علوم اجتماعی

ماکس وبر حامل مهمترین پرسش فلسفیِ مجادلات روش شناختی قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم بوده است: «معنا و ماهیت ”ابژکتیویته“ در علوم فرهنگی و اجتماعی چیست؟». او با گذر از دوگانه پوزیتیویستیِ ”آزادی ارزشی“ و ”حکم ارزشی“ و استفاده از اصطلاحِ ”ربط ارزشیِ“ طرح شده توسطِ مکتب نوکانتی جنوب غربی آلمان توانست مسیر ویژه ای برای تاسیس علوم فرهنگی و ابژکتیویته آن فراهم آورد. اما فهم و تبیین جایگاه ”ربط ارزشی“ برای دست یابی به ابژکتیویته در علوم فرهنگی و همچنین یافتن ضعف های آن، نیازمند تأمل و بازخوانی فلسفی است. ماکس وبر ”ربط ارزشی“ را به پشتوانه آباء فلسفی اش (از جمله ریکرت) با ”بازگشت به کانت“به سرانجام رساند؛ اما رجوع وبر به کانت در آثار روش شناختی اش به صورت مختصر و کاملاً جسته و گریخته بوده است. این مقاله، عهده دار بازطراحی منظم اندیشه وبر برای تبیین جایگاه ربط ارزشی در ابژکتیویته براساس فلسفه کانت به خصوص با تاکید بر وجه ”استعلایی“ این فلسفه است. تحلیل استعلایی و کانتیِ مسئله ابژکتیویته ماکس وبر، به لحاظ روشی از سنخ فلسفه علوم اجتماعی بوده و دارای دو بُعد تفسیری و انتقادی همزمان است. با تفسیر ابژکتیویته ماکس وبر براساس فلسفه استعلایی کانت روشن گردید که ” ارزش“ به مثابه حد و شرط ”پیشینی“؛</em> هم شرط شکل گیری و هم شرط فهم ابژه های فرهنگی است. از همین رو، هر چند ربط ارزشی شرط ابژکتیویته تحقیق است اما اساساً یک شرط سوبژکتیو است.

۱۵۶۰۹.

بررسی و تبیین مبانی دینی جایگاه و نقش زنان در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: محسن اخباری منصوره زارعان

منبع: پژوهشنامه سبک زندگی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۸ 67 - 88

کلید واژه ها: توسعه پیشرفت الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت نقش جنسیتی همسری مادری خانه داری

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۱۰۲۰ تعداد دانلود : ۴۹۳

ازآنجاکه سطح توسعه کشورها، تابعی از شاخص های کیفیت گروه های گوناگون جمعیتی است، بی تردید توسعه متعادل و پایدار بدون مشارکت زنان که نیمی از جمعیت کشورها را تشکیل می دهند، امکان پذیر نیست. زن در جایگاه انسان، محور توسعه و از ارکان اساسی آن است و توسعه ایدئال، توسعه ای است که موقعیت انسانی و طبیعی زن را لحاظ کرده و تفاوت های او را با مرد نادیده نگیرد و نقش های متناسب با ویژگی های او را در نظر بگیرد؛ اما در حال حاضر، جایگاه و نقش کنونی زنان نسبت به وضعیت مطلوب و آرمانیِ مورد تأکید در فرهنگ دینی فاصله بسیار دارد. ازجمله راهکارها در جهت تغییر این شرایط، نظریه پردازی در خصوص مشارکت زنان در عرصه پیشرفت و توجه به ظرفیت آن ها در سیاست گذاری های کلانی همچون سند الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت است. الگویی که برخلاف نمونه های غربی آن، نباید صرفاً به ابعاد مادی پیشرفت نگاه کند، بلکه ضروری است تا همه ابعاد وجودی زن مسلمان و نقش های عام و خاص او در فرایند پیشرفت را مدنظر قرار دهد. در این مقاله، تلاش شده تا با تبیین مبانی دینیِ جایگاه جنسیتی زن، زمینه توجه به جایگاه و نقش زنان در تدوین الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت فراهم گردد و از این طریق، زمینه طرح شاخص ها و معیارهای صحیح و منطبق با مبانی دینی و فرهنگی برای سیاست گذاری های کلان در برنامه های کشور ایجاد شود. در این تحقیق، پس از جمع آوری داده ها از طریق اسناد کتابخانه ای از روش تحلیل کیفی و عقلی جهت تحلیل و تبیین داده های مستخرج از منابع دینی استفاده می شود.

۱۵۶۱۰.

نگاهی به سفره های نذری در مزارات کاشمر

نویسنده: محمد کریمی فروتقه

منبع: نجوای فرهنگ ۱۳۸۶ شماره ۳

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی

تعداد بازدید : ۱۰۱۹ تعداد دانلود : ۱۱۳۰

۱۵۶۱۱.

تقلیل ملیت به قومیت

نویسنده: احمد رضایی

منبع: کتاب ماه ۱۳۷۹ شماره ۳۸

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ

تعداد بازدید : ۱۰۱۹

۱۵۶۱۲.

موقعیت اجنماعی گرایش به دعا در جامعه ایرانی - اسلامی معاصر (یک تحلیل ثانویه)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: سید محمود نجاتی حسینی

منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۹

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین

تعداد بازدید : ۱۰۱۹ تعداد دانلود : ۶۳۲

۱۵۶۱۳.

بررسی تأثیر مؤلفه های برنامه درسی پنهان بر بعد اجتماعی هویت اسلامی ایرانی دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی سبحانی نژاد زهرا امیری

منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال پنجم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)

کلید واژه ها: تهران نگرش برنامه درسی پنهان بعد اجتماعی هویت اسلامی ایرانی دوره متوسطه

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۱۹ تعداد دانلود : ۵۶۸

هدف محققان از این پژوهش بررسی چگونگی تأثیر وجوهی از مؤلفه های برنامه درسی پنهان بر بعد اجتماعی هویت اسلامی ایرانی دانش آموزان، برحسب ابعاد سه گانه نگرش اسلامی ایرانی، بوده است و برای نیل به این مقصود تلفیقی از روش های تحلیل اسنادی، قوم نگاری، و تحلیل محتوای کیفی به کار گرفته شده است؛ پنج مدرسه و سی دانش آموز به صورت هدف مند (با معیار زنجیره ای شاخص) انتخاب و از ابزارهای مصاحبه نیمه رهنمودی، مشاهده از نوع مشارکتی، و فرم فیش برداری استفاده شده است. تحلیل یافته ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری، و گزینشی انجام گرفته است. یافته های تحقیق گویای آن است که مؤلفه های برنامه درسی پنهانِ بررسی شده بر بعد اجتماعی هویت اسلامی ایرانی دانش آموزان در سه بعد شناختی، عاطفی، و رفتاری مؤثر بوده است و تأثیرات مذکور در دو وجه مثبت و منفی رخ داده که در قالب جداول مربوط بحث شده اند.

۱۵۶۱۴.

بررسی عوامل اجتماعی تأثیر گذار بر رشد و توسعه اقتصادی (مقایسه ایران با سه کشور آسیایی)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: مریم مقدم اصیل محمد رحیمی

منبع: مطالعات علوم اجتماعی ایران سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵۷ 1 - 17

کلید واژه ها: آزادی تحصیلات همبستگی ملی و توسعه اقتصادی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۱۰۱۹ تعداد دانلود : ۳۸۵

مبنای تمدن و توسعه بر پایه روابط اجتماعی استوار است. مساله توسعه از چالش های اصلی جوامع بشری می باشد. شناخت عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی تاثیرگذار برتوسعه هدف اصلی این بررسی می باشد. در این مطالعه رابطه متغیرهای سلامتی، نشاط اجتماعی، آزادی، تحصیلات و همبستگی ملی با توسعه اقتصادی، اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. این شاخص ها در چهار کشور ایران، چین، ژاپن و مالزی به تفکیک بررسی شده و برای تحلیل دقیق تر به مقایسه ایران با سه کشور مذکور پرداخته شده است. روش بررسی در این مقاله بصورت تلفیقی یعنی تاثیر عوامل خرد و کلان وتحلیل ثانویه ای از آمارهای "بررسی ارزش های جهانی "است. عوامل اثرگذار بر متغیر وابسته با روشهای مختلف آماری مانند رگرسیون، میانگین و... بررسی شده است. از متغیرهای تاثیر گذار بر رشد اقتصادی در همه کشورها احساس آزادی، احساس تعلق به جامعه و خلاقیت می باشد ، آزمون ها نشان می دهد سرمایه اجتماعی و احساس آزادی در ایران در مقایسه با چهار کشور دیگر بسیار پایین می باشد و روند نزولی رشد و توسعه اقتصادی اجتماعی اصلی ترین پیامد این عوامل میباشد. مجموعه ناهمگون این عوامل منجر به شکل گیری وضعیت رشد و توسعه کنونی در ایران شده است.

۱۵۶۱۵.

مطالعه ای تطبیقی در باب تأمین اجتماعی

نویسنده: مسعود صوفی مجیدپور

منبع: کتاب ماه ۱۳۸۱ شماره ۶۰

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کاربردی و برنامه ریزی اجتماعی

تعداد بازدید : ۱۰۱۹ تعداد دانلود : ۵۱۶

۱۵۶۱۶.

آمایش فرهنگی و چشم انداز ایران 1404

نویسنده: بهروز واعظی

منبع: مهندسی فرهنگی اردیبهشت و خرداد ۱۳۸۶ شماره ۸ و ۹

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ برنامه ریزی و مهندسی فرهنگی

تعداد بازدید : ۱۰۱۹ تعداد دانلود : ۵۹۶

۱۵۶۱۷.

جهانی‌سازی و فرهنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی شریعتمداری

منبع: پژوهش های ارتباطی ۱۳۸۰شماره ۲۵

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی

تعداد بازدید : ۱۰۱۸

آقای دکتر شریعتمداری،‌ضمن اشاره به تفاوت تلقی کشورهای غربی و کشورهای درحال رشد از مقوله جهانی شدن، دلیل این تفاوت را در رشد فناوری در کشورهای غربی می‌داند؛رشدی که سبب شده تا کشورهای غربی چنین تصور کنند که لازم است دیگر کشورهای جهان درهمه زمینه‌ها از جمله علم، فرهنگ، اخلاق و... از آن‌ها تبعیت کنند. ایشان سپس با رد این عقیده، دوعامل اساسی برای اجتناب از این تحمیل و به عبارتی شبیخون فرهنگی را روشن بودن تعریف فرهنگ و رشد تربیت عقلانی به جای تربیت عادتی در کشورهای درحال توسعه می‌داند.

۱۵۶۱۸.

ابن خلدون و جامعه شناسی تاریخی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: مجید کافی

منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۸

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی تاریخی

تعداد بازدید : ۱۰۱۸ تعداد دانلود : ۶۳۹

۱۵۶۱۹.

مقام و منزلت پدر در مکتب اسلام و فرهنگ مردم

نویسنده: شهرزاد دوستی

منبع: فرهنگ مردم ایران زمستان ۱۳۹۱ شماره ۳۱

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۱۸ تعداد دانلود : ۶۰۸

۱۵۶۲۰.

بررسی و تحلیل محتوای ادبی مطبوعات کودک و نوجوان ایران و بلاروس: رده بندی و مشخصات اخلاقی- معنوی

نویسنده: نوریه قربانی ابراهیمی

منبع: علوم خبری سال ششم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۴

کلید واژه ها: تربیت سبک ادبی فضای رسانه ای مطبوعات کودک و نوجوان معنوی - اخلاقی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۱۸ تعداد دانلود : ۸۴۱

در مقاله حاضر رده بندی و مشخصه های محتوای ادبی مطبوعات معاصر کودک و نوجوان ایران و بلاروس مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. مجلات برگزیده شده جهت تحقیق، از لحاظ عملکرد تربیتی نسل کودک و نوجوان به منظور شکل گیری درک وشناخت آنها، از جایگاه خاصی در فضای رسانه ای کشور خود برخوردار هستند. در این تحقیق سعی شده است، خصوصیات کارکردی مجلات کودک و نوجوان معاصر ایران و بلاروس نشان داده شود و همچنین میزان انعکاس مؤلفه های ملی، فرهنگی و تاریخی در محتوای آنها مشخص شود. علاوه بر این، توازن لازم ما بین مطالب آموزشی و سرگرمی دراین نوع مجلات، از لحاظ جهت گیری اخلاقی و معنوی بخشی از مندرجات، وفاداری به سنن ملی و همچنین متدها و روشهای جدید برای دیالوگ بین روزنامه نگار و مخاطب، سنجش شده است. نتایج حاصله می توانند به منظور پیشرفت فعالیت های ژورنالیستی درحوزه کودک و نوجوان، بررسی مسائل عملکردی مطبوعات کودک و نوجوان درکشورهای ایران و بلاروس، مورد استفاده قرار گیرند.

درخت حوزه‌های تخصصی