فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۷٬۷۶۲ مورد.
حوزه های تخصصی:
فریدریش نیچه (1844-1900)، فیلسوف آلمانی، یکی از بزرگترین و شناخته شده ترین چهره های فلسفی قرن نوزدهم است. افکار و آثار او در طول قرن بیستم همواره، از دیدگاه های مختلف، کانون توجه و تحقیقات اندیشمندان گوناگونی قرار گرفته و تأثیرات گسترده ای به جای گذاشته است. یکی از آثار نیچه تأملات نابهنگام است که از چهار بخش تشکیل شده است: داوید اشتراوس، سودمندی و ناسودمندی تاریخ برای زندگی، شوپنهاور به مثابه ی آموزگار، و ریشارد واگنر در بایرویت. نیچه در بخش سودمندی و ناسودمندی تاریخ برای زندگی بحث جالب خود درباره ی تاریخ را با تمایزی بین انسان و حیوان، از منظری تاریخی، آغاز می کند، و غیر تاریخی زیستن را برای انسان بزرگ ترین سعادت می داند. او تاریخ را به سه نوعِ یادبودی، باستانی و انتقادی تقسیم و هر سه نوع را در مطالعه ی گذشته ضروری می داند. نیچه بر این باور است که افراط در مطالعه ی تاریخ خطرناک و زیان بخش است، در حالی که زندگی مقدم بر تاریخ است، اما اکنون تاریخ بر زندگی مقدم شده و، بنابراین، زندگی بیمار است. نیچه علت این بیماری را افراط در توجه به تاریخ می داند که در عصر نیچه به اوج خود رسیده بود، افراطی که از آن با عنوان کشف قاره ی تاریخ یاد می کنند. در این مقاله مارک سینکلر، صورت بندی نیچه از مشکل تاریخ را مطرح و تأثیر بحث نیچه را بر فیلسوفان قرن بیستم مورد بررسی قرار می دهد.
نگاهی به جعل اسناد در ایران و راه های مقابله با آن
حوزه های تخصصی:
جعل اسناد و مدارک، از جرایم اصلی سلب اعتماد عمومى و اخلال در نظام اقتصادی کشور، و یکی از عوامل مهم ناکارآمدی های اجتماعی در جامعه به شمار می رود. باتوجه به توسعه شبکه ارتباطات و مبادلات داخلی و بینا لمللی، و ضرورت سرعت و سهولت در انجام قراردادها و معاملات، و حفظ اعتبار اسناد و نقش حیاتی آن ها در کلیه شئون زندگی انسان ها، شایسته است مسئولان ذیربط با تدوین ضوابط و مقررات خاصی، اطمینان و امنیت خاطر اشخاص، شرکت ها و سازمان ها را فراهم سازند. این مقاله، درصدد بررسی اجمالی جعل اسناد و مدارک در سوابق، قوانین و حقوق کشور است. ابتدا به بررسی مفاهیم کلی سند، جعل و انواع آن میپ ردازد و به دنبال آن، اشاره کوتاهی به ارکان و مجازات جرم جعل، مشکلات و ابزار معنوی این جرم دارد و در پایان، راهکارهای لازم را برای پیشگیری از جرم جعل و کاهش آن، ارائه مین ماید.
تاریخ، خاطره، فراموشی
منبع:
گفتگو ۱۳۷۴ شماره ۸
حوزه های تخصصی:
این نوشته ترجمه متن سخنرانیای است که ریکور در انجمن فلسفه تهران در سال 1374 ایراد نمود. رابطه میان تاریخ، خاطره و فراموشی موضوع اصلی این سخنرانی است که در ضمن به موضوعِ مسئولیت تاریخنگار نیز میپردازد.
خرافات عصر قاجار به روایت سیاحان اروپایی
حوزه های تخصصی:
از موضوعاتی که جامعه ی بشری از دیر باز با آن درگیر بوده مسأله ی اعتقادات آن است که بخشی از آن حقیقی و بخشی دیگر غیر واقعی می باشد. این اعتقادات که با شدّت و ضعف هایی در غالب جوامع دیده می شود، خرافات نامیده می شود. جامعه ی ایران نیز در همه ی دوره ها، گرفتار چنین باورهای خرافی بوده است.
در دوره ی قاجار دلایل مختلفی از جمله: فقر و بدبختی، فراوانی طلاق، پایین بودن سطح علم و آگاهی مردم و... سبب رواج این عقاید در سطح جامعه و در میان مردم شده بود. پژوهش پیش رو به بحث و تحلیل خرافات رایج در عصر قاجار از دیدگاه سیاحان اروپایی می پردازد. روش تحقیق، از نوع نظری و مبتنی بر شیوه ی توصیفی-تحلیلی است. همچنین فرض بر آن است که اروپا ییان بسیاری از خرافات رایج عصر قاجار را مورد توجه قرار داده ا ند، اما به دلیل ناآشنایی با باورهای مذهبی ایرانیان شماری از آن ها را نیز در زمره ی خرافات دانسته اند. یافته های این پژوهش که حکایت از رواج این معضل در دوره ی قاجار و بخصوص در میان زنان را دارد، در شناخت جامعه ی عصر قاجار و عقاید مردمش نقش بسزایی دارد.
ایلخانی یا حاج ایلخانی: نبرد خانوادگی قدرت در جامعه بختیاری(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
یکی از مهمترین و طولانی ترین نوع تفرقه و اختلاف در درون جامعه بختیاری، جدال خانوادگی دو خانواده حکومت گر به نا م های ایلخانی و حاجی ایلخانی بر سر ثروت و حکومت بختیاری بوده است. خانواده و جناح ایلخانی که پسران و نوادگان حسینقلی خان ایلخانی و جناح حاجی ایلخانی پسران و نوادگان برادر ایلخانی به نام امامقلی خان حاجی ایلخانی می باشند. اختلاف میان خوانین این دو خانواده با یکدیگر و نیز اختلاف این دو خانواده با خانواده و جناح رضاقلی خان ایل بیگی برادر سوم ایلخانی و حاجی ایلخانی، در طی یک دوره طولانی و متداوم ادامه یافت. این اختلافات که بر مسایلی چون رسیدن به حکومت ایل بختیاری، تصاحب املاک داخل و خارج از بختیاری، دفاع از مشروطیت و یا استبداد و اختلاف بر سر انتصاب به حکومت ها و وزارت خانه ها پس از فتح تهران بروز نمود و مطلوب نیروهای رقیب و یا مخالف بختیاری ها بود باعث تفرقه افکنی و تضعیف هرچه بیشتر بختیاری ها و در نهایت اضمحلال قدرت آنها توسط رضاشاه و محمدرضا شاه پهلوی گردید.
اگزیستانسیالیسم در رباعیات خیام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
اگزیستانسیالیسم (فلسفه اصالت وجود) یکی از مهم ترین و تأثیرگذارترین مکتب های فلسفی و ادبی جهان در قرن بیستم می باشد که مهد پیدایش و رواج آن کشورهای اروپایی و به ویژه، آلمان و فرانسه بوده است. در این مکتب فلسفی ادبی، فرد انسانی به عنوان فاعلی آگاه شناخته می شود که در تجربه هستی و لمس معنای وجود، به طور بی واسطه با حقیقت زندگانی رویا رو شده و پوچی و بی معنایی زندگی خود را درمی یابد، آنگاه با تکیه بر پاسداشتِ گوهرِ «آزادی» و با استفاده از امکان گزینش و انتخاب، هدفی برای خود برگزیده، به این شکل به سلسله رویدادها و حوادثی که «زندگی» نامیده می شود، معنا و مفهوم می بخشد. حکیم عمر خیام، شاعر و دانشمند اندیشه ورز ایرانی در نیمه دوم سده پنجم و آغاز سده ششم هجری (دوازدهم میلادی) را به واسطه طرح پرسش های بنیادین فلسفی در پیوند با هستی انسان و آغاز و انجام کار جهان و نیز باورمندی تلویحی و تقریبی به نقش آفرینی آدمی در تعیین مسیر خویش، با تأکید بر پیام ها و توصیه های پی در پی مبتنی بر «دم غنیمت شماری» در رباعیات منسوب به او، می توان از پیشگامان اگزیستانسیالیسم در سده های میانه به شمار آورد. این مقاله تلاشی در جهت همسو نشان دادن بن مایه های برجسته اگزیستانسیالیسم و اندیشه های فلسفی مطرح شده خیام در رباعیات است.
کیسانیه و منشأ پیدایش آن
حوزه های تخصصی:
کیسانیه نخستین فرقه امامیه است که در اواخر قرن اول پدید آمد و تحولات مهمی را در تاریخ اسلام به وجود آورد. این نخستین فرقه ای به شمار می آید که در آن ادعای مهدویت شده است. این فرقه زیاد دوام نیاورد و به سبب انشعابات و دلایل دیگر، به تدریج در فرقه های دیگر مثل امامیه و غلات منحل شد و سرانجام منقرض گشت. کیسانیه که یکی از شاخه های اصلی شیعه به شمار می آید، این اسم به طور سنتی، بر گروهی از شیعه نهاده شده که در چند سال بعد از عاشورا، قیامی را به رهبری مختار سامان دادند. درباره پیدایش، تداوم، انشعابات و انقراض آن بسیار اختلاف است و به راحتی نمی توان در این باره سخن گفت و به نتیجه قطعی رسید. امروزه فرقه کیسانیه، باقی نمانده و قرن ها پیش منقرض شده، اما این فرقه در حوادث قرن اول و دوم، به ویژه در تأسیس خلافت عباسیان، نقش بسیار داشته و بعد از آن، زمینه پیدایش گروه هایی را فراهم ساخته و سرانجام منقرض شده است. تا زمان شهادت امام حسین (علیه السلام) هیچ اختلافی وجود ندارد که بتوان آن را به عنوان فرقه و یا انشعابی شیعی نامید و گزارش ها در این باره یکسان است و عموماً کیسانیه را نخستین فرقه شیعی بعد از شهادت آن حضرت یاد می کنند؛ البته با این تفاوت که تاریخ و چگونگی شکل گیری آن در مقایسه با دیگر فرقه های شیعی، به ویژه با توجه به ناپایداری آنها در قرون بعدی، دارای ابهام ویژه ای است.
نگارنده در این مقاله درصدد بیان منشاء پیدایش فرقه کیسانیه و زدودن غبار از فرقه کیسانیه و با رویکردی متفاوت است.
راویان ساکت تاریخ
حوزه های تخصصی:
18 آوریل هر سال مطابق با 29 فروردین ماه از سوی شورای بینالمللی بناها و محوطههای تاریخی (ایکوموس) به عنوان روز جهانی بناها و محوطههای تاریخی نامگذاری شده و به تصویب سازمان علمی، تربیتی، فرهنگی ملل متحد (یونسکو) رسیده است.(1)
پژوهشی پیرامون نقش گُل و مرغ و کاربرد آن در هنرهای سنتی ایران (دوران زندیه و قاجاریه)
حوزه های تخصصی:
نقاشی گل و مرغ، اصطلاحی برای توصیف نوعی از نقاشی قدیم ایرانی است که دارای موضوع گل، برگ، پرندگانی مانند بلبل و گاه پروانه بود. گل ها و پرنده ها از قرن 9 ه . ق در نقاشی ایرانی وجود دارند اما گل ها و پرنده های مستقل از قرن 11 ه . ق به بعد، به صورت «تک نقاشی» بر صفحات مرقعات می نشینند. در دوره زندیه نوعی هنر به عنوان «مکتب زند» یا «مکتب گُل» در شیراز پدید آمد؛ زیرا بیشترین توجه به نقاشی های گل و مرغ می شد و میراث این هنر توسط زندیه به عنوان تحولی که از دوران صفویه آغازشده بود به هنر قاجار انتقال یافت. هدف از این پژوهش آشنایی با مفهوم گُل و مرغ و پیشینه آن، همچنین بررسی نقوش گل و مرغ در هنرهای سنتی است. در طی این پژوهش مشخص شد که گل و مرغ در زمینه های گوناگونی همچون کاشی نگاری، آثار لاکی مثل آیینه کاری، قلمدان نگاری، جعبه جواهرات و منسوجات کاربرد دارد. روش گردآوری اطلاعات از طریق مطالعه اسناد و مدارک موجود در کتابخانه ها است. بررسی آثار گل و مرغ به روش کتابخانه ای، مشاهده ای و میدانی صورت گرفته است و از منابع متعدد و معتبر در دسترس پژوهشگر بهره گرفته شده و پژوهش از نوع توصیفی و تحلیلی است.
