درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۶٬۸۰۱ تا ۱۶٬۸۲۰ مورد از کل ۷۳٬۵۱۴ مورد.
۱۶۸۰۱.

شبهات درباره حضرت یونس در تفاسیر فریقین؛ پاسخ ها و رویکردها

نویسنده:
منبع: مطالعات تطبیقی قرآن پژوهی سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳ 127 - 158

کلید واژه ها: عصمت پیامبران حضرت یونس تفسیر تطبیقی شبهات قرآنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵۳ تعداد دانلود : ۸۰۶
عصمت پیامبران از گناه، از اعتقاداتی است که برخی مسلمان بر آن عقیده اند و البته به روایات فراوانی استناد می کنند. در این میان تفاسیر فریقین با توجه به روایات تفسیری و آیات قرآن، شبهاتی را پیرامون شخصیت حضرت یونس (ع) مطرح کرده اند. پژوهش حاضر شبهات را گونه شناسی کرده و آنها را به ماثور و اجتهادی تقسیم کرده است و در تدوین شبهات، پنج شبهه به شبهات ماثور و دو شبهه به شبهات اجتهادی اختصاص پیدا کرده است. با شناسایی رویکرد پاسخ های ارائه شده توسط مفسران، به ارزیابی و نقد آنها نیز پرداخته شده است. این پژوهش به رویکردهای روایی، عقلی، ادبی، تاریخی و اشاری توجه کرده و به آن ها پرداخته است. در پایان نیز به تمایزات تفاسیر امامیه از تفاسیر اهل سنت در این شبهه اشاره کرده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که همانند قاطبه شیعه، ما نیز به عصمت پیامبران از گناه معتقدیم؛ اما در مورد اینکه پیامبران مرتکب خطا و اشتباه می شوند، باید گفت گرچه منعی در این موضوع وجود ندارد؛ ولی غالب اتدیشمندان شیعی آن را نمی پذیرند. و پیامبران را معصوم از خطا و اشتباه نیز می دانند. برتری فراوانی پاسخ های تفاسیر شیعی نسبت به تفاسیر اهل سنت در ارائه پاسخ های با رویکرد عقلی و برتری فراوانی پاسخ های تفاسیر اهل سنت به تفاسیر شیعی در ارائه پاسخ های با رویکرد ادبی، وجه تمایز پاسخ های مفسران امامیه از اهل سنت است.
۱۶۸۰۲.

نسخه خوانی (9)

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۲۸ آذر - اسفند ۱۳۹۶ شماره ۵ و ۶ (پیاپی ۱۶۷ و ۱۶۸) 41 - 59

کلید واژه ها: نسخه خوانی نسخه خطی خوانش متون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۲ تعداد دانلود : ۳۸۴
نویسنده در نوشتار حاضر در قالب نهمین سلسله انتشارات با عنوان نسخه خوانی، متن چند نسخه را مورد مداقه قرار داده است. این متون بدین شرح اند: •سندی مبنی بر آموزش نگارش سند گواهی سیادت اشخاص که اغلب توسط نقیب النقباء سادات یا کسانی که از طرف او در شهرها نقابت داشتند نوشته و گواهی می شد. •متن وقف نامه انیس الدوله )همسر ناصرالدین شاه( در نسخه ای از بحارالانوار •درباره یک فرمان مذهبی از سوی پادشاه صفوی برای منطقه قفقاز •فتوای به برابری ثواب شصت حج با یک ساعت رفتار به عدل حا کم در یک متن ادبی دوره اول قاجاری •کریم خان زند و مردی که می گفتند کیمیا می داند •نامه نگاری میرفندرسکی و میرداماد به شاه عباس برای رفع ظلم و تعدی از مردم •انتخاب والی مرز ایران و ترکمنستان توسط شاه عباس •چند یادداشت از سفرهای حج خاندان فیض و یادداشتی درباره درگذشت ملاصدرا
۱۶۸۰۳.

سه دستخط جدید از شهید ثانی

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۲۸ آذر - اسفند ۱۳۹۶ شماره ۵ و ۶ (پیاپی ۱۶۷ و ۱۶۸) 187 - 210

کلید واژه ها: زی نالدین بن علی عاملی شهید ثانی دستخطهای شهید ثانی کتابت اجازه نسخ ههای خط مؤلف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۵ تعداد دانلود : ۵۷۴
از زین الدین بن علی عاملی معروف به شهید ثانی ( 911 - 965 ق) عالم مشهور شیعی دستخطهای متعددی در دست است. در این مقاله ضمن بررسی دستخطهای شناخت هشده او از جنبه های مختلف، سه دستخط تازه یاب شهید موجود در گنجینه نسخ ههای خطی کتابخانه ملی ایران به تفصیل معرفی شده است: 1. مجموعه چهار رساله از آثار دوانی و ما داود هروی کتابت شده به خط شهید ثانی در 942 ق )ش 20080 (. 2. اجازه ای از او به محمد بن جمال الدین احمد مشهور به ولی در رجب 957 ق )ش 37270 (. 3. پیشنویس کتابش الفوائد الفوائد لشرح الرساله النفلیه در 955 ق )ش 39136 (. همچنین به اطلاعاتی تکمیلی درباره نسخه الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه )ش 20172 ( اشاره شده که به خط شا گرد شهید نوشته شده و انهایی به خط او دارد.
۱۶۸۰۴.

معرفی و بررسی المستدرک الثانی لوسائل الشیعه (احادیث الائمه الطاهرین بأسانید العامه و المخالفین)

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۲۸ آذر - اسفند ۱۳۹۶ شماره ۵ و ۶ (پیاپی ۱۶۷ و ۱۶۸) 211 - 220

کلید واژه ها: احادیث امامان شیعه (ع) حدیث شیعه مذاهب اسامی منابع اهل سنت منابع زیدیه کتاب المستدرک الثانی لوسائل الشیعه احادیث الائمه الطاهرین باسانید العامه و المخالفین محمود قانصو شهابی عاملی معرفی کتاب نقد کتاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۳ تعداد دانلود : ۲۷۳
یکی از راههای بازیابی احادیث امامان شیعه )ع(، جستجو در منابع دیگر مذاهب اسامی از جمله اهل سنت و زیدیه است. بازیابی این احادیث در منابع این مذاهب فوائد علمی متعددی دارد که از آن جمله می توان به شناخت بخشی از تراث حدیثی امامان )ع( که به مصادر امامیه راه نیافته یا پالایش شده است، رمزگشایی از تصحیفات یا تحریفات متنی و سندی، شناخت طرق موازی نقل حدیث و ... اشاره کرد. یکی از تاش های صورت یافته در راه وصول به این اهداف کتاب المستدرک الثانی لوسائل الشیعه با عنوان فرعی احادیث الائمه الطاهرین باسانید العامه و المخالفین گردآوری شیخ محمود قانصو شهابی عاملی در 21 مجلد است. مولف، صدها منبع حدیثی و غیر حدیثی غیر امامی را جستجو کرده و حدود 25000 حدیث از ائمه معصومین )ع(، اعم از احادیثی که آن حضرات در طریق آن قرار داشته یا انشاء آن بزرگواران بوده، را همراه با تخریجات گاه متعدد از منابع شیعه و اهل سنت گرد آورده است. نویسنده در نوشتار حاضر می کوشد پس از معرفی اثر بر اساس مقدمه مولف، ویژگی های کتاب را برشمرده و به برخی ملاحظات انتقادی پیرامون کتاب بپردازد.
۱۶۸۰۵.

بررسی مبانی هستی شناختی تربیت عرفانی بر اساس مکتب تربیتی «نجف اشرف»(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 19-36

کلید واژه ها: تربیت عرفانی مکتب نجف اشرف مبانی هستی شناختی عرفانی ظهورشناسی عوالم وجود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۴ تعداد دانلود : ۲۰۳
مقاله حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که آیا در بررسی مبانی هستی شناختی تربیت عرفانی، تبیین و رویکرد واحدی وجود دارد؟ یا دیدگاه های مختلفی مشاهده می شود؟ مبانی هستی شناختی تربیت عرفانی نقشی بنیادین در مبانی دیگر، مانند مبانی معرفت شناختی و انسان شناختی و مؤلفه های دیگر، همچون اصول، اهداف و روش های تربیتی دارد. مقاله حاضر درصدد تبیین مبانی هستی شناختی تربیت عرفانی به عنوان مهم ترین مؤلفه تربیتی بر اساس آموزه های مکتب تربیتی نجف اشرف به روش «توصیفی تحلیلی» است. در این پژوهش، از میان دو رویکرد مهم در تبیین مبانی هستی شناختی یعنی «تشکیک در وجود» و «تشکیک در ظهور»، رویکرد دوم مطمح نظر قرار گرفته است. بررسی و تحلیل مباحث نیز بر پایه قرآن و سنت است، نه بر اساس تجارب عارفانه، آن گونه که مکاتبی همچون مکتب ابن عربی بر آن پایه ریزی شده است. سیر عوالم وجود نیز در این تبیین، متفاوت با دیدگاه ابن عربی بیان شده است.
۱۶۸۰۶.

تبیین پیمایشی فرصتها، موانع و راهکارهای نفوذ قدرت نرم نظام جمهوری اسلامی در حج(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: میقات حج دوره ۲۶ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۱) 81 - 104

کلید واژه ها: انقلاب اسلامی قدرت نرم حج ابراهیمی فرصتها موانع حج وپرسشنامه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۲۰۰
با توجه به اینکه مهم ترین هدف این تحقیق کشف و استخراج و رتبه بندی مهم ترین فرصتها، موانع و راهکارهای نفوذ قدرت نرم نظام جمهوری اسلامی در حج می باشد، محقق در این تحقیق به روش دقیق و علمی از طریق پیمایش(پرسشنامه) با استفاده از نرم افزار SPSS   توانست علاوه بر اینکه مهم ترین فرصتها و تهدیدهای قدرت نرم نظام جمهوری اسلامی در فضای حج را کشف و استخراج کند، مواردی که بعضاً تصور نمی شد که از فرصتها و یا تهدیدهای نفوذ قدرت نرم نظام در حج باشند،  را به روش علمی از منظر مهم ترین صاحب نظران حوزه حج؛ یعنی روحانیون کاروان ها، متخصصین بعثه و مبلغین (زبان دانان) در قالب پرسشنامه را اثبات نماید.
۱۶۸۰۷.

اقدامات حضرت زینب علیها السلام در تحکیم نهادهای اجتماعی

نویسنده:
منبع: مطالعات دین پژوهی سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ 13 - 31

کلید واژه ها: حضرت زینب س حضور اجتماعی حضور ساختاری نهاد اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۰ تعداد دانلود : ۲۹۸
زینب کبری(س) پس از مادرشان فاطمه زهرا(س) برترین و فرهیخته  ترین بانوی خاندان رسالت و ولایت است. ایشان دارای گرامی  ترین نسب، پاک  ترین عواطف، بارزترین نمونه عفت و عصمت و بالاترین  فصاحت و بلاغت بوده و والاترین الگوی بانوان با فضیلت در جهان آفرینشند و ویژگی  های الگویی وجود ایشان در تمامی ابعاد سیاسی، اجتماعی، فکری و فرهنگی تبلور یافته است. این مقاله بر آن است تا حضور حضرت زینب(س) را در بعد اجتماعی مورد توجه قرار داده و اقدامات ایشان را در عرصه جامعه به دو صورت تثبیت و تحکیم بنیان نهادهای اجتماعی بررسی کند.
۱۶۸۰۸.

تحلیل نمادهای مبارزه در شعر مظفّر النوّاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادبیات پایداری سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۶

کلید واژه ها: نماد مبارزه مظفرالنواب آگاهی جمعی جامعه عربی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب شعر
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات نمادین نماد و نمادپردازی
تعداد بازدید : ۱۰۰۹ تعداد دانلود : ۸۴۸
شاعر سیاسی و متعهّد عراقی، «مظفّر النوّاب» از جمله شاعرانی است که ویژگی فنّی و تعهّد اجتماعی را در شعر خویش در امتداد یکدیگر می بیند. او بر آن است تا با استفاده از ظرفیت های موجود در شعر، علیه موانع و گسست های جوامع عربی به پا خیزد ؛ به همین سبب، سنگ بنای ساختار فکری اش را بر استراتژی تمرد و سرکشی در مقابل نگرش تسامح آمیز سران عرب و ناکارآمدی شان گذاشته از مقوله های بنیادینی چون اسلوب شعری، تحت تأثیر این اهداف، سود می برد؛ علاوه بر این از جمله شروط لازم و ضروری برای راهیابی به ژرف ساخت های ذهن شاعر، فرایافت نمادهای به کار رفته در مجموعه اشعار وی می باشد. مظفّر النوّاب برای ارائه نگرش ها و آگاهی ها و همچنین برای ارائه تصویری روشن از تقابل میان این مباحث و واقعیّت های جامعه عربی، رمزهای شعرش را از دامان آگاهی جمعی جوامع عربی برگزیده، مفاهیم انتزاعی را از ورای آنها بیان می کند. در این مقاله، سعی شده تا با مطالعه دیوان شاعر، میزان انسجام و همبستگی دو سویه میان کارکرد نمادها و جهان بینی وی لحاظ گردد.
۱۶۸۰۹.

نقد و بررسی کتاب «جبر و اختیار» اثر استاد محمدتقی جعفری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سفینه سال چهاردهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۵۴ «ویژه عدل الهی»

کلید واژه ها: اختیار جبر محمدتقی جعفری کتاب جبر و اختیار

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلاسفه اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات شخصیت ها[زندگینامه ها؛ اندیشه ها و..]
تعداد بازدید : ۳۲۲۵ تعداد دانلود : ۲۷۷۸
کتاب «جبر و اختیار» از جمله آثار نوشته شده در مورد بحث جبر و اختیار به قلم مرحوم استاد محمدتقی جعفری می باشد. از آنجا که این بحث در علوم گوناگونی از جمله فلسفه، کلام و مباحث انسان شناسی مورد دقت و بررسی قرار می گیرد، کتابهای زیادی در این زمینه نوشته شده اند و هریک از زوایای مختلف به موضوع نگاه کرده اند. استاد محمد تقی جعفری خواسته نگاه جامعی به موضوع جبر و اختیار داشته باشد. همین ویژگی آن را از سایر کتب نوشته شده در این زمینه متمایز ساخته است. این نوشتار درصدد بررسی و نقد این اثر می باشد.
۱۶۸۱۰.

بررسی هم سویی آموزه های اخلاقی قرآن و ادبیات عامیانه شهربابک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال هشتم پاییز ۱۳۹۶ شماره ویژه نامه

کلید واژه ها: فرهنگ عامیانه شهربابک آموزه های اخلاقی قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۵ تعداد دانلود : ۶۰۱
اخلاق و ارزشهای اخلاقی از مواردی است که قرآن بسیار به آن پرداخته است. آموزه های اخلاقی،آموزه هایی هستند که سجایای نیکو و پسندیده مانند عدل، صداقت، مهربانی و درستکاری را آموزش می دهند و انسان را از عادت های زشت مثل دروغ، خیانت و ظلم و... بر حذر می دارند. اخلاق یکی از اولویت های جهان امروز است و در هر جامعه ای نقش تعیین کننده ای در سعادت آن جامعه دارد به همین دلیل بررسی آن بسیار مهم و حیاتی است. در این مقاله بر آنیم،که با بررسی آموزه های اخلاقی در ادبیات عامیانه شهربابک نشان دهیم که آموزه های اخلاقی در فرهنگ و ادبیات عامیانه این مردم نه تنها بی ارتباط با قرآن نیست، بلکه برگرفته از آموزه های اخلاقی قرآن و هم سو با آن است
۱۶۸۱۱.

تحلیل شخصیت معاویه بر اساس گزارشهای تاریخی حکومت او(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۵) 71-96

کلید واژه ها: معاویه گزارشهای تاریخ تحلیل شخصیت شروط زمامداری حکومت و مدیریت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷۵ تعداد دانلود : ۵۳۲
شخصیت معاویه به عنوان یکی از خلفای مسلمانان در منابع تاریخی دارای دو وجه متفاوت است. در وجهی او حاکمی با تدبیر است که مردمان به اختیار پذیرفتار و فرمانبردار اویند و در وجه دیگر پادشاهی تجمل گراست که با بی تدبیری خود مردمان را به هلاکت کشانده است. بنابراین این سوال پیش می آید که شخصیت واقعی او در مقام یک حاکم به چه شکل بوده است. برای دستیابی به پاسخ این سوال گزارشهای تاریخی منابع اولیه با یکدیگر مقایسه شده که با بررسی آنها می توان چنین استنباط کرد که معاویه فردی حیله گر بوده که مردمان را با فریبکاری به اطاعت کورکورانه خود کشانده و آنان را از سعادت و اصلاح دور کرده است. بویژه که با مقایسه عملکرد وی با شروط مدیریتی که از نهج البلاغه گرفته شده است می توان به این نتیجه رسید که او هیچ یک از شروط لازم برای مدیریت را نداشته و در واقع شایسته حکومت بر مردم نبوده است.
۱۶۸۱۲.

ارائه الگوی مشارکت شهروندان در احساس مسائل عمومی مبتنی بر اخلاقیات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال هشتم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۲۹)

کلید واژه ها: مشارکت شهروندان احساس مشکل مسائل عمومی اخلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۲ تعداد دانلود : ۳۷۹
پژوهش حاضر به طراحی و ارائه مدل مشارکت شهروندان در احساس مسائل عمومی مبتنی بر اخلاقات پرداخته است. این تحقیق ازنظر هدف، اکتشافی و از نظر روش، تلفیقی از روش های کیفی و کمی بود. در مرحله اول از روش کیفی و از نوع تحلیل محتوا استفاده شد و در مرحله دوم تحقیق از تکنیک دلفی، جهت تعیین ابعاد و مولفه ها مشارکت شهروندان استفاده گردید. پس از طی سه مرحله دلفی، برای مشارکت شهروندان در احساس مسائل عمومی، بعداطلاع رسانی با مولفه های (حضوری و غیر حضوری). بعدحمایت با مولفه های (قانونی، سازمانی ،اقتصادی). بعد همکاری با مولفه های (فردی،سازمانی ،اجتماعی) و بعداختیار شهروندی با مولفه های (فردی، اجتماعی، سیاسی) مورد تایید خبرگان قرار گرفت. جهت پیمایش و آزمون مدل جامعه آماری شهروندانی بود که به عنوان ارباب رجوع به مجلس شورای اسلامی مراجعه نمودندکه با استفاده از جدول مورگان و روش نمونه گیری تصادفی تعداد 388 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. تجزیه وتحلیل داده های پژوهش با کمک نرم افزارهای اس پی اس اس و اسمارت پی ال اس تحلیل عاملی تاییدی ،مدل یابی معادلات ساختاری صورت پذیرفت و سازه الگو طبق تجزیه و تحلیل های بعمل آمده تایید شد. یافته ها حاکی از آن است که میزان واریانس تبیین شده احساس (89/0) اس ت. مثبت بودن مقادیر Q برای تمامی متغیرها نشان می دهد که این متغیرها موجبات ارتقاء مشارکت شهروندان را فراهم می کند.
۱۶۸۱۳.

نقش هوش معنوی و عمل به اعتقادات مذهبی در سلامت روان دانشجومعلّمان دانشگاه فرهنگیان(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال هفتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۶ (پیاپی ۴۸) 135 - 157

کلید واژه ها: هوش معنوی عمل به اعتقادات مذهبی سلامت روان دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۶ تعداد دانلود : ۴۰۵
هدف اصلی پژوهش حاضر پیش بینی سلامت روان دانشجومعلّمان دانشگاه فرهنگیان بر اساس هوش معنوی و عمل به اعتقادات مذهبی است . روش در این پژوهش، همبستگی بوده است. بدین منظور، 324دانشجومعلّم (147دختر و 177پسر) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه ای متشکل از مقیاس های هوش معنوی، عمل به اعتقادات مذهبی و سلامت روان پاسخ دادند. داده ها با روش «رگرسیون چندگانه» تحلیل شد. نتایج حاصل از آزمونِ معناداری ضرایب همبستگی نشان داد بین هوش معنوی و سلامت روان (43/0 r=، 01/0>p) و عمل به اعتقادات مذهبی با سلامت روان (28/0 r=، 01/0<p) رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین، نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه نشان داد هوش معنوی می تواند سلامت روان دانشجومعلّمان را پیش بینی کند؛در حالی که عمل به اعتقادات مذهبی در پیش بینی سلامت روان آن ها نقش معناداری نداشت. کل نتایج نشان داد هوش معنوی می تواند سلامت روان دانشجومعلمان را تبیین کند.
۱۶۸۱۴.

تأثیرات اخلاقی استفاده از فضای مجازی بر پیوند زناشویی و روابط فرزندان در خانواده(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال هفتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۸ (پیاپی ۵۰) 11 - 37

کلید واژه ها: فضای مجازی اخلاق ارزش های خانوادگی روابط زناشویی حریم زندگی خصوصی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹۶ تعداد دانلود : ۶۰۶
این مقاله بر آن است تا برخی از تأثیرات اخلاقی استفاده از فضای مجازی را بر پیوند زناشویی و روابط فرزندان در خانواده برشمارد. بدین منظور، ابتدا تأثیرات اخلاقی فضای مجازی با روش کتابخانه ای و به طور توصیفی- تحلیلی تبیین و سپس پیامدهای آن بر روابط زناشویی و فرزندان در خانواده بررسی شد. یافته ها نشان داد در کنار مزایای فضای مجازی، معایبی نیز وجود دارد. نداشتن آگاهی کافی درباره فضای مجازی می تواند آسیب های اخلاقی زیادی را برای خانواده و روابط اعضای آن در پی داشته باشد. مطالعات بیانگر آن است که میان استفاده از فضای مجازی و آسیب ارزش های خانوادگی رابطه وجود دارد؛ به گونه ای که فضای مجازی موجب تغییراتی در گفتار، رفتار و اخلاق نسل جدید شده است. هرچه میزان استفاده از شبکه های مجازی در خانواده بیشتر باشد، تعاملات خانوادگی کمتر می شود و سرمایه اجتماعی پیوند خانوادگی رو به زوال می رود. امروزه با ظهور فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی نوین در فضای مجازی و حقیقی، حریم زندگی خصوصی ازنظر اخلاقی به مخاطره افتاده است. نتایج پژوهش نشان داد این تهدید می تواند آسیب هایی جبران ناپذیر به جنبه های مختلف نظام خانواده وارد کند. شماری از این آسیب ها عبارتند از: تضعیف نقش خانواده به منزله مرجع، کاهش ارتباط والدین با فرزندان، بی اعتمادی زوجین به یکدیگر، دروغگویی، افزایش فاصله عاطفی و روحی زوجین و اعضای خانواده از یکدیگر، افزایش طلاق و هنجارشکنی های اخلاقی، ترویج عشق های مجازی، بی توجهی به مسئولیت ها، تضعیف ارزش های اخلاقی، افزایش ارتباطات نامشروع و ... .
۱۶۸۱۵.

آموزه های عرفانی پیران در الهی نامه عطار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۳ بهار ۱۳۹۶ شماره ۵۱

کلید واژه ها: عطار الهی نامه عقل نفس عشق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴ تعداد دانلود : ۷۲
الهی نامه، پس از منطق الطیر یکی از ارجمند ترین مثنوی های عطار است. این مثنوی، یک داستان بلند است که از 22 مقاله و با بهره گیری از عنصر «گفت وگو»، میان پدری با شش پسر خود، که هر یک آرزویی دارد، تشکیل شده است.آرزوهایی که برای ارجاع به حقایقشان تأویل می شوند و پدر آن ها را تأویل می کند. عطار برای بیان اندیشه های عرفانی خویش، از حکایت های تمثیلی بسیاری استفاده کرده است. بخشی از این حکایت ها که از زبان عارفان نقل می شود، مفیدترین ابزار برای تجسّم آموزه های عرفانی عطار به شمار می آید. این مقاله سر آن دارد که پس از معرفی الهی نامه، حکایت عارفان را، برای ردیابی اندیشه های عطار، که حاوی مقوله هایی مشخص نظیر معنی گرایی، ترک و بی توجهی به خیال اندیشی، دنیا، کم خواری، پاکبازی و مرگ است را دسته بندی نماید. این پژوهش که از رهگذر باز خوانی حکایات عارفان شکل می گیرد، نشان می دهد که عطار کما بیش به تمام آن چه سالک برای طی طریق با همرهی پیر نیازمند است، اشاره کرده و در تمام این مسیر به گذر دادن مخاطب از نقص به کمال کوشیده است.
۱۶۸۱۶.

اشارات عرفانی غزلیات حافظ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۴ زمستان ۱۳۹۶ شماره ۵۴

کلید واژه ها: عرفان حافظ نهج البلاغه عرفان اسلامی روح نفس عشق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۶۸
پژوهش حاضر که به تبیین اشارات عرفانی حافظ با توجه به تفکرات اسلامی علل خصوص نهج البلاغه پرداخته است. به صورت توصیفی- تحلیلی و کتابخانه ای با استفاده از فیش برداری منابع مختلف و همچنین برداشت های نگارنده تدوین گردیده است. برخی از غزلیات عرفانی حافظ که در این پژوهش آمده حاکی از آن است که روح آدمی در قفس تن اسیر شده و با آزادی به سوی ملکوت و منبع اصلی خویش عروج خواهد کرد و دنیای مادی را مانعی برای رسیدن روح به معنویات و سیر در ملکوت می داند. همچنین خطب نهج البلاغه و آیات قرآن کریم، فرایند بازگشت پذیری روح به مبدأ الهی را با دلایلی عقلی تر و بیانی قابل ادراک برای هر خواننده ای به تصویر می کشد و حافظ که پرورش یافته مکتب قرآن است متأثر از این آموزه های معرفتی و با بیانی دلنشین این فراق و سرگشتگی روح را از منزل ازلی یادآوری نموده است.
۱۶۸۱۷.

عصمت اهل بیت(ع) از نگاه ابن عربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۷ 23 - 47

کلید واژه ها: اهل بیت عصمت تطهیر مزاج اعدل ابن عربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۶ تعداد دانلود : ۱۵۰
عصمت اهل بیت] از مسائلی است که با نگاهی مختصر به متون اسلامی قابل پذیرش و اثبات می باشد. در آیه 33 سوره مبارکه احزاب  و روایات موجود در منابع روایی شیعه و اهل سنت به صراحت بر این مطلب که خداوند خواسته، هرگونه رجس و آلایش را از اهل بیت نبوت] زدوده و ایشان را از هرعیب پاک و منزه نماید اشاره شده است. باوجود این برخی از گروه های کلامی چنان که باید حقیقت این مسئله را درک نکرده و سطحی نگری و تعصب آنان سبب شده است که عصمت اهل بیت رسول خدا, را برنتابند یا کسان دیگری را بدون دلیل، در عصمت با اهل بیت] شریک پندارند. از کسانی که این مسئله مهم و اساسی را مورد تحقیق قرار داده است، عارف پر آوازه جهان اسلام، محی الدین ابن عربی است. در تحقیق حاضر افزون بر تحلیل عرفانی حقیقت عصمت، با بررسی عبارات شیخ، نشان داده شده که او نه تنها قائل به عصمت مطلقه اهل بیت] است، بلکه ایشان را عین طهارت می داند و مراد او از اهل بیت همان پنج تن آل کساء] است. همچنین به این اشکال که شیخ، عصمت را مانع از گناه نمی داند، پاسخ داده شده است.
۱۶۸۱۸.

واکاوی مفاد «باید عمومی» و پیامدهای آن در نظریه اعتباریات علامه طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۷ 49 - 72

کلید واژه ها: اعتباریات باید عمومی اعتبار وجوب علامه طباطبایی نسبی گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴ تعداد دانلود : ۸۹
اعتبار وجوب باید یکی از مصادیق اعتباریات عملی مطرح شده در نظریه اعتباریات علامه طباطبایی است. علامه معتقد است هیچ فعلى از انسان بدون اعتبار یک باید عمومی صادر نمى شود. در مقابل، بزرگانی بر این باورند که اعتباری دانستن باید، موجب تسرّی نسبیت به حوزه های فقه و اخلاق می شود، لذا یا به انکار چنین بایدی ملتزم شدند و یا با برگرداندن آن به معقولات ثانوی مشکل بایدِ مسائل فقهی و اخلاقی را حل کردند. اما مفاد بایدِ عمومی چیست و آیا منجر به نسبی گرایی می شود؟ این تحقیق به شیوه تحلیلی و نقادانه نشان داده است که مفاد باید عمومی از نگاه علامه غیر از آن چیزی است که منتقدانش برداشت کرد ه ا ند. ماهیت و کارکرد باید اعتباری با بایدهای فقهی و اخلاقی متفاوت است و شبهات مطروح شده، ناشی از خلط بین این دو مطلب می باشد. اعتبار باید عمومی هیچ گاه منجر به نسبیت نمی شود و اصولاً خاستگاه و جایگاه این باید به گونه ای است که نسبت به ارزشی و غیر ارزشی بودن افعال خنثی است.  
۱۶۸۱۹.

استدلال گرایی نا واقع گرایانه؛ نقد مبانی معرفت شناختی نظریه عقلانیت و معنویت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینه معرفت سال هفدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۵۰ 135 - 150

کلید واژه ها: معنویت عقلانیت ابزاری استدلال گرایی معرفت شناسی ناواقع گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۶۵
نظریه معنویت و عقلانیت، تنها راه کاهش آلام انسان و رهایی بشر را در پیوند میان عقلانیت و معنویت می داند. در نگاه نظریه پرداز دین سنتی با عقلانیت جدید (مدرن) تأیید نمی شود؛ از این رو در جهان معاصر نمی تواند نقش تاریخی خود را برای کاهش رنج های بشری ایفا کند و باید معنویت را جایگزین آن کرد. نظریه با صرف نظر از اضطراب در مفهوم و کاربرد عقلانیت جدید، در نهایت بر مبنای ترکیبی از «عقلانیت ناواقع گرا» برای اثبات «عقل گریز» و «راز» بودن باورهای معنوی و «عقلانیت ابزاری» برای اثبات بهداشت و مطلوبیت روانی آن باورها طرح ریزی می شود. عقلانیت ابزاری و عقلانیت ناواقع گرا هر دو با اشکالات متعددی از سوی منتقدان مواجه شده است، اما اشکالات مهم تر در نتایجی است که بر مبنای عقلانیت ناواقع گرا متوجه مهم ترین عناصر این نظریه می شود. مهم ترین عنصر این نظریه از نگاه نظریه پرداز، هدف آن است. هدف طرح این نظریه کاهش آلام بشر است؛ در حالی که این هدف با عقلانیت ناواقع گرا حاصل نمی شود. هم چنین مبنای ناواقع گرایی در باورمندی به معنویت،  موجب ورود خرافات به باورهای معنوی می شود.
۱۶۸۲۰.

تأثیرات جریان مدینه محوری در گسترش و ترویج برخی قرائات قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآن و حدیث سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۲۰)

کلید واژه ها: مدینه بصره تاریخ اسلام اختلاف قرائات قراء سبعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۹ تعداد دانلود : ۷۶۹
بررسی تحولات صورت گرفته در خصوص گسترش قرائات در بوم های مختلف و شیوع اختلافات و کثرت قُراء مشهوری که قرائتی خاص بدان ها منتسب است، نشان می دهد که جریان های تاریخی فرهنگی مهمی زمینه ساز این اختلافات بوده و در پژوهش های قرآنی می بایست به این گونه عوامل تاریخی و فرهنگی نیز توجه نمود. از جمله این جریان های تاریخی فرهنگی مهم و اثرگذار در بسیاری از تحولات علوم قرآنی، جریان «مدینه محوری» بوده است که در این مقاله تلاش شده تا تأثیرات این جریان در گسترش و ترویج برخی قرائات قرآنی در طول تاریخ جهان اسلام بررسی شود. آنچه اهمیّت پرداختن به این موضوع را ترسیم می کند؛ ابهام در برخی گزارش های تاریخی مربوط به علل گسترش و ترویج برخی قرائت های خاص در بوم های خاص جهان اسلام است که به علت تحوّل فهم های مختلف صورت گرفته از این گزارش های تاریخی درگذر زمان، و عدم تبیین دقیق جریان های تاریخی فرهنگی، امروزه نتوانسته ایم نگاه واقع بینانه ای به مسئله اختلاف قرائات قرآنی داشته باشیم.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان