درخت حوزه‌های تخصصی

نتایج این بررسی نشان میدهد که تولید اطلاعات علمی توسط اعضای هیئت علمی این دانشگاه بیشتر به صورت گروهی انجام گرفته و از 540 عنوان کل منابع اطلاعاتی تولید شده توسط اعضای هیئت علمی این دانشگاه بیشترین تولیدات در قالب مقاله در مجلات علمی (6/36 درصد)، و کمترین تولیدات در قالب کتاب (6/2 درصد) ارائه شده اند. تعداد مقالات چاپ شده در مجلات علمی خارجی تنها 4 درصد بوده و 96 درصد مقالات در مجلات داخلی به چاپ رسیده. بیشترین تولیدات در موضوع انگل شناسی (28 درصد) و کمترین آن در موضوع گوش و حلق و بینی (18/0 درصد) بوده است.

در این پژوهش نشریات هستة لاتین جاری (سال 2002) دانشکدة ادبیات و علوم انسانی و دانشکدة علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز در کتابخانة میرزای شیرازی، با استفاده از قانون پراکندگی برادفورد تعیین شده اند. جامعة مورد مطالعه 268 عنوان نشریة جاری لاتین در رشته های مربوط به دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، و 120 عنوان نشریة جاری لاتین در رشته های تحصیلی دانشکدة علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز در کتابخانة میرزای شیرازی است. در نتیجه در دانشکدة ادبیات و علوم انسانی 59 عنوان و در دانشکدة علوم تربیتی و روانشناسی 23 عنوان مجله به عنوان نشریات هسته معرفی شدند. از جمله پیشنهادهای عمدة تحقیق، ارائة خدمات آگاهیرسانی جاری در زمینه نشریات برای آگاهی مراجعهکنندگان و گروه های آموزشی دو دانشکده، توسعة بخش اطلاع رسانی و اشتراک پایگاه های اطلاعاتی ضروری، فعالکردن کمیتة تخصصی انتخاب نشریات لاتین، و انجام مطالعات علمی در فواصل منظم دربارة وضعیت استفاده از نشریات میباشد.

هدف: هدف این پژوهش، شناسایی میزان و نحوه انتشار و انعکاس حوزه های موضوعی رشته کتابداری و اطلاع رسانی در روزنامه های کثیرالانتشار سال 1390 است. روش: در پژوهش حاضر، به منظور بررسی روزنامه های کثیرالانتشار به جهت پرداختن به موضوعات کتابداری و اطلاع رسانی، از شیوه تحلیل محتوا استفاده شده است. ابزار اندازه گیری، یک سیاهه وارسی جهت تحلیل موضوعی محتوای روزنامه های کثیرالانتشار و سیاهه وارسی دیگری جهت تحلیل حجم، سبک و رویکرد مطالب مرتبط بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی شماره های روزنامه های کثیرالانتشار ایران در سال 1390 است. برای تعیین نمونه مورد بررسی ابتدا ده عنوان روزنامه کثیرالانتشار پرمخاطب با نظرسنجی از 100 نفر از افراد در سطح جامعه انتخاب شده و سپس برای هر عنوان روزنامه، دو هفته آماری یکی برای شش ماهه اول سال 1390 و دیگری برای شش ماهه دوم ساخته شده است. یافته ها: یافته های حاصل از بررسی 120 نسخه روزنامه در سال 1390 نشان داد که بیشترین مطالب مربوط به کتابداری و اطلاع رسانی در روزنامه اطلاعات و جام جم به چاپ رسیده است. روزنامه ها، بیشتر مطالب خود درباره موضوع مورد بررسی را در حجم کوتاه و در سبک خبر و گزارش های خبری منتشر کرده اند. درصد عمده ای از مطالب مربوط نیز رویدادگرا بوده است. تقسیم مفاهیم موضوعات کتابداری و اطلاع رسانی نیز در روزنامه ها به درستی صورت نگرفته و درصد بیشتری از مدخل ها، مربوط به موضوع رویدادهای کتابداری است. اصالت/ارزش: تا کنون پژوهشی به بررسی میزان و نحوه انعکاس موضوعات حوزه کتابداری و اطلاع رسانی در روزنامه های کثیرالانتشار ایران نپرداخته است. از طریق این پژوهش می توان تصویر روشنی از وضعیت موجود در روزنامه های کشور در توجه آن ها به حوزه های موضوعی رشته کتابداری و اطلاع رسانی به دست آورد. نتایج این تحقیق می تواند به دست اندرکاران و مسئولین روزنامه ها کمک کند که توازن پرداخت به موضوعات گوناگون در روزنامه ها را مورد بازنگری قرار دهند.

هدف: این پژوهش با هدف تعیین میزان تخصص گرایی مجله های علمی – پژوهشی علم اطلاعات و دانش شناسی فارسی به توزیع فراوانی و پراکندگی موضوعی مقالات این مجله ها طی سال های 1387 تا 1391 پرداخت. روش: 894 مقاله منتشر شده در مجله های علمی – پژوهشی علم اطلاعات و دانش شناسی فارسی با روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفتند و با استفاده از طبقه بندی موضوعی لیزا تحلیل موضوعی شدند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که تعداد 833 عنوان مقاله (93.17 درصد) با موضوع های مرتبط و تعداد 61 عنوان مقاله (6.82 درصد) با موضوع های غیرمرتبط با علم اطلاعات و دانش شناسی در این مجله ها منتشر شده است. همچنین نتایج پژوهش بیانگر آن است که در بیش تر مجله ها هیچ گونه تناسبی بین موضوع و نام مجله وجود ندارد و تنها مجله های تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی، تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی و گنجینه اسناد به صورت تخصصی فعالیت کرده اند. اصالت /ارزش: این پژوهش می تواند به تعیین الگوی رفتاری پژوهشگران در استفاده و انتخاب مناسب ترین منابع در یک حوزه تخصصی منجر شود، همچنین به دست اندرکاران مجله اعم از صاحب امتیاز، سردبیر و هیات تحریریه مجله جهت بهبود وضعیت مجله و به مجموعه سازان و جامعه استفاده کنندگان کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتی، در امر انتخاب مجله ها کمک نماید.

هدف: تعیین اینکه کدامیک از پایگاه های استنادی سنتی (وب آوساینس و اسکوپوس) و استنادهای اخذشده از محیط وب (گوگل اسکالار و گوگل) در ردیابی استنادهای حوزه علوم انسانی بهتر عمل می کنند روش/ رویکرد پژوهش: روش علم سنجی است. 211 مقاله پژوهشی از 21 مجله دسترسی آزاد در حوزه علوم انسانی در سال 2008 نمونه را تشکیل می دهد. نمونه گیری به روش طبقه ای نسبی انجام شده است. یافته ها: استنادهای گوگل اسکالار در حوزه مجلات دسترسی آزاد علوم انسانی خیلی بیشتر از وب آوساینس است. تقریباً نیمی از استنادهای وب آوساینس در پایگاه گوگل اسکالار وجود دارد و همچنین یک چهارم منابع وب آوساینس در گوگل موجود است. استنادهای گوگل اسکالار نشان داد این پایگاه علاوه بر زبان انگلیسی سایر زبان ها را هم پوشش می دهد. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود برای به دست آوردن تصویر جامع از تأثیر مقالات علوم انسانی، از چندین ابزار به صورت جمعی استفاده شود؛ و گوگل اسکالار می تواند یکی از آنها باشد.

هدف این مقاله بررسی جریان نویسندگی در مقالات ایرانی آی اس آی در حوزه شیمی مطابق الگوی پرایس است. طبق الگوی پرایس نویسندگان در هر دوره به چهار گروه تازه کار، ثابت، گذری، و پایانی تقسیم می شوند و می شود از آمار اکچوئری در حوزه نویسندگی استفاده کرد و نرخ مرگ و تولد علمی را محاسبه کرد. تعداد ۲۵۵۷۳ مقاله که توسط ۵۹۶۶۱ نویسنده ایرانی در فاصله ۱۹۷۳ تا ۲۰۱۲ در مجلات آی اس آی حوزه شیمی منتشر شده بودند از پایگاه وب آو ساینس استخراج شدند و با تشکیل یک پایگاه داده رابطه ای مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد متوسط نرخ تولد علمی ۶۶.۷٪، متوسط نرخ مرگ علمی ۱۹.۴٪، متوسط نرخ مرگ نوزادان علمی ۵۱.۲ ٪، متوسط نرخ افزایش طبیعی ۴۷.۳٪، نرخ امید به زندگی علمی ۱.۹۸ سال و طولانی ترین سن علمی ۲۲ سال بوده است. این وضعیت نشان می دهد که اگر چه هر سال تعداد زیادی شروع به فعالیت علمی می کنند (نرخ تولد علمی)، امّا نرخ مرگ نوزادان نیز (کسانی که در همان سال شروع به کارشان خاتمه می دهند) نیز بالاست و تداوم فعالیت علمی در حوزه شیمی، که زاینده ترین حوزه علمی کشور است، بسیار کوتاه است و برای افزایش آن نیاز به سیاستگذاری و برنامه ریزی است.

یکی از آرمان های کتابداران ،همواره سرعت ودقت در سازماندهی اطلاعات بوده که برای دستیابی به این هدف به جستجوی راه های جدید پرداخته اند.یکی از روش های سودمند که صرفه اقتصادی را نیزمدنظر دارداستفاده از کلیدواژه های عنوان به جای توصیف گرهای موضوعی است .درتحقیق حاضر،کتاب های اسلامی منتشره درایران بااین نگرش مورد توجه قرار گرفته اند که آیا با دانستن عنوان این گونه کتابها می توان به موضوع آنها پی برد؟و آیا میان واژه های مندرج درعنوان کتاب های اسلامی باموضوع آنها سازگاری برقرار است؟براساس این تحقیق مشخص شد به طور میانگین 40 درصد عنوان ها ازسازگاری کامل با موضوعبرخوردارند که این میزان با کاربرد صحیح ابزار کتابداری ومنابع اطلاعاتی به 74 درصد بالغ گشته است .مطابق این یافته ها، سازگارترین عنوان ها درمتون تاریخ وجغرافیای اسلام،وناسازگارترین آنها درمتون آداب ورسوم اسلامیقرار داشته اند.ضمن تحقیق همچنین معلوم شد که وجود بخش های توضیحی عنوان نظیر عنوان فرعی ،عنوان روی جلد وبرابرتاثیر بسزایی در میزان سازگاری عنوان وموضوع دارد ونیز ارتباط عنوان وموضوع از طریق تدابیر متداول درتعیین موضوع مانند: ارجاعات ‹‹نگاه کنید به››.‹‹نیز نگاه کنید به››وارجاع های کلی تسهیل گشته وبه طور نسبی مجاری فو ق به میزان 34درصددرسازگاری نقش داشته اند.

هدف پژوهش حاضر، یافتن میزان همپوشانی نشریات ادواری لاتین حوزه کشاورزی در کتابخانه های تخصصی ودانشگاهی استان تهران ‹سال 1996 میلادی ›است. دراین پژوهش ،نشریات لاتین سال 1996 حوزه ی کشاورزی کتابخانه های تخصصی ودانشگاهی استان تهران شامل 773 عنوان نشریه موجود در 15 کتابخانه ،مورد بررسی قرار گرفته است .برای تعیین موضوع وقیمت نشریات ،از بانک اطلاعاتی اولریخ پلاس 1996 استفاده شده است.

مفاله حاضر ضمن تحلیل استنادی به معرفی صفحهء فشرده ""گزارش های استنادی مجله پرداخته أست. موارد استفاده گروه های استفاده کننده و چگونکی استفاده از صفث فشرده دوضبح داد. شد. ه ر مساللی از نبیل چگونگی محاسبهء عامل تأثیر و نبم عمر مجلات مورد استناد شده بیان گردیده است. در نهایت چگونگی شناسایی مجلات پر اسثناد و معنبر هر رشته موضوعی از طریق این صفحهء فشرده آموزش داده شده است.

هدف: دانستن اینکه اعضای هیأت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان چه وقت در تألیفات، گزارش های پژوهشی و تدریس روش تحقیق به آثار دیگران استناد می کنند. روش/ رویکرد پژوهش: دیدگاه همه اعضای هیأت علمی دانشگاه با استفاده از سیاهه وارسی برگرفته از مقاله گارفیلد (1996) بررسی شده است. یافته ها: ارائه منابع برای مطالعه بیشتر، اثبات ادعاها، اعتباربخشی به داده ها و قسمتی از واقعیت اثبات های فیزیکی و غیره، روش شناسی، اثبات روایی ابزارهای مورد مطالعه، و غیره از مهم ترین دلایل استناد ارزیابی شده اند.

هدف: هدف پژوهش بررسی اعتبار مقالات ایرانی حوزه شیمی سال 2010 میلادی بر پایه ارزش استنادی آنها می باشد. ارزش استنادی بر اساس دو شاخص استناد متنی و سهم استناد متنی محاسبه شده است. سهم استناد متنی در این پژوهش عبارت است از نسبت بین فراوانی استناد متنی به پتانسیل ارجاعی مقالات استناد کننده. روش: مقالات مورد بررسی به روش تحلیل استنادی مورد سنجش قرار گرفته است. گردآوری داده ها به روش تحلیل استنادی صورت گرفته و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آزمون اسپیرمن استفاده شده است. یافته ها: در این پژوهش 955 استناد به 517 مقاله ایرانی مورد بررسی قرار گرفت. این مقالات 1434 استناد متنی دریافت کرده اند که 213 (برابر با 22 درصد) آنها خود استنادی است. تنها 02/17 درصد مقالات، سهم استناد متنی بیش از سطح مورد انتظار را به دست آورده و 97/82 درصد از مقالات کمتر از حد مورد انتظار عمل کرده اند. یافته ها بیانگر این است که استناد پیش بین مناسبی برای بسامد متنی استناد است اما با سهم استناد متنی رابطه معنی داری ندارد. نتیجه گیری: با وجود رشد چشمگیر تولیدات علمی ایران در حوزه شیمی، بررسی ارزش استنادی مقالات این حوزه نشان داد بیشینه مقالات ارزش استنادی کمتر از حد مورد انتظار را به دست آورده اند. بر این اساس، اگر سامانه ارزیابی پژوهشی کشور به ارزیابی دقیق و عمیق تر مقالات نیازمند باشد، بهتر است ارزیابی های کیفی حاصل از شاخص های ارزشگذاری شده را جایگزین ارزیابی کمی مبتنی بر شمارش ساده استنادها نماید.