ب ا رویکرد کارت امتیازی متوازن روح الله تولایی *، سجاد شکوهیار ** [1] مدیریت می تواند در اشکال گوناگونی خود را نشان دهد؛ اما زمانی می تواند دستاوردهای بزرگ مورد انتظار را تحقق بخشد که این مدیریت با مؤلفه های جهادی همراه باشد. در صورتی که مدیریت خردمند با رویکرد جهادی به هدایت سازمان بپردازد می تواند علاوه بر اهداف مالی به اهداف غیرمالی و متعالی سازمانی نیز نائل گردد. از سوی دیگر رویکرد مدیریت جهادی به عنوان یک رویکرد مدیریتی نیازمند شناخت بهتر توسط سازمان های ایرانی می باشد. تحلیل و ارزیابی هر رویکرد مدیریتی لازمه شناخت و تبیین بهتر آن رویکرد می باشد. لذا هدف این تحقیق، شناسایی و ارزیابی مؤلفه های کلیدی مدیریت جهادی بر عملکرد سازمانی با استفاده از کارت امتیازی متوازن (BSC) می باشد. در این تکنیک علاوه بر شاخص مالی سه شاخص مشتری، فرایندهای کلیدی و رشد و یادگیری جهت ارزیابی عملکرد سازمان مورد بررسی قرار می گیرد. هنگامی که هم شاخص های مالی و هم شاخص های غیرمالی مورد بررسی قرار گیرد، سازمان ترغیب می شود تا هم اهداف مالی و هم غیرمالی را دنبال نموده و میان منافع بلندمدت و کوتاه مدت سازمانی تعادل برقرار شود. در این تحقیق با استفاده از تحقیقات پیشین و تکنیک دلفی شاخص های کلیدی عملکرد در مدیریت جهادی توسط خبرگان و مدیران شهرداری تهران و همچنین اساتید حوزه و دانشگاه شناسایی شده و سپس با به کار بستن روش ارزیابی کارت امتیازی متوازن، شاخص های موثر در هر یک از مناظر چهارگانه طبقه بندی شده است. در ادامه از روش AHP برای مشخص نمودن اهمیت هر یک از ابعاد چهارگانه کارت امتیازی متوازن و همین طور ارزیابی مؤلفه های عملکردی شناسایی شده مدیریت جهادی استفاده شده است. در نهایت مشخص شده که در هر بعد، کدام مؤلفه ها بیشترین اهمیت را دارا می باشند و از میان ابعاد چهارگانه کارت امتیازی متوازن کدام ابعاد بیشترین اهمیت و بیشترین میزان تأثیرپذیری را از مؤلفه های مدیریت جهادی نسبت به سایر ابعاد دارد. تاریخ دریافت مقاله: شهریور 1393، تاریخ پذیرش مقاله: مهر 1393. * استادیار، دانشگاه شهید بهشتی. ** استادیار، دانشگاه شهید بهشتی . E-mail: s_shokouhyar@sbu.ac.ir
مدیریت جهادی در سال های اخیر تبدیل به سبک مورد نظر برای حل بسیاری از بحران هایی که کشور با آن مواجه است شده است. از این رو، مهیاسازی زمینه های مورد نیاز برای پیاده سازی این سبک مدیریتی، تبدیل به یکی از دغدغه های علمی در حوزه مدیریت شده است. در این میان، شایستگی های مدیران جهادی به عنوان یکی از مهم ترین زیرساخت های لازم در توسعه این نوع از مدیریت شناخته شده است. از این رو، شناسایی شایستگی های اثرگذار بر این سبک از مدیریت می تواند کمک شایانی به شکل گیری و توسعه آن در حوزه های مختلف نماید. در این پژوهش، شایستگی های مدیریتی مورد نیاز برای مدیران جهادی، بر اساس تحلیلی کیفی مورد شناسایی قرار گرفته است.