شاه اسماعیل صفوی و شاهنامه صفوی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شاه اسماعیل حکومتی در ایران تأسیس کرد که شالوده اصلی آن را دیانت وملّیت تشکیل می داد. وی جهت ایجاد وحدت ملّی در ایران، مذهب تشیع را رسمیت بخشید. اوقصد داشت پیوند های ملّی را در ایران مستحکم تر کند. حضور ازبکان در نواحی شرقی و عثمانی درغرب، این ضرورت را ایجاب می کردکه حس میهن دوستی و وطن پرستی در ایرانیان بیش از پیش تقویت گردد. شاه اسماعیل عقیده داشت تقویت روحیه جنگاوری وسلحشوری در رویارویی با دشمن تنها با انگیزه های مذهبی تحقق پیدا نمی کند. آثار فراوانی که در دوره صفویه، به ویژه شاه اسماعیل اول به تأثیر از شاهنامه فردوسی پدید آمده، مؤیّد این است که فردوسی موردتوجه شاهان و درباریان و مهم ترین منبع الهام شاعران و هنرمندان این دوره بوده است. به گواهی تاریخ، شاه اسماعیل حامی اصلی آثاری است که با محوریّت شاهنامه فردوسی شکل گرفته است. نگارندگان در این پژوهش در پی پاسخ به چرایی این توجّه هستند. ازآنجاکه شاه اسماعیل شیعه مذهب است و بنا بر پیشینه اعتقادی خود به فردوسی به عنوان شاعری شیعه علاقه فراوانی داشته است، پیش فرض این تحقیق این است که شاهان صفوی به طور عام و شاه اسماعیل به صورت خاص به دلیل شیعی بودن به فردوسی توجه داشته اند. بررسی ها نشان می دهد غیر ازانگیزه های مذهبی، مصالح سیاسی وتمرکزگرایی عامل مهمّ توجه شاه اسماعیل به وحدت ملّی و احیای هویّت ملّی ایران و به تبع آن شاهنامه بوده است.
نگاهی به کتاب خیام نامه
حوزه های تخصصی:
معرفی آثار علمی امام الحرمین جوینی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
امام الحرمین جوینی، عبد الملک بن ابو محمدبن عبدالله بن یوسف ، متوفی 478 ﻫ. ق، از بزرگان ائمه شافعیه خراسان و نخستین استاد نظامیه نیشابور بوده است . بسیاری از فضلا و فقها و دانشمندان نامی قرن پنجم و ششم ﻫ. ق، از جمله امام محمد غزالی و کیاهراسی و ابو المظفر خوافی، افتخار شاگردی او را داشتند و او به وجود این شاگردان فخر و مباهات مینمود. آواز ه علمی و روحانی او از بلاد خراسان گذشت و عراق و شام و حجاز را در بر گرفت و از تمام اطراف و اکناف جهان اسلام به خدمت او میشتافتند و همواره قریب چهارصد تن از طلاب و فقها در حلقه درس او حضور داشتند. خواجه نظام الملک مدرسه نظامیه نیشابور را برای وی تاسیس کرد و تولیت اوقاف و تدریس و خطابه و مناظره آن را به وی واگذار نمود. امام الحرمین از حدود سال 456 ﻫ. ق تا هنگام وفات در 478 ﻫ .ق، مدت بیست و دو سال بلا منازع عهده دار تدریس و خطابه در این مدرسه بود . امام الحرمین صاحب تالیفات و تصنیفات بسیار است و به قول ابن خلکان در هر فنی تصنیفی داشته است و همه آنها در نظامیه نیشابور به عنوان کتاب های درسی مورد استفاده طلاب بوده است. از مهم ترین آثار او کتاب نهایه المطلب فی درایه المذهب میباشد. امام الحرمین جوینی کسی است که در شرق و غرب بر امامتش به اجماع نظر داشته، بزرگان و پیروان آنان از عجم و عرب بر فضلش اقـرار نموده اند. ایشان علاوه بـر لقب امام الحـرمین (به سبب مجاورت حرمین شرفین (مکه، مدینه) و فتوی و تدریس در آن مکان مقدس به مدت چهار سال) ، از اوصاف و القاب دیگری نیز برخوردار بودند، از جمله شیخ الاسلام و امام الائمه و حبرالشریعه.
بررسی اوضاع اجتماعی، سیاسی کرمان از برآمدن تا برافتادن نادرشاه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
بی تردید، ظهور فاتحی به نام نادر شاه افشار در اواسط قرن دوازدهم هجری، برای ایران لازم بوده است.اوضاع آشفته کشور بگونه ای بود که روسیه و عثمانی شمال غرب و غرب کشور را با همدیگر تقسیم کرده و مناطق مرکزی ایران نیز در چنگ افغان های غلزایی بود. در چنین شرایطی نادر ظهور می کند و تمام انتظاراتی را که یک فرد ایرانی می تواند داشته باشد، برآورده می کند. ایجاد آرامش و امنیت و سرکوب مدعیان داخلی، رساندن کشور به مرزهای طبیعی و سیاسی اواخر دوره صفویه و حتی فراتر از انتظار، فتح هندوستان، ولی چه سود که نادر شرری بود و در هوا افسرد. اما اوضاع اجتماعی، سیاسی، اقتصادی کرمان در دوره نادرشاه چگونه بوده است؟ نادر در ایام پادشاهی خود دوبار به کرمان سفر کرد، سفر اول، قبل از حمله وی به قندهار انجام گرفت و چنان مردم کرمان را برای مهیا کردن تجهیزات و آماده کردن راه عبورش به قندهار تحت فشار قرار داد که در منابع محلی و عمومی کمتر به آن پرداخته شده است. نمونه هایی از این فشارها دستور ساختن زنجیر برای عبور لشکر نادر از رودهیرمند بود که مردم کرمان باید این تجهیزات را اگر چارپایی نداشتند برروی دوش خود تاهیرمند حمل می کردند.تمام امکانات مورد نیاز و مهمتر از همه، پول که به عنوان مالیات از کرمانیان وصول شد. سفردوم، آخرین سفر نادر، قبل از مرگ وی بود. نادر که در اواخر عمر به شدت از لحاظ جسمی و روانی، عذاب می کشید و این خود آزاری را تبدیل به مردم آزاری کرده بود، به فجایع هولناکی در کرمان دست زد که متاسفانه مورخان درباری مثل میرزامهدی خان استرآبادی یا محمدکاظم مروی هیچ اشاره ای به آنها نمی کنند. ساختن مناره از جمجمه های قربانیان، قتل فجیع نایب الحکومه و کلانتر شهر به بهانه های واهی وسپس بریدن مالیات دور از انصاف برای کرمانیان. کار به جایی رسید که بعضی از مردم کرمان برای ادای مالیات تعیین شده مجبور به فروش دختران و پسران خود به سربازان تاتار اردوی نادر و بازرگانان ترکمان شدند.
زلزله در ایران بر اساس کتاب تاریخ زمین لرزه های ایران
حوزه های تخصصی:
سرنوشت فرش بهارستان بعد از نبرد قادسیه (16ق/ 637م)
حوزه های تخصصی:
فرش بافی از مهم ترین صنایع کهن ایرانی است که قدمت آن به دوران اساطیری و عصر هوشنگ، طهمورث و جمشید می رسد. در دوره هخامنشی و اشکانی نیز صنعت فرش بافی مرسوم بوده و فرش های ایرانی به سراسر دنیای آن روز صادر می شده است. با این حال، در دوره ساسانی این صنعت به اوج شهرت خود دست یافت، چنانکه فرش های گران بهایی که در بافت آن حتی از سیم و زر نیز استفاده شد، به حد اعلای تولید گردید. یکی از این نمونه ها، فرش بهارستان است که به نظر می رسد از بزرگترین فرش هایی بود که در زمان ساسانیان بافته شده و دارای رنگ و تاروپودهای مختلف و به انواع گوهرهای ارزشمند تزیین شده بود. بعد از سقوط دولت ساسانی توسط اعراب، سرنوشت این فرش نیز در هاله ای از ابهام قرار گرفت. بر اساس شواهد تاریخی بعد از فتح مداین، فرش بهارستان به دست اعراب مسلمان افتاد. اگرچه درباره فرش بهارستان در منابع اشاراتی پراکنده شده است، اما تاکنون تحقیق مستقلی درباره ویژگی های این فرش و سرنوشت آن پس از فتح تیسفون انجام نشده است. لذا این پژوهش بر آن است تا به روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس منابع و شواهد تاریخی به معرفی ویژگی و سرانجام فرش بهارستان بر اساس منابع این دوران بپردازد.
ایران در حاشیه! تاملی درباره رژیم حقوقی دریای خزر
منبع:
زمانه ۱۳۸۱ شماره ۵ و ۶
حوزه های تخصصی:
بحث رژیم حقوقی دریای خزر و حفظ حقوق و منافع ایران در منطقه، هر چند که با بروز تحولات بزرگ منطقه ای درگیر تلاطم سیاسی شد، اما اساسا موضوعی حقوقی است و مطابق معاهدات و کنوانسیون های بین المللیِ مربوط به دریاچه ها و دریاهای بسته مشترک میان کشورها، قواعد و تعاریف مشخصی دارد.کم سابقه بودن تغییر رژیم حقوقی یک دریای بسته از تقسیم دو جانبه به تقسیم پنج جانبه که به لحاظ اصل تاثیر تحولات اساسی در معاهدات بین المللی مطرح شده است، ما را نیازمند یک بررسی موشکافانه و پیگیری مجد انه در مورد این مساله می کند.دولت جمهوری اسلامی ایران می بایست با تشکیل مجامعی مرکب از کارشناسان ارشد حقوقی کشور، به بررسی و تحقیق اصولی این مساله توجه کامل مبذول دارد و در صورت لزوم، با فراهم کردن مستندات معتبر به طرح مساله در مجامع و مراجع حقوقی بین المللی اقدام نموده و مد عیات خود را اثبات کند.مقاله ای که پیش رو دارید، زوایا و زمینه هایی از این موضوع پراهمیت ملی را باز گشوده است.
فتح آذربایجان و گرایش مردم آن به اسلام(22-35 هجری)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
حمله اعراب مسلمان به آذربایجان را از دو دیدگاه سیاسی و دینی می توان بررسی کرد؛ از لحاظ سیاسی، حمله های اعراب و فتح آذربایجان در سال 22 هجری و آغاز حکومت مسلمانان، برای اهالی آذربایجان تحمل ناپذیر بود، مردم آذربایجان بارها در برابر حاکمیت اعراب شورش کردند و به راحتی تسلیم آنها نشدند.این مسئله سبب لشکرکشی های زیاد سرداران اسلام به این ناحیه در دوره خلافت عمر و عثمان و سرکوب شورش ها گردید،اما اهالی آذربایجان به مرور در اواخر خلافت عثمان با بی حاصل یافتن شورش های خود به اطلاعت از اعراب گردن نهادند. اسلام با قوانین جدید خود نظیر مساوات و برابری، برای بیشتر مردم ایران و آذربایجان که به جرم اعتقاد دینی به نوعی اسیر موبدان بودند، بهترین هدیه ای بود که روح سرگشته آنها را آرام می کرد.گروهی از مردم هم برای حفظ جایگاه بالای خود در جامعه یا برای برخورداری از مزایای مسلمانی، پس از پایان جنگ ها و فتوحات در آذربایجان، به اسلام گرویدند.این مقاله در پی پاسخ گویی به چگونگی روند فتح آذربایجان و گرایش اولیه مردم این سرزمین به اسلام در دوره خلیفه دوم و سوم است.