فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸٬۰۴۱ تا ۸٬۰۶۰ مورد از کل ۷۳٬۴۵۳ مورد.
۸۰۴۱.

مستندات قرآنی دیدگاه مقام معظم رهبری در عرصه سیاست خارجی

کلید واژه ها: قرآن مستندات قرآنی مقام معظم رهبری سیاست خارجی بیانیه گام دوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۹ تعداد دانلود : ۴۶۶
حفظ عزت مسلمین از مهم ترین اهداف و ره آوردهای انقلاب اسلامی بوده و در ضمن داشتن روابط فعال با دولت ها و ملّت ها، عدم اعتماد به استکبار از سیاست های جمهوری اسلامی بوده و پایه ای سیاست خارجی خود را بر سه اصل عزت، حکمت و مصلحت مبتنی نموده است. رهبر انقلاب اسلامی هم در حوزه نظر و هم در حوزه عمل آن را تئوریزه نموده، به بیان شاخصه و ویژگی های سیاست خارجی پرداخته است. با توجه به اینکه جامعه اسلامی امروز با چالش فراوان در روابط خود با جهان روبرو است، ضروری است که مستندات قرآنی دیدگاه رهبر انقلاب در مورد سیاست خارجی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. نگارندگان با مراجعه به آثار رهبری و آیات کلام وحی و دیدگاه مفسران و با بهره گیری از روش توصیفی و تحلیلی به بررسی و مستندسازی دیدگاه رهبر انقلاب پرداخته اند. یافته ها نشان می دهد که اسلام از داشتن روابط با کشورها غیر محارب و غیر متخاصم منع نکرده، بلکه استقبال نموده است. همچنین از بررسی آیات کلام وحی به دست آمد که مرزبندی با دشمن و عدم اعتماد به آن و نیز حمایت از ملّت های مسلمان و مستضعف وظیفه ی حکومت اسلامی است و همان طور از آیات قرآن بدست می آید، که عدم سازش با استکبار و مقابله با آن از مسلمات سیاست خارجی اسلام است که مقام معظم رهبری در بیانات و سخنرانی های مختلف خود طی سالیان ممتد به آن اشاره نموده و الگویی عملی از سیاست خارجی اسلامی را نیز به نمایش گذاشته اند.
۸۰۴۲.

ضوابط نصب قاضی غیرمجتهد بر پایه عناوین ثانوی مصلحت و اضطرار(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: اجتهاد قاضی نصب قاضی قاضی غیرمجتهد قاضی مقلد عناوین ثانوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۳ تعداد دانلود : ۱۷۵
«اجتهاد» از شروط مهمی است که فقها برای قاضی قرار داده اند. این نظر بر اساس احکام اولیه است. اینک مسئله این است که آیا بر اساس عناوین ثانوی مانند اضطرار، حرج، مصلحت و... می توان به جواز قضاوت مقلد حکم کرد؟ فقها در این مورد اختلاف دارند. به نظر می رسد حق با اکثریت آنها باشد که قضاوت مقلد را مجزی می دانند. این تحقیق با هدف شناخت محدوده این مجزی بودن و شرایط آن و وظایف هر یک از حاکم و قاضی مقلد، در فرض تحقق عناوین ثانوی اضطرار و مصلحت، با روش توصیفی-تحلیلی در حوزه اندیشه های فقهی و با گردآوری کتابخانه ای انجام شده است. نتیجه آن این است که باید «حکم حاکم در دایره شریعت باشد»، «اهم بر مهم مقدم گردد»، «در تشخیص عناوین ثانوی از مشورت استفاده شود» و مقلد هم باید در مقام قضاوت «بر اساس فتوای مجتهد ناصب» حکم کند و در امور قضایی «مشورت» نماید؛ به علاوه، اینکه حاکم وظایفی در رابطه با قاضی غیرمجتهد دارد؛ از جمله «ایجاد بستر مناسب برای قضاوت وی»، «مشروعیت بخشی به قضاوت غیرمجتهدان» و «تقدیم اصلح بر صالح».
۸۰۴۳.

تحلیل محتوای کتاب های فارسی متوسطه اول بر پایه ساحت های شش گانه تربیت در سند تحول بنیادین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ساحت های شش گانه تربیت سند تحول بنیادین کتاب های فارسی متوسطه اول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸۴ تعداد دانلود : ۵۴۹
هدف از پژوهش حاضر، بررسی میزان توجه به ساحت های شش گانه تربیت در سند تحول در کتاب های فارسی متوسطه اول (1399-1400) و ارزیابی انطباق محتوای این کتاب ها با ساحت های یادشده است. در این پژوهش که با استفاده از روش تحلیل محتوای کمّی و با واحد تحلیل جمله انجام شده است، ابتدا با توجه به هدف های سند تحول بنیادین در دوره یادشده، مؤلفه های مربوط به هر ساحت (شامل ساحت اعتقادی، عبادی و اخلاقی: 31 مؤلفه؛ ساحت اجتماعی و سیاسی: نُه مؤلفه؛ ساحت زیستی و بدنی: چهار مؤلفه؛ ساحت علمی و فناوری: نُه مؤلفه؛ ساحت اقتصادی و حرفه ای: دَه مؤلفه؛ ساحت تربیت زیبایی شناختی و هنری: نُه مؤلفه) را استخراج و تبیین کرده ایم؛ سپس متن کتاب های موردبحث را براساس این مؤلفه ها بررسی کرده و داده های هر بخش را با استفاده از شاخص های آماری-توصیفی (فراوانی و درصد) تجزیه و تحلیل کرده ایم. طبق نتایج به دست آمده، از مجموع 688 فراوانی، ساحت تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی با 262 واحد و ساحت تربیت زیستی و بدنی با نوزده واحد، به ترتیب دارای بیشترین و کمترین فراوانی هستند؛ همچنین بالاترین ضریب اهمیت (0.17176) و بارِ اطلاعاتی (0.99704) به ساحت اعتقادی، عبادی، اخلاقی و پایین ترین میزان به ساحت تعلیم و تربیت اجتماعی و سیاسی با ضریب اهمیت 0.15648 و بارِ اطلاعاتی 0.90833 اختصاص دارد. توجه به ساحت اعتقادی و اخلاقی در کتاب های مورد مطالعه به عنوان اولویت اول، با هدف های کلی سند تحول بنیادین مناسبت و مطابقت دارد؛ اما بازنگری در محتوای این آثار ازمنظر ساحت تربیت زیستی و بدنی، با توجه به نیازهای جسمانی و وضعیت سنی فراگیران در دوره متوسطه اول، ضروری به نظر می رسد.
۸۰۴۴.

اعتبارسنجیِ تعاریف «معجزه» در منابع اسلامی، با محوریت قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اعجاز قرآن معجزه تحدی علم کلام نبوت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۴ تعداد دانلود : ۱۷۴
یکی از مباحث کلامی که در ذیل آیات تحدی شکل گرفت، مبحث "معجزه" است. اندیشمندان این اصطلاح را برای سند و نشانه نبوت پیامبران جعل کرده اند؛ اما تعریف متقن و جامعی برای معجزه ارائه نداده-اند، هر کسی با توجه به شناخت و درک خود از قرآن کریم و برخی گزارشات تاریخی و همچنین آیات تحدی موجود در قرآن، تعریفی برای معجزه ارائه کرده است. نتایج حاصل از پژوهش حاضر عبارت اند از: 1. معجزه در لغت، اسم فاعل و به معنای عاجز کننده می باشد که اندیشمندان مسلمان آن را برای فعلی خارق الطبیعه که سند و مثبِت رسالت مدعی نبوت بوده می باشد، انتخاب کرده اند؛ 2. معجزه بر اساس آیات قرآن در خصوص معجزات حضرت عیسی و موسی7و ادلّه عقلی از ضروریات و لوازم پیامبری است و آنچنان که برخی از اندیشمندان بیان داشته اند ضرورت دفاعی صِرف نیست؛ 3. ضرورت ارائه معجزه ، استدلال و برهان آفرینی آن می باشد تا عقل بتواند صدق ادعای مدعی نبوت را تأیید کند؛ 4. معجزه در دلالت خود بر صدق مدعی نبوت نیاز به قواعد اصولی ندارد؛ 5. بهترین تعریف جامع و مانع از نظرگاه قرآن، معجزه عبارت است از: صدور دفعی فعلی خارق الطبیعه از مدعی نبوت جهت دلالت بر صدق مدعای خود.
۸۰۴۵.

تاثیر مبانی تفسیری سید قطب بر رویکرد تفسیر عصری وی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سید قطب فی ظلال القرآن تفسیر اجتماعی تفسیر عصری رویکردهای تفسیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵ تعداد دانلود : ۱۷۶
در دوران معاصر ، تفسیر قران تحولات عمیقی را در پی داشته است که از نتایج بارز آن ، باز اندیشی ونواندیشی در فرایند تفسیر قرآن است . وجود چنین انگاره ای بین مفسران در یک صد ساله اخیر وکاربست آن در حوزه مطالعات تفسیری ، جریان تفسیر اجتماعی قرآن را رقم زده است .سید قطب از مفسرانی است که در روزگار خویش با نگارش تفسیر فی ظلال القران از سنت تفسیری گذشته فاصله گرفت وبا شعار بازگشت به قرآن - البته با خوانش خاص خود این مفسر- ، ظرفیت اجتماعی تفسیر را جان تازه ای بخشید. او بر این باور است با تبیین روز آمد آموزه های قرآنی وعصری نگری که محصول تحولات اجتماعی فرهنگی است ، می توان به نیازهای فردی اجتماعی جامعه اسلامی را پاسخ داد .این جستار به روش توصیفی وتحلیلی وبا مرور وتعمق بر آثار تفسیری و قرآنی سید قطب ، ضمن بررسی شاخصه های تفسیر عصری این مفسر به این نتیجه رسیده که رهیافت وی در پرتو مبانی ویژه تفسیری اش ، قابل ردیابی است .مقاله پیش زو با ذکر نمونه های تفسیری این شاخصه ها را مورد بررسی وتحلیل قرار داده است .
۸۰۴۶.

کاربرد هوش مصنوعی در پژوهش های علوم اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۲ تعداد دانلود : ۴۰۳
آنچه در این مقاله از نظر شما خوانندگان محترم می گذرد، گزیده ای از متن وبینار مهندس احمد ربیعی زاده، مدیر محترم اداره پردازش هوشمند مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی است که در 24 آذرماه 1399 مصادف با هفته پژوهش ارائه شده بود. از آنجا که این وبینار، مشتمل بر نکات مفید در خصوص کاربرد هوش مصنوعی در پژوهش های علوم اسلامی است، مناسب دیده شد در فصلنامه ره آورد نور انعکاس یابد. طی این وبینار، با مقوله هوش مصنوعی و کاربردهای آن در پژوهش های علوم اسلامی و نمونه هایی از این دستاوردها در تولیدات وبی و نرم افزارهای ویندوزی مرکز نور آشنا می شوید.
۸۰۴۷.

عوامل مؤثر در مراتب نیت از دیدگاه قرآن و روایات(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: مراتب نیت عوامل قرآن روایات اخلاص

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲ تعداد دانلود : ۴۳۹
اساساً نیت، به عنوان روح و حقیقت عمل، نقشی تعیین کننده در ارزش عمل دارد. هرچه نیت عمل خالص تر باشد، آن عمل ارزشمند تر است. در مقابل، هر میزان که نیت ناخالص شود، عمل را به همان اندازه بی ارزش و حتی دارای ارزش منفی می کند. به عبارت دیگر، «نیّت» دارای درجه و رتبه است. اما اینکه چه عواملی موجب شکل گیری این مراتب است، سؤالی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته و این مقاله در صدد پاسخ به آن است. .توجه به این عوامل می تواند، انسان را در کیفیت بخشیدن به عمل خود یاری رساند. این مقاله، به روش توصیفی تحلیلی و با مطالعه آیات و روایات و مراجعه به منابع تفسیری، اخلاقی و روایی، به بررسی عوامل مؤثر در مراتب نیت از دیدگاه آیات و روایات می پردازد. نتایج تحقیق حاکی از این است که معرفت، ایمان، توجه و محبت، به عنوان عوامل شکل دهنده نیت، هرقدر ارتقا پیدا کنند، نیت هم به شکل متناظر با آنها تعالی می یابد، توفیق الهی در مرتبه ای بالاتر از سایر عوامل در تحقق نیت مطلوب مؤثر است.
۸۰۴۸.

یادکرد نام امام حسین(ع) در تورات (مطالعه موردی: نقد و تحلیل مقاله «الإمام الحسین(ع) بین القرآن والتوراه والإنجیل»)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امام حسین (ع) شطء عهد قدیم آیات نمادین تورات همراهان رسول الله (ص)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳ تعداد دانلود : ۱۲۰
بر اساس آیه 29 سوره مبارکه فتح، پیامبر اکرم(ص) و همراهانش، در کتب آسمانی پیشین یاد شده اند. نبودن نام رسول الله(ص) و اهل بیت(ع) در کتاب مقدس کنونی، پژوهشگران را برآن داشته است تا به رمزگشایی بخشی از آیات عهدین در این موضوع همت گمارند. مقاله «الإمام الحسین(ع) بین القرآن والتوراه والإنجیل» به قلم پژوهشگر عراقی ، خانم زهور کاظم زعیمیان، در مجله السبط، نمونه ای از این دست است که کوشیده تا نماد های مورد اشاره آیه شریفه مذکور را در کتاب مقدس بازجوید. وی با اعتقاد به نمادین بودن آیاتی از کتاب مقدس، که حاوی نشانه های اصحاب کسا(ع) است، واژه «شَطْء» (جوانه) را نشانگر امام حسین(ع) و «شاخه» را مفهوم و نماد متناظر آن در تورات می داند. درعین حال که دیدگاه تفسیری وی نوآورانه و قابل تأمل است، اشکالاتی روشی در اثر او به چشم می خورد که از اعتبار آن می کاهد. جستار حاضر با هدف بررسی و نقد مقاله نام برده در موضوع یادکرد نام امام حسین(ع) در تورات، و با اتخاذ روش توصیفی تحلیلی به رشته تحریر درآمده است تا با یادآوری نمونه هایی از خطاهای رایج در این گونه از مقالات، راهکاری برای آفرینش آثار علمی روشمند و متقن پیش نهد.
۸۰۴۹.

انواع روایات تأویلی سوره هود درباره امام علی(ع)

کلید واژه ها: روایت تفسیری روایت تأویلی انواع تأویل امام علی (ع) سوره هود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۴ تعداد دانلود : ۱۲۶
یکی از آموزه های اهل بیت (علیهم السلام) در بیان معارف قرآن کریم، گشودن دریچه ای نو و هماهنگ با زمان به نام تأویل است. آیات قرآن افزون بر آنچه از ظاهر آنها استفاده می شود، دارای تأویل اند و بهترین راه دست یافتن به تأویل قرآن از طریق اهل بیت(علیهم السلام) می باشد؛ زیرا طبق حدیث ثقلین، اهل بیت(علیهم السلام) عدل قرآن به شمار می روند. در بسیاری از روایات تفسیری اهل بیت(علیهم السلام) به تأویل آیات قرآن پرداخته شده است. این پژوهش در پی یافتن پاسخ به این پرسش است که در روایات تفسیری سوره هود چه نوع تأویلاتی نسبت به امام علی(ع) صورت گرفته است. در این راستا، روایات تأویلی مرتبط با امام علی(ع) از بین روایات تفسیری سوره هود استخراج گردید و با روش توصیفی- تحلیلی مشخص شد که چهار نوع تأویل در این روایات درباره آن حضرت وجود دارد که عبارت اند از: معنای باطنی آیه، مصداق باطنی آیه، مصداق آیه در گذر زمان (جری و تطبیق) و مصداق اتمّ اطلاق یا عموم آیه. 
۸۰۵۰.

الگوی مطلوب حکمرانی در پرتو سیستم مستقل قضایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قوه قضاییه استقلال مالی تشخیص صلاحیت حکمرانی خوب شهروندان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۱۵۰
استقلال قضایی از ابزارهای تامین کننده بی طرفی در رسیدگی های قضایی می باشد به همین دلیل قوه قضاییه نیاز مند این امر می باشد که در رسیدگی های قضایی بی طرفی خود را حفظ کند این بی طرفی و استقلال با ابزارهای چندی تامین می شود از جمله استقلال مالی قوه قضاییه و استقلال در تشخیص صلاحیت. هر کدام از این عناصر به قوه قضاییه کمک می کند به عنوان رکنی مستقل اقدام کند و از جهت گیری های مختلف به دور باشد برای بررسی استقلال قوه قضاییه، به بیان مختصری راجع به تفکیک قوا در غرب و ایران پرداخته می شود سپس به عناصر استقلال قوه قضاییه اشاره می شود. حکمرانی فرایندی است که مشکلات و معضلات جامعه را با تلاش و تکاپوی جمعی و با اتکا به قدرت عمومی و به کارگیری آن حل و فصل می نماید. هرگاه چنین مفهومی از حکمرانی بر کیفیت و نحوه انجام وظایف آن تاکید کند، مفهوم حکمرانی خوب شهری مطرح می گردد. حکمرانی خوب شهری مجموعه ای از افراد، نهادها، بخش عمومی و خصوصی است که امور شهر را برنامه ریزی کرده و اداره می نماید و پیوند ناگسستنی با رفاه شهروندان دارد.
۸۰۵۱.

چگونه توانستم مشکل عدم وجود خلاقیت دانش آموز پایه اول را برطرف نمایم؟

کلید واژه ها: خلاقیت عدم خلاقیت دانش آموز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۱۸۶
بنابر اینکه خلاقیت بر دانش آموزان تاثیر گذار است و نقش مهمی در یادگیری آنان دارد، بکارگیری از روش ها و فنون امروزی و نوین در مرکز توجه است. در روش های خلاقانه آموزش، دانش آموزان از شکست ها و خطاهای خود نیز درس می گیرند و روند رو به پیشرفت دارند و خلاقیت بر افزایش یادگیری آنان تاثیر به سزایی دارد معلم کلاس باید همواره راهنما و هدایتگر دانش آموزان خلاق خود باشد و موقعیتی مناسب ایده پردازی را فراهم آورد تا به یاددهی و یادگیری عمیق برسد.
۸۰۵۲.

بنای عقلا و جایگاه آن در آثار فقهی سید حسن بجنوردی و امام خمینی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بنای عقلا ارتکاز عقلا جایگاه سیره عقلا سید حسن موسوی بجنوردی امام خمینی ره استنباط احکام شرعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۱۰۸
 با توجه به اهمیت بنای عقلا در استنباط احکام شرعی به ویژه در مسائل نو، بررسی آثار فقها در استفاده از بنای عقلا به استفاده بهتر از آن کمک می کند. بررسی آثار فقهی سید حسن بجنوردی و امام خمینی به عنوان فقیهانی مؤثر در تکامل فقه در اثبات این مسئله درخور و شایسته است. بدین منظور بررسی متون فقهی استدلالی و اصولی ایشان بر اساس روش تحلیل محتوا انجام شده و بیاناتشان موردبررسی قرارگرفته است. نتیجه تحقیق نشان می دهد هر دو فقیه از بنای عقلا استفاده های زی ادی کرده اند. ضمن اینکه به حجیت آن بدون نیاز به امضای شارع و تنها با در نظر گرفتن و عنایت به عدم منع و ردع توسط شارع معتقدند و به طور خاص و مستقل از بنای عقلا در استناد به قواعد فقهی معتبر و مهم در استنباط احکام شرعی استفاده نموده اند و با توجه به تأثیر زمان و مکان در مسائل فقهی، بایستی از منبع مهم و کاربردی بنای عقلا در تطبیق فقه با اوضاع و شرایط امروزی در جهت عقلانیت و حل مسائل و مشکلات امروزی بهره برد.  
۸۰۵۳.

الدلاله الصوتیه للحروف وأثرها فی المعنی دراسه إحصائیه فی خطب نهج البلاغه (الأصوات المجهوره والمهموسه نموذجا)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الدلاله الصوتیه الجهر الهمس المعنی نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲ تعداد دانلود : ۹۱
للأصوات دور فی إبراز قدره الإنسان علی التعبیر عن تجربته، وذلک لما لها من وظیفه دلالیه قادره علی حمل المعنی وإبرازه، وذلک من خلال الترکیز علی الأصوات وملامحها الخاصه بها، فجمالیات هذه الأصوات وقدرتها علی إیصال الدلاله ترتبط بصفاتها العامه: کالجهر، والهمس، والشده، والرخاوه و ... وممّا لاشک فیه أن للصّوت أثره الکبیر فی تحدید المعنی. تحاول هذه المقاله دراسه الدلاله الصوتیه للأصوات المجهوره والمهموسه فی کل خطب نهج البلاغه من منظور الإحصائیه الأسلوبیه فتقسّم الخطب علی قطعات معینه حسب موضوعاتها ثمّ تقوم بإحصاء کلّ أصواتها وتطبیقها مع خصائصها وفی النهایه الوصول إلی النسب المئویه للأصوات المجهوره والمهموسه فی کل الخطب وتحلیلها علی أساس خصوصیات أصواتها.  وتکمن أهمیه هذا البحث فی دراسه العلاقه بین الصوت ومدلوله، ودراسه الدلاله المستوحاه من الأصوات بأنها دراسه صوتیه تجمع بین النظریه والتطبیق فی الدرس الصوتی الحدیث، وتتناول التحلیل الصوتی والمقطعی للکشف عن البنیه الصوتیه بدراسه إحصائیه. والبحث یسعی الإجابه عن السؤال ماهو تأثیر الأصوات المجهوره والمهموسه علی المعنی ؟ وبعد تحلیل الخطب تعیّن أنّ الأصوات المجهوره أکثر فی الخطب العسکریه (۵۷.۱۲%) والأصوات المهموسه أکثر فی الخطب التأسفیه (۳۳.۳۵%) .
۸۰۵۴.

دراسه فی الجانبین المعرفی والسلوکی لعلاقه الإنسان بذاته من منظور الإمام علی (ع) فی حکم نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نهج البلاغه العلاقه مع الذات البعد المعرفی البعد السلوکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۷۹
تعتبر إقامه العلاقه من ضروریات الحیاه البشریه، وهی تنقسم إلى أربعه أنواع: العلاقه مع الله، والعلاقه مع الذات، والعلاقه مع سائر البشر، والعلاقه مع الطبیعه. من خلال النظر إلى کلمات أمیر المؤمنین علی (ع) تتبلور موضوعات قیمه ومفیده فیما یتعلق بکیفیه إقامه العلاقات فی المجالات الأربعه المذکوره أعلاه بشکل فعال إلی جانب تسلیط الضوء علی قواعدها ومبادئها، حیث یمکن العثور على نماذجها فی نهج البلاغه. إن هذه الدراسه تتناول وتسلط الضوء علی العلاقه مع الذات فی الجانبین المعرفی والسلوکی (العملی) وفق حکم نهج البلاغه وذلک على أساس منهج وصفی تحلیلی فی إطار تحلیل المفاهیم. وتظهر نتائج الدراسه أن معظم حکم نهج البلاغه یجری استخدامها فی البعدین المعرفی والسلوکی ویمکن استخدامها فیما یتعلق بصیاغه مبادئ العلاقات وقواعدها. کما استنتجنا أن علاقه الإنسان المعرفیه مع نفسه تحظی بأعلى مستویات الاهتمام والتکرار فی نهج البلاغه. کما أن «معرفه الفضائل الأخلاقیه» التی تنضوی تحت محور «معرفه النفس وعلاقه الإنسان بذاته» یتم التطرق إلیها أکثر من بین مکونات الاتصال المعرفی والعلاقه السلوکیه للإنسان مع نفسه، مما یشیر إلى أهمیه هذا المکوّن. فیمکن القول إجمالیا بأن العدید من معاییر العلاقه الجیده تتسق وتتوافق مع الکثیر من حکم نهج البلاغه.
۸۰۵۵.

کاربست نظریه انسجام متن در سوره مبارکه حجرات

کلید واژه ها: سوره شناسی سوره حجرات زبان شناسی نقش گرا انسجام انسجام متنی انسجام واژگانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۱۳۳
از جمله مطالعات میان رشته ای قرآن کریم، مطالعاتی است که در آن با دانش زبان شناسی نوین به بازشناسی لایه زبانی قرآن کریم پرداخته می شود. یکی از مباحث زبان شناسی نقش گرا، نظریه انسجام متنی است. این نظریه عواملی که اجزاء تشکیل دهنده متن را به هم مرتبط می سازد و سبب انسجام وهماهنگی آن می شود، بررسی می کند. مقاله حاضر به کاربست این مطالعات بر سوره حجرات با استفاده از روش تحلیلی_توصیفی پرداخته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که ابزارهای آفریننده انسجام متنی در این سوره به سه دسته تقسیم می شوند: عامل واژگانی، عامل دستوری و عامل پیوندی. مهمترین عامل انسجام بخش در این سوره، عامل واژگانی است، در این میان، واژه «الله» با 27 مرتبه و واژه «رسول» با 5 بار تکرار نقش اصلی را در سوره دارد. از نتایج این پژوهش می توان به توسعه روش های زبان شناسی در دانش تناسب آیات قرآن، همچنین پاسخ گویی به شبهات مستشرقان درباره ناسازگاری و چندلایگی متن سوره های قرآن و همچنین ارائه یک روش در یافتن محور موضوعی سوره های قرآن کریم اشاره کرد.
۸۰۵۶.

تسامح و تساهل در ترجمه قرآن کریم (مطالعه موردی: ترجمه فعل ها و شبه فعل های ثلاثی مزید)

کلید واژه ها: ترجمه فارسی قرآن تسامح فعل شبه فعل ثلاثی مجرد و ثلاثی مزید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵ تعداد دانلود : ۹۵
ترجمه متون مخصوصاً متون مقدس، دقت بیشتری می طلبد؛ چرا که از جنبه های متعددی امکان خطا برای مترجمان وجود دارد. ضرورت پژوهش زمانی ملموس می گردد که با تفاوت برداشت از قرآن به جهت خطاهای ترجمه ای مواجه می شویم. از موارد گریبان گیر مترجمان در ترجمه از زبانی به زبان دیگر، کم توجهی به ساختار صرفی واژه هاست؛ چرا که با تغییر ساختار صرفی، معنا تغییر می کند و با بردن واژه ای به ابواب مختلف، معانی متعددی می یابد. پژوهش حاضر در این راستا، با رویکرد توصیفی و تحلیل انتقادی، «عدم تشخیص ثلاثی مزید از ثلاثی مجرد و یا تسامح در بکار گرفتن این دو حالت» را به عنوان لغزشگاه هایی برای مترجمان فارسی قرآن، بررسی کرده است. این مقاله ضمن بررسی ترجمه های فارسی، به شش مورد از کلمات مزید که از جانب برخی مترجمان، مجرد ترجمه شده و همچنین به دو مورد از کلماتی که در بابی از ثلاثی مزید به جای باب دیگر اتخاذ شده، دست یافته و به این نتیجه رسیده است که همه مترجمان دقت لازم در ترجمه بر اساس ظرافت های صرفی نداشته اند که نمونه آن در این پژوهش، ایراد آن ها در ترجمه ثلاثی مجرد به ثلاثی مزید، و یا بابی از ثلاثی مزید به جای بابی دیگر است.
۸۰۵۷.

معناشناسی تاریخی و ساختاری اثم در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اثم گناه روابط همنشینی و جانشینی ریشه شناسی مؤلفه های معنایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۱۳۱
ماده «اثم» با 48 بسامد در قرآن کریم، مفهومی کلیدی در حوزه معنایی گناه است که نسبت به دیگر مفاهیم این حوزه، در بافت ها و روابط معنایی متنوع تری به کار رفته است. لغویان و مفسران، با غفلت از تبار کلمه و ظرافت های معنایی اثم در آیات، این واژه را با دیگر واژگان حوزه معنایی گناه، یکسان انگاشته اند. با توجه به «تیرگی معنایی» اثم در قرآن کریم ، مطالعه معناشناختی درباره این مفهوم ضرورت دارد. این مقاله قصد دارد با بهره گیری از روش های معناشناسی نظیر ریشه شناسی و بررسی روابط همنشینی و جانشینی، تحلیلی معناشناختی از «اثم» ارائه دهد. ریشه شناسی مؤید مؤلفه های «اتصال و همگرایی»، «درنگ و تأخیر»، «تعمد و قصدمندی» و «پلیدی و ناپاکی» در ماده اثم است که مؤلفه اخیر ناظر بر انگاره « قبح ذاتی» در قرآن و ارزش گذاری این مفهوم پیش از ورود شرع است. بررسی روابط همنشینی و جانشینی نشان داد، متمایز از دیگر مفاهیم حوزه گناه در قرآن، «اثم» غالباً ناظر بر افکار و اقوال با دو مؤلفه «کذب» و «بطلان» است که در حوزه «رابطه با خدا» در بافت محرمات و نواهی و نیز حوزه «روابط انسانی و اجتماعی» در بافت مشارکت بر دروغ و حرام کاربرد دارد.
۸۰۵۸.

تقابل صمت و نطق در نهج البلاغه بر اساس نظریه ی پساساختارگرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تقابل صمت نطق نهج البلاغه پساساختارگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۹۹
نهج البلاغه به عنوان یک اثر برجسته ادیبانه ی معرفتی این قابلیت را دارد که ساختار آن از منظر رویکردهای جدید نقد ادبی چون پساساختارگرایی با محوریت تقابل های دوگانه مورد واکاوی قرار گیرد تا از سویی گامی باشد برای استفاده از روش های نوین تحلیل متن در حوزه مطالعات اسلامی و تحقیقات بین رشته ای در این باب و از سوی دیگر ما را به ساحت معرفتی جدیدی از متن رهنمون سازد. این نوشتار می کوشد تا تقابل دوگانه صمت و نطق را بر اساس نظریه پساساختارگرایی بررسی کند. به همین منظور با استخراج کلید واژه های این حوزه معنایی به صورت متقابل و بررسی دو واژه ی محوری صمت و نطق در سیاق های مختلف دریافته که بر خلاف فرضیه ی رایج مبنی بر مثبت تلقی کردن نطق، امام (ع) رویکردی ساختارشکنانه به این تقابل داشته و صمت را به معنای گزیده گویی پدیده ای مثبت و ارزشی تلقی نموده و آن را وقار آفرین، تأثیر گذار، نشانه ی خردمندی و یکی از راه های تکمیل اندیشه دانسته است.
۸۰۵۹.

واکاوی دیدگاه رزالیند گویین درباره عناصر بنیادین استدلال در قرآن کریم و چگونگی نقش آنها در تشکیل استدلال(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: استدلال قرآنی عهد سنت رزالیند گویین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۷۸
یکی از مسائل قابل توجه در تحقیقات قرآنی، بررسی شیوه های استدلالی به کار رفته در قرآن کریم است. اساساً خداوند چگونه در قرآن کریم استدلال کرده و از چه عناصر بنیادین در این استدلال ها استفاده شده است؟ از میان قرآن پژوهان غربی، رزالیند ورد گویین در این زمینه تحقیق مفصلی انجام داده است. در مقاله حاضر تلاش شده با روش توصیفی-تحلیلی، دیدگاه گویین درباره عناصر بنیادین استدلال در قرآن کریم و چگونگی نقش آنها در تشکیل استدلال های قرآنی واکاوی شود. با بررسی های انجام شده، این نتیجه به دست آمد که گویین سه عنصر بنیادین را در استدلال های قرآنی کشف می کند که عبارت اند از: عهد، نشانه ها و سنت. گویین عهد را به منزله قاعده ای عام می داند که در بسیاری از استدلال های قرآنی نقش مؤثری ایفا می کند. وی این استدلال ها را در قالب استدلال مبتنی بر قاعده شناسایی می کند. علاوه بر این، به گفته وی، قواعد فرعی متعددی از عهد ناشی می شود که به نوبه خود استدلال هایی را شکل می دهند. مباحث گویین درباره شیوه های استدلالی در قرآن و عناصر بنیادین در آنها، زاویه هایی جدید به تحقیقات قرآنی داده و زمینه ای مناسب را برای پژوهش هایی اصیل در این حوزه فراهم می کند.
۸۰۶۰.

بررسی نظر تفسیری علامه طباطبایی پیرامون مبانی تفاوت های زن و مرد با تأکید بر آیه 18 سوره زخرف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: علامه طباطبایی زن زینت عطوفت نقصان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲ تعداد دانلود : ۱۲۲
علامه طباطبایی، مفسر المیزان، به رغم آن که آثار همگون در زن و مرد را دلیل بر اشتراک زن و مرد در گوهر انسانی می داند؛ اما مانند مفسران قبل از خود به ضعف عقل زن در قیاس با مرد معتقد است. ایشان با استناد به آیه 18 سوره زخرف حیات زن را حیات عاطفی و حیات مرد را حیات عقلانی دانسته و قائل به ضعف نیروی تعقل و قوه استدلال زن در مقایسه با مرد است و بر این بنیاد تفاوت های حقوقی بین زن و مرد را در فقه اسلامی توجیه می کند. در این نوشته برای فهم هرچه دقیق تر، تفسیر ایشان در چهار دلیل تنظیم گردید و پس از بررسی های لازم و با استفاده از دیگر تفاسیر به این نتیجه انجامید که برخلاف نظر المیزان، پرورش زن در لابه لای زینت ها و ناتوانی وی از جدال پردازی، وصفی ذاتی و تغییرناپذیر زن نیست و بیشتر ریشه در نگرش عصر جاهلیت به زن و نظام های تربیتی غیر اسلامی دارد. زن مانند مرد می تواند با فراگیری حکمت های علمی و عملی، هم قوه تعقل خویش را تازگی و طراوت بخشد، هم قوای طبیعی خود را تحت زعامت عقل درآورد. هم چنین بین علاقه مندی زن به زینت و زیور و عطوفت ورزی او ملازمه ای نیست و تفاوت زن با مرد در موضوع ارث، گواهی دادن و موضوع قوّام بودن مرد هیچ یک نمی توانند نشئت گرفته از ضعف عقلی زن و مبیّن آن باشند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان