درخت حوزه‌های تخصصی

معماری کاربردی

ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
تاریخ هنر جنبش ها/سبک ها/مکاتب گروه های ویژه منابع و کلیات نقد و بررسی کتاب هنرهای زیبا هنرهای کاربردی
طراحی داخلی طراحی صنعتی معماری کاربردی معماری منظر هنرهای صناعی
ایران و اسلام تئوری جهان مطالعات شهرسازی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵٬۰۲۱ تا ۵٬۰۴۰ مورد از کل ۶٬۸۹۳ مورد.
۵۰۲۱.

بررسی تاثیرات رشد هوشمند بر ادراک زیست بوم از نگاه شهروندان در شکل گیری قرارگاه های رفتاری

نویسنده:
منبع: بوطیقای معماری سال اول زمستان ۱۴۰۱ شماره ۳ 31-48

کلید واژه ها: شهر هوشمند روانشناسی محیطی قرارگاه رفتاری زیست بوم و طبیعت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۹۷
رشد هوشمند از مهمترین مقوله های دنیای امروز است که برنامه ریزی شهری را بر آن داشته است تا به جستجوی شاخص های جدید و کاربردی برای ارتقای کیفیت زندگی بپردازد. همچنین امروزه برنامه ریزی و مدیریت شهرها به نحوی که پاسخگوی پیچیدگی نیازهای فعلی جامعه شهری باشد، مستلزم برنامه ریزی و طراحی برای ایجاد شهرها و جوامع هوشمند بوده و شا کله این شهرها می بایست بر مبنای ایجاد محیط هایی با هدف تسهیل فرایندهای کاری در کنار ارتقای مهارت های شناختی و توانایی یادگیری و نوآوری پایه گذاری گردند. برای حل این مسئله راهکارهایی مانند شهر هوشمند و شهر پایدار، انسان و ارتقای کیفیت زندگی را هدف قرار می دهد. ازسویی دیگر، اهمیت قرارگاه های رفتاری در شهر در برنامه ریزی و طراحی شهری موضوعی است که از سوی بسیاری از صاحب نظران مختلف همچون جیکوبز، لینچ، زوکر ارائه و بیان شده است. روش تحقیق حاضر به صورت کمی و کیفی می باشد که با توجه به ماهیت موضوع، رویکرد حاکم بر این پژوهش روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و به لحاظ هدف در دسته تحقیقات کاربردی قرار دارد. به منظور گردآوری داده ها و اطلاعات مورد نیاز از روش کتابخانه ای استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که قرارگاه های رفتاری به عنوان یکی از مهمترین عناصر ساخت شهر می توانند تاثیر فراوانی در ارتقا کیفیت سکونتی و زیستی شهرها داشته و البته باید بیان داشت که الگوهای رفتاری موثر بر شکل گیری قرارگاه رفتاری خود میتواند تحت تاثیر عناصر تشکیل دهنده فضاهای شهری که هوشمندسازی در آن ها ایجاد شده است، قرار گیرند و این الگوها در خلق قرارگاه رفتاری موثر خواهند بود. با تعمیم مفاهیم و الگوهای مطروحه می توان به مدل مفهومی ارتباط هوشمند سازی فضای شهری و قرارگاه رفتاری دست یافت که در انتهای مقاله مورد اشاره قرار گرفته است.
۵۰۲۲.

شکل گیری و گسترش مفهومی از پرفورمنس در مطالعات شهری با تمرکز بر «یله گردی» گی دبور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گفتمان طراحی شهری دوره ۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ ۵۹-۴۴

کلید واژه ها: پرفورمنس پیاده روی شهری پرسه زنی یله گردی گی دبور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۸۸
طرح مسئله: بررسی و تحلیل چگونگی شکل گیری و بسط مفهومی از «پرفورمنس» در مطالعات شهری، با تمرکز بر حوزه بلاغی «پیاده روی شهری» و تأثیر این مفهوم بر شکل گیری برداشت های جدید از شهر و روال های شهری، مسئله این تحقیق است. اهداف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تأثیر مفهوم «پرفورمنس» در گفتمان شهری و معرفی کارآیی آن در مطالعه پدیده های شهری و طراحی فضاهای عمومی شهری انجام شده است. روش ها: روش پژوهش حاضر کیفی است. بر پایه مطالعه کتابخانه ای، نحوه شکل گیری این مفهوم و تأثیرات آن در حوزه مطالعات شهری تحلیل شده است یافته ها: پیاده روی شهری (به ویژه «یله گردی» دبور) به واسطه برخورداری از ظرفیت های درونی، خاستگاه مفهومی از پرفورمنس بوده که نه تنها زمینه ساز تغییر مناسبات شهر با ساکنانش شده، بلکه در پیدایش روال ها و اشکال جدید رفتاری در شهر مؤثر بوده است. یله گردی عناصری چون بازی، نمایش، مداخله و موقعیت را به نظام شهر تحمیل کرده و شهر را نه بر اساس روایت مسلط پیشین، بلکه بر پایه تجربه ورزی های کنشگران مورد خوانش قرار می دهد. نتیجه گیری: توجه ویژه به فعالیت ها و امور روزمره، مواجهات زودگذر، فرایندهای عمل و کنش های متقابل اجتماعی درزمینه شهر، نیازمند رویکردی است که بتواند منطق عملکردی این فعالیت ها را رمزگشایی کند. پرفورمنس هم به عنوان نوعی رفتار و هم به عنوان نوعی قیاس و روش کارآمد، ظرفیت های خود را در مطالعات شهر نشان داده و به اثبات رسانیده است.
۵۰۲۳.

