فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۵۶۱ تا ۲٬۵۸۰ مورد از کل ۲۷٬۴۲۶ مورد.
۲۵۶۲.

بررسی نقش «لمپن» ها در انتخابات و بلواهای دوره های هفدهم و هجدهم مجلس شورای ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انتخابات کودتا لمپن ها مجلس هفدهم مجلس هجدهم

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی دوم جریانها
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه سند شناسی و سندپژوهی پهلوی دوم
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه مجلس شورای ملی
تعداد بازدید : ۲۱۱۵ تعداد دانلود : ۱۱۵۴
بررسی تاریخ سیاسی اجتماعی معاصر ایران و به ویژه بعد از برپایی نظام مشروطه، واقعیّت تلخی را به نمایش می گذارد. در این شرایط که نظامِ مبتنی بر قانون، در ایران حاکم شد، حوادث و وقایعی رخ داد که عامل اصلی آن، ماهیّت استبدادی و ابزار آن، گروه ها و افرادی بودند که در پایین ترین رده های اجتماعی قرار داشتند. درواقع، عدم پذیرش واقعی نظام مشروطه از سوی آخرین شاهان قاجاری و سپس پهلوی ها، موجب شد تا زمینه برای بهره برداری ایشان از گروه هایی که عنوان «لمپن» دارند، فراهم شود. لمپن ها بدون آنکه فایده ای برای جامعه خود داشته باشند، ابزار بسیار مناسبی در دست حاکمیّت و جریان های سیاسی بودند تا با استفاده از آن ها به خواسته های خود برسند. دوران انتخابات و سپس عمر مجالس هفدهم و هجدهم شورای ملّی، شاخصی برای بررسی نقش آفرینی لمپن ها در تاریخ معاصر ایران محسوب می شود. در این دوران که مصادف با حوادث مهمّی در تاریخ ایران است، لمپن ها هم در ناامن کردن فضای انتخابات و تأثیرگذاری بر نتیجه آن و هم در ایجاد بلواهای اجتماعی در دوران حیات مجالس مذکور، نقش مؤثّری داشتند که بنابر اهمّیت موضوع، در این مقاله مورد بررسی قرار خواهند گرفت. سؤال اصلی این پژوهش، این است که «لمپن ها چه نقشی در فضای انتخاباتی مجالس هفدهم و هجدهم شورای ملّی و بلواهای دوران این مجالس داشته اند؟» برای پاسخ به این سؤال، این فرضیه به آزمون گذاشته شده است که «لمپن ها ابزار ناکارآمدیِ انتخابات و ایجاد بلواهای مصادف با مجالس هفدهم و هجدهم شورای ملّی بوده اند». یافته های این پژوهش اثبات می نماید که این گروه ها موجب شدند تا با کمترین هزینه، بزرگترین خسارات و آسیب ها بر نظام سیاسی اجتماعی و اقتصادی ایران در دوره معاصر وارد شود.
۲۵۶۳.

دولت سامانیان در عرصة سیاست خارجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: سامانیان چین روابط خارجی خراسان بزرگ ترکان بلغار دیالمه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی سامانی سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی سامانی روابط خارجی
تعداد بازدید : ۲۱۱۵ تعداد دانلود : ۱۴۸۵
پس از ساسانیان روزگار درازی سپری شد تا بستر مناسبی برای تحولات کشورداری و مناسبات خارجی در ایران فراهم آید. خراسان بزرگ در چنین اوضاعی زمینه های ساختار نوینی ایجاد کرد و رمقی تازه به جان خسته جامعه ایرانی بخشید تا با تکیه بر چنین ظرفیتی دروازه های خود را به سوی جهان آن روزگار بگشاید. با تأمل در رویدادهای این روزگار می توان شالوده اصول سیاست خارجی در تاریخ ایران را از قرن چهارم هجری/دهم میلادی دریافت. در این هنگام امیران سامانی در خراسان بزرگ رستاخیزی در علم، هنر و فرهنگ به وجود آوردند و در پی آن در صدد پی افکندن ساختارهای استواری برای روابط با جهان معاصر خود برآمدند. آل سامان را به جرأت می توان نخستین دولت در تاریخ ایران دوره اسلامی دانست که با توسل بر وضعیت حساس منطقه ای، تمهیدهای لازم برای آشنایی و کسب جایگاه جهانی را آغاز کردند. اینان با وجود مراوده با خلافت عباسی و نیز حکومت های متقارن و همسایه، برای دریافت اطلاع و برقراری ارتباط با دیگر ملت های جهان تلاش هایی کردند و آغازگر عصر تازه ای از تحول های خارجی شدند.
۲۵۶۴.

تحول سیاست خارجی هند(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هند سیاست خارجی دولت های عضو شورای همکاری خلیج فارس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۱۴ تعداد دانلود : ۱۰۶۱
هند از 1947 تا اواخر دهه 1980، سیاست جهان سوم گرایی را در پیش گرفته بود که با مشخصه های کلیدی تلاش برای همبستگی جهان سوم، خودبسندگی اقتصادی و عدم تعهد تعریف می شد. از اواخر دهه 1980، سیاست خارجی جهان سوم گرایانه هند به سیاست عمل گرایی اقتصادی دگرگون شده است. این مقاله سعی دارد به جستجوی عوامل و چگونگی تغییر سیاست خارجی هند نسبت به حوزه دولت های عضو شورای همکاری خلیج فارس بپردازد. یافته ها نشان می دهد که سیاست خارجی هند در نسبت به دولت های حوزه شورای همکاری خلیج فارس از اوایل دهه 1990، بر اساس الزامات توسعه اقتصادی هند بازتعریف شده است و در این زمینه تقاضای فزاینده هند برای واردات نفت و گاز، جذب سرمایه گذاری های خارجی، گسترش بازارهای صادراتی در کنار رقابت ژئوپولیتیکی با پاکستان و چین مولفه های سازنده سیاست خارجی هند هستند. در تمایز با گذشته مولفه های اقتصادی به مراتب بیش از مساله ژئوپولیتیکی رقابت با پاکستان در تعریف رهیافت سیاست خارجی هند نسبت به دولت های حوزه شورای همکاری خلیج فارس تاثیرگذار بوده است، دگرگونی چین از دولتی با گرایشات انقلابی به دولتی توسعه گرا نیز بر تمرکز هند بر عمل گرایی اقتصادی در این حوزه نیز موثر بوده است. در این مقاله روش مورد استفاده روش تبیینی است و چشم انداز نظری در تجزیه و تحلیل داده ها نیز نظریه موازنه منافع است.
۲۵۶۵.

ابریشم در عصر قاجار و تجارت آن از طریق دریای خزر با تکیه بر اسناد آرشیوی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار اقتصادی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه سند شناسی و سندپژوهی قاجاریه
تعداد بازدید : ۲۱۱۴ تعداد دانلود : ۱۰۴۷
ابریشم، یکی از اقلام صادراتی ایران از گذشته های دور بخصوص از زمان صفویه تا اواخر دوره قاجاریه به حساب می آمد. این فرآورده در عصر قاجار به لحاظ تولید، کمیت و کیفیت، فراز و نشیبهای زیادی داشته است. بااین وجود، نقش و اهمیت بنیادی آن را در تجارت ایران نباید نادیده گرفت. ابریشم در کنار محصولات دیگری نظیر پنبه و پوست، نقش مهمی در مناسبات بازرگانی ایران ایفا می کرده است. بخشی از تجارت ابریشم ایران، از طریق بنادر جنوب ایران مانند بندرعباس و بوشهر صورت می گرفت. علاوه بر این به واسطه نزدیکی مناطق ابریشم خیز شمال کشور بویژه گیلان (کانون ابریشم ایران) به روسیه و وجود راه آبی دریای خزر و مرزهای زمینی نظیر راههای تبریز- جلفا - ایروان- تفلیس و یا تبریز- خوی- ارزروم - طرابوزان، بخش عمده ای از تجارت ابریشم ایران از طریق راههای مذکور بخصوص از طریق دریای خزر و بنادر آن انجام می گرفته است. به همین دلیل، در این تحقیق سعی شده با استناد به اسناد بازمانده از دوره مورد تحقیق و آثار مؤلفانی که در عصر قاجار در مورد ابریشم ایران به نگارش درآمد ه است، ابریشم و تجارت آن در عصر قاجار بویژه از راه دریای خزر در بازه زمانی 1243-1327ق./ 1828-199م. مورد ارزیابی و تحلیل قرار گیرد. به طور کلی تحقیق حاضر، با تکیه بر اسناد و داده های آماری، ابریشم و تجارت آن را در ایران عصر قاجار و از راه دریای خزر، بحث و بررسی می کند
۲۵۶۷.

بررسی ساختار و ماهیت نظام حقوقی دولت سلجوقی

نویسنده:

کلید واژه ها: نظام حقوقی محاکم شرع محکمه سلطانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۱۴ تعداد دانلود : ۱۰۹۸
در بررسی نظام حقوقی دولت سلجوقی دوگونه محکمه بر اساس وظایف و حیطه های فعالیت هر کدام قابل تشخیص است: محکمه سلطانی یا همان دیوان مظالم که شخص سلطان و در مواردی نواب حکومتی وی در ایالات متولی و مسوول آن بودند، و محاکم شرع که توسط قضات و علمای دینی اداره می شد. در محاکم شرع به دعاوی و مرافعات خصوصی و عمومی بین اشخاص و در محکمه سلطانی به جرایم و دعاوی اداری و سیاسی مرتبط با حکومت رسیدگی می شد. وجود محکمه سلطانی، در سنت ایرانی به مظالم نشستن پادشاهان ریشه داشت و محاکم شرع برخاسته از سنتهای دین اسلام بود.
۲۵۶۹.

بررسی علل کشمکش های مذهبی میان خجندیان و صاعدیان در اصفهان عصر سلجوقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: اصفهان سلجوقیان اختلافات مذهبی خجندیان صاعدیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۱۴ تعداد دانلود : ۹۳۴
اختلافات مذهبی یکی از بلاهای خانمان براندازی است که همیشه اتحاد مسلمانان را در معرض نابودی قرار داده و نیروی زیادی را به هدر داده است. روزگاری دراز این اختلافات میان فرقه های مختلف سنی، شهرهای زیادی از ایران را در آتش فتنه سوزاند و آثار دینی و علمی مانند مساجد و مدارس را نابود کرد.درگیری های مذهبی میان فرقه ها نه تنها در بغداد که در بسیاری از شهرهای ایران با شدت ادامه داشت. مهمترین شاخص اختلاف در قرن پنجم و ششم هجری قمری میان حنفیان و شافعیان است. در این زمان شافعیان اشعری در برابر فشار ترکان سلجوقی که از مرام حنفی دفاع می کردند سخت ایستادگی می کردند.اصفهان، محل نزاع حنفیان و شافعیان بود که ریاست این دو فرقه در اختیار صاعدیان و خجندیان مدت یک قرن و نیم ریاست مذهبی و بلدی اصفهان را بر عهده داشتند و صاعدیان چند قرن ریاست منصب قضا را در این شهر از آن خود داشتند. در این پژوهش سعی می گردد به پرسش های زیر پاسخ داده شود: 1- نقش خجندیان و صاعدیان در منازعات مذهبی اصفهان چیست؟ 2- کشمکش های مذهبی میان صاعدیان و خجندیان ساکن دو محله دردشت و جوباره چه تاثیری بر حیات اجتماعی و فرهنگی اصفهان داشت؟
۲۵۷۰.