مدیریت جهادی به عنوان یک الگو و مدل مطلوب و سازگار با الگوی اسلامی و ایرانی پیشرفت تا کنون بارها از سوی مقام معظم رهبری مطرح شده است چرا که مدیریت جهادی هم ویژگی های اثباتی و ایجابی دارد و هم می توان برای آن مرزهای معین و مشخصی با الگوهای متعارف و رایج مدیریتی در جهان قائل شد و نکته دیگر توجه به مزیت مطلق الگوی مدیریت جهادی که از یک سو مبتنی و متکی بر علم، تجربه، مهارت و تخصص است و از سوی دیگر مستظهر به توکل و اعتماد به خداوند متعال و با نیت قرب الی الله پیش می رود. شهرداری به عنوان یک نهاد عمومی بودجه بسیار زیادی را جهت انجام امور مربوطه به خود اختصاص می دهد. لذا استفاده از رفتار شهروندی سازمانی و کمکی کارکنان کمک بسیار زیادی به انجام امور و کارآیی بهتر سازمان دارد. همچنین مدیران شهرداری با آگاهی از چگونگی وضعیت رفتار شهروندی سازمانی کارکنان به تقویت این رفتار و دستیابی به عملکرد بالاتر خواهند رسید. سؤال اصلی تحقیق عبارت است از اینکه آیا مدیریت جهادی بر رفتار شهروندی تأثیر دارد؟ و ابعاد این تأثیرات چیست؟ پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مدیریت جهادی شهرداری تهران بر رفتار شهروندی سازمانی می باشد و داده های مورد نیاز برای تحلیل این ادعا با استفاده از ابزار سنجش پرسشنامه محقق ساخته که با نظر اساتید و سوابق تحقیق تالیف شده و طبق شاخصه های مدیریت جهادی تنظیم گردیده به دست آمده است. ایده اصلی بکار رفته در این تحقیق طراحی مدلی محقق ساخته از تجمیع مدل پورتر و ادبیات موجود مدیریت جهادی است. در مدل مفهومی پژوهش فوق به دنبال معرفی و سنجش شاخصه های مدیریت جهادی در سازمان هستیم و با اندازگیری میزان آن ها توسط مشتریان شهرداری، معیاری برای رفتار شهروندی سازمانی شکل می گیرد که بیانگر بهره وری
طراحی و تبیین الگوی تصمیم گیری مدیران جهادی مسلم باقری *، محسن جاجرمی زاده **،مهرداد کیانی *** [1] در چند سال اخیر و با شدت یافتن تحریم های اقتصادی یک جانبه و غیرانسانی غرب علیه جمهوری اسلامی ایران، مقام معظم رهبری بحث اقتصاد مقاومتی را مطرح ساخته و آن را یک روش مهم و مناسب در تغییر مسیر حرکت اقتصادی کشور برای غلبه بر این فشارها عنوان کرده اند. اقتصاد مقاومتی، الگویی بومی برای حل مسائل اقتصادی کشور است که بر اساس آن نظام اقتصادی کشور با هدف ایجاد ثبات، پایداری و آرامش در اقتصاد، اصلاح و متحول می شود و این مهم به وجود نمی آید مگر با مدیریت درست و کارآمد و همچنین بازنگری در ساختارهای اقتصادی و مالی و مهم تر از همه نگاه آمایشی به محدودیت ها و ظرفیت های کشور، چه در عرصه داخلی و چه در عرصه بین المللی که لازمه همه آن ها مدیریت جهادی است. مدیریت جهادی تأمین کننده و لازمه اقتصاد مقاومتی بوده و در واقع مکمل آن می باشد؛ و از آنجا که تصمیم گیری از مهم ترین مسائل در کلیه فعالیت ها و اقدامات مدیران بوده و تصمیم گیری مناسب از علل موفقیت هر سازمان و نهادی می باشد لذا شناخت الگویی که مدیران بتوانند بر پایه آن اقدام به تصمیم گیری جهادی نمایند ضروری می باشد. لذا این پژوهش با این هدف و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی به بررسی ادبیات موجود (اعم از مقالات و کتب علمی، سخنان مسئولان و اندیشمندان کشور و دیدگاه های فعالین حوزه جهاد سازندگی در سال های ابتدایی و دوران دفاع مقدس) در این حوزه پرداخته و بر مبنای آن اقدام به طراحی مدل الگوی تصمیم گیری مدیران جهادی در 35 شاخص و در 4 دسته کلی پیش فرض های تصمیم گیری، اصول تصمیم گیری، ویژگی های تصمیم گیرنده و فرآیند تصمیم گیری نموده است که پیش فرض ها شامل توجه به منافع ملی، داشتن روحیه خدمتگذاری، تمرکز بر کاهش هزینه ها، تمرکز بر ویژگی ها و محرومیت های منطقه، اعتمادبه نفس ملی، تمرکز بر مأموریت ها و رسالت ها و تمرکز بر نتایج و اصول تصمیم گیری شامل حفظ کرامت انسانی، ضابطه گرایی، حساسیت نسبت به بیت المال، عدالت گرایی، امانت داری در تصمیمات، توجه به زیردستان و کارکنان، شهروندگرایی، عدم تمرکز در تصمیم گیری ها و نظم گرایی می باشد. همچنین از جمله ویژگی های تصمیم گیرندگان می توان به غلبه انگیزه های معنوی بر انگیزه های مادی، مسئولیت پذیری، وفاداری سازمانی، قناعت، التزام شغلی، تواضع، انعطاف پذیری، سخاوت، داشتن روحیه ایثار، داشتن روحیه قدرشناسی، داشتن روحیه عفو و گذشت، داشتن سعه صدر، اخلاص و بصیرت اشاره کرد و در نهایت فرآیند تصمیم گیری عبارت است از مسئله یابی از طریق مشاهده مستقیم، تصمیم گیری مشارکتی، قاطعیت در تصمیم گیری، توکل و انسجام ارزشی اعضای تیم تاریخ دریافت مقاله: شهریور 1393، تاریخ پذیرش مقاله: مهر 1393. * دانشیار، دانشگاه شیراز . E-mail: bagherimoslem@shirazu.ac.ir ** دانشیار، دانشگاه شیراز. *** دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.
تحقق اهداف متمایز و متعالی انقلاب اسلامی در راستای رشد و کمال آحاد جامعه و بسط عدالت، منوط به استفاده از الگوی مدیریتی متناسب با آن است. چنین الگویی برخاسته از مبانی منحصر به فردی است که با مبادی ماده بنیاد فکری و تمدنی غرب در تعارض است. الگوی مدیریتی و سازمانی مطلوب برای مدل تمدنی در افق انقلاب اسلامی، مبتنی بر ارزش های الهی است. یکی از غنی ترین مفاهیم و الگوهای مدیریتی مطرح در چارچوب کمال محور تمدن اسلامی، سبک "مدیریت جهادی" است. این پژوهش کیفی به دنبال شناسایی و تبیین ابعاد مدیریت جهادی در قالب الگویی نظام مند و با بهره گیری از نظریه داده بنیاد می باشد. یافته های کیفی تحقیق به وسیله نرم افزار MAXQDA تحلیل شده و نهایتا مدل پارادایمی مدیریت جهادی تبیین می شود. یافته های پژوهش حاکی از آن است که مدیریت جهادی دارای ابعاد اصلی ارزش، نگرش و رفتار در سطح فرد و فرهنگ، ساختار و فرآیند در سطح سازمان می باشد که خود به مقوله های فرعی تقسیم می شوند. سپس با توجه به نتایج به دست آمده شرایط علّی، مقوله محوری، زمینه، راهبرد، شرایط مداخله گر و پیامد مدیریت جهادی به روش نظریه داده بنیاد استخراج گردیده اند
پژوهش حاضر به بررسی رابطه استفاده از انواع رسانه ها با هویت اجتماعی و نگرش جهادی مدیران پرداخته است. جامعه مورد بررسی عبارت از مدیران رده میانی بانک سینا می باشد. ابزار مورد استفاده مشتمل بر پرسشنامه میزان استفاده از انواع رسانه ها، پرسشنامه 20 سؤالی هویت اجتماعی صفاری نیا و روشن و پرسشنامه 18 سؤالی نگرش جهادی می باشد. اهداف تحقیق عبارت از بررسی رابطه میزان استفاده از انواع رسانه ها با هویت اجتماعی و نگرش جهادی در مدیران بود که نتایج نشان داد میان میزان استفاده از انواع رسانه ها با هویت اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد، اما میان استفاده از انواع رسانه ها با نگرش جهادی این رابطه معنادار نبود، اگرچه این رابطه نیز با تفکیک رسانه ها معنادار به دست آمد.
با توجه به اینکه بیشتر فعالیت های اقتصادی بانوان در بخش خانواده است؛ بنابراین زنان با مدیریت صحیح این بخش نقش مهمی در اصلاح الگوی مصرف و امور اقتصادی جامعه و خانواده بر عهده دارند. زنان نه تنها در خرید لوازم و مواد مصرفی نقش مهمی دارند، بلکه در درست مصرف کردن و همچنین نگهداری موارد مصرفی نیز باید مدیریت داشته باشند. اگر احساس وظیفه و حفظ سرمایه های کشور در زنان ایجاد شود، آنان در حفظ منابع ملی نیز تأثیر بسزایی دارند و این امر خودبه خود عاملی برای ایجاد الگوی مناسب مصرف برای نسل های بعدی خواهد بود. در همین راستا مقاله حاضر با هدف بررسی نقش جهادی زنان در محیط خانواده در جهت بهینه سازی الگوی مصرف و ارائه راهکارهای مناسب انجام شده است. برای این منظور ابتدا به تبیین مفهوم مدیریت جهادی بهینه سازی الگوی مصرف پرداخته شده است. این مقاله از نظر نوع هدف کاربردی بوده و با روش مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه عمقی با خبرگان انجام شده است. یافته های این مقاله برخی از راهکارهای عملیاتی مدیریت جهادی در اصلاح الگوی مصرف را برای زنان را شناسایی نموده و همچنین برخی از موانع پیش روی خانواده در زمینه بهینه سازی الگوی مصرف را ارائه می نماید