کاربست مدل های ارزش نسبی در انتخاب و اولویت بندی پروژه های شهری با رویکرد مدیریت سبد پروژه؛ بررسی موردی: معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه معماری و شهرسازی سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲۱ 101 - 122

کلید واژه ها: مدیریت سبد پروژه انتخاب و اولویت بندی پروژه شهری دلفی فرآیند تحلیل شبکه ای تاپسیس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۱۳
مدیریت سبد پروژه رویکردی نو و برگرفته از دانش مدیریت پروژه است که برای بهره وری هرچه بهتر و مؤثرتر مجموعه پروژه ها و طرح ها در سازمان های پروژه محور مورد تأکید است. از اجزای اصلی تشکیل دهنده مدیریت سبد پروژه می توان به چارچوب یا مدل فرآیندی، معیارهای تصمیم گیری و ابزارها و تکنیک های انتخاب سبد پروژه اشاره کرد. تصمیم گیری مناسب در مورد انتخاب این اجزا متناسب با ویژگی های هر سازمان از اقدامات اصلی و تأثیرگذار در مدیریت سبد پروژه به شمار می رود. این مقاله با ارائه چارچوب مدیریت سبد پروژه، به دنبال شناسایی ابعاد و معیارهای مؤثر در انتخاب سبد پروژه های معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران و ارائه روش ترکیبی برای انتخاب آن است. این پژوهش از نظر هدف، یک پژوهش کاربردی است و از حیث گردآوری داده ها، یک تحقیق توصیفی- پیمایشی محسوب می شود. فرآیند مدیریت سبد پروژه از چهار گام انتخاب سبد، تصویب، اجرا و نظارت تشکیل می شود که برای انتخاب سبد پروژه های معاونت شهرسازی و معماری پیشنهاد می شود با لحاظ کردن معیارهای فنی، مالی، اجتماعی، زیست محیطی، اقتصادی، رقابتی و ریسک، از ترکیب روش های دلفی برای شناسایی این معیارها، از فرآیند تحلیل شبکه ای برای امتیازدهی آنها و از تکنیک تاپسیس برای رتبه بندی پروژه ها و انتخاب سبدی بهینه از آنها استفاده شود.
۵۰۲۴.

تحلیل و بررسی اولویت های زنان برای سکونت، در گونه های اسکان موقت (انتقالی) (موردپژوهی: منطقه 9 شهرداری تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه معماری و شهرسازی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۸۹ شماره ۵ 5 - 24

کلید واژه ها: بحران اسکان مُوَقِّت زنان مطلوبیت تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۲۳
در بحران هایی که منجر به بیخانمان شدن افراد می گردند، ضربتی بودن اقدامات و تفکرات مردسالارانه در پروژه های اسکان، باعث نادیده انگاشتن نیازها و خواسته ها و اولویت های زنان و در نتیجه افزایش آسیب پذیری آنان می گردد. در این مقاله سعی شده است تا با بهره گیری از مطالعات میدانی، موضوع اسکان انتقالی (موقت) با رویکرد جنسیتی مورد مطالعه قرار گیرد. روند کار شامل بررسی تئوری ها و ویژگی های حداقلّی اسکان موقت، شناسایی آسیب پذیری های زنان، و مفهوم سازی و استخراج ابعاد و شاخص ها و متغیرهای تأثیر گذار در مطلوبیت و نیز انتخاب گونه های اسکان انتقالی است. داده های مورد نیاز بر پایه 380 پرسشنامه در منطقه 9 شهرداری تهران گرد آوری شده اند. محدوده مطالعاتی جزو مناطق آسیب پذیر شهر در برابر زمین لرزه است که پتانسیل تعریف گونه های اسکان انتقالی را در خود دارد. هدف اصلی مقاله، شناسایی اولویت های زنان برای سکونت در گونه های اسکان انتقالی، از نظر ابعاد اجتماعی و ادراک محیطی در قالب شاخص های پایه و کارا و در نهایت شاخص ترکیبی است. در نتیجه نهایی مطالعه، مشخص شده است که در میان 4 گزینه اصلی اسکان انتقالی، اولویتِ نخستِ زنان همانا سکونت در منازل اقوام و آشنایان است، با امتیاز 89/73؛ و اولویت آخر آنان، اسکان در اردوگاه های برنامه ریزی و تجهیز شده، با امتیاز 32 (از 100 امتیاز).    
۵۰۲۵.

بررسی عوامل تأثیرگذار بر بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده - تاریخی (مطالعه موردی: شهر لامرد)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای سال اول زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ 31 - 55

کلید واژه ها: بهسازی شهری نوسازی شهری بافت فرسوده شهری مدل SWOT شهر لامرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۹۸
بافت های فرسوده و قدیمی شهرهای ایران که در اغلب موارد هسته اولیه و بخش اصلی شهرها را تشکیل می دهند، ازیک طرف جزء میراث فرهنگی و تاریخی آن شهرها محسوب شده و حفظ و بهسازی کالبدی و توانمندسازی عملکردی آن ها واجب بوده و از طرف دیگر اغلب این بافت ها باگذشت زمان و عدم توجه و نگهداری مناسب، دچار فرسودگی و اضمحلال کالبدی و عملکردی می گردند. همگام با تغییرات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و فناوری های جدید، بافت های شهری با تغییر شکل و شالوده مواجه گردیده اند، چرا که شهر نیز همچون سایر پدیده های مصنوعی انسان ساخت در طول زمان دچار تغییر و تحول می گردد. در ایران اغلب شهرهای کهن و پرجمعیت دارای چنین وضعیتی هستند و در این راستا این تحقیق در شهر لامرد واقع در جنوب استان فارس انجام شده است که هدف از این پژوهش بهسازی و نوسازی و شناخت نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدها و برطرف کردن آن هاست. ارائه استراتژی با استفاده از مدل swot است. در این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده و نوع آن نیز کاربردی می باشد. نتایج نشان می دهد که روند رو به رشد در ساخت وساز به عنوان اولین فرصت، قرارگیری شهر در پهنه بندی زلزله با خطر بالا به عنوان نخستین تهدید، پتانسیل استفاده از زمین های بایر و بدون استفاده جهت ایجاد فضاهای مناسب جهت ارتقای کیفیت زیست محیط به عنوان نخستین قوت و پایین بودن تعداد ابنیه باکیفیت نوساز و استاندارد به عنوان نخستین ضعف محسوب می شود. و درنهایت با توجه به نقاط قوت، ضعف، تهدید و فرصت به تدوین استراتژی ها اقدام گردید.
۵۰۲۶.

Investigating the Relationship between Gender and Perception of Environment and Its Effect on Design from Gestalt Perspective(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Architecture and Urban Development, Volume ۱۰, Issue ۱ - Serial Number ۳۵, Winter ۲۰۲۰ 27 - 36

کلید واژه ها: Perception Gender Business Gestalt Psychology

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۱۹
Human communication and interaction with architectural spaces need unders tanding and information from their surroundings. Since there is a difference between males' and females' attitudes towards the universe, their priorities lie in unders tanding the environment as well as the process of perceiving and recognizing them. This s tudy aims to inves tigate the relationship between space perception based on gender and its effect on architecture design, which could be identified by recognizing gender's components and unders tanding the perceptions of peripheral people, which decline the difference between perceptions of both genders. Accordingly, this articles tudies the factors affecting the formation of the relationship between gender and perception and the components of perception based on Ges talt's theory and its impact on design quality. The research method used in this paper is a descriptive-analytical method with a visual image ques tionnaire and data collection was conducted through librarydocumentarys tudies of literature review and field s tudies. The population under s tudy in this research is Samarkand Commercial Complex located in Dis trict 5 of Tehran, among which 217 people were examined using Morgan table. Finally, the obtained data were analyzed using SPSS software and considered by inferential and comparative analysis method and the ques tions’ results are identified in the tables. The results show that gender-based perception is that both men and women are in one's perceived desirability, experience, symbiosis and aggregation , however in the perception of other elements of Ges talt, which are known as role and background, common area, common result, similarity, and the proximity is different.
۵۰۲۷.

تحلیل عوامل عدم تحقق پذیری طرح های جامع در شهرهای کوچک (مطالعه موردی: شهرهای سنگر، خشکبیجار و شفت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال نوزدهم مرداد ۱۴۰۱ شماره ۱۱۰ 5 - 20

کلید واژه ها: ارزیابی طرح جامع نظریه زمینه ای کدگذاری شهرهای کوچک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۲۷
بیان مسئله : ارزیابی تحقق پذیری طرح های توسعه شهری در پژوهش های متعدد صورت گرفته، حاکی از عدم موفقیت آن ها بوده و ضرورت بازنگری و ریشه یابی علل عدم تحقق پذیری چنین طرح هایی را در برنامه ریزی شهری آشکار می سازد. هدف پژوهش : پژوهش حاضر به دنبال واکاوی و تحلیل عوامل مؤثر بر عدم تحقق پذیری طرح های جامع در شهرهای کوچک است که بدین منظور سه شهر کوچک استان گیلان به عنوان نمونه موردی انتخاب شدند. روش پژوهش : جهت حصول به هدف مورد نظر از روش تحقیق کیفی از نوع نظریه زمینه ای استفاده شد تا اطلاعات و نظرات موثق و قابل اطمینانی با استفاده از مصاحبه نیمه ساختارمند حاصل شود. بدین ترتیب جهت رسیدن به اشباع نظری، با 23 نفر از افراد مطلع و صاحب نظر در حوزه مدیریت شهری شهرهای کوچک مصاحبه صورت گرفت که هر مصاحبه حدود یک ساعت تا یک ساعت و سی دقیقه به طول انجامید. فرایند تحقیق به صورت رفت و برگشتی بوده است. نتیجه گیری : پس از تجزیه و تحلیل مصاحبه ها و کدگذاری ها، هفت محور اصلی برای علل عدم تحقق پذیری طرح جامع استخراج شد. این محورها عبارتند از: ضعف نظام مدیریتی، مشکلات نظام قانونی، مشکلات نظام اجرایی، مشکلات مالی، مشکلات ماهوی طرح، نبود مشارکت سازنده و مشکلات نظام فرایند تهیه طرح. در هر محور راه حل های متناسب با کدهای باز اولیه و فراوانی آن ها ارائه شده است. یافته های این پژوهش نشانگر این بود که مقوله های متفاوت در عدم تحقق پذیری طرح های جامع، ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند و به عبارتی دیگر به صورت زنجیره وار می توانند به یکدیگر متصل باشند و با اصلاح برخی موارد می توان به بهبود مقوله های دیگر نیز کمک نمود.
۵۰۲۸.

ارزیابی تحقق مکان معاصر شهری برمبنای رویکرد میان فرهنگی؛ نمونه موردی نوار ساحلی کیانپارس غربی شهر اهواز

نویسنده:
منبع: هویت محیط دوره اول پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴ 1 - 22

کلید واژه ها: رویکرد میان فرهنگی مکان معاصر شهری معادلات ساختاری نوار ساحلی کیانپارس غربی شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۲۲۴
از آنجا که هر فعالیتی در تصور انسان صورت می گیرد، اساساً متکی به فرهنگ است و آن فعالیت تابع خصوصیات فرهنگی جامعه است و این امر در فضاهای شهری مطرح است. هر ناحیه فرهنگی دارای یک مرز (فیزیکی، سیاسی یا فرهنگی) است. استان خوزستان از دیر باز تا کنون با گویش ها، آیین ها و خرده فرهنگ های گوناگون تیراژه اقوام بوده است. بر این اساس هدف این پژوهش در ارزیابی چند مقوله محوری اعم از مکان معاصر شهری، ابعاد میان فرهنگی و نوار ساحلی کیانپارس غربی شهر اهواز است. جامعه آماری پژوهش، ناحیه یک از منطقه دو شهر اهواز با جمعیت 4957 نفر می باشد که به روش جدول مورگان، تعداد 355 نفر اعم از زن و مرد به روش تصادفی ساده جهت پاسخگویی به ابزار پژوهش، انتخاب شدند. به منظور آزمون فرضیه های پژوهش از مدل سازی معادلات ساختاری بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد مکان معاصر شهری با رویکرد میان فرهنگی مفهومی دو وجهی با ابعاد مختلف است. در این پژوهش با بهره گیری از مطالعات انجام گرفته، ابعاد بینافرهنگی مکان شامل رویدادی، تعاملی-تکاملی، جذب و ماندگاری در قالب دو مفهوم ارتباط و معنای میان فرهنگی در زمینه مکان معاصر شهری با ابعاد رفتار و فعالیت، کیفیت محیطی، رضایت مکانی بررسی شده و با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS, PLS-SMART3 به صورت ترکیبی به آزمون فرضیه ها و سپس ایجاد مدل پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان داد که بین متغیر مستقل میان فرهنگی با متغیر وابسته مکان معاصر شهری رابطه معنادار و مستقیمی وجود دارد.
۵۰۲۹.

نقش تحلیل های اقتصاد مهندسی در انگیزش مشارکت بخش خصوصی جهت تحقق پذیری طرح های توسعه شهری (مطالعه موردی: جابه جایی پایانه زاینده رود اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال هشتم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲۰ 101 - 110

کلید واژه ها: طرح های توسعه شهری تحقق پذیری ارزیابی اقتصادی اقتصاد مهندسی انگیزش بخش خصوصی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۰۷
یکی از دلایل عدم موفقیت طرح های توسعه شهری بحث منابع مالی و روش تأمین این منابع توسط مدیریت شهری است، این موضوع تا حدی مشارکت مردم را در اجرای طرح های توسعه شهری می طلبد. در تحقیق حاضر، کارایی تحلیل های اقتصاد مهندسی در تنظیم اقتصادی طرح ها به عنوان ابزاری انگیزشی جهت مشارکت بخش خصوصی مورد بررسی قرار گرفته است، تحقیق بر اساس روش استقرایی سعی در آزمون کارائی تحلیل های اقتصاد مهندسی و هدایت یکی از پیشنهادهای طرح تفصیلی اصفهان به سوی توجیه پذیری مالی را دارد. طی انجام تحقیق، آزمونِ فرضِ توجیه پذیری مالی نشان می دهد در صورت عدم طراحی اقتصادی، پروژه پیشنهادی، فاقد توجیه مالی می باشد؛ لذا به منظور سودآوری طرح و رغبت بخش خصوصی به سرمایه گذاری و تحقق کاربری، طراحی اقتصادی فعالیت بر اساس ملاحظات شهرسازی صورت می گیرد. در آخر پیشنهادهایی پیرامون نظام تهیه و اجرای طرح های توسعه شهری به منظور اقتصادی نمودن طرح ها و افزایش انگیزش بخش خصوصی و تحقق پذیری طرح ها ارائه شده است. 
۵۰۳۰.

گونه شناسی خانه های دوره قاجار در شهر کرمان از منظر شکل و سازماندهی فضایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی سال ۸ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)

کلید واژه ها: خانه سازماندهی قاجار کرمان گونه شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۴۹
مطالعه خانه های تاریخی به دلایل مختلف و موجهی همواره مورد توجه بوده است. محققین متأثر از پرسش ها و اهداف خود، از رویکردها و روش های متنوعی استفاده می کنند. تمرکز بر شکل و ترکیبات آن یکی از رویکردهایی است که به ویژه برای شناخت وجوه اشتراک ابنیه و طرح یک گونه یا الگو برای آنها کاربرد دارد. این پژوهش نیز برای مطالعه خانه های دوره قاجار در شهر کرمان بر شکل و وجوه هندسی آنها تمرکز کرده و تلاش می کند اشتراکات و تشابهات خانه ها را از منظر سازماندهی عناصر و چیدمان فضاها استخراج و درصورت امکان برای آنها الگویی مطرح نماید. به این منظور با اتحاذ روش ترکیبی (توصیفی- تحلیلی) و گونهشناسی کالبدی، نخست خانه هایی که از دوره مذکور در شهر کرمان باقی مانده و مدارک آنها موجود بود؛ شناسایی شدند و سپس برای بررسی مستدل و نظام مند، دو شاخص توده (در سطح خرد) و ساختار حیاط (در سطح کلان) که هر یک دارای مولفه هایی بودند؛ تعریف شدند. درنهایت بررسی نمونه ها براساس شاخص های مذکور نشان داد می توان برخی اشتراکات را نظیر چگونگی گسترش و توسعه خانه و نیز سازماندهی فضایی در خانه ها مشاهده کرد. لایه دوم فضایی اکثراً در جبهه شمال شکل می گرفت و ترکیب اتاق – راهرو ترکیب غالب پلان بود. عناصری که در جداره های حیاط قرار می گرفتند، اگرچه ازنظر تعداد با یکدیگر هماهنگ بودند اما ازنظر ابعاد یکسان نبوده و درنتیجه تقارنی که در نما وجود داشت در پلان دیده نمی شد. در نگاهی کلی می توان به آزادی عمل معماران و عدم التزام کامل به رعایت تقارن در سازمان دهی عناصر در پلان اشاره کرد.
۵۰۳۱.

آسیب شناسی مدیریت روستایی از دیدگاه مردم در روستاهای ناحیه مرکزی استان اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسکن و محیط روستا دوره ۴۱ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۸۰ ۱۲۶-۱۱۵

کلید واژه ها: شوراهای روستایی اسلامی مدیریت محلی سرمایه اجتماعی مدیریت مشارکتی روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹ تعداد دانلود : ۱۴۳
مدیریت روستایی مجموعه ای از دانش، اطلاعات، فنون و مهارت هایی است که با هنر مدیریت، عمل برنامه ریزی را به منظور دستیابی به توسعه روستایی را سامان میدهد. بررسی این سابقه از یک سو حاوی نکات قابل توجه در روش های اداره روستاها است و از سوی دیگر متأثر از تجربیات گذشته است که چالش های گوناگون را به ویژه برای استفاده در آینده روشن می سازد. مدیریت روستایی از ارکان اصلی و جدانشدنی توسعه روستایی است؛ زیرا در نبود مدیریت سازمان دهی شده در نواحی روستایی، برنامه های توسعه نیز با مشکلات بی شماری مواجه خواهد شد. مدیریت روستایی در ایران ، با توجه به تغییر شرایط و مقتضیات زمانی و ساختارهای قبلی سنتی اعمال مدیریت در مناطق روستایی نتوانسته است مشکلات را حل کند و از طرفی، ساختار مدیریت جدید روستایی به ویژه از دهه 1970 به بعد که مبتنی بر مشارکت مردم در امور و برنامه ریزی از پایین به بالا است، به دلایل متعدد ازجمله بومی نشدن و مداخله گسترده دولت به طور کامل نهادینه نشده تا بتواند مشکلات روستاهای امروزی را برطرف سازد. در حال حاضر مدیریت روستایی در ایران با مسائل و مشکلاتی مواجه است که نیازمند توجه از سوی مسئولین و سیاست گذاران است. این چالش ها را می توان در مواردی مانند عدم تبیین مبانی تئوریک، فقدان مدیریت واحد روستایی، نبود منابع مالی پایدار،کم رنگ بودن مشارکت مردم محلی، وضعیت آموزش نیروی انسانی، دسترسی به تجهیزات، ابزارها و تأسیسات جستجو نمود. بر این اساس در مقاله حاضر ضمن ارائه شمای کلی از تحولات ساختار مدیریت روستایی، به بررسی آسیب شناسی سیستم مدیریت روستایی در روستاهای اردبیل پرداخته شده است. روش تحقیق پژوهش توصیفی - تحلیلی است و در جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای، اسنادی و پایگاه های اطلاع رسانی استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد مدیریت جدید روستایی با توجه به نو پا بودن نیازمند مدیران کارآمدی است که بتوانند با تکیه بر اراده مردم و حفظ ساختار اجتماعی و ارتباط رسمی و منطقی با دولت، ضامن برقراری ارتباط پایدار، دو سویه مردم و حکومت بوده و بخشی از وظیفه مدیریت و تحول در جامعه را بر عهده داشته باشند.
۵۰۳۲.

شناسایی مؤلفه های معنای نماهای آپارتمان های مسکونی از دیدگاه شهروندان؛ مطالعه موردی: آپارتمان های شهر اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی ایران دوره ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۳ 55 - 68

کلید واژه ها: نما مؤلفه های مؤثر بر معنا نظریه زمینه ای آپارتمان های مسکونی اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۳۰
نما یکی از عناصر تأثیرگذار بر کیفیت بصری یک بنا می باشد و شناخت اولیه هر فرد از بنا از این طریق صورت می گیرد. تابحال ادراک معانی نماها بیشتر در حوزه شهرسازی مورد توجه قرار گرفته و معانی نماها در مقیاس معماری کمتر مورد پژوهش متخصصان عرصه معماری قرار گرفته است. لذا پژوهش حاضر به شناسایی مؤلفه های معنای نماهای آپارتمان های مسکونی اردبیل از دیدگاه شهروندان پرداخته است. از همین رو در پژوهش حاضر تلاش شده است که به این پرسش پاسخ دهد که مؤلفه های معنای نماهای آپارتمان های مسکونی از دیدگاه شهروندان چیست؟ این پژوهش دارای رویکردی ترکیبی بوده است. بخش کیفی با استفاده از روش گراندد تئوری و بخش کمی با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری انجام گرفته است. ابزار جمع آوری اطلاعات در بخش کیفی مصاحبه های عمیق و نیمه ساختار یافته با شهروندان اردبیل بوده است و در بخش کمی، پرسشنامه محقق ساخت بوده که روایی و پایایی آن بررسی شده است. برای تحلیل داده ها از نرم افزار مکس کیودا و روش مقایسه مداوم در طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که مؤلفه های تأثیرگذار بر معنای نما، شامل نه مؤلفه: عوامل فرهنگی اجتماعی، سبک زندگی، عوامل اقتصادی، عوامل محیطی، قوانین شهری، کیفیت بصری، سابقه ذهنی، رسانه ها، وضعیت اجرا می باشد.
۵۰۳۴.

The Development of Bricks Ornamentation from the early Islamic Centuries to the End of Kharazmshahian Period in the Architecture of Mosques in Iran(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Architecture and Urban Development, Volume ۹, Issue ۲ - Serial Number ۳۲, Spring ۲۰۱۹ 61 - 72

کلید واژه ها: Islamic Architecture of Iran Brickwork Decorations Tile-work Mosques

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۶۰
The brick ornamentation in Islamic architecture represents the unique skill of the architectural artists and we have seen the perfection of this kind of art during the Seljuk period. There is little information about the process of developing brick art in the architecture of Islamic mosque in Iran, and it has not yet been dealt with as it is worthy of this precious art. Therefore, it is necessary to carry out further research in this regard due to its importance in Iranian architecture. In this research, through library studies and with a descriptive-analytical approach, the trend of development of bricks ornament in the architecture of the Islamic mosques of Iran from the beginning to the end of the Ilkhan era, as well as the causes of importance and development to the bricks of the Seljuk period were studied. The brickwork decoration in the Islamic architecture of Iran gradually begins from the third century A.H. Generally speaking, the early Islamic centuries can be considered as the formation and development of brickwork ornamentation, which reaches its peak in the Seljuk era, thus the richest brick-making projects develops in this era, because during this period, artists managed to create numerous works and structures with the element due to the calm and stability of the Seljuk territory. After this period, bricklaying works continued during the Kharazmshahi era in the Khorasan area, and in the course of the Ilkhani period, its development was reduced and other techniques such as acrography and tiling were popularized.
۵۰۳۵.

سنجش عوامل تاثیرگذار بر مشارکت کاربران فضا در محلات هدف

نویسنده:
منبع: شهرسازی ایران دوره دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳ 1-9

کلید واژه ها: محله توسعه پایدار محله ای برنامه ریزی محله - مبنا سرمایه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۶۸
جنبش « توسعه محله ای » در چارچوب « توسعه پایداری شهری »، محله ها و سلولهای شهری را واحد برنامه ریزی خود قرار داده و در این راستا عمدتاً بر ابعاد اجتماعی، ظرفیتهای موجود در محله ها و سرمایه های اجتماعی تاکید می نماید. نتیجه این توجه شکل گیری رویکردهای مختلف از جمله برنامه ریزی محله – مبنا، رویکرد دارایی – مبنا (که بازآفرینی محله های شهری و توجه به ظرفیتها و سرمایه های اجتماعی در این محله ها و واحدهای شهری را محور توجه خود قرار داده است )، در عرصه برنامه ریزی شهری می باشد. هدف از این پژوهش بررسی عوامل موثر بر مشارکت ساکنان در توسعه محله به عنوان متغیر وابسته و سایر ظرفیتهای سرمایه اجتماعی بعنوان متغیرهای مستقل با استفاده از روش پیمایش است. جامعه آماری پژوهش را بر اساس فرمول ری و پارکر، 90 نفر از ساکنان محله هادی آباد شهر قزوین تشکیل می دهند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بین شاخصه های سرمایه اجتماعی و تمایل به مشارکت رابطه معناداری وجود دارد بطوریکه هرچه سرمایه اجتماعی در یک اجتماع محله ای بالاتر باشد میزان مشارکت ساکنان بیشتر و دست یابی به توسعه محله پایدار میسرتر است.
۵۰۳۶.

بررسی تحولِ نقشِ مناره در مساجد ایرانی-اسلامی

نویسنده:
منبع: معماری شناسی سال پنجم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۲۴

کلید واژه ها: منار (مناره) مسجد مناره دار نقش مناره مساجد ایرانی-اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۸۳
منار (مناره) جزء مهم ترین عناصر شهری و معماری است که سابقه دیرینه ای دارد. مناره ها معمولا در خارج از شهرها و در بین راه ها ساخته می شدند و با داشتن نقش نشانه ای، عاملی مهم برای راهنمایی کاروانیان و رهگذران بوده اند. با ظهور اسلام و با توجه به پتانسیل ذاتی مناره، این عنصر به مساجد الحاق گردید و در نتیجه مناره وجهی مذهبی پیدا کرد. در این مقاله سعی گردیده تا ابعاد مختلف استفاده از مناره مورد بازبینی قرارگیرد و جایگاه مناره در مساجد، بررسی و تبیین گردد. بدین منظور، ابتدا نظریات محققان در رابطه با نقش مناره در مسجد به روش تحلیل محتوای کیفی، مورد بررسی قرارگرفت. پس از دسته بندی دلایل ایجاد مناره، شش نقش اساسی برای آن در مساجد، شناسایی شد که شامل؛ عامل راهنما (نشانه)، عنصر مذهبی- اعتقادی، تاکید بر جهت عمودی و تعالی، محل اذان گفتن، نقش سازه ای و تقویت جهت قبله است. در ادامه، 33 مسجد مناره دار ایرانی از قرن 4 تا 13 انتخاب گردید و مناره (های) آن ها مورد مطالعه قرارگرفت. نتایج بدست آمده، مشخص می نماید که مناره ابتدا به صورت تکی به مساجد الحاق گردید و بیشتر دارای نقش نشانه ای و عنصری مذهبی- اعتقادی بود، سپس به عنوان جزئی از مسجد به صورت توام با کالبد مساجد ساخته می شد. دور بعدی تحول مناره، ظاهرشدن زوج مناره ها بر روی سردر و ایوان قِبلی بود که در این دوره، مناره ها ضمن ترکیب بهتر و منسجم تر با کالبد مساجد با حفظ نقش نشانه ای و مذهبی-اعتقادی خود، در راستای تقویت جهت قبله و ایفای نقش سازه ای در بعضی مساجد، کارکردی تر شدند.
۵۰۳۷.

Role of Social Trends in Appearance of Iranian National Architectural Movements(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Architecture and Urban Development, Volume ۲, Issue ۲ - Serial Number ۴, Spring ۲۰۱۲ 59 - 66

کلید واژه ها: Nationalism Architecture liberal Religious ancient – oriented Iran

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۲۰
Appearance of nationalism in each country is influenced by some social , religious and political factors throughout the history of that country In Iranian contemporary history, this process has also been dependent upon opinions and thoughts of some of the nationalist intellectuals and modernists their intellectual products played an important role in various social , intellectual and even artistic areas of the country .thus this paper firstly seeks to introduce nationalistic social trends in Iran and classify nationalist architectural tendencies in flounced by nationalist social trends besides explication of nationalist principles of each tendency and in the following , along with explanation of nationalist tendencies in architecture , some architectural works are introduced as examples.
۵۰۳۸.

بررسی تطبیقی تزئینات نما؛ عاملی در درک مقیاس، عملکرد و بیان سازه ای (مطالعه موردی: دوره مدرن و پست مدرن)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۶ 33 - 44

کلید واژه ها: تزئینات مقیاس عملکرد بیان سازه ای معماری مدرن مکتب شیکاگو معماری پست مدرن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۰۷
تزئین، در درک مخاطب از مقیاس (ابعاد) بنا، عملکرد آن و راستای انتقال نیروها جایگاه ویژه ای دارد؛ به طوری که مقدار تزئین به کاررفته، محل قرارگیری و ارتباط با اجزاء بنا، آن را به عنصری تأثیرگذار در تاریخ معماری تبدیل کرده است. این موضوع که آیا تزئین می تواند در درک مخاطب نسبت به فهم عوامل فوق تأثیرگذار باشد، جای پرسش است. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است. معماری مدرن اولیه، با داشتن رویکردی ارگانیک نسبت به تزئینات، موجب وحدت آن با مصالح شده است و در راستای افزایش بروز مؤثر سه شاخصه مدنظر این مقاله قرار دارد. در معماری مدرن اروپا، با حذف تزئینات بر وضوح مقیاس بنا، شفافیت عملکردی و وضوح در بیان سازه ای در اکثر آثار آن دوره تأکید شده است. در معماری پست مدرن، با قطع ارتباط پوسته تزئینی با فضای داخل و جهت گیری جداره تزئینی به محیط و تأثیر از آن، رویکردی متفاوت و برعکس نسبت به دو دوره قبل مشاهده گردید.
۵۰۳۹.

دستیابی به الگوی ساخت مسکن وتراکم متناسب با رویکرد حفاظت آب در مقایسه دواقلیم کم بارش وپربارش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری اقلیم گرم و خشک سال نهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۴ 203 - 223

کلید واژه ها: مصرف آب حفاظت آب احیاءآب جمع آوری آب الگوی ساخت مسکن وتراکم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۲۰
با توجه به کمبود آب قابل شرب و هم چنین افزایش میزان تقاضا از منابع آب به دلیل رشد جمعیت، بسیاری از شهرهای ایران، در تامین آب با دشواری هایی روبرو هستند. استراتژی های حفاظت آب که شامل جمع آوری آب، احیا آب، مدیریت آب و ذخیره سازی آب برای مصارف شرب و غیر شرب است، راه های عملی در کاهش بحران فرآینده تامین آب برای شهروندان می دهد. لازم است الگوی ساخت مسکن وتراکم به لحاظ حفاظت آب نیز بهینه باشد. در این مقاله نمونه هایی بر اساس الگوهای ساخت مسکن پیشنهادی طرح جامع یزد در اقلیم کم بارش و سپس دو نمونه نیز در شهر های ساری و گرگان به عنوان مناطق پربارش انتخاب شد و به روش کمی، میزان ذخیره سازی آب باران و احیاء آب خاکستری محاسبه گردید. نتیجه ارزیابی ها نشان می دهد که در شهری مانند یزد ، حدود 57 درصد و در شهرهای پر بارش حدود 70 درصد تقاضا برای آب کاهش می یابد. در شهرهایی با بارش مناسب به دلیل هزینه احیاء آب می توان با تاکید بر راهبرد جمع آوری آب باران به رویکرد حفاظت آب رسید. به عنوان مثال در گرگان 13/12 درصد و در ساری 15/61 درصد نیاز سالانه آب ساکنین از بارش قابل تامین است. در شهر یزد که حجم آب باران استحصالی کمتر از یک درصد مصرف و قابل توجه نبوده، استراتژی احیاء آب کاراتر است؛ لذا رویکرد حفاظت آب به منظور کاهش هزینه های احیاء آب، افزایش نفر در هکتار و ایجاد تراکم بیشتر ساختمانی می باشد و الگوی مناسب ساخت مسکن ایجاد کاربری ذخیره سازی آب در طراحی مسکن شامل تغییر ترکیب فضاهای مسکن، ایجاد خانه های راست گوشه جهت ایجاد تراکم بیشتر، طرح سکونت گاه ها به صورت مجتمع و متمرکز است. لازم است سیاست های طرح های جامع مسکن یزد که سبب کاهش تراکم از127 نفر در هکتارسال 1335 به 32/8 نفر در هکتار در سال 1395 شد، بازنگری شود. الگوی مناسب ساخت مسکن وتراکم در شهرهای گرگان و ساری برخلاف شهر یزد طراحی سکونت گاه ها به صورت غیر متمرکز و کاهش تراکم نسبی جمعیت و نفر در هکتار و افزایش سرانه زمین می باشد.
۵۰۴۰.

ساخت، رواسازی، پایاسازی ابزار رمزگشایی انتظام معنای مسکن ترکمن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسکن و محیط روستا دوره ۳۵ زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱۵۶ ۱۴-۳

کلید واژه ها: انتظام معنای مسکن ساخت ابزار رواسازی پایاسازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷ تعداد دانلود : ۸۶
معنا، ارتباط دهنده انسان با محیط مسکونی است به طوری که غایت طراحی و ساخت مسکن، معنای آن می باشد. معنا، ناشی از خصوصیات، فعالیت و کاربری(استفاده) می باشد که در یک شبکه روابط با هم، معنای مسکن را تشکیل می دهند و این شبکه معنایی است که باعث ارتباط انسان و محیط می شود. پژوهش های بسیاری برای سنجش معنای مسکن صورت گرفته است اما ابزارهای سنجش این تحقیقات صرفاً به تهیه فهرست، دسته بندی و یا طبقه بندی سلسله مراتبی معانی بسنده کرده اند و ابزاری که بتواند انتظام معانی مسکن را بسنجد، یافت نگردید. با توجه به ضرورت بررسی شبکه ارتباطی میان این معانی، لازم است ابزاری جهت استخراج این انتظام تهیه شود. لذا هدف این پژوهش ساخت، اعتبار یابی، رواسازی ابزاری جهت کشف انتظام معنای مسکن می باشد. از آنجا که معانی، وابستگی فرهنگی دارد لازم است گروه فرهنگی مشخص، بررسی گردد. در این پژوهش جامعه مورد مطالعه مادران خانوار های ترکمن در شهرستان گنبد کاووس می باشد که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای نمونه ای، به حجم 410 نفر از بین آنان انتخاب شد. جهت تدارک این ابزار ابتدا به روش پیمایش اکتشافی، با نمونه های انتخاب شده مصاحبه زنجیره ای انجام شد و نتایج تحلیل محتوای آن در جدول هدف- محتوا تنظیم گردید. پرسشنامه نهایی براساس این جدول با 158 گویه تهیه شد. تحلیل گویه ها با کمک روش های ضریب دشواری، ضریب تمیز و روش لوپ انجام گردید. روایی صوری، روایی ترجمه و روایی سازه (تحلیل عاملی) نیز برای بررسی روایی پرسشنامه به کار رفت. برای محاسبه اعتبار آن نیز از روش کودر ریچاردسون استفاده گردید. به کمک این روش اعتبار پرسشنامه 931/0 محاسبه شد. جهت بررسی روایی ابزار، تحلیل عامل اکتشافی داده ها انجام گرفت که با بررسی و مفهوم سازی عامل های به دست آمده 10 عامل معنایی در مسکن به دست آمد که این امر گویای روایی ابزار می باشد. در مجموع می توان نتیجه گرفت که این ابزار از اعتبار و روایی مناسبی برخوردار بوده و می تواند برای مطالعه انتظام معنای مسکن ترکمن به گونه مناسب به کار رود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان