکی از مدل های پرکاربرد در ارزیابی کیفیت خدمات، سروکوال است که در پنج بعد: محسوسات، قابلیت اعتماد، اطمینان، پاسخگویی و همدلی به مقایسه انتظار و ادراک مشتری از خدمت ارائه شده می پردازد. پژوهش حاضر با استفاده از مدل یادشده به ارزیابی کیفیت خدمات دانشگاهی در «دانشگاه رازی کرمانشاه» پرداخته است. جامعه آماری شامل 400 نفر از دانشجویان جغرافیا بوده و حجم نمونه پژوهش 210 نفر برآورد شده است. نتایج گویای شکاف زیاد و معنا دار بین انتظار و ادراک پاسخگویان در همه ابعاد بالا است. آزمون همبستگی نشان می دهد که که بین «سال ورودی دانشجویان» و کیفیت محسوسات، قابلیت اعتماد، پاسخگویی، همدلی و درنهایت کیفیت کلی خدمات رابطه منفی و معنادار وجود دارد؛ همچنین بین «سکونت در خوابگاه» و کیفیت محسوسات و نیز «دوره تحصیلی» و کیفیت پاسخگویی رابطه منفی و معنادار مشاهده شده است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۵