درخت حوزه‌های تخصصی

هدف پژوهش حاضر، بررسی ساختار عاملی، پایایی و روایی پرسشنامه ابعاد دلبستگی مادر (IMA) در یک نمونه دانشجویان ایرانی بود که 402 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. برای تعیین پایایی، روش همسانی درونی و برای بررسی روایی سازه و ساختار عاملی پرسشنامه از تحلیل عامل تأییدی و اکتشافی به روش مؤلفه های اصلی استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد ساختار عاملی اصلی داده های نمونه حاضر را برازش نداد. نتیجه تحلیل عاملی اکتشافی از ساختار دو عاملی این پرسشنامه حمایت کرد. در مجموع دو عامل«اعتماد و ارتباط» و «بیگانگی» توانستند 57 درصد واریانس پرسشنامه را تبیین نمایند. ضرایب آلفا برای عامل«بیگانگی» 78/. و برای «عامل اعتماد و ارتباط» 93/. به دست آمد. همچنین نتایج روایی همزمان IMA نشان داد که بین کفایت اجتماعی دانشجویان و دلبستگی مثبت والدین (اعتماد) رابطه مثبت، اما بین کفایت اجتماعی و دلبستگی منفی والدین (بیگانگی) رابطه منفی مشاهده شد. بررسی نتایج روایی همگرای مبین آن است که بین خرده مقیاس های پرسشنامه دلبستگی مادر با خرده مقیاس های پدر و همسالان رابطه مثبت معنی داری وجود دارد (05/.P<). به طور کلی، پرسشنامه دلبستگی مادر در اندازه گیری سبک های دلبستگی مادر ابزاری روا و پایا است. پیشنهاد می شود از IMA در حوزه های بالینی و پژوهشی استفاده شود.

مقدمه: روش های فرافکن و از جمله آن ها آزمون های ترسیمی توجه بسیاری از روان شناسان و درمانگران را برای شناسایی اختلالات روانی کودکان به خود جلب کرده اند. پژوهش حاضر به منظور مقایسه ی شاخص های ترسیمی آزمون ترسیم خانواده ی جنبشی در کودکان عادی و طلاق انجام شد.\nروش کار: حجم نمونه ی این پژوهش توصیفی علی-مقایسه ای شامل 60 دانش آموز پسر (30 فرزند طلاق و 30 فرزند عادی) در شهر بجنورد در فروردین و اردیبهشت 1394 بود. کودکان طلاق به صورت هدف مند و چندمرحله ای انتخاب شدند. با بررسی پرونده کودکان طلاق، مشارکت معلم و مدیر مدرسه، 30 کودک عادی به عنوان همتا به صورت تناظر یک به یک در مولفه های سن، جنس، پایه ی تحصیلی، تحصیلات والدین، موقعیت اجتماعی-اقتصادی والدین و محل زندگی انتخاب شدند. نقاشی کودکان توسط سه ارزیاب آموزش دیده و ناآگاه نسبت به عضویت گروهی آزمودنی ها، طبق دستورالعمل نمره گذاری آزمون، بررسی و نمره داده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون مجذور خی دوطرفه با کمک نرم افزار آماری SPSS نسخه ی 22 استفاده شد.\nیافته ها: طبق نتایج آزمون، از 26 نشانه ی ترسیمی آزمون ترسیم خانواده ی جنبشی، فراوانی 16 نشانه بین دو گروه، معنی دار بود (05/0>P). بقیه ی نشانه ها دارای تفاوت معنی داری نبودند (05/0<P).\nنتیجه گیری: با توجه به معنی داری تفاوت بین نشانه های مشکلات روانی (افسردگی، اضطراب، پرخاشگری و روابط میان فردی اعضای خانواده) دو گروه در این آزمون و توان افتراقی بالای این آزمون در تشخیص مشکلات روانی بین کودکان عادی و طلاق، می توان آن را در شناسایی و تشخیص مشکلات روانی کودکان در مدارس و کلینیک های مشاوره به کار برد تا با شناسایی زودهنگام و درمان به موقع، بتوان از تاثیرات منفی بیشتر و مخرب آن ها در آینده ی کودک جلوگیری نمود.

این پژوهش با هدف ساخت، اعتباریابی و رواسازی پرسش نامه پایبندی زنان به آموزه های همسرداری در اسلام انجام گرفت. آموزه های همسرداری در اسلام مربوط به زنان به روش تحلیل محتوا، استخراج شد و ارزیابی روایی محتوا، روایی سازه و اعتبار آزمون به روش پیمایشی با انتخاب خوشه ای، از نمونه 374 نفر از جامعه زنان متأهل اصفهان انجام شد. 80 گویه از 123 گویه اولیه پیشنهادی از نظر کارشناسان دارای روایی محتوایی بالایی بودند. در روایی سازه به روش تحلیل عاملی، شش عامل به دست آمد که شاخص کفایت نمونه برداری 847/0 و نتیجه آزمون بارتلت، نشان داد حجم نمونه برای تحلیل عاملی مناسب است. از سوی دیگر، همبستگی مثبت و معنی دار هر یک از سؤالات پرسش نامه با نمرة کل پرسش نامه و هر یک از عامل ها و کل پرسش نامه، بیانگر روایی سازه به روش همسانی درونی است. ضریب آلفای کرونباخ در مرحله آزمایشی و نهایی به ترتیب (827/0 و 895/0) نشان دهنده اعتبار پرسش نامه است. میزان همسانی درونی بر اساس ضریب اسپیرمن – براون و ضریب دونیمه سازی گاتمن و همبستگی دو فرم در مرحله آزمایشی و در مرحله نهایی معنی دار است و ضریب آلفای نیمه اول و نیمه دوم در مرحله نهایی به ترتیب 839/0 و 8/01/0 است. ضریب همبستگی آزمون – باز آزمون در نمونه 31 نفری به فاصله زمانی یک ماه 927/0 در سطح معناداری 001/0 به دست آمد. بنابراین پرسش نامه، از روایی و اعتبار مطلوبی برخوردار است.

این پژوهش با هدف ساخت آزمون اولیه باورهای منطقی زوجین، بر اساس مبانی نظری اسلامی انجام گرفت. برای مطالعة منابع اسلامی، از روش تحلیل محتوا و برای ارزیابی روایی و اعتبار آزمون، از روش پیمایشی با انتخاب تصادفی طبقه ای، نمونه 100 نفری از میان دانش پژوهان و طلاب علوم دینی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره در سال تحصیلی 1393-1394 بهره گرفته شد. ساختار برداشت شده از منابع اسلامی، برای باورهای منطقی زوجین معیشتی، جنسی، ارتباطی، حل تعارض و حمایتی است. موافقت 5/95 و 5/94 درصدی خبرگان، نسبت به مؤلفه ها و گویه ها، روایی محتوای این آزمون را نشان داد. همبستگی مثبت و معنادار این آزمون (26/0r=، 01/0<p)، با آزمون باورهای ارتباطی زوجین، گویای روایی ملاکی این آزمون بود. همبستگی بالا بین مؤلفه ها با کل آزمون همچنین بین گویه ها نشان دهنده روایی سازه بود. اعتبار آزمون، به واسطه بررسی همسانی درونی پرسش نامه با ضریب آلفای کرونباخ 92/0 به دست آمد. در دونیمه سازی، ضریب آلفای نیمه اول 86/0 و نیمه دوم 89/0 به دست آمد و نیز ضریب همبستگی بین دو نیمه 77/0 و ضریب دو نیمه سازی گاتمن 86/0 به دست آمد. بنابراین، این آزمون از اعتبار و روایی مناسب برخوردار است.

هدف از این پژوهش، تبیین کفایت شاخصهای روانسنجی فرم فارسی پرسشنامه والدگری آلاباما بود. گروه نمونه مورد مطالعه در این پژوهش شامل 773 دانش آموز دختر و پسر با میانگین سنی 5/14 بود. به منظور تهیه فرم فارسی برای پرسشنامه والدگری آلاباما، در ابتدا فرم انگلیسی به فارسی ترجمه و سپس فرم فارسی برای اطمینان از انطباق مفهومی و فرهنگی به زبان انگلیسی بازگردان شد. تمام شرکت کنندگان فرم فارسی پرسشنامه والدگری آلاباما را تکمیل کرده و نتایج آزمون تحلیل عامل به شیوه مولفه های اصلی حاکی از وجود شش عامل با نام های والدگری مثبت، مشارکت پدر، تنبیه بدنی، اقتدار، ضعف در نظارت و عدم آگاهی از یکدیگر بود. همبستگی نمره این عوامل با نمره مقیاس فرایندهای خانواده حاکی از روایی همگرا و واگرا برای این مقیاس بود. همچنین ضرایب بازآزمایی و آلفا بیانگر اعتبار این مقیاس بود. در مجموعه نتایج این مطالعه نشان داد که فرم فارسی پرسشنامه والدگری آلاباما از کفایت روانسنجی مناسبی برای استفاده در ایران برخوردار می باشد

ابزارهای متعددی برای سنجش جوانب مختلف خانواده طراحی شده که هرکدام از این ابزارها ابعاد متفاوتی را مورد بررسی قرار می دهد. از آنجایی که ابزار واحدی برای سنجش تمام ابعاد خانواده وجود ندارد، از این رو بررسی ویژگی های روانسنجی پرسشنامه های خانواده، به منظور استفاده در پژوهش ها، نقش مهمی در پژوهش های با محوریت خانواده ایفا می کند. جامعه آماری این پژوهش، شامل دانش آموزان دبیرستانی پایه های سوم و پیش دانشگاهی شهر شیراز و نمونه مورد مطالعه شامل340 دانش آموز دبیرستانی (170دختر و 170پسر) به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این مطالعه، نسخه فارسی پرسشنامه پیوند والدینی پارکر (PBI) بوده است. در این پژوهش ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه پیوند والدینی پارکر به وسیله تحلیل عامل تاییدی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحلیل عاملی از وضعیت محتوایی چهار عاملی حمایت کرده و پس از انجام اعتبار همگرا، بررسی ها نشان می دهد که پرسشنامه پیوند والدینی پایایی و اعتبار مطلوبی برای انجام پژوهش های روانشناختی را داراست و از آن می توان در پژوهش ها، خانواده درمانی و بهبود روابط خانواده استفاده نمود.

این پژوهش باهدف ساخت و اعتباریابی پرسشنامه مقدماتی برای ملاک های شوهر گزینی در دانشجویان دختر دانشگاه شهید چمران انجام شده است. 100 دانشجو از بین کلیه دانشجویان دختر ساکن در خوابگاه دانشجویی دانشگاه شهید چمران به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند و پرسشنامه ملاک های شوهر گزینی را تکمیل نمودند. نتایج به دست آمده از روش آماری تحلیل عاملی (تحلیل مؤلفه های اصلی) و چرخش واریماکس هشت عامل (ویژگی های رفتاری، مهارت های اجتماعی، ویژگی های ظاهری، سازگاری با شرایط، موقعیت اقتصادی اجتماعی، مهارت های خانه داری، خواستار بچه و هوش و خلاقیت) که روی هم 32/67 درصد واریانس را تبین نمود، نشان داد. ضرایب پایایی (همسانی درونی) برای کل پرسشنامه و عامل های استخراج شده رضایت بخش بودند. نتایج به دست آمده از تحلیل عاملی با تحقیقات پیشین هماهنگ است و با توجه به پایایی مناسب پرسشنامه می توان از آن به عنوان یک ابزار پایا و معتبر در محیط های آموزشی و پژوهشی به ویژه در زمینه بررسی ملاک های شوهر گزینی به کاربرد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اعتباریابی مقیاس رفتار چالش انگیز فرزند(CCBS) برای مادران با فرزند دارای نیازهای ویژه انجام گرفته است. مطالعه ی انجام شده، بررسی توصیفی- پیمایشی از نوع ابزارسازی و اعتبارسنجی بود. نمونه ی پژوهش شامل 100 نفر از مادران با فرزند دارای نیازهای ویژه بود که به شیوه ی نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. پرسشنامه های پژوهش شامل مقیاس رفتار چالش انگیز فرزند(CCBS) ، پرسشنامه ی توانایی ها و مشکلات (SDQ) و مقیاس رضایت از زندگی (SWLS) بود.ضرایب همسانی درونی مقیاس(CCBS) در حد بالایی به دست آمد. محاسبه ی ضریب آزمون- بازآزمون به فاصله یک ماه مطلوب و بالا بود(001/0>P). آزمون KMO برابر با 86/0 و در سطح مطلوب بود و آزمون کرویت بارتلت از نظر آماری معنی دار بود. نتایج تحلیل عاملی وجود یک عامل در گویه ها را تایید نمود که 41/43% از واریانس کل مقیاس را تبیین کرد. تحلیل عامل تاییدی، نتایج حاصل از تحلیل عامل به روش چرخش اوبیلمن را تایید کرد و مدل به دست آمده با داده های پژوهش برازش داشت. همچنین همبستگی معنی دار نمرات پرسشنامه CCBS با نمرات پرسشنامه های SDQ و SWLS روایی همگرا، واگرا و همزمان مقیاس را تایید کرد.یافته های پژوهش بیانگر این است که نسخه ی فارسی مقیاس CCBS از خصوصیات روان سنجی قابل قبولی برخوردار است

هدف ازپژوهش حاضر، تبیین تفاوتفرآیند و محتوای خانواده کودکان محبوب و غیر محبوب 4 تا 6 ساله ی شهر شیراز بود. گروه نمونه را 187 نفر از کودکان 4 تا 6 ساله ی مشغول به تحصیل شهر شیراز در سال تحصیلی 90-91 تشکیل می دادند. ملاک محبوب یا غیر محبوب بودن کودکان، بر اساس اتفاق نظر معلم، مربی و مدیر مهدکودک در مورد هر یک از آنان بود. برای سنجش بافت و محتوای خانواده، از مقیاس بافت و محتوای خانواده ی سامانی استفاده شد. پایایی و روایی ابزار توسط سازنده ی آن احراز گردیده بود. پس از تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش آماری آزمون تی، مشخص شد که کودکان محبوب و غیر محبوب، در تمام ابعاد فرآیند و محتوای خانواده با یکدیگر تفاوت معنی داری دارند و کودکان محبوب، در مقایسه با کودکان غیر محبوب دارای بافت و محتوای خانواده سالم تری هستند.

پژوهش حاضر با هدف هنجاریابی مجدد پرسشنامه کارآمدی خانواده (S.FEQI) انجام شد. جامعه آماری پژوهش دانشجویان متأهل کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه ها و طلاب متأهل سطح دو و سه حوزه های علمیه شهر قم بود که تعداد 391نفر از آنان به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. داده ها با استفاده از نظریه کلاسیک اندازه گیری و نظریه پرسش پاسخ و توسط نرم افزارهای SPSS، MULTILOG و R تجزیه و تحلیل شد. نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر نشان داد که قدرت تمییز و میزان آگاهی 19 پرسش به اندازه کافی نیست، گزینه هایی که نشان دهنده کارآیی «بسیار کم» و «کم» هستند، نمی توانند پاسخ گویان را از هم تفکیک کنند، از این رو می توان این دو گزینه را با هم ترکیب و پرسشنامه را اصلاح کرد. درنهایت پرسشنامه کارآیی خانواده با شصت پرسش می تواند سه مؤلفه بینشی، حقوقی و اخلاقی را به ترتیب با 20، 14 و 26 پرسش اندازه گیری کند.

در حوزه ی تاب آوری خانواده، ابتدا مدل تاب آوری استرس، سازگاری و انطباق خانواده مطرح شد که مدل انطباق خانواده (عوامل محافظ خانواده) به طور مستقیم از آن استخراج شد. هدف این پژوهش بررسی پایایی، روایی و تحلیل عاملی تأییدی نسخه فارسی سیاهه عوامل محافظ خانواده در یک نمونه از دانشجویان ایرانی بود. نمونه ای شامل دویست و هفتاد و شش نفر دانشجوی متأهل (177 زن، 99 مرد) به طور داوطلب و بدون دریافت هزینه در دامنه سنی 19 تا 38 سال (24/3 ± 19/24) از طریق روش نمونه گیری سهل الوصول از دانشگاه های مازندران انتخاب شدند و فرم مشخصات دموگرافیک، سیاهه عوامل محافظ خانواده (IFPF؛ گاردنر، هیوبر، استاینر، واسکوئز و سویج، 2008)، مقیاس توانمندی های خانواده (FSS؛ شام، بولمن، یوریچ و هاچ، 2001) و پرسشنامه تعارض زناشویی (MCQ؛ ثنایی ذاکر، 1379) را تکمیل کردند. نتایج تحلیل عاملی تأییدی، ساختار عاملی نسخه فارسی سیاهه ی عوامل خانواده را تأیید کرد. روایی همگرا و واگرای سیاهه عوامل محافظ خانواده (IFPF) از طریق اجرای مقیاس توانمندی خانواده (FSS) و پرسشنامه تعارض زناشویی (MCQ) در مورد آزمودنی ها محاسبه شد و نتایج معنی دار بود. همسانی درونی به دست آمده قابل قبول بود (آلفای کرونباخ = 91/0). پایایی بازآزمایی سیاهه عوامل محافظ خانواده (IFPF) بر اساس نتایج دو بار اجرای آزمون 83/0 محاسبه شد. در نتیجه می توان گفت نسخه فارسی سیاهه عوامل محافظ خانواده واجد ویژگی های روانسنجی مناسبی است.

و مقدمه: ﻫﺪف ﻋﻤﺪه تحقیقﺣﺎﺿﺮ اﻋﺘﺒﺎریاﺑﯽ مقیاس خانوادگی تفکیک خویشتن روی زنان و مردان متاهل شرکت کننده در کلاسهای آموزش خانواده مدارس راهنمایی در شهرستان سنندج بود. روش:طرح تحقیقازنوعتحقیقهمبستگی است( تحلیل عاملی به شیوه ی چرخش متمایل از نوع ابلیمین مستقیم و تحلیل عامل تاییدی بود). حجم نمونه512 نفر بود که در دو مرحله (مرحلة اول 321 و مرحلة دوم 191) و از بین ﮐﻠیة زنان و مردان متاهل شهرستان سنندج در سال 1390 بودند، که ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺳﺎده اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه و مقیاسهای خانوادگی تفکیک خویشتن و پرسشنامه های ملاک را تکمیل ﻧﻤﻮدﻧﺪ. داده ها به روش تحلیل ﻋﺎﻣﻠﯽ به شیوه ی ﭼﺮﺧﺶ متمایل از نوع آبلیمین مستقیم و تحلیل عامل تاییدی تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از روش تحلیل ﻋﺎﻣﻠﯽ به شیوة چرخش متمایل از نوع ابلیمین مستقیم، چهار ﻋﺎﻣل تفکیک خویشتن را ﻧﺸﺎن داد و با تحلیل عامل تائیدی آنها برازش شدند. ضرایب پایاییﻫﻤﺴﺎﻧﯽ دروﻧﯽ از ﺟﻤﻠﻪ آﻟﻔﺎیﮐﺮوﻧﺒﺎخوتصنیف ﺑﺮای43ﻣﺎده و چهار ﻋﺎﻣﻞ (به ترتیب با مقدار 89/0 و 83/0) رﺿﺎیت ﺑﺨﺶﺑﻮدﻧﺪ. همچنین، ضرایبروایی همگراو واگرا تفکیک خویشتن با پرسشنامه های عاطفه ی مثبت و منفی، پرسشنامه اعتماد به نفس، مقیاس بازنگری چک لیست علایم 90 (بعد اضطراب و حساسیت بین فردی) به ترتیب (38/0، 41/0- ، 39/0، 42/0- و 36/0-) بدست آمده است که در سطح (0001>p) معنادار است. ﺑﻪ ﻋﻼوه،تحلیل آزمونT ﻧﺸﺎنداد ﮐﻪ بین زنان و مردان در عاملها ﺗﻔﺎوت وﺟﻮد ﻧﺪارد و همچنین تحلیل واریانسﭼﻨﺪ ﻣتغیری نشان داد که بینﮔﺮوهﻫﺎیﺳﻨﯽﭘﻨﺞﮔﺎﻧﻪ از ﻟﺤﺎظ میزانتفکیک خویشتن ﺗﻔﺎوت وﺟﻮد ﻧﺪارد. نتایج: ﻧﺘﺎیج ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه از تحلیل ﻋﺎﻣﻠﯽ ﺑﺎ تحقیقات پیشین ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ اﺳﺖ و ﺑﺎ ﺗوّﺟﻪ ﺑﻪ روایی و پایایی ﭘﺮﺳشنامه ی تفکیک خویشتن از آن ﻣﯽ ﺗﻮان در ﻣﺤیط ﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺸﯽ خانوادگی#,

رویکردهای نوین به مفهوم سازی و سنجش ابعاد دل بستگی، الگوی مبتنی بر طبقه بندی را نا پذیرفته می دانند. بااین وجود هنوز ابزارهای سنجش دل بس تگی بزرگ سالان که در ایران مورداستفاده قرار می گیرد، افراد را بر پایه نوع دل بستگی طبقه بندی و جایگذاری می کنند. این پژوهش با هدف طرح مدل های نوین سنجش دل بستگی، به ترجمه و بررسی ویژگی های پایایی، روایی و بررسی ساختار عاملی پرسشنامه کیفیت دل بستگی (MAQ) در میان بزرگ سالان متأهل پرداخت. پژوهش به روش توصیفی و زمینه یابی انجام گرفت. نمونه دربرگیرنده 520 نفر بود که از میان افراد متأهل مراجعه کننده به مراکز مشاوره و فرهنگسراهای شهر اصفهان که حاضر به همکاری بودند به شیوه تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش دربرگیرنده پرسشنامه کیفیت دل بستگی، مقیاس حرمت خود و مقیاس رضایت از زندگی بود. یافته ها افزون بر تائید درستی ترجمه پرسشنامه کیفیت دل بستگی، نشان داد که میزان آلفای کرون باخ و ضریب دونیمه گاتمن برای تمام ابعاد پرسشنامه بالاتر از 7/0 است و همب ستگی هر گویه با عامل مربوطه بالاتر از 6/0 است. همبستگی نمرات باز آزمایی با فاصله 3 ماه برای تمام ابعاد بالاتر از 7/0 به دست آمد. نتایج تحلیل عاملی تائیدی، ساختار 4 عاملی پرسشنامه را تائید نمود. نتایج آزمون همبستگی نشان داد که میان دل بستگی ایمن با رضایت از زندگی و حرمت خود رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. همچنین رابطه میان دل بستگی اجتنابی، دل بستگی دوسوگرای اضطرابی- اجتنابی و دل بستگی دوسوگرای نگران با رضایت از زندگی منفی به دست آمد (01/0 > p). رابطه میان دل بستگی اجتنابی و دل بستگی دوسوگرای اضطرابی- اجتنابی با حرمت خود منفی به دست آمد (05/0 >p ). ارتباط میان دل بستگی اجتنابی و دل بستگی دوسوگرای اضطرابی- اجتنابی و دل بستگی دوسوگرای نگران باهم مثبت به دست آمد (01/0 > p). بر پایه یافته های پژوهش می توان گفت پرسشنامه کیفیت دل بستگی (MAQ) در جامعه پژوه ش دارای روایی و اعتبار بهینه است و می تواند در امور بالینی و پژوهشی گستره زوج و خانواده به ویژه مشاوره پیش از ازدواج کاربرد داشته باشد.

هدف: هدف این مطالعه رواسازی فهرست وارسی شریکان زندگی در اعضای خانواده سوء مصرف کنندگان مواد مخدر بود. روش: طرح پژوهش حاضراز نوع توصیفی است. شرکت کنندگان 397 نفر از خانواده های مراجعه کننده به کلینیک های ترک اعتیاد استان سمنان بودند که به صورت تصادفی انتخاب شدند. یافته ها: دامنه ضریب اعتبار در بعد فراوانی از0/57(سلامتی) تا 0/81 (مالی) و در بعد شدت، از 0/53 (اجتماعی/ عاطفی) تا 0/81 (درگیری با مراجع حقوقی/ دولتی) بود. شواهد روایی نشان داد که عملکرد خانواده ها با و بدون دریافت کمکهای مالی از سازمانهای حمایتی، و خانواده ها با و بدون داشتن پرونده در مراجع قضایی در خرده مقیاسهای ابزار به طور معنادار متفاوت بود. نمرات خرده مقیاسهای مالی، اجتماعی/عاطفی، ارتباط با خرده مقیاس های مالی و ابراز گری عاطفی و ارتباطات پرسشنامه عملکرد ازدواج مرتبط بود. خرده مقیاس سوء استفاده فیزیکی با پرسشنامه پرخاشگری رابطه معنادار داشت. الگوهای متفاوتی از فراوانی و شدت مشکلات تجربه شده به تبع نوع شریکان زندگی مشاهده شد. شایع ترین مشکل شریکان زندگی (والد/ همسر) در بعد فراوانی در خرده مقیاسهای سبک زندگی، ارتباط و اجتماعی/ عاطفی و در بعد شدت در زمینه اجتماعی/ عاطفی مشاهده شد. نتیجه گیری: چک لیست شریکان زندگی ابزاری معتبر و روا در تشخیص فراوانی و شدت مشکلات خانواده افراد سوء مصرف کننده است و در بعضی از خرده مقیاس ها نسبت به اثر مداخلات حساسیت دارد.

زمینه : یکی از راه های پیشگیری از بروز مشکلات روانی ورفتاری، ارتقاء سرمایه روانشناختی افراد می باشدکه از چهارسازه امید، خوشبینی، تاب آوری و خودکارآمدی تشکیل شده است. هدف : هدف پژوهش حاضر، ساخت و رواسازی مقیاس سرمایه روانشناختی جهت کاربرد در حوزه های عمومی و رابطه آن با بهزیستی ذهنی بود. روش : روش پژوهش از نوع همبستگی بوده و جامعه آماری کلیه متأهلین شهر تهران بودند که از بین آنان520 نفر به روش چند مرحله ای انتخاب شدند. مقیاس های بکاررفته، مقیاس66سؤالی محقق ساخته و مقیاس های 24 سؤالی سرمایه روانشناختی لوتانز (2007) و فرم کوتاه 18سؤالی بهزیستی ذهنی ریف(1995) بودند. برای تحلیل داده ها از نظریه جدید اندازه گیری (IRT) و تحلیل عامل تأییدی مرتبه اول و دوم استفاده گردید. جهت انجام تحلیلIRT ابتدا مفروضه های تک بعدی بودن و استقلال موضعی، با استفاده از سه روش VSS وMAP و تحلیل عامل اکتشافی مورد بررسی قرارگرفتند و پس ازآن با استفاده ازتحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول و برازش مدل، پنج عامل امیدواری، خودکارآمدی، خوشبینی مثبت، خوشبینی منفی و سازگاری استخراج شدند. جهت بررسی منتج شدن این پنج عامل از عامل بزرگ تری بنام سرمایه روانشناختی، از تحلیل عاملی مرتبه دوم بهره گرفته شد و برای بررسی پایایی از روش ضریب همسانی درونی، در دوفرم آلفای کرونباخ وتتای ترتیبی استفاده گردید. یافته ها : در نتیجه این تحلیل ها، پرسشنامه66 سؤالی محقق ساخته به پرسشنامه 48 سؤالی تغییر یافت. مقیاس دارای ضریب پایایی بالا وقابل قبولی بوده (آلفای کرونباخ برابر 945/0و تتای ترتیبی برابر952/0) ودر بررسی روایی همگرایی، پرسشنامه مذکور رابطه مثبت ومعنی داری با مقیاس لوتانز و همچنین رابطه مثبت و معنی داری با مقیاس بهزیستی ذهنی ریف وشش عامل آن بدست آمد. نتیجه گیری : نتایج نشان دادکه مقیاس محقق ساخته از پایایی وروایی مناسبی برای سنجش این سازه درحوزه های مختلف اجتماعی برخوردار است.