علوم اسلامی

نظریه کهن الگو که کمتر از یک قرن قبل، توسط یونگ در روانشناسی تحلیلی مطرح گردید، به بررسی جنبه های ناخودآگاه جمعی در بشر میپردازد و رفتار افراد را بر اساس آن مورد تحلیل قرار میدهد . از بین کهن الگوها، نقاب و سایه، با مفهوم خاص خود در خور توجه هستند . نقاب، در و اقع شخصیت بیرونی فرد است که با آن در اجتماع حضور مییابد و سایه، شامل تمام غرایز بدوی و حیوانی ماست که سعی در پنهان کردن آن داریم. احمد مطر، جزء شاعرانی است که با توجه به شرایط نابسامان سیاسی و اجتماعی حاکم بر جوامع عربی به ناخودآگاه جمعی پناه برده و برای بیان دیدگاه های انتقادیاش، بیشتر به بیان جنبه های منفی نقاب و سایه میپردازد. با توجه به نمودی که این کهن الگوها در انسان های افکار مطر دارند، در این جستار، به بررسی این کهن الگوها، چگونگی خود نمایی تبعات منف ی نقاب و سایه در اشعارش و ارایه راه حل مناسب برای گذر از جنبههای منفی آن، از دیدگاه وی پرداخته شد. نتیجه پژوهش نشان میدهد مطر در اکثر موارد، فقط به بیان نقابهایی چون زهد، متانت، پاکدامنی و غیره و سایه هایی چون کور دلی، پستی، ترس و ذکر پیامدهای ناشی از جنبه منفی آنها که منجر به عدم یکپارچگی شخصیت میشود، بسنده کرده و کمتر به ارایه راهحل برای گذر از این کهن الگو ها و رسیدن به خود پرداخته است.

۲۰۴۸۵.

نگاهى به دیدگاه علامه طباطبایى درباره اسلام و اجتماع

نویسنده: منصور نصری

منبع: رواق اندیشه ۱۳۸۱ شماره ۱۴

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۰۱

مقاله حاضر نگاهى اجمالى به دیدگاه علامه طباطبایى درباره اسلام و اجتماع دارد . در این مقاله نخست‏به مفهوم مورد نظر از دین اشاره کرده و آنگاه ضرورت زندگى اجتماعى را براى انسان‏ها تبیین کرده‏ایم . سپس، ضرورت وجود قوانین و مقرراتى را براى پرهیز از هرج و مرج و از بین رفتن آسایش و آرامش اعضاى جامعه و نیز جلوگیرى از تباه شدن نوع بشر نتیجه گرفته‏ایم . آنگاه با اشاره به نقطه ضعف قوانین بشرى، برترى و امتیاز قوانین دینى و الهى را تبیین کرده‏ایم و در نهایت‏با اشاره به برترى و امتیاز دین اسلام به عنوان کامل‏ترین دین الهى به بیان نظر اسلام درباره جامعه و تبیین برترى قوانین و نظام اجتماعى اسلام بر سایر ادیان پرداخته‏ایم .

۲۰۴۸۶.

نقد و بررسی چهار جریان عمده مخالف « اصالت وجود صدرایی»

نویسنده: منیره سیدمظهری

منبع: برهان و عرفان سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۸۵ شماره ۹ و ۱۰

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۰۰

۲۰۴۸۷.

اصول اقتصادى قانون اساسى با نگاهى به توسعه پایدار

نویسنده: محمدجمال خلیلیان

منبع: معرفت ۱۳۸۰ شماره ۴۱

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه فقه اقتصادی مباحث کلی

تعداد بازدید : ۱۵۰۱

۲۰۴۸۸.

چشم انداز فرهنگ دینی در جهان معاصر

نویسنده: احمد واعظی

منبع: مسجد سال یازدهم فروردین و اردیبهشت ۱۳۸۱ شماره ۶۱

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۰۱ تعداد دانلود : ۶۰۲

۲۰۴۸۹.

حکومت ولایى از دیدگاه امام على علیه السلام(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: على ربانى گلپایگانى

منبع: کلام اسلامی ۱۳۷۹ شماره ۳۶

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی حکومت اسلامی مباحث کلی

تعداد بازدید : ۱۵۰۱

۲۰۴۹۰.

بررسی مقایسه ای ایمان از دیدگاه ملاصدرا و کرکگور (1813 / 1855 م)

نویسنده: محمدکاظم رضازاده جودی

منبع: انجمن معارف اسلامی سال دوم زمستان ۱۳۸۴ شماره ۱ (پیاپی ۵)

کلید واژه ها: معرفت ایمان پارادوکس جهش اراده و عزم عقل و استدلال عقلی ایمان گرایی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلاسفه اسلامی

تعداد بازدید : ۱۵۰۰ تعداد دانلود : ۶۴۴

موضوع مقاله حاضر ، بررسی ماهیت ایمان از دیدگاه ملاصدرا و کرکگور است . برای تبیین این دو دیدگاه، ابتدا آرای برخی از متکلمان اسلامی و فلاسفه معاصر غربی در این زمینه مطرح شده و نهایتاً از نظرات آنها وجود حداقل سه بعد در ایمان مشخص شده که عبارتند از: بعد معرفتی، بعد عملی و بعد عاطفی و براساس این ابعاد، سه رویکرد اصلی شکل گرفته است: رویکرد عقلی یا ذهن گرایانه، رویکرد ایمان گرایانه و عاطفی و رویکرد عقلی ـ عاطفی. در رویکرد نخست، بر بعد معرفتی ایمان تأکید می شود و اثبات باورهای ایمانی به کمک براهین عقلی ممکن دانسته می شود. در رویکرد دوم، بعد عملی ایمان مهم ترین بعد ایمان است و بعد معرفتی آن در این دیدگاه به کلی نفی می گردد و لذا هر گونه استدلال نظری به حال ایمان مضر انگاشته می شود. در رویکرد سوم، ابعاد مختلف ایمان در یک کل منسجم با یکدیگر دیده می شود و بر هماهنگی میان آنها تأکید می گردد. نظرات صدرا و کرکگور در باب ایمان و مسائل مرتبط با آن از جمله رابطه ایمان و معرفت، ایمان و استدلال عقلی، ایمان و اراده، ایمان و عمل، ایمان و یقین و ایمان و امر محال با توجه به این سه رویکرد، ابتدا تبیین و ایضاح شده و سپس نتایج و پیامدهای آن مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این مقاله نظر صدرا در رویکرد اول و نظر کرکگور جزو رویکرد دوم محسوب شده است.

۲۰۴۹۱.

اخبار طینت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسن نقی زاده

منبع: فصلنامه دانشکده الهیات و معارف مشهد ۱۳۸۵شماره ۷۲

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث حدیث شناسی

تعداد بازدید : ۱۵۰۰ تعداد دانلود : ۶۴۸

۲۰۴۹۲.

شریعتی و نقش عقل، اجتهاد و اختلاف در نوسازی نگرش شیعی

نویسنده: علی رهنما

منبع: کیان ۱۳۷۹ شماره ۵۲

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۰۰ تعداد دانلود : ۸۱۱

۲۰۴۹۳.

اجتهاد تعزیر: مبنای اِعمال «مجازات های محدودکننده آزادی» در فقه جزایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدهادی صادقی جواد ریاحی

منبع: پژوهش های فقهی دوره دوازدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲

کلید واژه ها: تعزیر قضاوت اجتهاد فقه جزایی مجازات محدودکننده آزادی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۰۰ تعداد دانلود : ۱۳۱۲

با توجه به متون و مدارک اسلامی، تعیین واکنش تعزیری به صلاحدید حاکم موکول شده است. بی تردید تبیین چگونگی عملکرد قاضی و نیز تعیین حدود اختیارات وی در گزینش واکنش تعزیری، از موضوعات مهمی محسوب می شود که در پرتو آن می توان جایگاه مجازات های محدودکننده آزادی را در سیاست کیفری اسلام تبیین کرد. در این مقاله با اتخاذ روش توصیفی - تحلیلی، مسئله مذکور بررسی و این نتیجه حاصل شده که قاضی موظف است با توجه به ضوابط و معیارهای خاصی، جنس و میزان تعزیر را اجتهاد کند و شاید گاهی حسب آن ضوابط، مجازات محدودکننده آزادی را مؤثرترین و مناسب ترین واکنش تشخیص دهد و لذا اجتهاد قاضی، از ضرورت به کارگیری مجازات های محدودکننده آزادی حکایت دارد؛ اما در سیاست کیفری کشور ما، هنوز لوازم و شرایط آن کاملاً مهیا نشده است.

۲۰۴۹۴.

نقش ایمان در علم

نویسنده: شهرام تقی زاده انصاری

منبع: کتاب ماه دین آبان و آذر ۱۳۸۴ شماره ۹۷ و ۹۸

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۰۰ تعداد دانلود : ۸۳۸

۲۰۴۹۵.

نجوم امت - حضرت آیت الله العظمی آخوند ملا علی همدانی

نویسنده: علیرضا ذکاوتی قراگزلو احمد صابری همدانی پرویز اذکایی (سپیتمان)

منبع: نور علم مرداد و شهریور ۱۳۷۱ شماره ۴۶

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه کلیات فقها معاصرین

تعداد بازدید : ۱۵۰۱ تعداد دانلود : ۷۲۶

۲۰۴۹۶.

مبانی قرآنی دیدگاه امام خمینی ره درباره آمریکا «شیطان بزرگ»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رشید رکابیان

منبع: معرفت سال بیست و نهم اسفند۱۳۹۹ شماره ۲۷۹ 91-101

کلید واژه ها: شیطان شیطان بزرگ آمریکا امام خمینی ره

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی

تعداد بازدید : ۱۵۰۰ تعداد دانلود : ۳۳۵

دیدگاه مشهور امام خمینی ره بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، در تشبیه آمریکا به «شیطان بزرگ» و پیگیری آن به عنوان سیاست ثابت نظام از آغاز پیروزی انقلاب تاکنون، همواره چالش برانگیز بوده و اشکالاتی را در عرصه بین الملل و شبهاتی را در داخل کشور به همراه داشته است. با توجه به تحولات عرصه بین الملل و فروپاشی نظام دوقطبی و سلطه طلبی و یک جانبه گرایی آمریکا در جهان و در منطقه و تغییر رویکرد برخی کشورهای اسلامی و تبعیت این کشورها از استکبار، همچنین تغییر نگرش های بعضی از انقلابیون در داخل نسبت به تحریف سخنان امام راحل و نگاه سازشکارانه همراه با مطیع شدن در برابر استکبار جهانی، ضرورت واکاوی مبانی این موضوع را از منظر قرآن بیشتر می شود. به همین دلیل، این تحقیق به این سؤال جواب می دهد که مبانی قرآنی دیدگاه امام خمینی ره درباره اینکه آمریکا شیطان بزرگ است، چیست؟ با توجه به فرضیه تحقیق، امام راحل مبنایی دینی داشته و این جمله هم براساس مبانی قرآنی بیان شده است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی، و گردآوری اطلاعات از طریق منابع کتابخانه ای، سایت های داخلی و خارجی است. منبع اصلی تحقیق نیز قرآن است.

۲۰۴۹۷.

دیدگاه امام رضا(ع) درباره حقوق اهل بیت و وظایف مردم در قبال امامان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرضا جواهری

منبع: فرهنگ رضوی سال اول بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ 61-86

کلید واژه ها: اهل بیت حقوق امام رضا (ع) وظایف

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی

تعداد بازدید : ۱۵۰۰ تعداد دانلود : ۵۹۶

اهل بیت از سوی خداوند برای امامت برگزیده شدند و پیامبر خدا آنان را به بشر معرفی کرد. تحقق مأموریت بزرگ الهی اهل بیت در گرو رعایت حقوق آنان از سوی مردم و انجام وظایف عمومی است. آشنایی با حقوق اهل بیت و وظایف مردم درباره امامان برای آراستگی به آن، رعایت حقوق و اجرای وظایف، آگاه کردن دیگران و نهادینه شدن ارتباط امت و امام راهگشا و مؤثر است. افزون بر قرآ ن کریم، سنت پیامبر خدا (ص) و امامان بهترین منابع امام شناسی است. در این نوشتار دیدگاه امام رضا (ع) درباره حقوق اهل بیت بر مردم از منابع حدیثی معتبر با روش توصیفی تحلیلی عرضه شده است. نتایج برآمده از احادیث رضوی در این نوشتار در راستای معرفت وظایف و تبیین مسئولیت های مسلمانان و شیعیان برای رسیدن به وضع مطلوب در ارتباطات با اهل بیت قرار دارد.

۲۰۴۹۸.

چگونگی نقش آفرینی ملائکه در تدبیر امور انسان از منظر قرآن کریم (با تأکید بر آرای تفسیری علامه طباطبایی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ابراهیم کلانتری بتول موحدی

منبع: اندیشه نوین دینی سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۴۶

کلید واژه ها: علامه طباطبایی قرآن کریم ملائکه موجودات مجرد تدبیر هستی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۰۰ تعداد دانلود : ۶۹۵

تدبیر هستی در مقام تکوین و تشریع به صورت مستقل، ویژه خداوند بزرگ است. با وجود این، قرآن کریم به صراحت از حضور و نقش آفرینی موجوداتی به نام ملائکه در بسیاری از شئون تدبیری جهان سخن گفته است. ملائکه چگونه موجوداتی هستند و نقش آنان در تدبیر امور انسان که بخش مهمی از هستی به شمار می آید، چگونه است؟ این پژوهش با تکیه بر آرای تفسیری علامه طباطبایی تصویر روشنی از چیستی ملائکه و چگونگی نقش آفرینی آنان در تدبیر امور انسان از نگاه قرآن ارائه می نماید. ملائکه گروهی از مخلوقات خداوند و مجرد از ماده و مکلف به تکالیف تکوینی الهی هستند و در جهان ماده تمثل می یابند؛ درحالی که دارای مراتب وجودی مختلفی هستند. نقش های اصلی این موجودات نامرئی در امور انسان عبارتند از: 1. واسطه بین خداوند و جهان مشهود؛ 2. استغفار برای اهل زمین؛ 3. ثبت اعمال انسان؛ 4. حفاظت از انسان؛ 5. یاری مؤمنان در موقعیت های خاص.

۲۰۴۹۹.

اختلاف و برادری در اندیشه سیاسی امام خمینی

نویسنده: مهدی مهریزی

منبع: حضور ۱۳۸۰ شماره ۳۵

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی ولایت فقیه امام خمینی

تعداد بازدید : ۱۵۰۱

۲۰۵۰۰.

سیاست خارجی دولت دینی با تأکید بر مفاهیم تقیه و انتظار

نویسنده: عسکر دیرباز مسعود صادقی

منبع: مشرق موعود سال پنجم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱۷

کلید واژه ها: سیاست خارجی انتظار تقیه دولت دینی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی حکومت اسلامی امور خارجی و روابط بین الملل

تعداد بازدید : ۱۵۰۰ تعداد دانلود : ۷۳۶

با پیدایش دولت به معنای مدرن آن، رفته رفته امکان یا امتناع پیدایش دولت مدرن دینی به بخشی از مباحث تئوریک علم سیاست تبدیل شد. از سوی دیگر، مذهب شیعی به طور خاص و دولتی که مبتنی بر آموزه های آن باشد نمی تواند در برابر مقوله ای چون انتظار یا تقیه سکوت کرده و سلباً یا ایجاباً از کنار آن بی تفاوت بگذرد. از این رو لازم است در دل تئوری پردازی های متنوع درباره دولت دینی، سرفصلی نوین برای این موضوع های تأثیرگذار تعیین و تبویب گردد. البته در این نوشتار برای دقت بهتر و آسان تر در بحث، از میان ابعاد گوناگون دولت، یک بعد آن که «سیاست خارجی» است و از بین سویه های فراوان انتظار و تقیه، «جنبه های جمعی» آن، منظور نظر قرار گرفته است. بر همین اساس، در این نوشتار پس از تبیین امکان و معنای دولت منتظر، دو راهبرد اساسی پیش روی یک دولت منتظر تشریح شده است که در نهایت متناسب با استبدادی و ناعادلانه دانستن نظام و شرایط حاکم بر جهان، و نیز در اقلیت کمی و کیفی بودن یا نبودن دولت منتظر، یکی از این راهبردها معقول و مناسب تشخیص داده می شود.

درخت حوزه‌های تخصصی