درخت حوزه‌های تخصصی

کتاب زن بودن بیان چگونگی دور شدن زنان جوامع صنعتی و مدرن معاصر از سرشت و فطرت طبیعی خود است. تونی گرنت نویسنده کتاب با تأکید بر نقش ابزاری "زن" در جوامع سرمایه‌داری کلان، ضمن انتقاد از شعارهای جنبش فمنیستی و انقلاب جنسی پیامد و تأثیر آن را بر روح و روان زن و انحطاط خانواده نشان می‌دهد. نویسنده چهارگونه شخصیت در جهان معاصر را برای زن تصویر می‌کند؛ زن مادونا، آمازون، مادر و معشوقه و سپس به بررسی دقیق هریک از این ابعاد می‌پردازد او معتقد است زن امروزی به صورت یک زن آمازون درآمده که از طبیعت ملایم و لطیف خود دور افتاده است و اکنون نیازمند است تا زنانگی گم شده‌اش به ویژه جنبه‌های مادر، مادونا و معشوقه شخصیتش را باز یابد وی در نهایت زنی را کامل می‌داند که در طول دوره حیاتش همه جنبه‌های روانی خود را تجربه کند و در هم بیامیزد.این کتاب مشتمل بر 9 فصل است که گزارشی اجمالی از آن تقدیم خوانندگان محترم می‌شود.

بلوغ مرحله¬ای بحرانی است که در گذر از این دوره، زیربنای زندگی بزرگسالی فرد پی‌ریزی می‌شود. در همة مناطق جهان، با در نظر گرفتن شرایط طبیعی و اجتماعی، دختران زودتر به بلوغ طبیعی می‌رسند، لذا بین دختران و پسران در آغاز بلوغ تفاوت چشمگیری به چشم می‌خورد. شناخت تغییرات جنسی، روحی و اجتماعی این برهة حساس از زندگی دختران حائز اهمیت است. بدین لحاظ، این نوشتار با روش مطالعه اسنادی به آسیب¬شناسی بلوغ دختران پرداخته و ناهماهنگی سرعت رشد بلوغ جسمی ـ جنسی با بلوغ فرهنگی ـ اجتماعی و مشکلات اجتماعی این دوره را مورد توجه قرار می¬دهند. مطابق نتایج این پژوهش، مناسب¬ترین شیوه¬های مواجهه با بحران این دوره، رویکرد فرهـنگی ـ تربیتی و ارائه آموزش¬های غیررسمی به خانواده¬ها می¬باشد.

پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر برنامه بهبودبخشی ارتباط بر میزان پرخاشگری و رضایت جنسی زنان شاغل صورت گرفته است. برنامه بهبودبخشی ارتباط، یک برنامه آموزشی است که به وسیله آموزش مهارتهای خاص به زنان کمک می کند تا مشکلات خود را حل کنند. جامعه پژوهش شامل زنان شاغل در ادارات شهرستان شاهرود می باشد. نمونه پژوهش شامل 24 زن است و از بین زنانی که حاضر به شرکت در مطالعه شدند، به صورت تصادفی انتخاب شده اند. ابزار پژوهش عبارت است از پرسشنامه رضایت زناشویی در مقیاسهای میزان پرخاشگری و رضایت جنسی، فرم تجدیدنظر شده(MSI-R) آشنایدر است. برای تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر روشهای امار توصیفی از آزمون تحلیل واریانس کرتهای تقسیم شده، استفاده شده است. تحلیل داده ها نشان می دهد که برنامه بهبودبخشی ارتباط به طور معناداری میزان پرخاشگری و رضایت جنسی آزمودنیها را بهبودبخشیده است.

این مطالعه به بررسی ارتباط نقش های جنسی، خودشیفتگی، و سازش یافتگی پرداخته است. 147 دانش آموز دختر دبیرستانی، «پرسش نامه اسنادهای شخصیتی (PAQ)»، «پرسش نامه شخصیت خودشیفته (NPI)»، و هم چنین مقیاس های ارزش خود و هم دلی را به عنوان نشان گرهای کارکرد بهینه تکمیل کردند. یافته ها نشان داد ویژگی های مردانه با مقیاس کلی خودشیفتگی هم بسته است و این ارتباط، در هر دو مولفه سازش یافته (اقتدار و خودبسندگی) و سازش نایافته خودشیفتگی (بهره کشی) پدیدار است؛ افزون بر این، مردانگی با ارزش خود، هم بستگی مثبت، و با دغدغه هم دلانه، هم بستگی منفی، و زنانگی نیز با خودشیفتگی، به صورت کلی، و با زیر مقیاس های اقتدار، خودبسندگی (خودشیفتگی سالم)، و احساس محق بودن (خودشیفتگی ناسالم)، هم بستگی معکوس دارد. ویژگی های زنانه با ارزش خود، هم بستگی منفی، و با دغدغه هم دلانه، هم بستگی مثبت داشت. ویژگی های ترکیبی زنانه- مردانه، از این جهت که با زیر مقیاس سالم- اقتدار ارتباط داشت، از ویژگی های زنانه، و از این لحاظ که با بهره کشی بی ارتباط بود، از ویژگی های مردانه سازش یافته تر بود؛ هم چنین زنانگی- مردانگی، از آن جا که هم با ارزش خود و هم با توانایی دیدگاه پذیری هم بستگی مثبت داشت، سالم ترین کارکرد را در بین نقش های جنسی دارا بود. تحلیل واریانس چندگانه نشان داد نقش های جنسی در مولفه های خودشیفتگی، با ارزش خود، دغدغه هم دلانه، و آشفتگی شخصی تفاوت دارند. این یافته ها تا حدودی یافته های قبلی را درباره ارتباط مردانگی با خودشیفتگی از یک سو و ارتباط ویژگی های ترکیبی زنانه- مردانه با سازش یافتگی از سوی دیگر تایید کرد؛ اما ارتباط معکوس زنانگی با ارزش خود و خودشیفتگی سالم، انعکاسی از هنجارهای جامعه ایران و خلاف یافته های پژوهش های قبلی در غرب بود.

مقایسه تاثیر مشاوره گروهی با رویکرد شناختی- رفتاری و کتاب درمانی شناختی بر افسردگی زنان 30-40 ساله هدف اصلی پژوهش حاضر است. این پژوهش، پژوهشی نیمه تجربی با طرح پیش آزمون - پس آزمون در دو گروه آزمایشی (مشاوره گروهی با شیوه شناختی - رفتاری و کتاب درمانی شناختی) با گروه کنترل می باشد. به این منظور از بین مراجعه کنندگان به مراکز خدمات مشاوره ای شکوه و انجمن ایرانی مطالعات زنان یک نمونه متشکل از 30 نفر زنان 30-40 ساله که در آزمون افسردگی بک نمره خفیف و متوسط داشتند، انتخاب و به روش تصادفی در سه گروه شناختی - رفتاری، کتاب درمانی شناختی و گروه کنترل قرار گرفتند. پس از مداخله های درمانی، تست مذکور به طور مجدد روی آزمودنی ها اجرا شد و با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس یکطرفه و آزمون t استیودنت برای مقایسه میانگینها به وسیله نرم افزار SPSS به تحلیل داده ها و بررسی فرضیه ها پرداخته شد. نتایج تفاوت معناداری را در کاهش میزان افسرگی در گروههای آزمایشی در مقایسه با گروه کنترل نشان داد (P<0.05). همچنین یافته ها نشان داد که روش درمان شناختی - رفتاری از روش کتاب درمانی شناختی در کاهش افسردگی آزمودنی ها موثرتر بوده است، هر چند که این تفاوت معنادار نیست.

مقابله به شیوه جسمانی سازی، رضایت از زندگی، تعارض نقش، میزان درآمد، ساعات کار، و حالات هیجانی منفی تجربه شده در اثر اشتغال، عمده ترین عامل ایجاد اختلالات روان شناختی است. هم چنین، حالات هیجانی مثبت بیش تر و رضایت از زندگی بالاتری را نشان دادند و گروه خدماتی، در مقایسه با دو گروه دیگر، مشکلات روان شناختی بیش تر و حالات هیجانی منفی تری را تجربه کرده بودند.

هدف پژوهش حاصر مقایسه اثر بخشی مشاوره گروه عقلانی – عاطفی، رفتاری و روش مشاوره روان نمایشگری در افزایش سلامت عمومی و ابرازگری هیجانی مراجعان زن مراز بهزیستی شهر تهران می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل 68 مراجع کننده زن مراکز دولتی بهزیستی شهر تهران است که به طور داوطلب برای شرکت در جلستات مشاوره گروهی ثبت نام کردند.36 نفر از زنانی که حایز شرایط ورود به جلسه های مشاوره گروهی بودند، به عنوان نمونه پژوهش حاضر به طور هدفمند انتخاب شدند که به طور تضادفی در گروه آزمایش و یک گروه کنترل جایگزین شدند اعضای گروهها به وسیله پرسشنامه های ابرازی گری هیجانی کینگ و امونز و پرسشنامه ها از طریق آزمون آماری تحلیل کواریانس و آزمون تعقیبی ال، اس، دی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش بیانگر آن بود که هر دو روش مشاوره گروه عقلانی – عاطفی، رفتاری و روان نمایشگری بر افزایش ابرازگری هیجانی و سلامت عمومی مراجعان اثر بخش می باشد. همچنین مشخص شد که روش روان نمایشگری در مقایسه با مشاوره گروهی عقلانی – عاطفی، رفتاری در افزایش ابرازگری هیجانی اثر بخشی بیشتری دارد.

فرآیند تولید در بخش کشاورزی و وابسته گی شدید این بخش به طبیعت و شرایط آب و هوایی و اثرپذیری آن از آفت ها و بیماری های نباتی، آن را متفاوت از دیگر زمینه های تولید و تجارت، و پر خطر و هم راه با خطر برای کشاورزان ساخته است. این، در حالی است که گروه بزرگی از کشاورزان ما، که سه کالای بنیادی و راهبردی کشاورزی (گندم، برنج، و جو) کشت می کنند، خرده پا هستند و از این رو، در برابر نشیب و فرازهای بازارهای داخلی و رقابت های خارجی آسیب پذیر اند. بخش کشاورزی برای رسیدن به اهداف توسعه باید بتواند از ظرفیت های نیروی انسانی خود - که نیمی از آن زنان اند - بهره کافی ببرد. در این میان، زنان روستایی، به ویژه آنان که سرپرست خانوار اند، بیش از دیگران در معرض خطر و از دیدگاه اقتصادی نیز معمولا شکننده تر اند. با نگرش به این که زنان، به ویژه در نوار شمالی ایران، بخشی عمده از کار کشاورزی را بر دوش دارند، نمی توان نقش و جایگاه آنان را در این بخش نادیده انگاشت. در این پژوهش، عوامل موثر بر خطرپذیری و درک خطر در زنان شالی کار شهرستان رشت، در سال کشت 83-84 بررسی شده است. برای این کار، 182 نفر از زنان شالی کار، از 5 بخش این شهرستان به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی گزیده شدند و با آنان گفت و گو شد. یافته ها نشان داد که بیش تر زنان شالی کار در برابر خطر بی تفاوت بودند. هم چنین سن، پیشینه شالی کاری، و شمار اعضای خانوار، رابطه ای منفی و معنادار، و میزان سواد، سطح زیر کشت برنج، مقدار زمین ملکی شالی کار، و درآمد سالیانه از فروش برنج، رابطه ای مثبت و معنادار با خطرپذیری دارد. بررسی های مقایسه ای نیز تفاوتی معنادار در خطرپذیری شالی کاران با مالکیت های گوناگونی نشان داد.

سازگاری زناشویی یکی از برجسته ترین موضوع های تاثیرپذیر از متغیرهای روان شناختی و شخصیتی است. یافته های پژوهشی نشان داده است که افراد آندروژن سازگاری و سلامت روانی بیش تری دارند. در این پژوهش نیز رابطه آندروژنی و سلامت روانی با سازگاری زناشویی در زنان بررسی شده است. نمونه پژوهش دربردارنده 200 آزمودنی زن است که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای از میان زنان کارمند شهر اردبیل گزیده شدند. داده ها با پرسش نامه نقش جنسیتی بم، پرسش نامه سلامت عمومی گلدبرگ، و مقیاس سازگاری زناشویی اسپنی یر گردآوری و با روش های هم بسته گی پی یرسون، رگرسیون چند متغیره، و آزمون t بررسی شدند. یافته ها نشان داد هم بسته گی سازگاری زناشویی زنان با آندروژنی (r=0.38) و سلامت روانی (r=0.35) هم سو و معنادار (P=0.01) و رابطه ای چند متغیره است. هم چنین زنان با آندروژنی بیش تر، سازگاری زناشویی بهتری از زنان با آندروژنی کم تر دارند. یافته ها نشان داد که زنان با آندروژنی کم، دارای افسرده گی، اضطراب، نا به سامانی در کارکرد اجتماعی، و دردهای بدنی بیش تری هستند و سازگاری زناشویی در آنان کم تر است. یافته های این پژوهش با یافته های پژوهش های دیگر هم خوانی دارد. توجه به نقش آندروژنی در مشاوره های پیش از زناشویی و هم چنین کاربرد آن در مراکز درمانی و بالینی از راه کارهای عملی این پژوهش است.

هویت، برداشتی است که هر فرد به عنوان زن یا مرد از خود دارد. افراد برداشتی از خود به عنوان انسان دارند و در عین حال برداشتی هم از خود به عنوان زن یا مرد دارند. بر این اساس آیا هویت جنسی امری روان‌شناسانه، جامعه‌شناسانه یا زیست شناسانه است؟این پرسشی است که پاسخ آن را در بیانات حجةالاسلام زیبایی نژاد پی می گیریم.

ایرانیان زیادی در نوبت های گوناگون مجبور به ترک خانه و کاشانه خود در کشور عراق و سکونت در شهرستان ایلام شده اند و با توجه به اینکه در همه پژوهش هایی که درباره سازگاری مهاجران با محیط جدیدشان انجام شده، تنها سرپرست خانوار (مرد) مورد مطالعه قرار گرفته است، هدف این پژوهش بررسی میزان سازگاری و تطبیق پذیری زنان ایرانی برگشته از عراق است. با به کارگیری پرسشنامه و مشاهده، سازگاری زنان معاود، که شامل سازگاری فرهنگی (میزان پذیرش سنت ها و آداب جامعه ایران در مورد غذا، لباس، رسوم اجتماعی و به کارگیری زبان فارسی) و رضایت مندی (میزان رضایت از امکانات اجتماعی، شیوه برخورد ایرانی ها و ایرانی یا عراقی تلقی کردن خود) آنان می شد مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بین سن افراد و سازگاری آنها پیوندی نیست ولی بین تاهل، تحصیلات، درآمد، تعداد فرزندان و نوع شغل افراد با میزان سازگاری آنها پیوندی معنادار وجود دارد. نکته قابل توجه این است که سازگاری بیشتر افراد در حد میانه بود و تعداد کمتری احساس می کردند که توانسته اند با محیط جدید کاملا سازگار شوند.

بررسی های فراوانی در دانش پزشکی، رابطه تغذیه و بیماری را نشان داده است. الگوها (عادت ها) غذایی ناسالم، ریشه بنیادی پیدایش بیماری های مزمن است و آسیب های فراوانی به سلامتی افراد می رساند. هم چنین بررسی های دانش مندان علوم اجتماعی نشان می دهد که عادت های غذایی افراد رابطه ای پدید با عوامل روانی - اجتماعی و فرهنگی دارد. این پژوهش، برای یافتن رابطه برخی از عوامل روانی - اجتماعی و فرهنگی (جنسیت، فرهنگ، پایگاه اجتماعی - اقتصادی، دانش بهداشتی، و باورهای درباره سلامتی)، با الگوهای عادت های غذایی در دختران و پسران دانش جوی دانشگاه مازندران و دانشگاه پنجاب هند انجام شده است. یافته های پژوهش نشان داد که عادت های غذایی با متغیرهای جنسیت، فرهنگ (ملیت)، پایگاه اجتماعی - اقتصادی خانواده، میزان توجه به سلامتی، باورهای درباره سلامتی، و دانش بهداشتی رابطه دارد. روی هم رفته، دختران بیش از پسران و دانش جویان هندی بیش از دانش جویان ایرانی عادت های غذایی سالم و سودمند دارند که آن ها را در برابر بیماری های مزمن غیر عفونی مقاوم می سازد.