درخت حوزه‌های تخصصی

پایداری مفهومی است که توجه اساسی آن بر حفظ سرمایه ها (انسانی، طبیعی، اجتماعی و اقتصادی) در جهت عدالت بین نسلی است. توسعه پایدار در صورتی تحقق می یابد که همپوشی بین لایه های اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی ایجاد گردد. این بدان معنی است که هر یکاز سیستم ها و زیرسیستم های اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی به حد مطلوبی از پایداری دست یابند تا بتوان در مورد پایداری به قضاوت پرداخت. جامعه روستایی ما تحت تاثیر روندها و سیاست های دهه های اخیر دچار تحولات گسترده ای شده است، اما شواهد به گونه ای است که نشان از حرکت روستاها به سمت ناپایداری ـ و به ویژه ناپایداری اجتماعی ـ دارد. فقدان الگوی نظام مند در تبیین وضع موجود جوامع روستایی کشور و نیز عدم طراحی مطلوب شاخص های پایداری اجتماعی و به ویژه شاخص های ذهنی در برابر شاخص های عینی، در این آشفتگی نقش عمده ای داشته اند. بررسی نظری نوشتارهای توسعه پایدار و پایداری اجتماعی، طراحی و سنجش شاخص های ذهنی پایداری اجتماعی با استفاده از مدل تاپسیس فازی در سطح 21 روستا و 306 خانوار نمونه در دهستان حومه مرکزی شهرستان خدابنده، نشان داده است که شاخص های ذهنی و نیز مدل به کار گرفته شده، به خوبی توانسته اند واقعیات جامعه روستاهای نمونه را تبین کنند، به گونه ای که در نهایت پس از اجرای مدل براساس شاخص های ذهنی پایداری اجتماعی، روستای آقچه قیا بالاترین و روستای ورجوشان پایین ترین میزان پایداری اجتماعی در بین روستاهای نمونه را ارائه کرده اند.

مقدمه: اگرچه زبان انگلیسی همواره به عنوان ابزاری کارآمد در عرصه ارتباطات بین المللی مطرح بوده است، اما آموزش آن می تواند به ابزاری پنهان درجهت ترویج فرهنگ مصرفی غرب تبدیل شود. کتب آموزشی زبان انگلیسی یکی از مهمترین عوامل انتقال فرهنگ غرب به شمار می روند. هدف: هدف این تحقیق بررسی نگرش مدرسان زبان انگلیسی به ترویج فرهنگ مصرفی غرب در کتب آموزش زبان انگلیسی در آموزشگاه های زبان است. چارچوب نظری: پژوهش های اخیر مؤید این مطلب است که با گسترش روزافزون مؤسسات و دوره های آموزش زبان در سراسر کشور، گرایش زبان آموزان به یادگیری فرهنگ و شیوه زندگی جوامع غربی نیز افزایش یافته است. روش های جدید آموزش زبان های خارجی براساس نظریه های ارتباط بین فرهنگی، استفاده از فرهنگ مقصد را نه تنها به عنوان ابزاری برای یادگیری زبان میدانند، بلکه اصل آموزش را بر پایة انتقال اطلاعات فرهنگی می گذارند. مصرف گرایی به عنوان میراث تحمیل شده تمدن غرب بر کشورهای در حال توسعه یکی از مواردی است که می تواند به راحتی و با سرعت از طریق کتب آموزش زبان انگلیسی به زبان آموزان منتقل شود. روش: تحقیق حاضر از نوع توصیفی-پیمایشی است. به منظور بررسی نگرش مدرسان زبان انگلیسی نسبت به ترویج فرهنگ مصرف گرایی غرب درکتب آموزش زبان انگلیسی، 60 مدرس زبان شاغل در آموزشگاه های شهر تهران به روش نمونه در دسترس انتخاب شدند. ابزار گرداوری اطلاعات، پرسشنامه ای محقق ساخت بود. اعتبار ابزار با روش همسانی درونی با ضریب آلفای 84/0 محاسبه گردید. نتیجه: مدرسان زبان انگلیسی دراین تحقیق براین باورندکه کتب آموزش زبان نقش اندکی درجهت اصلاح الگوی مصرف ایفا کرده و فرهنگ مصرفی غرب را درقالب دو مشکل عمده منتقل می کنند: (1) انتقال فرهنگ نامناسب تغذیه غرب (استفاده از غذاهایfast food و خوردن غذا در رستوران ها به جای غذاهای خانگی)، (2) کمبود مطالب مرتبط با مصرف صحیح انرژی و صرفه جویی. بحث: اصلاح واقعی و منطقی الگوی مصرف نه تنها درگرو شناخت مسایل اقتصادی است بلکه درگرو آگاهی از منشأهای فرهنگی و اجتماعی رفتارهای مصرفی افراد است. بنابراین نظارت بر محتوای کتب آموزش زبان و تلاش در جهت تألیف کتبی منطبق بر اصلاح الگوهای رفتاری و مصرفی و کاهش مقولات مصرف گرایی در آنها بایستی در چارچوب برنامه ریزی های آموزشی کشور قرار گیرد.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش سواد رسانه ای والدین و هویت اجتماعی بر مصرف رسانه ای دانش آموزان است. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر نوجوانان رده سنی 18-11 سال مشغول به تحصیل در مدارس شهر ایلخچی (تبریز) در سال تحصیلی 96-1395 و والدین آن ها بودند که از این جامعه تعداد 123 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای از بین مدارس شهر ایلخچی انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های مصرف رسانه ای، سواد رسانه ای والدین و هویت اجتماعی استفاده شد. همچنین پایایی پرسشنامه مصرف رسانه ای، سواد رسانه ای و هویت اجتماعی به ترتیب 87/0، 89/0 و 77/0 به دست آمد. تجزیه وتحلیل داده ها با روش آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که بین سواد رسانه ای والدین و هویت اجتماعی با مصرف رسانه ای در نوجوانان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای دسترسی و استفاده از رسانه ها، توانایی تحلیل و ارزیابی، هویت فردی و اجتماعی، تفکر انتقادی به رسانه ها و برقراری ارتباط با پیام های رسانه ها می توانند مصرف رسانه ای را در نوجوانان پیش بینی کنند. بنابراین توجه به سواد رسانه ای والدین و هویت اجتماعی می تواند نقش مهمی در مصرف رسانه ای نوجوانان داشته باشد.

"شروع تحولات فرهنگی - اجتماعی در طی دهه های اخیر در ایران، نشان از تغییر اساسی در ساختار نظام ارزشی جامعه دارد. شناسایی این وضعیت در مناطق مختلف کشور بر حسب سطوح ارزش های متفاوت هدف اساسی این مقاله می باشد. در این راستا با در نظر گرفتن 10 استان کشور در قالب پنج منطقه‌ فرهنگی - اجتماعی سعی شده است که وضعیت ابعاد ارزشی جامعه (ارزش های دینی، خانوادگی، سیاسی، اجتماعی، جنسیتی و جهانی) در این مناطق مورد مطالعه قرار گیرد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که این تحولات به ترتیب از ارزش های دینی، سیاسی، جنسیتی و جهانی شروع می شود و به تدریج ارزش های اجتماعی و خانوادگی را تحت تاثیر قرار می دهد به گونه ای که در مجموع می توان بیان داشت در منطقه‌ «یک» وضعیت هنجارها در قالب مدرن شدن یا سنتی ماندن و نیز جدا شدن از بافت نظام ارزشی سنتی نوعی آنومی هنجاری را پدید آورده است. در مناطق «سه» و «چهار» هنجارها و ارزش های اجتماعی جهت گیری مشخص ندارند و این امر افراد را با «ابهام هنجاری» مواجه کرده است. در مناطق«دو» و«پنج» تا حدودی هنجارها و ارزش های اجتماعی نوعی «نظام هنجاری» سنتی و پایداری را نشان می دهند."

بی شک مسکوکات اشکانی یکی از مهم ترین منابع دست اول پژوهش تاریخ ایران از سده 3 ق. م تا پایان فرمان روایی اشکانیان در سال 224م. به شمار می رود. خیل سکه های برجای مانده بالغ بر چهارصد سال حکومت، شاهد بی نظیری است که با شیوه و تأثیر متنوع، اطلاعاتی درمورد توالی شاهان، تشکیلات ضرابخانه ها، شرایط سیاسی و اقتصادی، نوع پوشاک و... دراختیار می گذارند. در این پژوهش، نتایج آنالیز عنصری نُه نمونه سکه نقره یک درهمی متعلق به گودرز دوم و 6 عدد سکه متعلق به خسرو دوم به وسیله دستگاه PIXE بیانگر میزان بالای نقره در سکه های گودرز دوم و کاهش چشمگیر درصد خلوص نقره در مسکوکات خسرو دوم است. تحلیل اقتصادی– سیاسی دوره اشکانی نشان می دهد که این میزان بالای نقره در سکه های گودرز دوم به توان بالای اقتصادی اشکانیان در این مقطع زمانی اشاره داشته و علت کاهش چشمگیر درصد خلوص نقره در دوره خسرو دوم را باید در آغاز جنگ های پنج ساله ایران و روم جست وجو کرد که در پایان به شکست ایرانیان و تصرف مجدد تیسفون به دست رومیان در اواخر سال 197م. انجامید.

همواره از عصر مشروطه به عنوان نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران یاد شده است. در این عصر جامعه ایرانی در ابعاد مختلف دستخوش دگرگونی هایی گردید. در عرصه هویتی نیز دگرگونی هایی در عناصر هویت بخش ایرانی به وجود آمد. زبان و ادبیات فارسی به مانند ادوار پیشین نقش مهمی در بازسازی و تعمیق بخشیدن به هویت ملی ایرانیان در تاریخ معاصر داشته است. مقاله حاضر در صدد است با بهره گیری از روش تحلیل محتوا، میزان توجه به مولفه های هویت ملی را در دیوان عارف قزوینی مورد تحلیل و تبیین قرار دهد. بدین منظور، مولفه های هویت ملی شامل ارزش های ملی، ارزش های دینی و فرهنگ غربی، با بهره مندی از متغیرهایی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته اند. یافته های این بررسی نشان می دهد عارف قزوینی در دیوان خود توجه ویژه ای به شاخصه ها و عناصر هویت بخشی ایرانی داشته است. علی رغم دگرگونی های به وجود امده در عناصر هویت بخش ایرانیان در عصر مشروطه، ارزش های ملی جایگاه خویش را در هویت بخشی به ایرانیان حفظ نموده است.

  امروزه محیط پیرامونی هر فرد در جامعه، در سیطره حجم انبوهی از پیام های تبلیغاتی مختلف قرار دارد که از رسانه های مختلف با هدف اثرگذاری بر قشرهای مختلف جامعه تولید و ارائه شده اند. تبلیغات تأثیر شگرفی بر شکل دهی رفتار مصرفی افراد دارد، از همین رو این پیام های تبلیغاتی اثراتی مثبت و منفی مختلفی بر روابط اجتماعی افراد از خود بر جای می گذارد. هدف این پژوهش بررسی تأثیر تبلیغات تلویزیونی بر افزایش مصرف گرایی و به تبع آن ایجاد کاهش در وابستگی عاطفی افراد به اطرافیانش است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت تحقیقات، علی و ازلحاظ استراتژی های پژوهش، پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق را ساکنان سطح شهر رشت تشکیل می دهند که در معرض تبلیغات تلویزیونی به صورت روزانه قرار دارند. از همین رو برای بررسی فرضیه ها، پرسشنامه بین 309 آزمودنی توزیع گردید. برای آزمون فرضیه ها، از روش همبستگی و مدل یابی معادلات ساختاری و به طور مشخص از نرم افزارهای SPSS 20 و AMOS 22 استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که فشار تبلیغاتی بر متغیرهای مصرف گرایی، نگرش به تبلیغات و وابستگی عاطفی افراد اثر معناداری دارد. همچنین تأثیر نگرش تبلیغاتی بر مصرف گرایی و تأثیر مصرف گرایی بر وابستگی عاطفی به اثبات رسیده است. از طرفی یافته های این پژوهش نشان می دهد که نگرش به تبلیغات بر وابستگی عاطفی تأثیر معناداری ندارد.

جامعه فعلی ایران به دلیل تغییرات و تحولات اجتماعی و مسایل خاص دوران گذار از بعد ارزش های فرهنگی و اجتماعی درگیر چالش می باشد. یکی از مولفه های مهم این تغییر و تحولات دوران گذار، بحث هویت اجتماعی است. در این پژوهش سعی شده است هویت اجتماعی در بستر تغییراتی که در نگرش و ارزش های افراد ایجاد می شود مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. برای این منظور از روش پیمایشی استفاده شده و مورد مطالعه دانشجویان دختر دانشگاه شهید چمران هستند که به روش نمونه گیری طبقه ای تعداد 254 نفر انتخاب شده اند. در این پژوهش ارتباط و تاثیر متغیرهای پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی، تحصیلات والدین، آگاهی اجتماعی از حقوق و وظایف، میزان دینداری و نگرش به اشتغال با هویت اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت. در تجزیه و تحلیل داده ها از روش همبستگی و رگرسیون چند متغیره استفاده شده است که نتایج حاصل از طریق ضریب تعیین R2=0.563 نشان می دهد که متغیرهای مزبور توانسته اند تقریبا 56 درصد واریانس متغیر وابسته هویت اجتماعی را تبیین کنند

موضوع این پژوهش مطالعه فرهنگ سیاسی نخبگان سیاسی اصلاح طلب و اصول­گرا می­باشد. در این پژوهش از تئوری گابریل آلموند و سیدنی وربا الهام گرفته شده است. فرضیه­های این پژوهش بر اساس منطق فازی فرموله و بر درجه عضویت اصلاح طلبان و اصول­گرایان در مجموعه فرهنگ سیاسی تاکید شده است. فرضیه پژوهش حاضر آن است که در زیر مجموعه­های اعتماد سیاسی، احساس قدرت سیاسی و احساس امنیت سیاسی، اصول­گرایان بیشتر عضو و اصلاح طلبان بیشتر غیر عضو می­باشند. در زیر مجموعه­های حمایت از آزادی بیان، تساهل و مدار و احترام به حقوق شهروندی اصول­گرایان بیشتر غیرعضو و اصلاح طلبان بیشتر عضو می­باشند. نمونه­های پژوهش، اعضای احزاب و انجمن­های سیاسی اصلاح طلب و اصول­گرا هستند. یافته های این پژوهش نشان می­دهد که اعتماد سیاسی، احساس قدرت سیاسی و احساس امنیت سیاسی اصلاح طلبان نسبت به اصول­گرایان پایین­تر است و حمایت از آزادی بیان، تساهل و مدارا و احترام به حقوق شهروندی در اصلاح طلبان نسبت به اصول گرایان بالاتر است.

مدیریت منابع انسانی اسلامی از مولفه های کلیدی برای پیاده سازی رویکرد مدیریت اسلامی در سازمان ها به شمار می رود. پیاده سازی رویه های مدیریت منابع انسانی اسلامی در سازمان ها می تواند منشا تغییراتی مثبت در نگرش های اعضا نسبت به کار و محیط کاری گردد که این امر به نوبه خود منجر به ارتقای سطح بهره وری خواهد شد. دو مورد از مهمترین نگرش های سازمانی ذکر شده در ادبیات شامل تعهد کارکنان و عدالت سازمانی می باشند؛ اپژوهش حاضر هدف خود را بررسی تاثیر مدیریت منابع انسانی اسلامی بر تقویت تعهد کارکنان از طریق بالا بردن سطح عدالت ادراک شده در سازمان تعیین نموده است. این مطالعه از حیث هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی-همبستگی می باشد. مساله سرمایه انسانی در ادارات عمومی به دلیل عدم وجود انگیزه سود (آن گونه که در شرکت های تجاری مطرح است) مغفول مانده است؛ بدین خاطر ۱۴۰ نفر از کارکنان اداره اوقاف و امور خیریه شهر تهران به عنوان جامعه آماری تحقیق انتخاب شده اند. جمع آوری داده ها به صورت میدانی و با توزیع پرسشنامه صورت پذیرفت. داده های گردآوری شده با رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری با بهره گیری از نرم افزار SmartPLS تحلیل گردید. یافته های تحقیق حاکی از رابطه مثبت و معنادار بین سه بُعد مدیریت منابع انسانی اسلامی (استخدام، توسعه، جبران خدمات)، عدالت سازمانی و تعهد کارکنان است. بُعد چهارم مدیریت منابع انسانی اسلامی (ارزیابی عملکرد) فاقد تاثیر قابل توجهی بر تعهد کارکنان با میانجی گری عدالت سازمانی از نظر آماری می باشد. ضریب مسیر ضعیف به دست آمده برای فرضیه مذکور ناشی از تصور منفی کارمندان نسبت به ارزیابی عملکرد در اثر عدم پیاده سازی صحیح آن می باشد.

در این مقاله، نویسنده ابتدا به مهجوریت تاریخی مباحث مربوط به آموزش عالی در رشته برنامه درسی می پردازد و از این رهگذر، نیاز به جبران این کاستی را که اختصاص به محیط ایران ندارد و بیش و کم، وجهه جهانی دارد، گوشزد می نماید. سپس، بحث کوتاهی درباره ماهیت و ماموریت رشته برنامه درسی ارایه می کند تا خواننده قرایتی از ماموریت رشته را که بحث تولید برنامه های درسی به وسیله دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی، در چارچوب آن قرایت، معنا می یابد، دریابد. مباحث اصلی مقاله در دو بخش ضرورت ها و فرصت های معطوف به سیاست تمرکز زدایی از فرآیند برنامه ریزی درسی آموزش عالی، قابل پی گیری است. در بخش ضرورت ها، نگارنده تلویحا به اصولی می پردازد که ضرورتا در برنامه ریزی درسی به وسیله دانشگاه ها باید مطمح نظر باشد و غفلت از آن ها، این سیاست را از خیز انتفاع ساقط خواهد کرد. در بخش فرصت ها، به این پرسش پاسخ داده می شود که از منظر دانش برنامه درسی، توجه به کدام اصول متضمن دستیابی به قابلیت حداکثری در اجرای سیاست کاهش تمرکز در برنامه ریزی درسی آموزش عالی خواهد بود. به دیگر سخن، در بخش ضرورت ها، شرایط حد اقلی التزام به عهده دار شدن ماموریت برنامه ریزی درسی در سطح دانشگاه ها و در بخش فرصت ها، شرایط حداکثری مورد توجه قرار می گیرند. در بخش پایانی این نوشتار و در قالب یک جمع بندی کوتاه، این معنا مورد تاکید قرار می گیرد که وضع سیاست های مترقی برای دستیابی به تعالی و ترقی لازم است؛ ولیکن هرگز کافی نیست.

این مقاله ضمن بررسی اسناد داوری مقالات رسیده به مجله جامعه شناسی ایران کوشیده است عمده ترین اشکالات وارده بر مقالات مذکور را از دیدگاه مجله شناسایی و دسته بندی نموده و در تحلیل نهایی ارائه کند. در این پژوهش با بهره گیری از تکنیک های تحلیل عاملی و تحلیل محتوا، اطلاعات (کمّی و کیفی) مندرج در برگه های داوری استخراج شده است. اسناد گردآوری شده شامل 506 سند داوری در مورد 178 مقاله و حاصل همکاری یکصد داور جامعه شناس در سال های 1382 و 1383 می باشد. یافته های این پژوهش پس از کاربرد تکنیک تحلیل عامل نشان می دهد که عمده ترین اشکالات وارد شده از سوی داوران در سال های مذکور به طور کلی و به ترتیب اهمیت، ابعادد محتوایی و ساختاری(صوری) مقالات را در بر می گیرد. ابعاد دوگانه یاد شده هرکدام در ذیل خود متغیرهای موثری را به ترتیب اولویت و اهمیت شامل می شوند. همچنین یافته های این پژوهش پس از کاربرد تکنیک تحلیل محتوا حاکی از آن است که عمده ترین اشکالات و اصلاحات پیشنهادی داوران بیشتر ناظر بر روش تحقیق مقالات و مباحث نظری آنهاست، که مجموعا 58% از سهم کل اشکالات وارد شده بر مقالات را به خود اختصاص داده است.

"امنیت اجتماعی در کنار امنیت فردی یکی از نیازهای اساسی افراد بشر است که از آغاز زندگی اجتماعی پدیده ای قابل توجه بوده است (نظریه مازلو و هرزبرگ). آن چه امروزه در شهرهای بزرگی مانند کلان شهر تهران مساله امنیت اجتماعی را مهم تر می نمایاند، رشد بی رویه این شهر از هر سو و اضافه شدن محله ها بدون ضایعه و عدم کنترل کافی بر آن است. هر چند افزایش امکانات و تجهیزات برای کنترل قهرآمیز جرم و بزه کاری تا حدودی چاره ساز است، ولی آن چه در این مقاله بدان اهمیت داده شده، مشارکت مردمی برای تامین امنیت محله ای در قالب گروه های غیردولتی است. هدف این مقاله، بررسی اهمیت نهادهای محله ای غیردولتی در تهران است که پس از تاسیس و استقرار، بستر لازم را برای تامین امنیت اجتماعی ایجاد می نماید و توسط مشارکت اجتماعی، افراد محله، به ویژه جوانان را به طور داوطلبانه در تصمیم گیری و تعیین خط مشی های مربوط به محله، بر اساس زمینه های مختلف فعالیت این گروه ها و سطح عملیات آن ها دخالت می دهد. با استناد به نتایج پیمایش انجام شده درباره احساس امنیت در دو محله شهر تهران (امیریه و شهرک ژاندارمری)، پایین بودن امنیت جانی و و مالی و نیز احساس ناامنی برای کودکان زیر 10 سال، از جمله موارد نگرانی خانواده ها در تهران است. هم چنین درصد بالایی از افراد، آمادگی خود را جهت همکاری در گروه های امنیتی محله ای - در صورت تشکیل - اعلام نموده اند و این امر بین افراد مجرد و متاهل و زن یا مرد تفاوت معناداری را نشان نداد. به طور کلی، مزایایی که جامعه با استقرار امنیت اجتماعی به دست می آورد، بسیار بیشتر از هزینه هایی است که برای برقراری آن صرف می کند. بنابراین با مشارکت اجتماعی، هدف ایجاد امنیت سریع تر به دست می آید. در آخر، الگویی پیشنهادی برای ایفای نقش گروه های اجتماعی محله ای و چند راه کار ارایه شده است. "