فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۶٬۴۰۱ تا ۱۶٬۴۲۰ مورد از کل ۳۳٬۷۳۰ مورد.
دعا: یک کنش اجتماعی دینی – مؤثر، مستمر، فراگیر(تحلیل ادبیات دعا پژوهی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
از منظر جامعهشناسی دین (نگاه اجتماعی به دین) و جامعهشناسی دینی (نگاه دینی به جامعه) دعاخوانی و دعا کردن یک کنش اجتماعی دینی است، کنشی است مؤثر (به لحاظ اعتقاد و باور دعاکنندگان مبنی بر اثرات مثبت آن بر فرد و زندگیاش )، مستمر (به لحاظ شایع بودن و جاری شدن آن در تمام ساعات و آنات زندگی روزمره فردی و اجتماعی) و فراگیر (به جهت سریان دعا به تمامی رخ دادهای زندگی روزمره).
در این میان، دعای دینی از جایگاه خاصی برخوردار است، بیشتر به این دلیل که محوری برای پیوند ابعاد مختلف دینداری اجتماعی را بر عهده دارد. به عبارتی، کنش اجتماعی دعاخوانی هم در خدمت تقویت باورهای دینی است، هم با شعایر اجتماعی خاصی همراه است، هم به عنوان نوعی تجربه دینداری نو شونده و روزمره با تقویت اخلاق دینی مرتبط است و هم اینکه سرشار از معارف و آگاهیهای عقیدتی و معنوی است. اینها را میتوان جزو شئونات کنشی دعای دینی دانست. از این لحاظ، این سؤالها پیش کشیده میشود: «فلسفه دعا چیست؟»؛ «دعای دینی معاصر حاوی چه ایدهها و مضامین کلیدی است؟»؛ در نهایت، در«دعای اسلامی و شیعی موجود چه رگههای گفتمانی میتوان یافت؟»
ما در این مقاله با این هدف و با استفاده از روش تحلیل ثانویه و تحلیل محتوا به سراغ ادبیات دعاپژوهی موجود (لاتین و فارسی) رفتهایم. برخی از یافتههای اصلی ما نشان میدهد که از حیث محتوایی و شئونات ممیزه دعای دینی سه گونه دعا متصور است:
الف) دعای ابراهیمی (که وجه بارز آن تجلی تعبد و تدین است)؛
ب) دعای اسلامی (که شأن ممیزه آن ایجاد ارتباط با خداوند است)؛
پ) دعای شیعی و سرآمد آن”دعای اسلامی ابراهیمی”( که خصیصه ممتاز آن تجلی نیاز و عشق، احساس عارفانه، خود آگاهی اجتماعی و ابراز ایدئولوژی است ).
پایداری سکونتگاه های روستایی شهرستان تکاب(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تحقیق حاضر، با هدف تمهید زمینة برنامه ریزی توسعة پایدار روستایی، به شناسایی سطح پایداری روستاهای شهرستان تکاب در استان آذربایجان غربی می پردازد. در این راستا، از 44 شاخص محیطی، اجتماعی و اقتصادی استفاده می شود. حجم نمونه 69 روستاست که در طبقات طبیعی- جمعیتی توزیع می شوند. گردآوری داده ها از طریق مراجعه به 629 مطلع محلی صورت می گیرد. با روش تحلیل عاملی و تقلیل شاخص ها به هجده مؤلفه، نمرات عاملی به دست آمده به جای شاخص های اولیه وارد مدل موریس می شود و بدین ترتیب، سطح پایداری روستاها به دست می آید. نتایج پژوهش نشان دهندة ناپایداری حدود 5/88 درصد روستاهای مورد بررسی است. از نظر پایداری، بین روستاهای کوهستانی و سایر روستاها تفاوت معنی دار دیده می شود؛ و همچنین، پایداری روستاها با میزان جمعیت و فاصلة آنها از مرکز شهرستان رابطة معنی دار دارد. از این رو، پیشنهادهای پژوهش مواردی چون بهره برداری پایدار منابع، توانمندسازی مردم و ایجاد تشکل های محلی، تنوع بخشی به معیشت، اولویت دهی به روستاهای کوهستانی، و بازنگری در سیاست های جمعیتی و خدمات رسانی را دربرمی گیرد.
شکل گیری نظام وظیفه در پیوند با پروژة ملت سازی حکومتی دورة پهلوی اول(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نظام وظیفه نخستین بار در چهارچوب ارتش های پادشاهی و دولت های مستقل از کلیسا در اروپای غربی تأسیس شد و توانست واسطه ای بین دولت و ملت در ابتدای مدرنیته و وسیله ای برای بسط نظامی گری حاکمان و سلاطین باشد. تقسیم کار اجتماعی، پیشرفت تکنیکی، و صنعتی شدن در کنار هم سبب شد تا ارتش های مدرن شکل بگیرند که از اولین نهادهای بوروکراتیک نیز به شمار می آمدند. اما این پدیده که در غرب پس از مجموعه تحولات اندیشه ای و اجتماعی پدید آمده بود، در ایران دوره پهلوی اول به منزلة بخشی از پروژة مدرن سازی و تثبیت حکومت استبدادی رضا خان شکل گرفت. بسط عناصر هویتِ ملی گرایانه و مطیع کردن نیروهای سنتی جامعة ایران در برابر استبداد مطلقة حکومت، از طریق آموزش ها و هنجارسازی عمومی و فراگیر، یکی دیگر از کارکردها و کارویژه های ارتش و نظام خدمت اجباری در کنار تأثیرات و خدمات سیاسی و نظامی دیگرش در تأسیس و ابقای حکومت پهلوی بود. نظام وظیفه، در کنار خلع سلاح عمومی، به حکومت پهلوی اول این امکان را می داد که با گسترش اقتدار نظامی پایه های حکومت خود را مستقر کند. تشکیل ارتش یکپارچه و خدمت اجباری عمومی را باید یکی از اولین تلاش های سامان مند و همه جانبه برای خلق شهروندان نظام جدید مبتنی بر ایدة دولت ـ ملت در تاریخ ایران دانست.
افسردگی وعوامل مرتبط با آن در دانشجویان دختر دانشکده پرستاری مامایی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
افسردگی یکی از شایع ترین اختلالات روانی در میان دانشجویان است و به عنوان یک بیماری ناتوان کننده بر عملکرد جسمی، اجتماعی و آکادمیک دانشجویان تاثیر دارد. این پژوهش با هدف تعیین شیوع افسردگی و عوامل مرتبط با آن در دانشجویان دانشکده پرستاری مامایی دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام شد. این پژوهش به شکل مقطعی در مورد 280 نفر از دانشجویان در سال 1391 انجام شد. ابزار گرد آوری داده ها پرسشنامه دو بخشی، شامل داده های دموگرافیک و بخش دوم، پرسشنامه استاندارد سنجش میزان افسردگی بک بود. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان دادند که 45%(126 نفر) از دانشجویان دارای درجاتی از افسردگی بصورت خفیف تا شدید بودندکه 95 % از این افراد در هیچ نوع مشاوره یا درمان پزشکی نبودند.ارتباط معناداری بین وضعیت اقتصادی ،سابقه افسردگی در فامیل درجه یک ، ابتلا قبلی به بیماری های روانی ،میزان رضایت از رشته و افسردگی مشاهده شد، اما بین سن، وضعیت تاهل، رشته تحصیلی و افسردگی اختلاف معناداری مشاهده نشد. نتایج نشان دهنده فراوانی نسبتا بالای افسردگی بین دانشجویان نسبت به جمعیت عمومی می باشد.
جنسیت و دینداری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در تبیین علل دینداری بیشتر زنان نسبت به مردان، کالت [1] با ترکیب تئوری ریسک گریزی و تئوری قدرت – کنترل، دینداری زنان را به اقتدار پدر سالارانه یا برابر طلبانه در خانواده ایشان مربوط می کند. از طرف دیگر علی رغم تحقیقات گوناگون که یافته دینداری بیشتر زنان نسبت به مردان را تأیید می کند، لوونتال معتقد است که این یافته در همه جوامع و فرهنگ ها و مذاهب مشاهده نمی شود و تفاوت هایی در این زمینه وجود دارد. ما در این مقاله برآنیم که به آزمون این فرضیه ها پرداخته، به این سؤال ها پاسخ دهیم که آیا در ایرانیان زنان از مردان دیندارترند؟ آیا در مذاهب و ادیان ایرانی این یافته تأیید می شود؟ آیا زنانی که در خانواده های با نفوذ بیشتر پدر زندگی می کنند، دیندارترند؟ برای پاسخگویی به این سؤال ها پیمایش ملی ارزش های اجتماعی و فرهنگی ایرانیان با ابزار پرسشنامه و نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای اجرا شده است و نتایج تحقیق نشان می دهد : 1- در ایرانیان تفاوت های جنسیتی در دینداری به نفع زنان است؛ 2- تفاوت های جنسیتی در دینداری در سنی ها بیشتر از شیعه هاست، اما در میان مسیحیان به چشم نمی خورد؛ 3 – در زنانی که در خانواده های با نفوذ بیشتر پدر زندگی می کنند، دینداری بیشتری به چشم نمی خورد .
آسیب شناسی فضای مجازی؛ بررسی تأثیر استفاده از اینترنت بر انزوای اجتماعی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
اینترنت در حال دگرگون ساختن سیمای زندگی روزانه جوامع، به ویژه قشر جوان است. جاذبة اینترنت باعث شده بسیاری از جوانان به جای تعامل با همسالان و والدین خود، رایانه را برگزینند که این موضوع باعث به وجود آمدن انزوای اجتماعی در میان آنان می شود. هدف این مقاله، بررسی آسیب شناختی فضای مجازی است. به این منظور، تأثیر استفاده از اینترنت بر انزوای اجتماعی جوانان در میان 220 دانشجو در مقاطع مختلف تحصیلی با به کارگیری پرسشنامه محقق ساخته و استفاده از پرسشنامة اینترنتی مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها حاکی از آن است که یکی از متغیرهایی که بیشترین اثر را بر انزوای اجتماعی دارد، استفادة اجتماعی از اینترنت است. نتیجة تحقیق حاکی از آن است که استفادة اجتماعی از اینترنت با بتای 24 درصد دارای تأثیر مستقیمی بر انزوای اجتماعی است.
ارزیابی وضعیت توسعه منطقه ای در میان شهرستان های استان آذربایجان شرقی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
توسعه متعادل منطقه ای به عنوان یکی از دغدغه های جدی مدیران و برنامه ریزان کشورها، همواره در صدر برنامه های توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی قرار داشته و اولویت اصلی تصمیم گیران کلان کشورها بوده است. هدف این مقاله ارزیابی وضعیت توسعه منطقه ای در میان شهرستان های استان آذربایجان شرقی است. روش این تحقیق اسنادی و کتابخانه ای و تکنیک تجزیه و تحلیل مدل تاکسونومی عددی و فاکتورآنالیز است. مقطع آماری سال 1385 است و در موارد وجود اطلاعات به روزتر، از آن استفاده شده است. در تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS برای تحلیل عاملی و از نرم افزار Excel برای برنامه نویسی و محاسبات تاکسونومی عددی استفاده شده است. در نهایت شهرستان ها و بخش های محروم و برخوردار استان آذربایجان شرقی بر اساس شاخص های مورد نظر معرفی شدند.
بررسی و تحلیل جریان مهاجرت های داخلی ایران طی دوره 90-1358(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
حریم خصوصی بین همسران: عرصه تعاملات و تعارضات(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مقالة حاضر به بررسی حریم خصوصی بین همسران ایرانی اختصاص دارد. با توجه به این که موضوع حریم خصوصی در میان زوجین در ایران تاحدی ناشناخته مانده و نظرهای ابرازشده در این مورد به صراحت بیان نشده است، لذا تحقیق در این باره ضروری به نظر می رسد. به ویژه آن که این تحقیق بر آن است تا تأثیر حریم خصوصی در رابطة همسران را مشخص کند. تحقیق حاضر پیرامون جایگاه و کارکرد های حریم خصوصی شکل گرفته است. چهارچوب نظری بر مبنای نظریة تعامل گرایی، به عنوان گرایشی نظری در جامعه شناسی، مبتنی شده است و بر کنش و واکنش میان افراد و گروه ها تأکید دارد. در این پژوهش، از روش تحقیق کیفی (نظریة مبنایی) استفاده شده و روش گردآوری اطلاعات بر اساس مصاحبة عمیق و مشاهده (50 مورد) بوده است. یافته ها حاکی از آن است که همة افراد حریم دارند. گسترة این حریم وسیع است و تلفن همراه، میزکار، مسائل مالی، خانواده ،گذشته، ارزش ها، باورها، خاطرات فرد، و ... را دربر می گیرد. حریم امری نسبی است. حریم ریشه در باورهای فرد دارد. مهم تر این که حریم خصوصی عرصه تعاملات و تعارضات بین همسران است و چگونگی آن به دو عامل بستگی دارد: میزان نفوذ پذیری و یا نفوذناپذیری حریم خصوصی که پیامد نهایی آن به یکی از دو الگوی ابراز صمیمیت، اعتماد، و امنیت از یک سو و عدم صمیمیت، بی اعتمادی، و احساس ناامنی از سوی دیگر در رابطه می انجامد. در این صورت است که رابطه ها به سمت آرامش و تداوم یا تشنج و تخریب پیش خواهند رفت
توسعة پایدار شهری و برخی عوامل مؤثر بر آن(مورد مطالعه: شهر کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ناپایداری توسعة شهری مهمترین چالش هزارة سوم است. هدف اصلی توسعة پایدار تأمین نیازهای اساسی، بهبود سطح زندگی، ادارة بهتر اکوسیستم ها و آیندة امن بیان شده است؛ پایداری در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی، کالبدی و… مستلزم به کارگیری سیستم مدیریتی کارآمد با قدرت کافی برای رسیدن به اهداف ذکر شده است. سیستم های مدیریتی با ویژگی های انعطاف پذیر، مسؤولیت پذیر، استراتژیک و عدالتمحور مبتنی بر آموزش و اطلاعرسانی راهگشای تنگناهای موجود در شهرهای امروزین است. شهر پایدار با ویژگیهای اقتصادی – اجتماعی مطلوب همچون مسکن مناسب، کاهش فقر، عدالتمحور، با فضاهای سالم، امن، آرام، جذاب و زیبا آراسته شده، آرمانی است که با مدیریتی پویا قابل دسترس خواهد بود. پژوهش حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی است که به بررسی نقش برخی عوامل مخصوصاً مدیریت در پایداری شهری پرداخته است؛ برای این منظور ۸۲ شاخص پایداری شهری در شهر کرمانشاه شناسایی و با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی عوامل اصلی مدیریتی تأثیرگذار بر توسعة پایدار شهر کرمانشاه ارزیابی شدند. شاخص های مورد بررسی در ۲۵ شاخص اصلی و در نهایت در ۵ عامل سلامت شهری، سیستم دولتی مطلوب، محیط زیست پایدار، ساختار آموزشی و خرسندی و شادمانی استخراج و نامگذاری شدند که حدود ۵۰۴/۷۴ درصد واریانس را در برداشتهاند. اولین عامل سلامت شهری(با شاخصهایی مانند تحصیلات، بهداشت اجتماعی، ایمنی، انضباط اجتماعی) با ۴/۲۵ درصد واریانس، نقش مهمی در پایداری شهری بر عهده دارد بنابراین، با توجه به زیرشاخص های مهم بارگذاری شده در آن میتواند در دستیابی به توسعة پایدار شهری نقش ویژهای را به عهده داشته باشد و راهکار ضروری در این زمینه تقویت زیرشاخص های مذکور برای دستیابی به توسعة پایدار شهری در شهر کرمانشاه است.
سرمایة اجتماعی درونگروهی و عوامل مؤثر بر آن در بین شهروندان شهر کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این مقاله برای بررسی و شناخت عوامل مؤثر برسرمایة اجتماعی درونگروهی و سنجش آن شاخصسازی صورت گرفته و برای شناسایی عوامل مؤثر بر ایجاد آن در بین شهروندان شهر کرمان به شناسایی عوامل بومی پرداخته و در این راستا از مقولهسازی کیفی استفاده شده است. چارچوب نظری تحقیق بر اساس الگوی پاتنام[۵]، والکوک[۶] و پورتینگا[۷] میباشد که براساس آن و نتایج کیفی تحقیق، فرضیاتی تدوین شده است و سپس با استفـاده از نرم افزار Amos 16 نمودار مسیـر مطروحـه برازش یافته است. یافتههای به دست آمده بیانگر آن است که عوامل گوناگونی باعث ایجاد سرمایة اجتماعی درونگروهی میشوند که در مدل، پیشبینی شدهاند. ساختار زمینهای مشارکت، هماهنگی ارزشی و تأثیرگذاری بر تصمیمگیریها، به عنوان متغیرهای مستقل دارای همبستگی و کوواریانس بر یکدیگرند.
ساختار زمینهای مشارکت از یک طرف به صورت مستقیم (در حدود۳۲۲/۰) بر سرمایة اجتماعی درون گروهی تأثیر میگذارد و از طرف دیگر به صورت غیر مستقیم که بر ویژگیهای ارتباطی و احساس نیاز به آگاهی مذهبی دارند، بر سرمایة اجتماعی درونگروهی تأثیر میگذارند. هماهنگی ارزشی تأثیر مستقیمی بر سرمایة اجتماعی درونگروهی ندارد اما از طریق تأثیری (برابر با ۰۶/۰) که بر ویژگیهای ارتباطی دارد بر سرمایة اجتماعی درونگروهی تأثیرگذار است. (هرچند که این ضریب بسیار کوچک و قابل چشمپوشی است) هماهنگی ارزشی تأثیری (در حدود۱/۰) براحساس نیاز به آگاهی مذهبی، برجای میگذارد و از این طریق است که تأثیر غیرمستقیمی بر سرمایة اجتماعی درونگروهی دارد.
تبیین و نقد الگوی توسعه انسانی(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
اسلام و مطالعات اجتماعی سال اول تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱
86 - 114
حوزه های تخصصی:
الگوی توسعه انسانی علیرغم ظاهر زیبا و فریبنده اش فاقد محتوا و کمال لازم برای کشورهای در حال توسعه است. محتوای «توسعه انسانی متعارف» سکولار است، یعنی، نسبت به دین و ارزش های دینی بی تفاوت است. اگر جامعه دیندار باشد، محتوای توسعه نیز تا حدودی دینی خواهد شد، اما سیستم و نهادهای اصلی این جامعه همچنان غیردینی خواهد بود. توسعه انسانی مانند دیگر رویکردهای کنونی توسعه به علل بنیادین و عوامل اصلی و مستقیم توسعه توجه کافی ندارد، و مسأله توسعه نیافتگی را تحلیل نمی کند، در حالی که مشکل اصلی در همین نقطه می باشد. اگر آسیب شناسی درستی از عقب ماندگی کشورها نداشته باشیم و فقط به آرزوها و بسط خواست انسان در مسیر توسعه تکیه کنیم مسأله حل نمی شود. این تحقیقی اکتشافی است و پرسش اصلی این است که چرا الگوی توسعه انسانی توانمندی لازم را برای حلّ مشکلات کشورهای در حال توسعه به ویژه کشورهای اسلامی ندارد؟ روش تحقیق در مرحله گردآوری اطلاعات اسنادی یا کتابخانه ای است و در مباحث توسعه به روش تحلیلی عمل شده است. بخش های اصلی مقاله درباره چیستی، چرایی، چگونگی توسعه انسانی، و چرایی عدم توانمندی الگوی توسعه انسانی می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد که این الگو تفاوتی میان حق و باطل قائل نیست و شاخص توسعه انسانی فاقد تشخیص کشورهای فاسد، ستمگر و وابسته از کشورهای سالم، عادل و مستقل می باشد.
دین پژوهی (به مثابه مطالعه نسبت دین و زندگی) از منظر جریان های فکری ایرانِ معاصر و کاربرد آن در حوزه سیاست گذاری فرهنگی(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
اسلام و مطالعات اجتماعی سال اول پاییز ۱۳۹۲ شماره ۲
32 - 55
حوزه های تخصصی:
شناخت و تحلیل جریان های فکری، عامل مهمی در شناخت بهتر پدیده ها و مسائل محیطی در گذشته و حال و راهبری تحولات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در آینده است. بنابراین، یکی از اهداف جریان شناسی های فکری را می توان اعتلای حوزه سیاست گذاری، از جمله سیاستگذاری فرهنگی دانست. از این منظر، این گونه جریان شناسی را باید به شناخت آراء جریان های فکری در مسئله نسبت دین و زندگی معطوف ساخت. در این نوشتار، حوزه دین پژوهی، عرصه تضارب افکار در مسئله نسبت دین و زندگی قلمداد شده و دیدگاه های جریان های فکری ایرانِ معاصر بر حول سه مولفه ی؛ موضوع شناسی، روش شناسی و راه حل شناسی، معرفی و توصیف شده، سپس با مرور اجمالی چیستی سیاستگذاری فرهنگی، نقش دین پژوهی و تنوع جریان های فکری این حوزه در سیاستگذاری فرهنگی تبیین شده است.
دستور جلسه برای سیاست گذاری مسئله روابط جنسی در ایران؛ روابط جنسی به شیوه مدرن یا سنتی(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
اسلام و مطالعات اجتماعی سال اول پاییز ۱۳۹۲ شماره ۲
56 - 87
حوزه های تخصصی:
روابط جنسی نامشروع تهدیدی جدی برای ایمان و حیات انسانی است. «پیامدهایِ» منفیِ چنین روابطی را نمی توان انکار کرد؛ از هتک حرمت ها و به خطر افتادن بنیان خانواده گرفته تا روسپی گری، تجاوز، سقط جنین و مخاطرات جمعیتی. در این مقاله پس از آن که مسئله و علت اصلیِ این روابط از پیامدها و زمینه های این ناهنجاری تفکیک شد، «مسئله» و ناهنجاری در روابط جنسی ناشی از نبود الگوهای فرهنگی بهنجار برای رفع یک «نیاز» واقعی تعریف گردید. موقعیتهای بسیاری را می توان دید که در آن ها افراد نیازهای جنسی دارند، اما امکان ازدواجِ دائمِ تک همسری برایشان وجود ندارد و این درحالی است که روش بهنجار دیگری در عرصه فرهنگ برای این شرایط تعریف نشده است و گویی سیاست ها و سیاست گذاری در جمهوری اسلامی ایران نیز به این مسئله بی توجه است. بدین ترتیب بازاندیشی در این زمینه یکی از ضروری ترین و در عین حال مغفول ترین حوزه های سیاست گذاری فرهنگی در ایران به شمار می آید. این مقاله با صورت بندی تصویری از مسئله، آن را بر روی میز سیاست گذاری نهاده و با بررسی نظریه های موجود، نشان داده است که نظام سیاستگذاری، نیازمند نظریه ای جدید برای ساماندهی و سالم سازی روابط جنسی در جامعه است. همچنین نگارنده با معرفی معیارهای سه گانه ، سعی کرده است، چارچوبی برای ارزیابی و انتخاب نظریه مناسب در این زمینه ارائه نماید.
پارادایم اسلامی توسعه انسانی(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
اسلام و مطالعات اجتماعی سال اول پاییز ۱۳۹۲ شماره ۲
136 - 161
حوزه های تخصصی:
توسعه انسانی اسلامی نیاز امروز تمامی جوامع بشری است. آن چه توسعه انسانی یک جامعه را از دیگر جوامع رنگ و بوی دیگر می بخشد و سرعت نفوذ و انتشار تمدنی اش را متمایز می کند پارادایم یا دیدمان حاکم بر آن جوامع می باشد که در این مقاله به معنای چارچوب و اصول فکری که بر بینش انسان نسبت به رویدادهای جهان و آدمی تأثیر می گذارد، در نظر گرفته شده است. پارادایم اسلامی نسبت به توسعه انسانی با پارادایم متعارف توسعه انسانی تفاوت دارد. در این مقاله، با استفاده از آیات قرآن کریم ماهیت توسعه اسلامی، اهداف نهایی این توسعه، و مبانی عقیدتی و ارزشی توسعه اسلامی که کرامت، عزت، و رفاه انسان را محقق می سازد؛ تبیین می شود. بنابراین، مقاله در صدد پاسخ گوی به این پرسش است که این اهداف، مبانی عقیدتی و ارزشی از منظر اسلام کدامند؟ و روش اکتشاف آن ها چگونه است؟ روش تحقیق در مرحله گردآوری اطلاعات، اسنادی یا کتابخانه ای است. در استنتاجات قرآنی، حدیثی و فقهی مطابق روش تحلیل متون عمل می شود. در مباحث اقتصادی به روش تحلیلی عمل خواهد شد.
بررسی وضعیت دین داری جوانان شهر قم(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
اسلام و مطالعات اجتماعی سال اول پاییز ۱۳۹۲ شماره ۲
162 - 176
حوزه های تخصصی:
دین داری سازه ای چند بعدی است و به همین دلیل دین پژوهان در مطالعات سنجش دین داری، الگوهای گوناگونی ارائه کرده اند. بر این اساس، تحقیق حاضر با ابتناء بر الگویی بومی، کوشیده است تصویری اجمالی از وضعیت دین داری جوانان ساکن شهر قم ترسیم نماید. این تحقیق با استفاده از روش پیمایش بر روی نمونه ای 600 نفری از جوانان 15 تا 30 سال ساکن شهر قم اجرا و اطلاعات مورد نیاز تحقیق با ابزار پرسش نامه و با بهره گیری از روش نمونه گیری ترکیبی(میدانی و خوشه ای چندمرحله ای متناسب با حجم (PPS)) از افراد نمونه گردآوری شده است. بر اساس یافته های تحقیق در میان ابعاد سه گانه دین داری، اعتقادات دینی از بیش ترین میزان التزام در بین جوانان پاسخ گو برخوردار است. پس از آن، به ترتیب التزام به عبادات واجب دینی، احکام فردی، احکام جمعی، اخلاق دینی و نشانه های دین داری در مراتب بعدی قرار می گیرند. در مجموع، نتایج به دست آمده نشانگر التزام نسبتاً بالای پاسخ گویان به اعتقادات دینی، اخلاق و تکالیف فردی و در مقابل التزام نسبتاً پایین آنها به عبادت جمعی، احکام سیاسی، تعظیم شعائر دینی و مشارکت دینی است.