درخت حوزه‌های تخصصی

پژوهش حاضر با هدف آزمون تغییرناپذیری اندازه گیری نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی(لری، 1983) در نوجوانان تیزهوش و عادی انجام شد. 680 دانش آموز (325 عادی و 355 تیزهوش) به نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی پاسخ دادند. به منظور بررسی روایی بین گروهی نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی در نوجوانان تیزهوش و عادی از تحلیل عاملی تأییدی چندگروهی استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی تک گروهی نشان دادند که در هر دو گروه تیزهوش و عادی، الگوی دو عاملی نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی شامل سوال های نمره گذاری شده مثبت و سوال های نمره گذاری شده منفی، برازش خوبی با داده ها داشت. نتایج تحلیل عامل تأییدی چندگروهی، تغییرناپذیری بین گروهی ساختار عاملی، بارهای عاملی، مقادیر خطا واریانس ها و کواریانس های بین عاملی نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی را در دو گروه نوجوانان تیزهوش و عادی نشان داد. نتایج پژوهش حاضر با تاکید بر تغییرناپذیری اندازه گیری نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی در نوجوانان تیزهوش و عادی نشان داد که الگوی ساختاری بُعد شناختی اضطراب اجتماعی (ترس از ارزیابی منفی) در دو گروه، از نظر کیفی، یکسان است.

Background: assessment of psychopathy has gained much attention in the past few decades. The four-factor model of psychopathy has proved to be an efficient model for assessment of psychopathy in forensic and non-forensic samples. Several measures have been developed to capture the four-factor model. These four factors are labeled as interpersonal manipulation, criminal tendencies, erratic lifestyle, and callous affect. Research on psychopathy has remained quite limited in Iran. The present study aimed to validate a 20-item measure of psychopathy consistent with the four-factor model of psychopathy. Williams et al. (2007) model and high-loading items were subjected to a Confirmatory Factor Analysis (CFA). Moreover, reliability coefficients and gender differences were evaluated. Methods: a convenience sample of 260 university students was recruited from Tehran, Iran. For each factor, a battery of 5 high-loading items (c.f., Williams et al., 2007) was prepared and translated into Persian following the standard back-translation technique. Of note, item 13 (I enjoy drinking and doing wild things) was altered a little to be consistent with Iranian culture. The response option was provided in a 5-point Likert-type format. Potential participants were approached and invited to take part in a psychological study about social behavior. Descriptive statistics, factor structure, internal consistency, and gender differences were evaluated. Results: item 6 (I’ve stolen a motor vehicle) had the lowest mean while item 13 (I enjoy drinking and doing wild things) had the highest. For interpersonal manipulation, criminal tendencies, erratic lifestyle, and callous affect, the alpha coefficients were 0.55, 0.78, 0.70, and 0.52, respectively. Additionally, the full-scale alpha was 0.79. Goodness-of-fit indices suggested an acceptable fit for the hypothesized four-factor structure of the scale (CMIN/DF = 1.80, RMSEA = 0.056, CFI = 0.90, TLI = 0.88, and GFI = 0.91). An evaluation of gender differences indicated that men had higher scores in all four subscales (0.40 < d < 0.66) as well as the total score (d = 0.76). Conclusion: the present findings supported the factorial validity and internal consistency of the 20-item self-report measure of psychopathy in Iranian university students. Consistent with previous findings, men showed higher psychopathy, as measured by this newly validated measure. This measure could capture the four-factor model of psychopathy. Therefore, this short scale may be used in future psychopathy research in Iran.

در حوزه ی تاب آوری خانواده، ابتدا مدل تاب آوری استرس، سازگاری و انطباق خانواده مطرح شد که مدل انطباق خانواده (عوامل محافظ خانواده) به طور مستقیم از آن استخراج شد. هدف این پژوهش بررسی پایایی، روایی و تحلیل عاملی تأییدی نسخه فارسی سیاهه عوامل محافظ خانواده در یک نمونه از دانشجویان ایرانی بود. نمونه ای شامل دویست و هفتاد و شش نفر دانشجوی متأهل (177 زن، 99 مرد) به طور داوطلب و بدون دریافت هزینه در دامنه سنی 19 تا 38 سال (24/3 ± 19/24) از طریق روش نمونه گیری سهل الوصول از دانشگاه های مازندران انتخاب شدند و فرم مشخصات دموگرافیک، سیاهه عوامل محافظ خانواده (IFPF؛ گاردنر، هیوبر، استاینر، واسکوئز و سویج، 2008)، مقیاس توانمندی های خانواده (FSS؛ شام، بولمن، یوریچ و هاچ، 2001) و پرسشنامه تعارض زناشویی (MCQ؛ ثنایی ذاکر، 1379) را تکمیل کردند. نتایج تحلیل عاملی تأییدی، ساختار عاملی نسخه فارسی سیاهه ی عوامل خانواده را تأیید کرد. روایی همگرا و واگرای سیاهه عوامل محافظ خانواده (IFPF) از طریق اجرای مقیاس توانمندی خانواده (FSS) و پرسشنامه تعارض زناشویی (MCQ) در مورد آزمودنی ها محاسبه شد و نتایج معنی دار بود. همسانی درونی به دست آمده قابل قبول بود (آلفای کرونباخ = 91/0). پایایی بازآزمایی سیاهه عوامل محافظ خانواده (IFPF) بر اساس نتایج دو بار اجرای آزمون 83/0 محاسبه شد. در نتیجه می توان گفت نسخه فارسی سیاهه عوامل محافظ خانواده واجد ویژگی های روانسنجی مناسبی است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی ویژگی های روان سنجی پرسشنامه پنج بعدی ذهن آگاهی، شامل: همسانی درونی، پایایی، روایی همگرا و روایی واگرا (تشخیصی) بود. به این منظور، نمونه ای با حجم 500 نفر از مردم شهر اصفهان (292 زن و 179 مرد) با روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. از همه شرکت کنندگان خواسته شد تا پرسشنامه پنج بعدی ذهن آگاهی، افسردگی، رضایت از زندگی و ویژگی فراخلق را تکمیل کنند و داده ها با تحلیل عاملی تأییدی تجزیه و تحلیل شد. نتایج تحلیل عامل تأییدی گویه های پرسشنامه ذهن آگاهی نشان داد که این مقیاس دارای پنج عامل بوده که شاخص های نیکویی برازش، مدل مؤید برازش مدل با داده ها بوده است. پایایی ضرایب همسانی درونی به روش آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه (با مقدار 81/0) رضایت بخش به دست آمد. ضرایب روایی همگرا و واگرای پرسشنامه ذهن آگاهی با مقیاس های افسردگی، رضایت از زندگی و ویژگی های فراخلق به ترتیب (424/0-، 257/0 و 588/0) به دست آمد که معنادار بود (0001/0p<). در مجموع، با توجه به روایی و پایایی این پرسشنامه، می توان در محیط های بالینی و آموزشی به منظور بررسی این سازه روان شناختی از آن استفاده نمود.

زمینه و هدف: مقیاس دشواری در تنظیم هیجان (Difficulties in Emotion Regulation Scale یا DERS) ابزار چند بعدی پرکاربردی در مطالعات مرتبط با تنظیم هیجان محسوب می شود. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه دو رویکرد تحلیل عاملی تأییدی (Confirmatory factor analysis یا CFA) و مدل یابی معادلات ساختاری اکتشافی (Exploratory structural equation modeling یا ESEM) در ارزیابی ساختار عاملی DERS بود. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی- همبستگی و بر اساس داده های مربوط به 250 نفر از دانشجویان دانشگاه تبریز انجام شد که به صورت نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. نسخه فارسی DERS برای دستیابی به اهداف پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. داده های پژوهش حاضر با استفاده از روش CFA و ESEM در نرم افزار Mplus تجزیه و تحلیل شد. همچنین، مقایسه روش CFA و ESEM از طریق شاخص ΔCFI صورت پذیرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که برخلاف CFA، ESEM روش مناسبی برای ارزیابی ساختار عاملی DERS بود و دید روشن تری از ساختار نهفته آن ارایه می داد. در نهایت، ساختار 25 سؤالی از مقیاس 4 عاملی که سؤال های دارای نمره گذاری معکوس در آن وجود نداشت، بهترین برازش را کسب نمود. شاخص ریشه میانگین مربعات خطای برآورد (Root mean square error of approximation یا RMSEA)، شاخص برازش تطبیقی (Comparative fit index یا CFI) و شاخص TLI (Tucker-Lewis index)برای این مدل به ترتیب 064/0، 964/0 و 951/0 به دست آمد. نتیجه گیری: با توجه به ساختار عاملی مناسب مقیاس 25 سؤالی، به نظر می رسد که گویه های معکوس در کاربرد DERS مشکل آفرین باشد. با وجود حذف گویه های معکوس در پژوهش حاضر، پیشنهاد می شود که این گویه ها در پژوهش های آینده با سؤالات دارای نمره گذاری مستقیم جایگزین شوند و برازش ساختار عاملی آن مورد ارزیابی قرار گیرد.

این پژوهش، با هدف «ساخت پرسش نامه قدردانی مبتنی بر آموزه های اسلامی» صورت گرفته است. بدین منظور، از دو روش توصیفی و پیمایشی استفاده شده است. در روش توصیفی، آموزه های اسلامی در ارتباط با شکر و قدردانی جمع آوری و مورد تحلیل قرار گرفت و پس از استخراج مؤلفه های شناختی، رفتاری و عاطفی، قدردانی در دو حیطه قدردانی از خالق و مخلوق، پرسش نامه اولیه تدوین گردید. در روش پیمایشی نیز ارزیابی روایی و اعتبار مقیاس در نمونه 104 نفری از جامعه آماری دانش پژوهان مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی€ مورد بررسی قرار گرفت. برای به دست آوردن روایی همگرا و ملاکی، به ترتیب از مقیاس رضایت از زندگی و پرسش نامه قدردانی استفاده شده است. میانگین نمرات کارشناسان، برای بررسی روایی محتوایی، 87/0 و ضریب تطابق کندال 159/0 به دست آمد. برای به دست آوردن روایی سازه، همبستگی خرده مقیاس ها با یکدیگر و با نمره کل مقیاس، همبستگی مؤلفه های هر خرده مقیاس با نمره کل و همچنین همبستگی هر گویه با نمره کل محاسبه گردید و نتایج حاکی از روایی مطلوب بود. در بررسی اعتبار مقیاس نیز ضریب آلفای کرونباخ 9/0 و نتایج دونیمه سازی اسپیرمن 81/0 و دو نیمه سازی گاتمن 78/0 به دست آمده است.

زمینه: هیجانهای یادگیری بخشی از هیجانهای پیشرفت هستند که در چارچوب «نظریه کنترل- ارزش هیجانهای پیشرفت» تبیین می شوند. لذت، اضطراب، شرم، رهایی، امید و نا امیدی هیجانهایی هستند که دانش آموزان و دانشجویان در جریان تحصیل بارها آنها را تجربه می کنند. با این حال تمرکز صرف بر هیجان اضطراب و عدم توجه به این دسته از هیجانها در نظام آموزشی و فقدان ابزار مناسب جهت سنجش آنها در ایران از مهمترین مسایل این حوزه است. روش: جامعه آماری شامل کل دانشجویان مقطع لیسانس دانشگاه شهید بهشتی در سال تحصیلی 94-93 به تعداد 9421 و نمونه آماری 221 نفر دانشجوی رشته های مختلف تحصیلی بودندکه با استفاده از روش«نمونه گیری تصادفی» گزینش و با روش «توسعه ای پیمایشی» مورد مطالعه قرار گرفتند. در این پژوهش سوالات پرسشنامه «مقیاسهای هیجان مرتبط با یادگیری» (LRES) با هدف رواسازی آن برای مطالعه هیجانهای پیشرفت جامعه دانشجویان ایران مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی تائیدی نشان داد که اکثریت شاخصهای مقیاسهای مذکور از جمله CFI، GFI، PGFI برازش دارند، ضرایب مسیر (بارهای عاملی) آنها معنی دار بوده و از ضریب اعتبار بالای برخودارند. همسانی درونی مقیاسها معنی دار برآورد گردید. نتیجه گیری: بنابراین با توجه به برازش مدل و اعتبار بالایی مقیاسهای پرسشنامه، از آن می توان جهت مطالعه و سنجش هیجانهای یادگیری دانشجویان ایرانی استفاده کرد.

زمینه: پرسشنامه جدایی روان شناختی، ادراکات افراد در مورد جدایی روان شناختی از والدین را ارزیابی می کند. هدف: پژوهش حاضر باهدف بررسی ویژگی های روان سنجی فرم فارسی پرسشنامه جدایی روان شناختی، شامل پایایی، روایی، تغییرناپذیری اندازه گیری در بین گروه های جنسی و تحلیل عاملی، به منظور آماده سازی جهت کاربرد در پژوهش های تربیتی و بالینی انجام شده است. روش: در پژوهش مقطعی حاضر، از بین جامعه آماری (3434 دانشجوی کارشناسی)، 424 دانشجوی کارشناسی با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شده و پرسشنامه های جدایی روان شناختی هافمن (1984) و دلبستگی همسالان آرمسدن گرینبرگ (1987) را تکمیل کردند. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که مدل چهار عاملی مقیاس جدایی روان شناختی (استقلال هیجانی، تعارضی، نگرشی و کنشی) از بیشترین برازش با داده ها برخوردار است. افزون بر این، برای آزمون تغییرناپذیری اندازه گیری پرسشنامه جدایی روان شناختی در بین گروه های جنسی، تحلیل چند گروهی انجام گرفت. نتایج تحلیل چند گروهی نشان داد که پرسشنامه جدایی روان شناختی در مدل-های محدود در بین گروه های جنسی یکنواخت است. همسانی درونی پرسشنامه برحسب ضرایب آلفای کرونباخ در مورد گروه نمونه محاسبه و تأیید شد. نتیجه گیری: به طور کلی، یافته های پژوهش بیانگر این است ساختار عاملی پرسشنامه جدایی روان شناختی از برازش مطلوبی برای دانشجویان کارشناسی سال اول برخوردار است و می تواند به عنوان ابزاری معتبر در سنجش ابعاد استقلال دانشجویان مورداستفاده قرار گیرد.

هدف پژوهش، ساخت و اعتباریابی مقیاسی برای سنجش سبک زناشویی دینی بود. بدین منظور پرسشنامه مقدماتی مربوط به تکالیف زوجین، از متون اسلامی استخراج و بر روی 198 زوج (198 زن و 198 شوهر) که به روش نمونه گیری تصادفی از بین زوج های در دسترس شهر اصفهان انتخاب شده بود، اجرا گردید. پس از تحلیل عوامل، یک مقیاس46 ماده ای ویژه زنان، مشتمل بر پنج عامل به نام های «صمیمیت عاطفی جنسی»، «مهارت های ارتباطیِ اسناد به همسر»، «پایبندی به فرامین دینی»، «مدیریت خانه» و «گذشت – فداکاری») و یک مقیاس کوتاه 43 ماده ای ویژه شوهران، مشتمل بر پنج عامل به نام های «صمیمیت عاطفی- جنسی»، «مهارت های ارتباطیِ اسناد به همسر»، «پایبندی به فرامین دینی– مشارکت»، «مسئولیت پذیری- سرپرستی» و «سبک های حل تعارض» استخراج شد. ضرایب همسانی درونی این دو مقیاس ، به ترتیب عبارت بود از 81/0 و 86/0. روایی همزمان این دو مقیاس با مقیاس های صمیمیت زناشویی (IS)، سبک زندگی اسلامی (I.L.S.T.) و تعهد دینی (RCI-10) محاسبه شد که نتایج روایی بالای این مقیاس را تأیید کرد.

این پژوهش با هدف بررسی اعتبار و پایایی پرسشنامه خودگفتاری اتوماتیک در ورزش انجام گرفت. بدین منظور 332 نفر (181ورزشکار مرد و150ورزشکار زن) به صورت تصادفی انتخاب شدند. این پرسشنامه اولین بار توسط نیکوس زوربانوس و همکاران (2009) طراحی شده است و شامل 39 سوال 5 گزینه ای بر مبنای لیکرت است که دربرگیرنده 8 بعد روانی، کنترل اضطراب، اعتمادبه نفس، دستورالعمل ها، نگرانی، رهایی از تعهد، خستگی جسمانی، افکار نامربوط است که 4 بعد اول مربوط به خودگفتاری مثبت و 4 بعد دیگر مربوط به خودگفتاری منفی می باشد. برای تعیین روایی سازه از تحلیل عاملی اکتشافی، استفاده شد و برای تعیین ثبات درونی و پایایی پرسشنامه از روش ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که 78/0 به دست آمد. همچنین در تحلیل عاملی تأییدی به منظور بررسی برازش مدل از شاخص نیکویی برازش، شاخص نیکویی برازش انطباقی، شاخص برازش مقایسه ای، خطای ریشه مجذورمیانگین تقریب و باقی مانده مجذور میانگین استفاده شد. نتایج نشان داد پرسشنامه خودگفتاری اتوماتیک در ورزشکاران از ثبات درونی و پایایی مطلوبی برخوردار است و می تواند به منظور بهبود و توسعه تحقیق در مورد وضعیت روانی ورزشکاران مورد استفاده قرار گیرد.

این مقاله به منظور بررسی شاخص های روانسنجی و هنجاریابی پرسشنامه 6 عامل HEXACO-FFI-R انجام گرفته شده است. این پرسشنامه که از مطالعات فرهنگ واژگان هفت کشور جهان تهیه شده است بیست و چهار زیر مقیاس را در 6 عامل شخصیتی صداقت - فروتنی، هیجان پذیری ، برونگرایی ، توافق، وظیفه شناسی و باز بودن به تجربه مورد بررسی قرار می دهد. این مقیاس دارای 60 سوال است. این پژوهش از نوع زمینه یابی می باشد. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی، ارشد و دکتری در حال تحصیل در دانشگاه های تحت نظارت وزارت علوم و فناوری تشکیل می دهند. حجم نمونه مورد مطالعه این تحقیق 884 نفر دانشجو می باشد که از 5 دانشگاه کشور( اصفهان، شیراز، فردوسی مشهد، ارومیه و کردستان) انتخاب گردیده شده اند. نتایج این مطالعه نشان داد که ساختار شش عاملی مفروض بر شخصیت دانشجویان نمونه ی مورد مطالعه را تایید کرد. پایایی های بدست آمده و اعتبار سازه از ضریب بالا و مطلوبی برخوردار است که نشان دهنده کاربردی و قابل اعتماد بودن پرسشنامه است. همتراز سازی این پرسشنامه با پرسشنامه NEO-FFI-R و همچنین هنجاریابی پرسشنامه در طبقات دیگر جامعه پیشنهاد می شود.

هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی ازجمله روایی درونی و پایایی نسخة فارسی پرسش نامة هیجان های تحصیلی- مدارس ابتدایی (AEQ-ES) در جامعة دانش آموزان ابتدایی شهر تبریز بود. این پرسش نامه، هیجان های لذت، اضطراب و خستگی را در سه موقعیت تحصیلی (هنگام حضور در کلاس، انجام تکالیف خانگی و آزمون دهی) می سنجد. در این پژوهش، ابتدا AEQ-ES به زبان فارسی ترجمه شد. بعد از مطالعة مقدماتی و رفع اشکالات، پرسش نامه بر دانش آموزان گروه نمونه (426 نفر از دانش آموزان پایه پنجم شهر تبریز- 216 دختر و 210 پسر) اجرا شد. در این پژوهش، برای تحلیل داده ها از تحلیل عاملی تأییدی، آزمون ضریب همبستگی و همچنین تحلیل واریانس چندمتغیری (MANOVA) استفاده شد. نتایج نشان داد که مقیاس های AEQ-ES به طور قابل قبولی پایا هستند. همچنین نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که ساختار مقیاس های پرسش نامه برازش قابل قبولی با داده ها دارد. نتایج این مطالعه حاکی از آن است که نسخه فارسی AEQ-ES یک ابزار اندازه گیری روا و پایایی است که می توان برای اهداف پژوهشی و کاربردی در محیط های کلاسی مورداستفاده قرار داد.

هدف از پژوهش حاضر، طراحی و آزمون الگویی ساختاری از برخی پیشایندها و پیامدهای شاخص توانایی کار بود. متغیرها در این الگو شامل پیشایندها (منابع فردی، راهبردهای مدیریت زندگی، استرسورهای شغلی)، و پیامدهای (عملکرد شغلی و کیفیت زندگی وابسته به سلامت) شاخص توانایی کار بودند.نمونه این پژوهش شامل 320 نفر از کارکنان شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب-منطقه اهواز بود که به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. از این تعداد 72% مرد بودند و میانگین سنی آنها نیز 41 سال بود. برای جمع آوری داده های پژوهش از پرسش نامه های شاخص توانایی کار، راهبردهای مدیریت زندگی، خودکارآمدی عمومی، خوش بینی، توانایی مقابله ای، عدم تعادل تلاش-پاداش، تقاضا-کنترل، کیفیت زندگی وابسته به سلامت و عملکرد شغلی استفاده شد. ارزیابی الگوی پیشنهادی از طریق الگویابی معادلات ساختاری (SEM) و با استفاده از نرم افزارهای SPSS، ویراست 18 و همچنین AMOS ویراست 18 انجام گرفت.جهت آزمودن اثرات غیرمستقیم در الگوی پیشنهادی از روش بوت استراپ استفاده شد. یافته ها نشان دادند که الگوی پسشنهادی از برازش نسبتا خوبی با داده هابرخوردار است. برازش یهتر از طریق همبسته کردن خطاهای دو مسیر حاصل شد. تمامی اثرات غیرمستقیم معنی دار شدند

هدف این پژوهش ساخت و بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس غفلت بر مبنای آیات قرآن کریم بود. بدین منظور بر اساس مفاهیم ظاهری آیات قرآن کریم در مورد غفلت عباراتی تدوین و در قالب مقیاس غفلت آورده شد. برای بررسی ویژگی های روانسنجی این مقیاس از بین دانشجویان دانشگاه شیراز تعداد 518 دانشجوی کارشناسی به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. برای سنجش روایی سازه این مقیاس از تحلیل عاملی اکتشافی و روایی ملاکی استفاده شد. هم چنین برای تعیین پایایی مقیاس از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. نتایج وجود چهار عامل را در مقیاس غفلت مورد تایید قرار داد. با توجه به مفهوم گویه های بارگذاری شده بر هر عامل، این مولفه ها با عناوین غفلت از خداوند و آخرت، غفلت از دیگران، بی توجهی و روزمرگی و غفلت از خطرات نامگذاری شدند. همبستگی این مولفه ها با پرسشنامه هشیاری فرایبورگ نشان داد که هر چهار مولفه با نمره کل پرسشنامه هشیاری همبستگی منفی معنادار دارد. ضرایب آلفای کرونباخ نیز نشان داد که این مولفه ها از پایایی مطلوبی برخوردارند. بنابراین مقیاس غفلت پایایی و روایی مناسبی برای استفاده در فعالیت های پژوهشی دارد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تبیین ویژگی های روان سنجی مقیاس خودباوری های مربوط به اضطراب اجتماعی (SBSA) در جامعه ایرانی و با روش توصیفی انجام شد. روش: کلیه دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد در مقطع کارشناسی در نیم سال اول سال تحصیلی 1394-1393، جامعه آماری تحقیق را تشکیل می دهند؛ که از این میان 402 دانشجو با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مقیاس 15 آیتمی خودباوری های مربوط به اضطراب اجتماعی (SBSA)، مقیاس اضطراب اجتماعی جرابک و مقیاس هراس اجتماعی (SPIN) جمع آوری شدند. یافته ها: برای تعیین روایی آزمون از روش های روایی سازه (تحلیل عاملی تاییدی) و روایی ملاکی با مقیاس اضطراب اجتماعی جرابک و مقیاس هراس اجتماعی (SPIN) و برای تعیین پایایی از روش همسانی درونی با شاخص آلفای کرونباخ استفاده گردید. بر اساس نتایج تحلیل عاملی تاییدی مدل 3 عاملی SBSA از برازش نسبتا مطلوبی برخوردار است. پایایی کلی مقیاس نیز از روش آلفای کرونباخ 81/0 به دست آمد. نتیجه گیری: نتایج تحلیل های آماری نشان داد که می توان از این مقیاس برای ارزیابی خودباوری های مربوط به اضطراب اجتماعی در جمعیت ایرانی استفاده نمود.

پرسشنامه هراس اجتماعی»، ابزار سرندی شناخته شده بین المللی در زمینه اختلال هراس اجتماعی (اختلال اضطراب اجتماعی) است که سازندگان آن، عبارات آن را در قالب سه خرده مقیاس مجزای ترس، اجتناب و علائم فیزیولوژیک طراحی کرده اند و مطالعات بین المللی متعدد و همچنین تعداد کمی مطالعه داخلی بر روی آن انجام گردیده است. کاستی های مطالعات قبلی، نویسندگان مقاله حاضر را به وارسی این پرسشنامه در نمونه ایرانی غیربالینی واداشته است. بدین منظور، 475 نفر از بین دانشجویان دانشگاه تهران، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و «پرسشنامه هراس اجتماعی» را تکمیل نمودند. برای تجزیه تحلیل داده ها، از روش اعتبار متقابل و تحلیل عاملی اکتشافی، موازی و تأییدی، استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی و موازی، ساختار 2 عاملی «پرسشنامه هراس اجتماعی» و نتایج تحلیل عاملی تأییدی، برازش بهتر ساختار 2 عاملی حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی و ساختار 5 عاملی سازندگان این ابزار را با داده ها نشان داد. در مجموع، نتایج این مطالعه نشان می دهد که برخلاف مجزا کردن عبارات ترس، اجتناب و علائم فیزیولوژیک در شکل اولیه این ابزار، عبارات ترس و اجتناب حوزه های مختلف، برای سنجش شدت این اختلال، در کنار هم قرار می گیرند؛ پدیده ای که با طبیعت اضطراب اجتماعی و رابطه ی تنگاتنگ ترس و اجتناب، هماهنگ است.

زمینه و هدف: اختلال وسواس(OCD یا Obsessive-Compulsive Disorder) کودکان یک اختلال روانی - عصبی مزمن و ناتوان کننده است که با اختلال قابل توجهی در عملکرد روانی – اجتماعی همراه است. هدف پژوهش حاضر ارزشیابی ویژگی های روان سنجی پرسش نامه وسواسی – اجباری فرم کودکان (OCI-CV یا Obsessive Compulsive Inventory–Child Version) در دانش آموزان دختر و پسر بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک پژوهش همبستگی بود. نمونه مورد مطالعه در این پژوهش شامل 831 دانش آموز (234 دانش آموز پسر و 597 دانش آموز دختر) بود که از میان دانش آموزان ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان شهر نجف آباد در سال تحصیلی 1392-1391 با روش خوشه ای چند مرحله ای تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش پرسش نامه وسواسی – اجباری فرم کودکان (OCI-CV)، مقیاس چندبعدی اضطراب کودکان (MASC) و مقیاس افسردگی کودکان (CDI) بود. برای بررسی پایایی پرسش نامه وسواسی – اجباری فرم کودکان از روش آلفای کرونباخ و ضریب بازآزمایی و برای بررسی روایی از روش روایی همگرا، روایی واگرا و روش تحلیل عامل تأییدی استفاده شد. یافته ها: پایایی پرسش نامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ برای بعد وارسی 73/0، بعد وسواس فکری 67/0، بعد انباشت 50/0، بعد شستشو 71/0، بعد نظم 69/0، بعد خنثی سازی 72/0 و برای کل پرسش نامه 85/0 محاسبه شد. روایی سازه پرسش نامه وسواسی – اجباری فرم کودکان نیز از طریق همبسته نمودن آن با مقیاس چندبعدی اضطراب کودکان و مقیاس افسردگی کودکان به ترتیب 52/0 و 26/0 به دست آمد. استفاده از روش تحلیل عامل تأییدی (CFA) ساختار شش عاملی آن را تأیید کرد. نتیجه گیری: نسخه فارسی پرسش نامه وسواسی – اجباری فرم کودکان (OCI-CV) برای اندازه گیری علائم وسواسی – اجباری در کودکان رضایت بخش به نظر می رسد. البته، انجام پژوهش های بیشتر برای تأیید این یافته ها در کودکان وسواسی – اجباری لازم است.

پژوهش حاضر به اعتباریابی و پایایی سنجی مقیاس محقق ساخته «هویت اخلاقی- اسلامی در دانش آموزان نوجوان» پرداخته است. ابتدا مخزنی 150 سؤالی با توجه به فضایل اخلاقی، که به صورت مستقیم، آیه ای در قرآن کریم برایش آمده است تهیه و پس از احراز اعتبار صوری پرسش نامه توسط استادان، نمونة نهایی به منظور اجرا آماده شد. برای اجرا، 700 تن از دانش آموزان دبیرستانی و هنرستانی شهر اصفهان به روش نمونه گیری «تصادفی خوشه ای» انتخاب شدند. تحلیل داده ها با استفاده از SPSS و AMOS صورت گرفت. ضریب آلفای کرونباخ به دست آمده در زیرمقیاس ها حاکی از پایایی مناسب مقیاس هویت اخلاقی- اسلامی نوجوانان است. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی برای بررسی سازة عاملی مقیاس، نشان داد که هفت عامل بیانگر 07/49 واریانس بودند. همچنین شاخص های تحلیل عاملی تأییدی نیز حاکی از برازش مناسب الگوی هویت اخلاقی – اسلامی است. با توجه به اینکه تمامی سؤالات مقیاس هویت اخلاقی مبتی بر آیات شریف قرآن کریم است، ابزاری مناسب برای سنجش ویژگی های اخلاقی تأیید شده در حوزة اسلامی به شمار می رود.