مبانی اندیشه‌ای گروههای سیاسی اسلامگرا در ایران قبل از انقلاب

نویسنده:

کلید واژه ها: انقلاب اسلامی نهضت آزادی گروههای سیاسی اسلامگرا فداییان اسلام حزب ملل روحانیت مبارز سازمان مجاهدین

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی دوم جریانها
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام تاریخ سیاسی
تعداد بازدید : ۲۱۱۲ تعداد دانلود : ۹۳۹
در این مقاله نگارنده تلاش می کند تا به بررسی مبانی فکری گروههای سیاسی اسلامگرا در فاصله زمانی سالهای 1320 تا 1357 بپردازد؛ زیرا تبیین مواضع فکری و اختلافات نظری این گروهها، زمینه را برای درک بسیاری از چالشهای اندیشه ای بعد از انقلاب فراهم می آورد. هرچند بسیاری از گروههای یاد شده در کلیت اهدافی همچون مبارزه با استبداد، استعمار، ایجاد حکومت اسلامی، تلاش برای استقرار قوانین اسلامی و ... مشترک بودند؛ اما در نگاه عمیقتری می توان اختلافات فکری مهمی را نیز در دیدگاهها و مبانی اندیشه ای آنها مشاهده کرد که با پیروزی انقلاب و قرار گرفتن در محیطی جدید، این اختلافات زمینه بروز پیدا کرد و علت ظهور دیدگاههای مختلف در مقاطع تاریخی بعد از انقلاب گردید. این مقاله در دو قسمت ارائه خواهد شد که در قسمت اول مواضع فکری گروه اسلامگرا شامل فداییان اسلام، حزب ملل اسلامی، هیأت مؤتلفه و روحانیت مبارز مورد بحث قرار می گیرد و در قسمت بعدی مواضع فکری نهضت آزادی و گروههای سوسیالیست اسلامگرا بویژه سازمان مجاهدین خلق مورد مطالعه قرار خواهد گرفت.
۲۵۷۳.

علل به کارگیری و حضور گسترده غلامان در نظام سیاسی سامانیان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سامانیان حاجب غلام سپاهیان سپاهیگری غلامان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۱۱
هر چند سامانیان (279-389 ه-ق) به اعتبار احیای زبان فارسی و انتساب تباری به پادشاهان ایران باستان، حکومتی ایرانی و بومی قلمداد می گردند، لیکن در یک کلیت ستون فقرات سپاهیگری، مناصب درباری و حکمرانی ولایات در این عصر متکی بر عناصر بومی نبود. حضور غلام سپاهیانی چون آلبتگین، سیما، فایق، بکتوزن، تاش، توز تاش، قراتگین در مناصب حاجبی، سپهسالاری یا فرماندهی لشکر، حکمرانی ولایات و به شکل فراگیرتری در کل ساختار سپاه، از ویژگی های بارز این دوره است. در این مقاله ضمن ارایه تصویری کلی از مصداق ها و نمادهای اقتدار غلام سپاهیان به مجموعه عوامل داخلی و خارجی تاثیرگذار در جلب و جذب غلام سپاهیان توجه شده است. ارایه نتیجه ای مختصر از بحث و فهرستی از مآخذ و منابع مورد استفاده، مباحث پایانی این مقاله را تشکیل می دهد.
۲۵۷۶.

عکس؛ منبع جدید تاریخ نگاری

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۱۱
یکی از منابع مهم و ارزشمند تاریخ‌نگاری، عکس است که همیشه در شناخت و درک عمیق دوره‌های تاریخی و مقایسه با حال وگذشته عکس و همچنین در نگاه مقایسه‌ای به نوشته‌ها و سفر نامه‌ها کمک زیادی کرده است. یکی از منابع ارزشمند دوره قاجار، عکس‌های هولستر است که نمود تاریخ زنده دوره قاجار است.
۲۵۷۷.

بررسی مدینه فاضله دراندیشه سیاسی فارابی

کلید واژه ها: ابونصر فارابی مدینه فاضله عدالت سعادت مدینه غیر فاضله رئیس اول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۱۰ تعداد دانلود : ۱۱۲۰۷
حکیم ابونصر محمد بن محمد بن اوزلغ بن طرخان فارابی (257 339ق) معروف به معلم ثانی، مؤسس فلسفه اسلامی از فیلسوفان بزرگ جهان می باشد. فارابی با طرح نوین خود فلسفه اسلامی را تأسیس نمود به معنی راستین کلمه، معلم اول و پدر فلسفه اسلامی گردید. مدینه در چارچوب فکری- فلسفی فارابی دارای دو نوع فاضله و غیر فاضله است. رئیس اول مدینه فاضله، نبی، فیلسوف و رئیس دوم فیلسوف محض است. به نظر فارابی اگر فیلسوفی به نحوی در سیاست مدینه سهمی نداشته باشد، آن مدینه فاضله و تمدن فاضله نیست، به مواردی از مدینه غیر فاضله اشاره کرده ایم، و این که در اندیشه سیاسی فارابی، موضوع اصلی عدالت نیست، بلکه سعادت است، که عدالت در فلسفه وی «وجود خداوند» معنا شده است و اینکه در مورد جانشین های رئیس اول به بحث پرداختیم. در این مقاله سعی می شود جریان اندیشه سیاسی فارابی مورد ارزیابی قرار گیرد.
۲۵۷۸.

فرایند تاریخی روش شناسی تاریخ نگاری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: روش شناسی معرفت شناسی تاریخ نگاری اسلامی خبر تاریخی واقعیت تاریخی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰۹ تعداد دانلود : ۹۶۰
مقوله ی روش ارتباط تنگاتنگی با نوع نگرش معرفتی به موضوع یک علمدارد؛همچنان که روش شناسی یا شناخت روش های یک علم هم مسئله ای است که ویژگی ها، و اصول و مبانی آن را باید از نوع نگاه نسبت به موضوع آن علم و معرفت شناسی مربوط به آن جست. بر همین اساس، در پژوهش حاضر وضعیت وفرایند تاریخی و جایگاه مقوله ی روش یا روش های رایج در تاریخ نگاری اسلامی درارتباط با نوع نگاه معرفتی مورخان مسلمان به موضوع و مسائل علم تاریخ بررسی شده است.هرچند برخی مورخان مسلمان متناسب با شرایط شکل گیری و گسترش جریان تاریخ نگاری اسلامی، به شکلی متناوب و البته همراه با گسست های بلندمدت و دامنه دار نوآوری های بسیاری را در عرصه ی روش شناسی داشته اند، جز مواردی محدود و استثنایی، به دلیل آنکهتاریخ نزد اکثر مورخان مسلمان به عنوان علم شناخت جامعه مطرح نشد، درنتیجه روش های رایج در آن هم معطوفبه شناخت واقعیات اجتماعی در بستر تاریخی نشد؛ زیرابه دلیل حاکم بودن و فراگیری نگاه معرفتی خبری بهموضوع و مسائل علم تاریخ و تلقی از تاریخ به عنوان معرفتی روایی و خبرمحور، مسئله ای مانند واقعیت تاریخی و ویژگی های چنین مقوله ای در محل اندیشه ی جدی مورخان مسلمان قرار نگرفته و درنتیجه روش یا روش های معطوف به شناخت چنین قضیه ای هم چندان جایگاهی نیافته است. درمقابل، آنچه به عنوان موضوع و مسئله ی محوری فعالیت تاریخ نگاری باقی ماند، خبر و روایت تاریخی بود و به سبب چنین نگرش معرفتی، روش های رایج هم بیشتر معطوف به چگونگی ضبط و ثبت خبر تاریخی شد.
۲۵۷۹.

نگاهی به کارکرد کمیسیون‌های ادوار مختلف مجلس

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰۸
انقلاب مشروطه، نقطه عطفی در تاریخ معاصر این سرزمین است.شالوده بسیاری از سازمان‌های امروزی در دوران مشروطه بنا شد و اقدامات بزرگی برای وضع قوانین انجام گرفت و تغییر و تحولات عظیمی در سازمان اداری سست و فرسوده ایران روی داد.در این مجال به بررسی چگونگی شکل‌گیری کمیسیون‌ها در عصر مشروطه و نقش آنها در ایران امروز خواهیم پرداخت.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان