درخت حوزه‌های تخصصی

تعامل روانشناسی و دین

ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
ارزیابی، سنجش وآمار تاریخچه و مکاتب حوزه های جدید روانشناسی روانشناسی اجتماعی روانشناسی انگیزش روانشناسی رشد و تحول روانشناسی شخصیت روانشناسی مرضی تحولی روانشناسی یادگیری عصب شناختی رفتاری مشاوره مناسبات انسانی در محیط نقد و بررسی کتاب هوش هیجان
تعامل روانشناسی و دین روانشناسی اقتصادی روانشناسی رسانه روانشناسی سازمانی و صنعتی روانشناسی سلامت روانشناسی مثبت گرا روانشناسی منطقه ای روانشناسی نظامی روانشناسی هنر روانشناسی ورزشی روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳۸۱ تا ۴۰۰ مورد از کل ۱٬۸۱۳ مورد.
۳۸۱.

معنویت و سلامت روانی؛ رابطه یی ناگسستنی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۵ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 1-6

کلید واژه ها: سلامت روانی مذهب معنویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۸۶
معنویت عموماً به عنوان چیزی که افراد می توانند آن را تجربه کنند، پدیده یی است که به آنان کمک می کند معنا و هدف را در آنچه برایشان ارزشمند است پیدا کنند. هنگامی که افراد از چیزی رنج می برند یا زیانی می بینند، معنویت به آنان امید و التیام می بخشد و ترغیبشان می کند که با خود رابطه ی بهتری داشته باشند Please cite this article as: Bhatia SM. Spirituality and Mental Health; an Unbreakable Interface.Journal of Pizhūhish dar dīn va salāmat. 2020; 5(4): 1-6. https://doi.org/10.22037/jrrh.v5i4.27309
۳۸۲.

تبیین مدل عملکردی انگیزش بر اساس منابع اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۴ 63 - 93

کلید واژه ها: نیت روح فطرت مزاج عقل نظام شناختی-عقیدتی طرحواره های عاطفی-هیجانی قلب سلیم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۷ تعداد دانلود : ۴۱۵
هدف پژوهش حاضر، «تبیین مدل عملکردی انگیزش بر اساس منابع اسلامی» بود. روش پژوهش حاضر، «توصیفی- تحلیلِ مفهومی» بود. یافته ها نشان داد که، 1. «نیّت»، متاثر از سه گروه عوامل است: الف. عوامل درون فردی بنیادین که عبارتند از: «انواع روح»، «مزاج و طبایع»، و «گرایشات فطری»؛ ب. عوامل درون فردی فرایندی که عبارتند از: «نظام شناختی- عقیدتی» و «نظام طرحواره های عاطفی-هیجانی»؛ ج. «عوامل برون فردی» که شامل محیط، و شرایط فرهنگی است؛ 2. از دیدگاه منابع دینی، جلوه های انگیزش را در سه دسته می توان قرار داد: الف. «جلوه های رفتاری»، مثل عمل صالح (شاخص تلاش)، صبر و بردباری (شاخص استقامت)، و گزینش گری معیارهای دینی (شاخص انتخاب)؛ ب. «سطح مشغولیت و آمیختگی»، مثل یاد آخرت (مشغولیت شناختی)، تجربه هیجانات مختلف از قبیل خوف، حزن و... (مشغولیت هیجانی)، و دلسوزی در هدایت مردم (عاملیّت اجتماعی)؛ ج.«قلب سلیم»، که مهم ترین دستاورد و نتیجه نظام انگیزش دینی است و تأثیر متقابل بر نظام های شناختی و عاطفی ما دارد
۳۸۳.

نقش سبک های ابراز هیجان و سبک های مقابله ی مذهبی در گرایش به اعتیاد دانشجویان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۵ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 34-47

کلید واژه ها: ابراز هیجان اعتیاد دانشجویان مقابله ی مذهبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱ تعداد دانلود : ۱۱۸
سابقه و هدف: با توجه به روند رو به افزایش اعتیاد، بررسی عوامل زمینه ساز و تداوم گر آن به منظور اتخاذ تصمیم های مناسب در جهت مبارزه با اعتیاد و کاهش آسیب های فردی، خانوادگی و اجتماعی آن ضروری است. ازاین رو، پژوهش حاضر به منظور بررسی نقش ابعاد سبک های ابراز هیجان و مقابله ی مذهبی در میزان گرایش دانشجویان به اعتیاد انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه ی آماری شامل کلیه ی دانشجویان خوابگاهی دانشگاه محقق اردبیلی در سال تحصیلی 97-1396 بود. تعداد کل جامعه بیش از 2000 نفر بود که از بین آنها نمونه ی 200 نفری به دلیل دسترسی نداشتن به تعداد جامعه، به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شد. برای گردآوری اطلاعات از مقیاس های ابرازگری هیجانی، آمادگی به اعتیاد و مقابله ی مذهبی پارگامنت استفاده شد. در نهایت داده های جمع آوری شده با استفاده از آمار توصیفی و همبستگی پیرسون و رگرسیون تجزیه و تحلیل شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که بین سبک های ابراز هیجان به جز سبک صمیمیت با گرایش به اعتیاد دانشجویان همبستگی منفی معنی داری وجود داشت. همچنین بین سبک مقابله ی مذهبی مثبت و گرایش به اعتیاد در دانشجویان نیز همبستگی منفی؛ و بین سبک مقابله ی مذهبی منفی و گرایش به اعتیاد در دانشجویان همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت. نتایج حاصل از رگرسیون نیز نشان داد که سبک های ابراز هیجان و مقابله ی مذهبی پیش بینی کنند ه های خوبی برای آمادگی به اعتیاد در دانشجویان به شمار می آیند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر همسو با دیگر پژوهش های انجام شده نشان می دهد که سبک های ابراز هیجان و مقابله ی مذهبی می تواند سهمی مهم در گرایش و آمادگی دانشجویان به اعتیاد داشته باشد. بنابراین باید اقدامات پیشگیرانه در این زمینه صورت گیرد.
۳۸۴.

رابطه ی ویژگی های شخصیت، نگرش مذهبی و رضایت جنسی با گرایش به طلاق در زنان پیراپزشک شهر کرمان در سال 1394-95(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۵ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 20-33

کلید واژه ها: پیراپزشکان رضایت جنسی گرایش به طلاق نگرش مذهبی ویژگی های شخصیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۴ تعداد دانلود : ۱۵۹
سابقه و هدف: به دلیل افزایش روزافزون طلاق و پیامدهای مخربی که این پدیده می تواند برای افراد و جوامع داشته باشد، این پژوهش با هدف بررسی پیش بینی گرایش به طلاق بر اساس ویژگی های شخصیت، نگرش مذهبی و رضایت جنسی در زنان پیراپزشک شهر کرمان انجام شده است. روش کار: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه ی آماری پژوهش شامل کلیه ی زنان پیراپزشک متأهل شهر کرمان در سال 95-1394 بود که از بین آنان 200 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای جمع آوری اطلاعات شامل پرسش نامه ی گرایش به طلاق، پرسش نامه ی شخصیتی پنج عاملی، مقیاس نگرش سنج مذهبی و مقیاس رضایت جنسی زنان بود. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از آمار توصیفی (فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد) و استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون هم زمان و گام به گام) استفاده شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج آزمون همبستگی نشان داد که نگرش مذهبی و رضایت جنسی رابطه ی منفی و معناداری با گرایش به طلاق داشتند. علاوه براین، از بین ابعاد شخصیت نئو، بُعد روان آزرده گرایی رابطه ی مثبت و معنادار با گرایش به طلاق (01/0P< و 34/0 = r)؛ و برون گرایی (01/0P< و 25/0- = r)، موافق بودن (01/0P< و 39/0- = r) و با وجدان بودن (01/0 P<و 41/0- = r) رابطه ی منفی و معنادار با گرایش به طلاق نشان دادند و بین گشودگی (05/0 < P و 10/0 = r) و گرایش به طلاق رابطه یی یافت نشد. مهم ترین متغیّر پیش بین برای گرایش به طلاق نیز رضایت جنسی (001/0 P < و 78/362 = F) بود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش، متولیان و مسئولان بیمارستان ها برای بهبود شرایط کارکنان خود می توانند در جهت برگزاری کارگاه های آموزش روابط جنسی صحیح در جهت بهبود رضایت زناشویی و همچنین آگاهی رسانی در زمینه ی اهمیت این موضوع اقدام نمایند.
۳۸۵.

راهکارهای درمان اختلال خودشیفته مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری و آموزه های اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های روانشناختی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۱) 123 - 136

کلید واژه ها: اختلال خودشیفته درمان شناختی - رفتاری تکبر شخصیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۳ تعداد دانلود : ۱۶۶
اختلال شخصیت خودشیفته یک الگوی فراگیر بزرگ منشی در اندیشه و رفتار است که با احساس نیاز به تحسین شدن و فقدان همدلی همراه است. این الگو از اوایل جوانی شروع می شود و در زمینه های مختلف ظاهر می شود. پژوهش حاضر با هدف ارائه راهکارهای درمان خودشیفتگی مبتنی بر رویکرد شناختی رفتاری و  آموزه های اسلامی است. روش این پژوهش کیفی و به روش تحلیل محتوا بود. ابتدا پژوهش های مرتبط با اختلال خودشیفته در متون اسلامی و روانشناسی جمع آوری شد. بدین منظور مقالات و پایان نامه ها در پایگاه داده های ایران داک و نورمگز از سال 1380 تا 1400  و همچنین مطالب مرتبط در نرم افزار جامع الاحادیث و جامع التفاسیر جستجو و تحلیل محتوا شد. در مرحله اول 82 ویژگی مرتبط با اختلال خودشیفته جمع آوری شد. تحلیل ویژگی ها، ادغام و طبقه بندی آنها، نشان داد تمام ویژگی ها در دو دسته «نگرش های خودشیفته-مآبانه» و «رفتارهای خودشیفته مآبانه» طبقه بندی می شود. همچنین تحلیل متون دینی در خصوص راه کارهای درمان اختلال خودشیفته حاکی از آن بود که 23 راهکاری شناختی-رفتاری می تواند مسیر درمان این اختلال را تسهیل نماید. گزارش روایی محتوایی راه کارهای مبتنی بر نظر کارشاسان، همه موارد را تائید نمود.
۳۸۶.

مبانی الهیاتی و نقش آن در روان شناسی اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲۵ 111 - 134

کلید واژه ها: مبانی الهیاتی روان شناسی اسلامی نگرش توحیدی آخرت نگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۲ تعداد دانلود : ۳۶۶
این پژوهش با هدف شناسایی مبانی الهیاتی (باورهای اعتقادی) روان شناسی اسلامی و نیز چگونگی تأثیر این مبانی در حوزه های گوناگون این دانش انجام گرفت. روش تحقیق در این پژوهش، روش توصیفی−تحلیلی است. نخست با مراجعه به منابع اسلامی به شناسایی مفاهیم اساسی و گزاره هایی پرداخته است که دربر دارنده مهم ترین باورهای اعتقادی می باشد. یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که باور به توحید اعم از توحید ذاتی، توحید صفاتی، توحید در خالقیت، توحید در مالکیت و توحید در ربوبیت تکوینی و تشریعی از مهم ترین مبانی الهیاتی است که در شکل گیری شناخت ها، هیجان ها، رفتارها و به طور کلی شخصیت افراد نقش اساسی دارد. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که اعتقاد به قضا و قدر الهی، عادل بودن خداوند، هدایت گر بودن خداوند، هدفمند بودن آفرینش و باور به معاد از جمله مبانی اعتقادی است که باور به آنها نقش تعیین کننده در بخش توصیف و تبیین روان شناسی و نیز در بخش تجویز و کاربرد این دانش دارد.  
۳۸۷.

مفهوم شناسی مسئولیت پذیری و مؤلفه های آن براساس منابع اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های روانشناختی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۲) 83 - 110

کلید واژه ها: مسئولیت پذیری مؤلفه های مسئولیت پذیری مفهوم مسئولیت پذیری تعهد وظیفه تکلیف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۵ تعداد دانلود : ۱۸۷
این پژوهش در راستای شناسایی مفهوم مسئولیت پذیری و استخراج مؤلفه های آن از منابع اسلامی از جمله آیات، روایات و نظرات اندیشمندان اسلامی انجام گرفت. روش این تحقیق، تحلیل محتوای کیفی متون دینی با رویکرد تفسیری است که در آن ابتدا به جست و جوی واژه مدنظر و مترادف های آن در فرهنگ های لغت پرداخته شد. در مرحله بعد لغات یافته شده را در منابع اسلامی یافته و پس از جمع بندی یافته ها، از برآیند آیات و روایات، مؤلفه ها برداشت شد. سپس با ارائه مؤلفه های به دست آمده به کارشناسان متخصص در روان شناسی و علوم دینی، میزان ارتباط و ضرورت مؤلفه ها برای مستندات و همچنین صحت استنباط مؤلفه ها از مستندات -توسط پژوهشگر- ارزیابی شد. براساس نظر کارشناسان، مؤلفه های تأیید شده مسئولیت پذیری عبارتند از: مؤلفه های شناختی (هشیاری نسبت به مسئولیت)، عاطفی (پایداری در مسئولیت و دغدغه مندی) و رفتاری (مراقبت، پاسخ گو بودن، وفای به مسئولیت، اتقان در عمل، مجاهدت و عدم سستی، تکلیف محور بودن و عذر نیاوردن). 
۳۸۸.

بررسی تأثیر آموزش صمیمیت غنی شده با آموزه های اسلامی بر رضایتمندی و صمیمیت زوجین درون گرای شهر یزد(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۵ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 48-60

کلید واژه ها: رضایتمندی زناشویی زوجین درون گرا صمیمیت زناشویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۱۱۲
سابقه و هدف: برخورداری از صمیمیت در میان زوج های متأهل از عوامل مهم ایجاد ازدواج های پایدار است و اجتناب از برقراری روابط صمیمانه، از عواملی است که موجب شکست در زندگی خانوادگی می شود. ازاین رو هدف مطالعه ی حاضر بررسی تأثیر آموزش صمیمیت غنی شده با آموزه های اسلامی بر رضایتمندی و صمیمیت زوجین درون گرا بود. روش کار: پژوهش حاضر نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه است. جامعه ی آماری شامل کلیه ی زنان متأهل مراجعه کننده به مراکز مشاوره و روان درمانی شهر یزد بود که از میان آنان نمونه یی به تعداد 30 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه ی پنج عامل بزرگ شخصیت نئو، پرسش نامه ی رضایت زناشویی انریچ و پرسش نامه ی صمیمیت زوجین اولیا و همکاران بود. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش نیز از تحلیل کوواریانس استفاده شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته ها نشان داد که بین میانگین نمرات رضایت زناشویی و تمامی زیرمقیاس های آن در مرحله ی پس آزمون در آزمودنی های دو گروه آزمایش و گواه تفاوت معناداری وجود داشت (05/0 > P). همچنین، در مرحله ی پس آزمون نمرات صمیمیت کل و تمامی زیرمقیاس های آن در گروه آزمایش بهبود یافته بود و تفاوت دو گروه معنادار بود (05/0 > P). نتیجه گیری: بر اساس نتایج این پژوهش می توان نشان داد که آموزش صمیمیت غنی شده با آموزه های اسلامی می تواند برنامه ی درمانی و آموزشی مفید در کاهش مشکلات بین فردی زوجین باشد.
۳۸۹.

تأثیر آموزش هوش معنوی بر مهارت های اجتماعی و سازگاری کودکان معلول جسمی حرکتی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: روانشناسی و دین سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۴۸)

کلید واژه ها: هوش معنوی مهارت های اجتماعی سازگاری معلول جسمی حرکتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۳ تعداد دانلود : ۴۰۰
هدف این پژوهش، بررسی تأثیر آموزش هوش معنوی بر مهارت های اجتماعی و سازگاری کودکان معلول جسمی حرکتی شهرستان گنبدکاووس بود. در این پژوهشِ نیمه آزمایشی، تمام 60 کودک 5 تا 10 ساله (40 دختر و 20 پسر) معلول جسمی حرکتی از مراکز بهزیستی و توان بخشی شهرستان گنبدکاووس انتخاب و به طور تصادفی در گروه های 30 نفره گواه و آزمایش (هر یک شامل 20 دختر و 10 پسر) گمارده شدند. پس از انجام پیش آزمون بر روی گروه های آزمایش و گواه، گروه آزمایشی طی 10 جلسه 1 ساعته (در مدت زمان سه ماه) تحت مداخله آموزش مهارت های هوش معنوی قرار گرفتند و در نهایت، پس آزمون برای هر دو گروه انجام شد. داده ها، به وسیله دو پرسش نامه مهارت های اجتماعی ماتسون و سازگاری کودکان راتر در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون گردآوری شد. نتایج به دست آمده از تحلیل کواریانس نشان داد که آموزش هوش معنوی بر مهارت های اجتماعی و سازگاری کودکان معلول جسمی حرکتی تأثیر معناداری دارد. بنابراین، می توان گفت: آموزش هوش معنوی، می تواند مهارت های اجتماعی و سازگاری کودکان معلول جسمی حرکتی را بهبود بخشد.
۳۹۰.

اثربخشی آموزش آسیب های دنیاگرایی مبتنی بر مفاهیم نهج البلاغه بر بهزیستی ذهنی بیماران گوارشی مراجعه کننده به مؤسسه ی خیریه ی امیرالمؤمنین شهر بشرویه(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۵ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ 109-123

کلید واژه ها: آسیب های دنیاگرایی بهزیستی ‏ذهنی بیماران گوارشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۰ تعداد دانلود : ۸۹
سابقه و هدف: یکی از عوامل اساسی و مهم که می تواند سلامت روانی را به خطر بیفکند، دنیاگرایی و علاقه ی شدید به دنیا است. ازاین رو، هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش آسیب های دنیاگرایی مبتنی بر مفاهیم نهج البلاغه بر بهزیستی ذهنی بیماران گوارشی بود. روش کار: این مطالعه ی نیمه آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری پژوهش تمامی بیماران زن مبتلا به اختلالات گوارشی (زخم معده، ورم معده، ریفلاکس معده و بیماری عصبی روده) مراجعه کننده به مؤسسه ی خیریه ی امیرالمؤمنین شهر بشرویه (در مجموع 100 نفر) در سال 95 بودند. از این جامعه، تعداد 40 نفر به طور در دسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان در تحقیق به پرسش نامه ی بهزیستی ذهنی وارویک ادینبورگ پاسخ دادند، سپس به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر کدام 20 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش به مدت هشت جلسه تحت آموزش آسیب های دنیاگرایی مبتنی بر نهج البلاغه که بسته ی ساخته شده ی شهابی و شهابی زاده است، قرار گرفتند و گروه گواه هیچ گونه آموزشی دریافت نکردند. در پایان هر دو گروه مجدداً به پرسش نامه های تحقیق پاسخ دادند (پس آزمون). داده های به دست آمده با استفاده از تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته ها نشان داد آموزش آسیب های دنیاگرایی مبتنی بر مفاهیم نهج البلاغه بر مؤلفه های بهزیستی ذهنی بیماران تأثیرگذار بود و میزان مؤلفه های خوش بینی، روابط مثبت با دیگران و پرانرژی بودن نیز پس از آموزش افزایش یافته بود (003/0p<). نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، آموزش آسیب های دنیاگرایی مبتنی بر مفاهیم نهج البلاغه می تواند بر بهزیستی ذهنی بیماران گوارشی مفید باشد. ازاین رو، اجرای این آموزش به متخصصان سلامت و بهداشت روانی توصیه می شود.
۳۹۱.

مبانی خانواده درمانی بر اساس منابع اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های روانشناختی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۲) 27 - 42

کلید واژه ها: خانواده درمانی اسلام مبانی هستی شناختی انسان شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲ تعداد دانلود : ۱۱۶
هدف پژوهش حاضر، شناسایی مبانی خانواده درمانی اسلامی است. این تحقیق بنیادی  نظری، با روش توصیفی - تحلیلی و روش استنباط از آیات قرآن کریم و احادیث معصومین صورت گرفته است. نتایج تحقیق، نشان داد که یک نظریه خانواده درمانی اسلامی، بر اساس این مبانی است: 1. هستی شناختی: ربوبیت خداوند، وجود جهان پس از مرگ، خیر و زیبا بودن جهان، تدریجی بودن تغییرات. 2. انسان شناختی: معناگرایی، زیبادوستی، کرامت و ضعف و نقص انسان، وجود تفاوت های جنسیتی، مکمّلیت، نیاز به انس و الفت، همراهی با رنج و سختی، نیازمندی به دیگران، سیستمی بودن خانواده. 3. ارزش شناختی: ارزشمندی و تقدس ازدواج و خانواده، ارزشمندی فرزند و فرزندآوری، وظیفه محوری و حقوق مداری، قیمومیت. 4.آسیب شناختی: آسیب های مشترک زوجین و آسیب های مربوط به هریک از زوجین. 5. مبانی فقهی و اخلاقی مطلوبیت اصلاح ذات البین، وساطت در تشکیل خانواده و اصلاح روابط خانوادگی است. این مبانی در اهداف و تکنیک های خانواده درمانی مؤثر است، بنابراین بایستی نظریه پردازان خانواده درمانی با رویکرد اسلامی، در تدوین پروتکل ها، بایستی بر اساس این مبانی، اهداف و تکنیک های خانواده درمانی را تدوین کنند. 
۳۹۲.

بهداشت روح، ضرورت و اهمیت آن(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۵ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 123-135

کلید واژه ها: بهداشت روح حقیقت روح سعادت ابدی ضرورت بهداشت روح

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۷ تعداد دانلود : ۸۶
سابقه و هدف: بهداشت در لغت به معنای نگاه داشتن و تندرستی؛ و در اصطلاح علمی به معنی پیشگیری از بیماری ها، زندگی برتر، راه و رسم نگهداری و همچنین صیانت از سلامت انسان است. به نظر می رسد در این تعاریف به بهداشت روح که یکی از حوزه های دارای اهمیت است، کمتر توجه شده است. ازاین رو، هدف این پژوهش شناخت چیستی و حقیقت روح انسان؛ و همچنین نحوه ی رسیدن به عوامل سعادت بخش و چگونگی پرهیز و پیشگیری از عوامل مخرب روح است. روش کار: مطالعه ی حاضر به صورت تحلیلی و کتابخانه یی؛ و با مراجعه به منابع دینی و بررسی آیات و روایات معصومان (س) در متون اسلامی و با استفاده از تحقیقات دانشمندان صورت گرفته است. بر این اساس، ابتدا وجود حقیقت روح با ادله ی عقلی و نقلی اثبات؛ و در ادامه با شهود و تجربه تأیید شد و سپس به چیستی آن پرداخته شد تا بتوان ضرورت توجه به این حقیقت و بهداشت آن را واکاوی کرد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: بر اساس یافته های به دست آمده، رعایت نکردن بهداشت روح علاوه بر آلوده کردن سلامت روح، به طور یقین، حقیقت روح را نیز در معرض مرگ معنوی قرار می دهد. پیوند انسان با اعمالش اعم از اعمال جسمانی، مثل تغذیه و اعمال روحی مثل باورها و عقاید، ارتباط تکوینی دارد. بر اساس دیدگاه امیر مؤمنان (ع) جسم انسان دارای شش حالت است: گاهی زنده است و گاهی مرده، زمانی سالم است و زمانی دیگر مریض و گاهی خواب است و گاهی بیدار؛ روح انسان نیز دارای همین شش حالت است. نتیجه گیری: رعایت نکردن بهداشت روح، پیامدهای منفی همچون بیماری های روحی و معنوی برای فرد و جامعه؛ و همچنین از بین رفتن سعادت ابدی و شیوع جنایت و خیانت در جامعه ی بشری به دنبال دارد.
۳۹۳.

شیوه ی تعامل جامعه با کم توانان جسمی و ذهنی در آموزه های دینی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۵ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 138-147

کلید واژه ها: جامعه دین شیوه ی تعامل کم توانان جسمی کم توانان ذهنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۳ تعداد دانلود : ۱۱۸
سابقه و هدف: کم توانان جسمی و ذهنی بخشی از بدنه ی جامعه هستند که شیوه ی زندگی آنان اقتضائات ویژه ی خود را دارد. یکی از مسائل مهم در این زمینه، کیفیت تعامل افراد جامعه با آنان است. این مسئله از دیرباز در جوامع بشری مطرح بوده و در آموزه های دینی نیز به آن توجه شده است. واکاوی آیات و روایات برای یافتن وظایف افراد جامعه در تعامل با آنان یکی از بایسته های تحقیق است که کمک بسیاری به کیفیت زندگی آنان خواهد کرد؛ ازاین رو، این پژوهش به یافتن دیدگاه قرآن و روایات در زمینه ی چگونگی تعامل افراد جامعه با افراد کم توان می پردازد. روش کار: در مطالعه ی حاضر، آیات و روایات مرتبط با کم توانان استخراج؛ و با روش توصیفی و تحلیلی از نوع تحلیل مفهومی و اسنادی تبیین شد. نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد که افراد جامعه وظیفه دارند نیازهای کم توانان را تأمین نمایند. این نیازها عبارت است از: نیازهای مادی مانند حمایت مالی؛ نیازهای معنوی مانند رفتار احترام آمیز و به دور از تحقیر و توهین؛ نیازهای عاطفی مانند مهرورزی و محبت؛ و نیازهای اجتماعی مانند ارتباط و دوری نگزیدن و یاری رسانی و آزار نرساندن به کم توانان. نتیجه گیری: وظایف افراد جامعه در قبال کم توانان در تأمین نیازهای مادی، معنوی، عاطفی و اجتماعی آنان نقش بسزایی دارد. انجام این وظایف از سوی افراد جامعه موجب شکل گیری ویژگی های مثبتی همچون اعتماد به نفس، بازگشتن به آغوش جامعه، قدرتمندترشدن و احساس رضایتمندی در افراد کم توان می شود.
۳۹۴.

فراتحلیل اثربخشی دین داری و معنویت در درمان اختلالات روانی-بالینی طی سال 2013-2003(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۵ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ 124-136

کلید واژه ها: دین سلامت روان فراتحلیل معنویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸ تعداد دانلود : ۱۲۲
سابقه و هدف: اگرچه دین در قرن بیستم مانعی برای پیشرفت جوامع بشری و نشانه ی کهنه پرستی محسوب می شد؛ به طورکلی، برای فرد دین داری که خود را در حمایت همه جانبه ی خداوند می بیند، احساس آرامش و لذت معنوی عمیق به همراه دارد. ازاین رو، سؤالی که مطرح می شود این است که با توجه به تفاوت نگرش های موجود، آیا به واقع دین می تواند در تقویت سلامت روان افراد مؤثر باشد؟ هدف پژوهش حاضر این بود که ضمن مطالعه ی رابطه ی سلامت روان و دین داری، گستره ی پراکنده ی نتایج مطالعات این حوزه را نیز بررسی کند. روش کار: روش این پژوهش فراتحلیل بود و در گروهِ پژوهش هایی قرار دارد که بر بازنگری سامانمند تکیه می کند. بازنگری سامانمند در پی استقرار و ترکیب پژوهش ها و شواهدی است که بر پرسش خاصی تمرکز دارد. جامعه ی آماری تحقیق حاضر، مقالات علمی-پژوهشی مرتبط با موضوع بود که در فاصله ی زمانی سال های 1380 تا اوایل سال 1395 منتشر شده بود. ابتدا مطالعه یی مقدماتی انجام و بعد از آن داده ها گردآوری شد. اعتبار پژوهش های منتخب نیز بسیار مطلوب به دست آمد (99/0)؛ البته اعتبار در مطالعات ایرانی به میزان بسیار کم، از مطالعات لاتین بیشتر بود. نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: سلامت روان، شادی و رضایت از زندگی، ازجمله موضوعاتی هستند که در مقالات ایرانی بسیار تکرار شده اند و ناهمگنی متغیّرها به نسبت پایین است. در پژوهش های لاتین تأثیر دین داری بیش از همه بر سلامت، کیفیت زندگی و افسردگی مطالعه شده است. تغییر و تنوع متغیّرها در مطالعات لاتین بیشتر از مطالعات ایرانی است. یافته ها نشان می دهد حدود 34 درصد از کل مقالات، شدت تأثیر را کم، 3/34 درصد زیاد و 4/31 درصد نیز آن را متوسط برآورد کرده اند. نتیجه گیری: شدت تأثیر دین داری در مقالات ایرانی بیشتر ارزیابی شده است. یکسان بودن شدت تأثیرِ کم و زیاد در پژوهش های ایرانی نشان می دهد هنوز در این زمینه نیازمند پژوهش های متنوع تری هستیم.
۳۹۵.

مقایسه رضایت از زندگی، امید و عملکرد تحصیلی دانش آموزان مرتبط و غیرمرتبط با جنس مخالف(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: روانشناسی و دین سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۴۷)

کلید واژه ها: رضایت امید عملکرد تحصیلی دوستی جنس مخالف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۱ تعداد دانلود : ۵۳۱
این پژوهش، به بررسی تفاوت رضایت از زندگی، امید و عملکرد تحصیلی دانش آموزان مرتبط و غیرمرتبط با جنس مخالف پرداخته است. حجم نمونه مورد پژوهش، 316 نفر از دانش آموزان دبیرستان های شهرستان رباط کریم است که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. پژوهش از نوع مطالعه همبستگی است. ابزار پژوهش، پرسش نامه 13 سؤالی ارتباط با جنس مخالف، پرسش نامه 5 سؤالی رضایت از زندگی و پرسش نامه 12 سؤالی امید اشنایدر است. داده ها بر اساس آزمون خی دو، آزمون T مستقل و آزمون کروسکال والیس تحلیل شد. یافته ها حکایت از این دارد که پسران بیش از دختران وارد ارتباط با جنس مخالف می شوند. همچنین، ارتباط با جنس مخالف با کاهش رضایت از زندگی و امید، همبسته است. یافته دیگر اینکه، بین عملکرد تحصیلی دانش آموزان مرتبط و غیرمرتبط با جنس مخالف، تفاوت معناداری وجود دارد. بنابراین، خودمهارگری مورد تأکید قرار گرفته است.
۳۹۶.

نقش میانجی عزّت نفس سازمانی در رابطه ی بین نگرش مذهبی و پرخاشگری کارکنان دستگاه های اجرایی شهر خاش(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۵ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 101-111

کلید واژه ها: پرخاشگری عزت نفس سازمانی نگرش مذهبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳ تعداد دانلود : ۷۵
سابقه و هدف: پرخاشگری به طور عمده به پیامدهای مهم نهادی و فردی مرتبط است. هدف از این مطالعه بررسی نقش میانجی گری عزّت نفس سازمانی در رابطه ی بین نگرش مذهبی و پرخاشگری کارکنان دستگاه های اجرایی شهرستان خاش است. روش کار: مطالعه ی حاضر از نوع توصیفی با روش تحلیل مسیر است. جامعه ی آماری شامل تمام کارکنان (5000 نفر) ادارات شهرستان خاش در سال 1396 بود. بر اساس جدول کرجسی و مورگان، 355 نفر به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها، از سه پرسش نامه ی پرخاشگری، عزّت نفس سازمانی و نگرش مذهبی استفاده شد. همچنین، برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش حداقل مربعات جزئی؛ و برای آزمون فرضیه های تحقیق از روش آزمون معادلات ساختاری استفاده شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد ضریب معنی داری مسیر بین نگرش مذهبی و پرخاشگری 449/12؛ و ضریب معنی داری مسیر بین نگرش مذهبی و عزّت نفس سازمانی 498/3 بود که بزرگ تر از 96/1 برآورد شدند. ضریب معنی داری مسیر بین عزّت نفس سازمانی و پرخاشگری نیز 544/1 بود که کوچک تر از 96/1 برآورد شد. بنابراین می توان گفت نگرش مذهبی بر پرخاشگری از طریق متغیّر میانجی عزّت نفس سازمانی تأثیر نمی گذارد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، نگرش مذهبی از راه افزایش عزّت نفس سازمانی موجب کاهش پرخاشگری می شود. بنابراین، پیشنهاد می شود با آموزش های مناسب و مستمر در زمینه ی افزایش آگاهی های مذهبی کارکنان اجرایی، تلاش شود تا از این رهگذر بتوان آینده یی موفق و سالم برای افراد و در نهایت جامعه ترسیم کرد.
۳۹۷.

سیری اجمالی بر موضوع مطالعات دین و سلامت(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۵ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ 1-4

کلید واژه ها: دین علم سلامت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۷۷
در تاریخ اسلام، به دانش سلامت توجه بسیاری شده است. سلامت در اسلام امتیاز به شمار می آید و مقدمه یی برای نیل به کمالات دیگر است. از سویی تأثیر دین بر سلامت به ویژه سلامت معنوی و سلامت روان بارها تأکید شده و بر ضرورت و اهمیت موضوع سلامتی، بهداشت و تأثیر آن در زندگی دنیوی و اُخروی اشاره ی فراوان شده است؛ از سوی دیگر باید توجه داشت هدف از سلامت مادی و معنوی خودِ موضوع سلامت نیست بلکه هدفی بالاتر مد نظر است و آن این است که از سلامت با تمام ابعادی که دارد در مسیر رضای الهی به کار گرفته شود.
۳۹۸.

نقش واسطه ای راهبرد تنظیم شناختی هیجان در رابطه بین توکل به خدا و سرسختی روان شناختی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: روانشناسی و دین سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۴۷)

کلید واژه ها: سرسختی روان شناختی راهبرد های شناختی تنظیم هیجان توکل به خدا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰ تعداد دانلود : ۴۲۶
سرسختی مجموعه ای از ویژگی های است که به عنوان مقابله با رویدادهای استرس زا تعریف شده است که تحت تأثیر متغیرهای فردی همچون شخصیت، انگیزش و متغیرهای اجتماعی همچون بافت خانواده قرار می گیرد. این پژوهش، با هدف تبیین سرسختی روان شناختی بر اساس توکل به خدا با واسطه گری راهبرد های شناختی تنظیم هیجان، در میان دانشجویان انجام گرفته است. بدین منظور، نمونه ای مشتمل بر 381 نفر از بین دانشجویان دانشگاه یاسوج، به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب گردید و به مقیاس های از قبیل مقیاس سرسختی اهواز، راهبردهای شناختی تنظیم هیجان و مقیاس توکل به خدا پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها، از روش تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج حاکی از این بود که سرسختی روان شناختی، تحت تأثیر توکل به خدا و راهبردهای شناختی تنظیم هیجان قرار دارد. بدین صورت که مؤلفه های توکل به خدا اثر مستقیم و غیرمستقیم به واسطه راهبردهای تنظیم هیجان بر سرسختی داشتند. با توجه به نتایج، پیشنهاد می شود زمینه افزایش توکل به خدا در دانشجویان فراهم شود و مشاوران نیز به این مهم اهتمام ورزند.
۳۹۹.

آفت تملّق در روابط اجتماعی و آسیب شناسی آن از منظر امام علی (ع)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۵ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ 137-149

کلید واژه ها: آسیب شناسی اخلاق سلامت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۷ تعداد دانلود : ۱۴۵
سابقه و هدف: موضوع تملق و عواقب فردی و اجتماعی آن، رذیله یی اخلاقی است که بسیاری از جوامع انسانی به آن مبتلا هستند و به هر میزان این صفت رذیله در میان آحاد جامعه بیشتر باشد، به همان میزان سرنوشت اجتماعی آن مردم به سوی قهقرا و سیر انحطاطی پیش می رود. ازاین رو، هدف پژوهش حاضر بررسی آفت تملق در روابط اجتماعی و آسیب شناسی آن از منظر امام علی (ع) بود. روش کار: این مطالعه به روش مرور متون انجام شده و پژوهشگران تلاش کرده اند با استفاده از کتاب ها و مقالات حوزه های علوم دینی و روان شناسی مرتبط با موضوع؛ و با تأکید بر نهج البلاغه، ابعاد و آسیب تملق را در روابط اجتماعی افراد بررسی کنند. نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد امام علی (ع) سرمنشأ این رذیلت را حماقت و حقارت فرد، وجود مقام داران ستایش دوست و فرهنگ چاپلوس پرور دانسته اند که مبدأ آن شرک و جهل؛ غایتش نفس و ثمره ی آن خفّت و خواری است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج می توان گفت تملق در میان انسان ها امری رابطه یی و محصول عمل و تعامل قدرتمندان و ضعیفان جامعه است و نوعی آسیب اجتماعی با ریشه ی دیرینه است که به سلامت اجتماعی صدمه ی بسیاری می زند.
۴۰۰.

پیش بینی تعهد زناشویی بر اساس ویژگی های شخصیت، سبک های دلبستگی و جهت گیری دینی در دانشجویان متأهل(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۵ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ 18-31

کلید واژه ها: تعهد زناشویی جهت گیری دینی دانشجویان متأهل سبک های دلبستگی ویژگی های شخصیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲ تعداد دانلود : ۱۱۳
سابقه و هدف: تعهد زناشویی زوجین در پایداری نظام خانواده نقش بسیار مهمی دارد و عوامل متعددی بر آن تأثیر می گذارد. پژوهش حاضر در جهت آشکار ساختن برخی از این عوامل با هدف پیش بینی تعهد زناشویی بر پایه ی ویژگی های شخصیت، جهت گیری دینی و سبک های دلبستگی در دانشجویان انجام شد. روش کار: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه ی آماری شامل تمامی دانشجویان زن متأهل دانشگاه لرستان در سال تحصیلی 95-1394 بود که با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 200 نفر با روش نمونه گیری در دسترس، انتخاب شدند. داده های پژوهش با بهره گیری از پرسش نامه های تعهد زناشویی آدامز جونز (DCI)، ویژگی های شخصیت (NEO)، سبک دلبستگی بزرگسالان کالینز و رید و جهت گیری دینی آلپورت گردآوری؛ و با استفاده از ضریب همبستگی و رگرسیون گام به گام تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که ویژگی های شخصیت به میزان 37/28F= در سطح 001/0P<، سبک های دلبستگی به میزان 44/24F= در سطح 05/0P< و همچنین جهت گیری دینی به میزان 65/18F= در سطح 001/0P<، میزان تعهد زناشویی را پیش بینی کردند. از میان این متغیّرها، سبک های دلبستگی، پیش بینی کننده ی بهتری برای تعهد زناشویی بود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان دهنده ی این است که ویژگی های شخصیتی افراد، سبک های دلبستگیِ شکل گرفته در محیط خانواده و همچنین جهت گیری دینی آنها بر روابط میان فردی و تعهد زناشویی زوجین در بزرگسالی تأثیر می گذارد. از این نتایج می توان برای یافتن راهکارهایی در جهت حفظ و گسترش روابط ثمربخش در بین زوجین و آموزش و آگاهی دادن بهتر به افراد برای شناخت یکدیگر استفاده کرد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان